Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları Soruları
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları3. Barış, özgürlük, insan sevgisi, gelecek inancı gibi
toplumsal temalarla birlikte; bunalım, yalnızlık, aşk,
umutsuzluk gibi bireysel temaları da işleyen "toplumcu
gerçekçi" şairimiz hangisidir?
A) Melih Cevdet Anday B) Oktay Rifat Horozcu
C) Erdem Beyazıt D) Ahmet Kutsi Tecer
E) Attila İlhan
7. Aşağıdaki Cumhuriyet dönemi yazarlarımızdan hangisi
romancılığı kadar şiirleriyle de tanınmaktadır?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar B) Halide Edip Adıvar
C) Ahmet Haşim D) Orhan Veli Kanık
E) Peyami Safa
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları15. Sıcak yaz gecesi, Mahalle kahvesinin önünde
üstü sanki ufak bir bahçecikti. Ortada küçük bir havuz,
içinde gazoz şişeleri, etrafında biraz çimen, kınaçiçekleri.
Kahve pencerelerine sicimler gerilmiş, gecesefaları,
telgraf çiçekleri, kireçle sivanmış yarım tenekeler içinde
sardunyalar sıralanmış. Kapının sağ tarafında bazısI
giyimli, birtakımı da gecelik entarileri, şam hırkaları ile
dört beş kişi, İstanbul'un son büyük zelzelesinden
konuşuyorlardı.
Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Görsel ayrıntılara yer verilmiştir.
B) Betimleyici anlatım ön plandadır.
C) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır.
D) Toplumcu Gerçekçi hikâyeden alınmıştır.
E) Olay hikâyesi özelliği taşımaktadır.
16. Aşağıdakilerden hangisinde yapıt, birlikte verildiği
yazara ait değildir?
A) İbiş'in Rüyası - Tarık Buğra
B) Mendil Altında - Memduh Şevket Esendal
C) Son Kuşlar - Sabahattin Ali
D)
Kalpaklılar - Samim Kocagöz
E) Bozbulanık - Nezihe Meriç
17. Bu hikâyede gerçeklik karşısında kuşkucu ve tedirgin
olan, iç dünyasına çekilen, yalnız, topluma yabancılaşan,
toplumla çatışan, karamsar, bunalımlı, zayıf birey ele
alınmıştır. Bu tarz hikâyede kronolojik zamanda geriye
dönüşlerle geleneksel anlatım ve yapıdan uzaklaşılmış,
olay örgüsü ve mekân geri planda kalmıştır. İç konuşma
ve bilinç akışı anlatım tekniklerini sıklıkla kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları1. Köyden istasyona giden yol, eriyen karlarla diz boyu
çamurdu. Kocaman ve altı çivili kunduralarını çıplak
ayaklarına geçirmiş olan küçük Hasan sağ koluna
aldığı güğümü ara sıra dinlenerek sürüklemeye ça-
lışmaktaydı.
II. Ve on dördüncü yaş. Hırçınlıklar, iştahsızlıklar... Bize
yeni bir ortak daha, ortakların en yenilmezi... Kari-
min mağrur telaşları ve benim ilk endişem. Liseyi,
daha sonra fakülteyi bitirdi.
III. Tramvay hâlâ yok. Biraz daha yerimde yatağımı, uy-
kuyu düşünsem belki de uyuyuvereceğim. Donmak
üzere olan insanların tatlılığını içimde duymaya baş-
ladım.
IV. Ben de bu ovanın mahsulünü kırk yıldır develerimje
şehre çekerim. Bir günden bir güne aç kalmadım.
Bana, anıyla şanıyla "Savran Memiş" derlerdi bir va-
kitler... Develere itibar kalmadı gayri... Şimdi ağalar,
mahsullerini vizir vizir kamyonlarla taşıyorlar.
