Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Soruları

Sinin enkli olu- lar im- du. m. tu. a- ik IZ DI Gök bilimciler geçerli son gök bilimi teorilerine göre "var olmaması gereken" dev bir gezegen keşfetti. Jüpiter benzeri gezegen, yörüngesinde döndüğü yıldıza kıyasla sıra dışı büyüklükte. Bu, gezegenlerin oluşumuyla ilgili genel kabul gören teoriye ters düşüyor. Yeni keşfedilen dev gezegenin yörüngesinde döndüğü yıldız M tipi kırmı- zı cüce. Yani galaksimizde en sık rastlanan yıldız türü ve dünyaya uzaklığı 284 trilyon kilometre. Bu durumu Gök Bilimci Peter Wheatley "Genel kanı, bu tür gezegenle- rin olmadığı yönündeydi fakat emin olamıyorduk. Çünkü küçük yıldızlar bizim Güneş'imiz gibilerinden sayıca çok daha fazla olmakla birlikte, ışıkları da az olduğundan on- ları incelemek çok zor oluyor." şeklinde açıklıyor. 35. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A Gök biliminde genel kabul görmüş bir teorinin yeni keşfedilen bir gezegenle tartışılabilir hale geldiği B) Kırmızı cücenin yörüngesinde dönen gezegenin alı- şılmışın dışında boyuta sahip olduğu C) Küçük yıldızların, ışıklarının az olması sebebiyle araştırmalarda yeterince incelenemediği D) Söz konusu keşfin genel kabul gören teorilerle çeli- şen bir durumu gösterdiği Yeni keşfedilen dev gezegenin Jüpiter'den daha bü- yük olduğu

4. Fransız sembolist şair Paul Valery'den etkilenen Yahya 11 Kemal, sıkı sıkıya bağlı olduğu Fecriâtî şiir anlayışını dö- IV neminde Millî edebiyat etkin olmasına rağmen hiç değiş- V tirmemiştir. Yukarıdaki numaralanmış ifadelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

O ü I e 6. Servetifünun Dönemi'nde ---- türünde Batılı tekniğe uygun eserler kaleme alınmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilemez? A) eleştiri B) roman D) mensur şiir E) tiyatro C) hikâye Prf Yayınları 9, E

17. Çukurova bayramlığın giyerken Çıplaklığın üzerinden soyarken Şubat ayı kış yelini kovarken Cennet dense sana yakışır dağlar Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Nazım şekli koşmadır. B) Pastoral şiir özellikleri göstermektedir. C) Edebî sanatlara yer verilmiştir. D) Tam kafiye ve redif kullanılmıştır. Mist E) Düz kafiye örgüsüyle kafiyelenmiştir. 19. A ta

ÇME TESTİ y- in ip ģi at, an in e- cu a, in en 8. (1) Fecriati sanatçıları tiyatro türüne ait başarılı esen ortaya koymuş, bu noktada Servetifünun sanatçıla rin gölgede bırakmıştır. (II) Roman türünde ortaya koydukları eserler noktasında da Servetifünuncuları teknik bakımdan aşan Batılı bir roman ve öykü geleneği oluşturmuşlardır. (III) Başta Ahmet Haşim olmak üzere Tahsin Nahit, Celal Sahir ve Emin Bülent aruz ölçüsüyle sembolist ve empresyonist etkiler taşıyan şiirler yazmıştır. Edebiyat tarihi alanında Fuat Köprülü, Şehabettin Süleyman, tenkit alanında Yakup Kadri ve Celal Sahir bu topluluğun öne çıkan isimleridir. (V) Yakup Kadri ve Mehmet Fuat Köprülü, Fecriati grubu dağıldıktan sonra Milli Edebiyat saflarında yer almıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. E) V. uka-

FECRIÂTİ EDEBİYATI VE SANATÇIL 2. 20 Mart 1909'da Hilal Matbaası'nda toplanan genç yazar 4. ve şairler, yeni bir edebî hareket başlatmayı planlar. Ah- met Haşim de bu harekete katılır. Türk edebiyatında bir bildiriyle ortaya çıkan ilk topluluk olan ---- edebiyatı, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra ---- - dergisinde yayımlanan bu bildiriyle başlamış olur. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin han hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A) criati - Malumat B) Servetifünun - Tercüman C) Eecriati - Servetifünun D) Nev-Yunaniler - İrşad E) Edebiyatıcedide - Servetifünun Sanat, şahsi ve muhteremdin görüşünü savunmuş- lardır. Fransız edebiyatını kendilerine örnek almışlar ve daha çok Fransız sembolistlerinden etkilenmişlerdir. 5. Fec Mel Sup için ede Bu gisi A) B) (E) Fec Ser yay has

