Yüklemin Türüne Göre Cümleler Soruları

24. Birbirine yalnız virgül ya da noktalı virgülle bağlanan cümleler zinciridir sıralı cümleler. Örnek: Geldim, seni sordum, yoktun; senden vazgeçmedim. Y. Y. Y. Y. Aşağıdakilerden hangisi sıralı cümleye örnek değil- A) Varsın yara içinde kalsın dizlerim; yüreğim kadar acımaz nasıl olsa. B) Akşamın soğuğunda dışarıdaki bankta oturduk. C) Güç erkeğe, güzellik kadına verilir; her şeyi yenen güç, yalnız güzelliğe yenilir. D) En anlamlı yemin söz vermektir, en büyük intikam affetmektir. E) İnsanlar kötüydü, kitaplara sığındım.

7 Tüten soba boruları, buğulanan camlar, gocuklu insanlarla kasaba kış hâlini çoktan almıştı. (II) Galiba bu sene soğuk aman de- dirtecekti. (III) Bu taraflarda, pek uzun, pek inatçı bir kış olurdu. (IV) Bembeyaz, dümdüz ova ortasında kasaba her gün biraz daha gömülerek insana âdeta karların içinde bulunmaz olacak hissini verirdi. (V) Nisan yağmurlarına kadar böyle yanı saklı, yarı canlı bir ömürle bekleyen kasabanın dolambaç, dar sokaklarında dört beş ay hareket kesilir; ne kağnılar geçer ne manda sürüleri dolaşır ne de at şakırtıları duyulur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? (1) A) I. cümlede, çekimli eylem birleşik zamanlıdır. B) II. cümlede, anlamca kaynaşmış birleşik fiil vardır. III. cümlede, yardımcı eylem vardır. D) IV. cümlede, geniş zamanının hikâyesiyle çekimlenmiş fiil vardır. E) V. cümlede, tüm fiiller geniş zamanla çekimlenmiştir.

14. 1. İnsanların soyu da yaprakların soyu gibidir. II. Bir taraftan filizlenir, bir taraftan silinip giderler. Bu cümleler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birinci cümlede belirtili isim tamlaması vardır. B) Birinci cümlenin ögeleri özne ve yüklemden oluş- maktadır. C) ikinci cümlede sifat-fiil ve zarf-fiil kullanılmıştır. D) İkinci cümlenin yüklemi haber kipiyle çekimlen- miş bir fiildir. E) Birinci cümle kurallı ve basit bir isim cümlesidir.

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ilgi cümlesidir? A) Sanıyorum ki her sokak başını kesmiş devler. B) Dün geceki kazaya benim arkadaşlarım da karışmış. noterey hep C) Sizinki acilen beni görmek istiyormuş. D) Çukurdaki köpek yavrularını çıkartmaya çalıştık. E) Bunlarınki sadece can sıkıntısı olsa gerek. TOC ASYONE YAYINL

Çırak Kalfa Usta Prof 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi birleşik yapılı kurallı bir fiil cümlesidir? A) Sorunlara sistem içinde çözümler üreten yazarlar, toplu- ma yararlı sanatçıdır. B) Yazarın gerçek dışı bir dünyası olmalı ve insanların ne yaptıklarıyla ilgilenmemelidir. 3. C) Göklerde bulutlar yığın yığın toplanırken hırçın bir fırtı- nayı düşünüyordu deniz. D) Güzel yıllarımı unutamam ama geçmişe bağlı kalarak yaşayamam. Aşa rinc E) Kasabadan ayrılmayı hiç düşünmediği zamanlar da ol- muştu. A) E

NAVIGASYON 5. (1) Ahmet Haşim'in şiirleri okuyucusunda müzikal bir tesir bırakır. (II) Aynı zamanda hem gözümüzü hem kulağımızı tatmin eden şair, dış dünyayı ve hayallerini diğer tüm şa- irlerden farklı bir üslupla şiirlerinde gösterir. (III) Onun şiir- lerinin kendine has ahenklerinin olduğu da inkâr edilemez. (IV) Haşim, bu sayede okuyucuda -kendi tabiriyle- "bir rüya hâli" yaratmak istemiştir. (V) Olgunluk çağında yazdığı şiir- ler, hep bu amaç için yazılmıştır. pob Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) I. cümle basit bir fil cümlesidir. Lúmlesidir. B) II. cümle ögeleri ortak sıralı bir cümledir. C) III. cümle girişik birleşik bir cümledir. D) IV. cümle yükleminin yerine göre kurallıdır. E) V. cümle anlamına göre olughludur. (2 baktı

a Usta Prof 4. Neyzen Tevfik hiciv şairlerimizin en iyilerindendi ve aynı zamanda büyük bir ney üstadıdır. (II) Babası rüştiye mual- limi (ortaokul öğretmeni) olduğu hâlde Neyzen Tevfik okulu bitirememiştir. () Ney üflemedek ve şiir söylemedeki kabi- liyetini kendi kendine geliştirmiştir. (IV) İstanbul'da Mehmet Akif'ten etkilenmiş, daha sonra Mısır'a gitmiştir. (V) Her tür- lü kötülüğü hicivleriyle yerden yere vurmuş ve hiçbir şarta bağlı olmadan özgürce yaşamıştır. Bu parçadaki numaralı cümleler yapılarına göre ikişerli eşleştirildiğine hangisi dışarıda kalır? C) III D) IV A) I B) II E) V

12. Bizimkiler bahçedeki ağaçları ve fidanları sabah erkenden I || uyanıp teker teker sulamışlar. IV V Bu cümledeki altı çizili bölümlerden hangisi çıkartılırsa cümlenin yapısı değişir? B) II A) I C) III D) IV Aşa cür E) V A) E

e- u 498 12. Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya Ulu kışla yolundan Orta Anadolu'ya Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? Yan cümlecik temel cümlenin nesnesidir. B) Cümlede vurgulanan öge yüklemdir. Beş ögeli bir cümledir. D) Yüklem ve zarf tümlecinden oluşmuştur. E) Cümle dışı unsura yer verilmiştir.