V. Mustafa başını eğerek sazın gövdesini kucağına
bastırdı. Telleri gerdi. Yarım yırtık sesler evvela arka
arkaya telaşla koştular, gittikçe damla damla düştüler.
Numaralanmış parçalarla ilgili aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez?
A) parça olay hikâyesi özelliklerini taşımaktadır.
B)11. parçada geriye dönüş tekniği kullanılmıştır.
el. parça kahraman bakış açısıyla yazılmıştır.
DIV. parça toplumcu gerçekçi bir hikâye örneğidir.
E)V. parça postmodernist hikâye özeliği taşımaktadır.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları6) Aşağıdakilerden hangisi Toplumcu Gerçekçi Şiir özelliği
olamaz?
A) Serbest ölçüye bağlıdır.
B) Emek, sömürü, başkaldırı, baskı gibi konuları işleme
C) Ağır ve süslü bir dil kullanmaları
D) Rus şair Mayakovski ve Fütürizm'den etkilenme
E) Amaç halkın sorunlarını ve duygularını şiire yansıtmaktır.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve SanatçılarıSoru 16
Aşağıdakilerin hangisinde eser, yazar, tür eşleştirmesinde
yanlışlık yapılmıştır?
A) Bingöl Çobanları, Kemalettin Kamu/Şiir
B) Kahraman, Yusuf Ziya Ortaç/Tiyatro
C) Kökler ve Dallar, Arif Nihat Asya/Şiir
D) Koçyiğit Köroğlu, Ahmet Kutsi Tecer/Tiyatro
E) Zindan Duvarları, Faruk Nafiz Çamlıbel/Şiir
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve SanatçılarıDörtnala gelip Uzak Asya'dan
Akdeniz'e bir kısrak başı gibi uzanan
Bu memleket bizim!
Bilekler kan içinde, dişler kenetli
ayaklar çıplak
DAVET
Ve ipek bir halıya benzeyen toprak
Bu cehennem, bu cennet bizim!
Kapansin el kapıları bir daha açılmasın
yok edin insanın insana kulluğunu
Bu davet bizim!
Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
Ve bir orman gibi kardeşçesine
Bu hasret bizim!
C-1-.....
S-1- Şiirin teması nedir? Yazınız. (10p)
C-2-.
NAZIM HİKMET RAN
S-2-Şiirin dili hakkında bilgi veriniz.(10p)
C-3-
S-3-Şiirden hareketle serbest nazım ve toplumcu şiirin özelliklerini maddeler halinde yazınız.(15p)
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları8. Hep bir ağızdan türkü söyleyip
hep beraber sulardan çekmek ağı,
demiri oya gibi işleyip hep beraber,
hep beraber sürebilmek toprağı,
ballı incirleri hep beraber yiyebilmek...
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dize-
lerin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu söy-
lenebilir?
A) Orhan Şaik Gökyay
C) Asaf Halet Çelebi
B) Nazım Hikmet Ran
D) Cahit Sıtkı Tarancı
E) Necip Fazıl Kısakürek
tleri Genel Müd
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları6) Aşağıdakilerden hangisi serbest nazım ve toplumcu şiirin
özelliklerinden değildir?
A)Şiirde biçimden çok içeriğe önem vermişlerdir.
B)Serbest nazımla şiirlerini yazmışlardır.
C)"Toplum için sanat" ilkesiyle eserlerini vermişlerdir.
D)Ideolojilerini şiirlerine yansıtmışlardır.
E) Dil ve söyleyiş güzelliğini her şeyin üstünde tutmuşlardır.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları10. Cumhuriyet dönemi şairleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tam bir birlik içinde aynı konuları işlemişler ve aynı biçimsel öğelerden yararlanmışlardır.
B) Ulusal kültür birikiminden yararlanma yollarını deneyenler olmuştur.
C) Bireyci ve hayalci bir içerikten toplumcu bir içeriğe yönelmişlerdir.
D) İnsanın yüceltilmesi uğrunda verilen toplumsal mücadeleye katılmışlardır.