7. Sanatçı ideal insana değil, acayip, gülünç, kaba, çir- kin, kötü yönleri de olabilen; güzellikleri yanında bu özellikleri de taşıyan insana yer vermelidir. Sanatçı, tabiatta ve hayatta ne kadar zıt şey varsa hepsini sanata getirmeli, iyi-kötü, ak-kara çatışması doğrul- tusunda eserini yazmalıdır. Aşağıdaki eserlerin hangisi bu parçada anlatılan- lar doğrultusunda yazılmamıştır? A) Sefiller B) Notre Dame'ın Kamburu C) Anna Karanina D) Faust E) Monte Kristo Kontu

DENEME 1 11. Cahit Sıtkı Tarancı, kendini yakışıklı bulmayan, çirkin olduğunu düşünen bir şairimiz. Babasına, özellikle de kız kardeşine yazdığı mektuplarda hep bu üzüntünün izleri vardır. Şiirlerindeki karamsar havada, bu ilk gençlik yıllarındaki ezikliğin etkisinin olmadığı söylenemez. Ahmet Haşim de çirkinliği- nin acısını içinde hisseden bir şairimizdir. Onun da tipki Cahit Sıtkı gibi şiirlerinde karamsar bir hava görülmektedir. Ancak bu durum, her ikisinin de ruhunda şiirsel dalgalanmalara sebep olmuş, her ikisi de çok güzel şiirler yazmış ve okuyucuya şiir okuma lezzetini tattırmıştır. Bu parçadan Cahit Sıtkı ve Ahmet Haşim ile ilgi- li olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Dış görünüşüyle ilgili olarak kendileriyle barışık olmadıkları B) Fiziki görünümleriyle ilgili iç sıkıntılarının şiirle- rindeki havaya da yansıdığı C Yaşamları boyunca etrafındaki insanlara karşı çekimser ve ezik oldukları D Her ikisinin de şiirlerinden iç dünyalarını gör- menin mümkün olacağı E) Açlerindeki karamsar havanın Türk edebiyatına seçkin örnekler kazandırdığı

3. Tanzimat edebiyatının ilk gazeteleriyle ilgili aşağıdakile- rin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Tanzimat edebiyatını başlatan Tercüman-i Ahval, 1860'ta Agâh Efendi ile Şinasi'nin birlikte çıkardıkları ilk özel Türkçe gazetedir. B) 1878'de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılan Tercü- man-ı Hakikat, sanatçının birçok romanının yayınlandı- ğı gazetedir. C) Hürriyet, 1868'de Londra'da Şinasi, Ali Suavi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi tarafından çıka- rilmiştir. (D) Ali Suavi tarafından çıkarılan Muhbir, 1866 yılında Lond- ra'da yayın hayatına başlamıştır. $60 027 E) Tasvir-i Efkâr, 1862'de Şinasi'nin tek başına çıkardığı ga- zetedir; 1865'ten sonra iki yıl Namık Kemal çıkarmıştır. EDEBİYAT 81

2₁. Şahabettin Süleyman, "kalburüstü görünen" ne ka- dar şair ve yazar varsa kapı kapı dolaşıp Hilâl mat- baasının bir odasında toplar. Hilâl matbaasındaki ilk toplantıda Faik Ali, topluluğun "geçici başkanı ve isim babası" olur. Toplantıya katılanlar, "edebiyat alanında çığır açmak iddiasında" olduğundan "çığrı belirtecek bir dövüz" bulmak zorunda olduğunu düşünür. Bunu Şahabettin Süleyman bulur: "Sanat şahsi ve muhte- remdir." Bu toplantıda Celâl Sahir, uzun saçlarıyla Mai ve Siyah'taki Ahmet Cemil'e benzerken Refik Halit "uzaktan uzağa Aşk-ı Memnu'daki hoppa ve züppe Behlül'ü" andırır. Bu parçada kuruluş aşamasından bahsedilen dö- nem/ topluluk aşağıdakilerden hangisidir? A) Tanzimat Edebiyatı B) Servetifünun C) Fecriati DY Milli Edebiyat E) Cumhuriyet

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisi parantez içindeki kavramla ilgili değildir? A) Gerçek varlıkları ve olayları konu edinen, tarihsel bir olayı olağanüstü ögeler katarak öyküleyen anlatı türü. (Efsane) (B) Anlaşılması güç soyut kavramların somut olaylarla anlatılması sebebiyle önemli bir eğitim aracı olması (Fabl) C) Âşık denen anlatıcılar tarafından günümüze kadar gelmesi, destan ile modern hikâye arasında bir köprü görevi üstlenmesi. (Halk hikâyeleri) D) Anlatımda genellikle geniş zaman veya öğrenilen geçmiş zaman kipi kullanılması. (Masal) E) Din büyüklerinin ya da geçmişteki yiğit kimselerin olağanüstü, yüce yanlarını anlatan ve dilden dile yayılıp gelen öykü. (Menkıbe)