Grick birle 1. (1) Ninniler, çocuğun henüz yere değmeyen meleksi kanatlarına güç verirler. (II) Annenin dilinden dökülen en içten, en zarif ke- limeler ahenkli bir sesin tınısıyla musikiye dönüşür ve ninniler çocuğun ruhunu okşayan göksel bir ezgi şöleni olur. (III) Anne; ninnilerle, Allah katından kendisine bir armağan olarak verilen bebeğinin hem dünyaya gelme şaşkınlığını gidermek hem de be- bekle Allah arasındaki kuvvetli bağın kesilmemesi için dua ve te- mennilerde bulunur. (IV) Bunun ancak uyku hâlinde olabilece- ğine inanan anne, ninnileri dilinden hiç eksik etmez. (V) Böyle- likle ninniler, bir iyi dilek temennisi, mutlu yarınlar, görülecek güzel günler demektir. Bu konuya dair genel ölçme değerlendil verilerinizi giriniz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı bakı- mından ötekilerden farklıdır? A) I B11 CHIT DY IV EYV 3.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Konuşmasından saygılı bir insan olduğu anlaşılıyor- du. B) Benim düşüncelerimde yıllardan beri hiç değişiklik olmadı. C) Onlara, onların anlayacağı bir dilden karşılık verdi. D) Tüm öğrenciler bir an önce sınav stresinin bitmesini istiyordu. E) Çocukluğumuzun geçtiği o güzel şehri çok özledim. CAP

12. Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde özne ortak değildir? Daracık dünyamıza yeniliklerle düzen verir, yaşa- mın tadına varırız. B) Edebiyat, gerçek yaşamdan yola çıkmalı, hayal dünyasına sapmamalıdır. C) Konuşma dili ile yazı dilini birleştirdi, yazım sorunla- rını ortadan kaldırdı. D) Yazdığı şiiri tekrar okudu, onu herkesin beğeneceği bir biçime getirdi. E) Yaşam, bir oyuna benzer; her zaman istediğimiz kartları elde edemeyiz. "Cümle Türleri (Çeşitleri)" - 237 CAP

PARAGRAF OLUŞTURMA METODU 19. (1) Sadece devlet olarak birbirlerini takip etmezler. (11) Çünkü Avrasya'daki stepte yaşayan halklar birbirleriyle sıkı bir etnik ve kültürel ilişki içindedir- ler. (III) İskitleri ve Sarmatlan Hunlardan keskin bir şekilde ayırmak mümkün değildir. (IV) Aralarında tarihsel devamlılık da gösterirler. (V) Türkleri, Mo- ğolları, Bulgarları, Avarları ve elbette Macarlan da Hun Devleti'nin mirasçıları sayabiliriz. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) II ile III B) I ile V €) Illite IV D) I ile III E) IV ile V 4

5. (1) Kısa çöp bana çıktı ve içeri girdim. (II) Acil durumlarda ses ver- mezsem diye belime bir ip bağladılar. (III) İçerisi çok soğuktu. (IV) Elimde büyükçe bir fener vardı. (V) İçeri girdiğime pişman olmuş- tum ama sırrı burada çözeceğimizi düşünüyordum. (VI) Mağa- ranın girişindeki örümcekler ben ilerledikçe kayboldular. (VII) Sonra mağara birden aydınlandı ve aşağıda bir avlu gördüm. Bu parçada geçen aşağıdaki cümle çiftlerinden hangisi ya- pısı bakımından birbiriyle benzer değildir? A) Ive V D) V ve VI B) Il ve VI E) V ve VII C) III ve IV m. az, nu

18. (I) Bunları yazmasaydım çok kişinin çok şeyden haberi olmayacaktı. (II) Kalbim, gördüklerimin, yaşadıklarımın kaybolup gitmesine dayanamazdı. (III) Niyetim, biraz da gelecek kuşaklara ders vermek diyebilirim. (IV) Yıllar önce yaşadığım olayları tanıklara, belgelere dayanarak anlattım. (V) Tarihin ve insanların huzuruna gönül rahatlığıyla çıkabilirim artık. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E)

5. E) Özne - dolaylı tümleç - nesne - yüklem Aşağıdaki A) Al bir kalpak giymişti al Al bir ata binmişti al B) İstanbul'da Boğaziçi'nde Bir fakir Orhan Veli'yim C) Gönül verdim bir fidana Uzar incecik incecik beyitlerden hangisi eksiltili cümledir? O Sazlıklardan yükselen içli bir ney Ve ishak kuşlarının dem çekişi E) Bu topraklar ecdadımın ocağıdır Evim, köyüm hep bu yerin bucağıdır NLATIM FASİKÜLÜ 273