E) Toplumsal yapıdaki değişime paralel bir değişim ve gelişim göstermişlerdir.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve SanatçılarıKoyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi
Kazma ile döğmeyince kıt verdi
Benim sadık yârim kara topraktır
Bu dizelerden yola çıkarak Âşık Veysel ile ilgili,
I. Hece ölçüsünü kullanır.
II. Biçim onun için ön plandadır.
III. Anlatımı soyut ve kapalıdır.
IV. Tabiat konusunu da işlemiştir.
yargılarından hangileri söylenemez?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III. E) III ve IV.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları1. Haykır acını ey halk, baş eğme haykır
Bir yol kavşağındasın ve ancak
Yaraların, haykırışlarla onarılır
Bir yol kavşağındasın ve senin
Değişmek için çırpınıyor kaderin
Kuşan alnında biriken o kara teri
Sırtında şakırdayan kırbacı kopar
Soluk al, ışıldat o mazlum yüreğini
Bak; korlaştı acıların, kozalandı
Ey halk, parçala şu nankör suskunluğunu
Baş kaldır artık
Bu dizeler biçim ve söyleyiş özellikleri dikkate alındığın-
da aşağıdakilerin hangisine aittir?
A) Nihat Behram
B) Ece Ayhan
Orhan Veli Kanık
D Asaf Halet Çelebi
E)
Fazıl Hüsnü Dağlarca
11
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları1.
1.
Dadaloğlu'm yarın kavga kurulur
Öter tüfek, davlumbazlar vurulur
Nice koç yiğitler yere serilir
Ölen ölür kalan sağlar bizimdir
II.
Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Misralarımda;
Dokunabilir misiniz,
Gözyaşlarıma, ellerinizle?
Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
Bu derde düşmeden önce.
İki farklı geleneğin ürünü olan bu şiirler karşaştırıldı-
ğında aşağıdakilerden hangisini söylemek yanlış olur?
A) I. şiir halk şiiri, II. şiir modern şiir geleneği ile oluşturul-
muştur.
BW. şiirde tapşırma geleneğinden yararlanılırken II. şiirin
kime ait olduğu dizelerde belirtilmemiştir.
1. şiirde belli bir ölçü ve uyak önemsenirken II. şiirde
bunlar ihmal edilmiştir.
D) I. şiirde halk dili ve sadelik ön planda tutulmuş ama II.
şiirde edebî kaygıyla dil ötelenmiştir.
E) I. şiirde epik özellikler ön plandadır fakat II. şiirde konu
kaygısı gözetilmemiştir.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları21. Bu bir türkü:-
toprak çanaklarda
güneşi içenlerin türküsü!
Bu bir örgü:-
alev bir saç örgüsü!
kıvranıyor
kanlı, kızıl bir meş'ale gibi yanıyor
esmer alınlarında
bakır ayakları çıplak kahramanların!
Biçim, içerik ve anlatım tarzı bakımından düşünüldüğünde
bu şiir aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir?
A) Orhan Veli Kanık
B) Cahit Külebi
C) Nazım Hikmet
D) Fazıl Hüsnü Dağlarca
BENIM HOCAM
E) Ziya Osman Saba
8
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve SanatçılarıB
***
21. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın roman ve öykülerinin önemli
temalarından biri de "zaman"dir. Bunda da ustası olarak
kabul ettiği yazarlardan Marcel Proust'un etkisi vardır.
Tanpınar da onun gibi bir "geçmiş zaman peşinde"dir. Bu
geçmiş ya bireysel planda olur ya da ulusal tarih içinde.