6. 1923'te Genç Kalemler dergisinde yayımlanan ve 1 || Ömer Seyfettin tarafından kaleme alınan Yeni Lisan adlı makaleyle birlikte sade dil anlayışı gündeme gelir. Bu IV makalenin yayımlanması, Millî Edebiyat'ın da başlangıcı V kabul edilir. Bu parçadakı numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) Y

15. Karakter, kişileri diğerlerinden ayıran duygu ve davranış bi- çimlerinin bütünü olarak, toplumun şekillendirdiği bir yapılan- madır. Karakteri oluşturan temel unsur, kişinin içinde yaşadı- ğı ve yetiştiği toplumsal koşullardır. Mizaç ise kişide doğuştan gelen ve davranışlarını belirleyen psiko-fizyolojik özelliklerin tümüdür. Mizaç toplumsal değil, doğuştan getirilen bir özellik- tir. Kişinin davranışlarına yön veren asli unsur mizaçtır. Romanı sokağa tutulan ayna olarak gören romanlarında karakter- ler uzerinde duruken onları yeterince gerçekçi görmeyen mizacın ne denli güçlü olduğunu romanlarındaki kahraman- lar üzerinde göstermişlerdir. 1100 Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? A)-klasisizm - romantizm B)-romantizm-realizm C) romantizm - naturalizm D) realizm - natüralizm E) realizm - sürrealizm

7. A A A A A A 7, 8 ve 9. soruları parçaya göre cevaplayınız. Tanzimat'la birlikte Batı edebiyatından etkilenmeler baş- lamış; roman, hikâye, tiyatro gibi pek çok (1) Batılı türün ilk örnekleri Tanzimat Dönemi'nde verilmiştir; bu türler- den biri de hikâyedir. Genel kanıya göre (II) yaşanmış ya da yaşanabilecek bir olayı; yer, zaman, kişiye dayandı- rarak anlatan ve romandan kısa olan yazılardır hikâyeler. (III) Samipaşazade Sezai'nin yazdığı ve içinde birçok hikâye olan Küçük Şeyler, Türk edebiyatında Batılı an- lamda ilk hikâye örneklerinden kabul edilmektedir. Yazar, hikâyede küçük insanların küçük dünyalarındaki küçük hassasiyetlerini işlediği için esere böyle bir ad verilmiş- tir. (IV) Tanzimat edebiyatı sanatçıları romantizm akımının etkisiyle toplumu bilgilendirmek amacıyla edebî eserleri -bunlardan biri de hikâyedir- bir araç olarak kullanmış- lardır. Bu da o dönemde verilen eserlerin çoğunun tek- nik yönden noksan olmasına sebep olmuştur. Dönemin önemli hikâyecilerinden biri de Ahmet Mithat Efendi'dir. Kendi iç dünyasından ziyade dış çevreyi anlatması yö- nüyle dikkatleri çeken (V) Ahmet Mithat Efendi'nin Kaşa- ğı adlı eserler serisindeki hikâyeler, Türk edebiyatındaki ilk yerli hikâye örnekleridir. Sosyal fayda peşinde koşan yazar, okuyucu için yararlı gördüğü telkinleri ön planda tuttuğu için modern hikâye tekniğine tamamen bağlı kal- mamıştır. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- 8. E

2. Aşağıdaki isimlerden hangisi Fecriati Beyanname- sine imza atanlar arasında değildir? A) Ahmet Samim Halit Fahri Ozansoy C) Celal Sahir Erozan D) Mehmet Rüştü E) Emin Bülent Serdaroğlu www.pelikankitabevi.com. Yaprak ateş Yaprakla ku Havuzun su Mahv eder Çekilir mi b Dîn içün, de Azme hail r

TEST 5. 54 rheen ilfense oblig IVX sy VX culo sem enem steb nelo h 4. Divan edebiyatının 14. yüzyıldaki büyük ismidir. Bazı şah- siyetler onu tekke şairi olarak nitelendirir. Divan edebiyatı- nın Yunus Emre'si olarak kabul edilmiştir. Şiirlerinde Azeri şivesinin özellikleri görülen sanatçı Hurufilik düşüncesin- Islerden dolayı idam edilmiştir. A) Sultan Velet nieg Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden han- apgisidir? D) Nesimi B) Nefi D E) Ahmedi LK13EDBSB21-054 me t lie 106 C) Şeyhi Divan edebiyatında hiciv türünde çok başarılı eserler veril-