Fakat "zaman" Tanpınar'da asıl estetik bir unsur, bir
roman tekniği olarak önem kazanır. İlk defa Cumhuriyet
um gazetesinde tefrika edilen Huzur, olay olarak 24 saat içine
sığdırılmış olduğu hâlde geriye dönüşlerle zamanın geniş-
letildiği hacimli bir romandır. Böylece romanda zaman,
kahramanların hatırladıklarını güncel zamana taşıyan, bu
özelliğiyle de yapıtın hem içeriğini hem de tekniğini yöne-
ten bir üslup mekanizması olur. Diğer romanlarında da bu
tarzda geçmişe gidiş ve zamana dönüşün komplike olay-
ları vardır. Saatleri Ayarlama Enstitüsü'nde ise yazar aynı
1616 temayı ironik bir dille ve toplumsal bir hiciv malzemesi ola-
oprak kullanır. Önce Yeni İstanbul gazetesinde tefrika edilen
Minu Sahnenin Dışındakiler, Tanpınar'ın "nehir roman" olarak
nult tasarladığı ve Huzur'un bir parçasıdır. II. Meşrutiyet
Dönemi'nin parti çekişmeleri ve mütareke yıllarının bez-
ginliğini vurgulayan roman, zengin imajlarla yüklü ironik
üslubuyla öne çıkar.
12
====
B
DENEME - 1
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) Biz İnsanlar
B) Mahur Beste
C) Geçmiş Zaman Köşkleri
D) Kalp Ağrısı
E) Üç İstanbul
olozieq nizolyasid ots
neimer Wiplexlieg
ich nemysl03
enne" shely no xirmisdrup
loprid remisse lansins
jelzi nimi
ghionoy
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçılarıen
ind
Konya'ya bir saat ötedeki bir köyden olan bu delikanlı otomobile binmişti, İzmir'e gidecekti. Araba İzmir'
gelince şoför yolcuları selametlemeden evvel nedense yol parasının üstünü toplamak âdetindeydi. Bunu genç köylü
de biliyordu, fakat yazık ki şoförün bu isteğini yerine getirecek vaziyette değildi. Yanında beş parası bile yoktu.
Mahsuller para etmeyince, vergiler ödenmez hale gelince, evde tuz, gaz tükenip yerine yenisini
koyamayınca oğul babasını bir kenara çekmiş:
"Baba, ben gidip şehirlerde çalışayım. Bak, köyün yarısı gitti, İzmir'de çok iş varmış. Fabrikalarda
adamına göre yarım lira yevmiye bile veriyorlarmış. Kışın burada kalıp yük olacağına, gidip ekmeğimi ararım,
harman zamanında gene gelir, tarlada çalışırım..." demişti. İhtiyar babası aklı ermediği ve fakirlikten söz
söyleyemez, fikir ortaya atamaz hale geldiği için peki dedi. Ve on sekiz yaşındaki delikanlı, bundan evvel İzmir'e
gidip gelenlerden akıl danışmaya gitti.
7-Yukarıdaki hikâye Cumhuriyet Dönemi'nin hangi hikâye türünden alınmıştır? Tespitinizi metinden bir
cümleyle örneklendirerek izah ediniz. (10p)
a-Yukarıdaki hikâyenin anlatıcısını belirleyip yazınız. (5p)
b. Yukarıdaki metinde kullanılan bakış açısını yazınız. (5p)
hir sekilde eşleştiriniz. (10p)
C
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Özellikleri ve Sanatçıları8) Aşağıdaki ifadelerin "Doğru" veya "Yanlış" olduklarını belirtiniz.(15p)
İkinci Yeni şairleri herkesin anlayabileceği bir dil seçerler; imgeyi saf dışı bırakırlar. ( )
İkinci Yeni şiiri duyguya ve yoğun çağrışımlara dayandırır. ( )
İkinci Yeni'yle Garip şiirinin önemli farklarından biri Garip akımının şiire "espri, nükte" gibi
yaklaşımı getirmesidir. ( )
Rifat ILGAZ, toplumsal gerçekçi şairlerimizden değildir. ( )
İsmet ÖZEL ve Ataol BEHRAMOĞLU, İkinci Yeni şairlerindendirler. ( )