Cümle Çeşitleri Soruları

A A A 20.(1) Şiir, değiştirir insani. (ll) Bir okuyucu sevdigi şairi tanımadan önce başka, tanıdıktan sonra başka bir insandio. (III) Çok sevdiğiniz, sizi sarhoşa çeviren şiirlerle ilk karşılaşmalarınızı düşünün. (IV) Bu karşılaşma bir gece vakti olmuşsa uykunuz kaçmıştır. (V) Bir daha, bir daha okumak, ezberlemek, yakınlarınıza dinletmek istersiniz o şiiri. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) I - devrik cümle + B) 11 - isim cümlesit C) - Sıralı cümle D) IV-anlamca olumlu cümle + E) V - birleşik cümle ma, me yok 21. 1. "Bir filozofu bir ziyafete oturtunuz, hüzünlü sessizliği yahut yersiz soruları davetlilerin neşesini bozacaktır. Günlük hayatın içinde herhangi biriyle bir iş için sözleşmek gerektiğinde filozof size budala hayatın

7. (1) Artvin'in Hopa ilçesinden 20 kilometre ileride Sarp Si- hir Kapısı yer alır. (11) Sarp'tan yaklaşık 20 km gidince Gürcistan'ın en büyük şehirlerinden olan Batum'a ulaşır- siniz. (III) Batum, Acara Özerk Cumhuriyeti'nin yönetim merkezidir ve subtropikal iklime sahiptir. (IV) Yedi kilomet- re uzunluğundaki sahil şeridi, tertemiz plajları ve yemyeşil doğası ile turistlerin ilgi gösterdiği bir yerdir. (V) Manolya ağaçlarının süslediği geniş caddeler ve heykellerin süsle- diği büyük meydanları olan Batum'a yalnızca nüfus cüzda- ninızla gidip gelebilirsiniz. Bu parçadaki numaralanmış cümleler için aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle; basit, olumlu, kuralli eyllemn cümlesidir. B) II. cümle, girişik birleşik yapılı bir cümledir! C) III. cümle, birleşik yapılı bir cümledir. D) IV. cümle; yapısına göre birleşik, yüklemine göre isim cümlesidir. E) V. cümlede dört tane yan cümle, bir tane temel cümle bulunmaktadır. a

le A R M A 6. İlk olarak oyuncak bir çekici kullanmaya çalışan küçük bir çocuğa bakacak olursak daha başlangıçta araç kullanma- ya kalkıldığında ne büyük bir çaba sarf edildiğini az çok anlarız. Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? AX Nesnesi yan cümledir. B) Fiil cümlesidir. C) Sıralı cümledir. D) Birden fazla yan cümlesi vardır. E) Yan cümlelerden biri şartli birleşik cümle oluşturmuş- tur. TYT TÜRKÇE SORU BANKASI 283

2. Her yaz kulağında bir dal çiğdemle, uyuz bir eşeğin arkasından salına salına gelip köy meydanına tezgâh kuran kalay. ciyi görünce de umutlanmıştı köylüler. Bu cümlenin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Devrik - fiil - birleşik - olumlu B) Kurallı-fiil - bağlı - olumlu C) Devrik - isim - birleşik - olumlu D) Kuralli - isim - sıralı - olumlu E) Devrik - fiil - sıralı - olumlu

6. Aşağıdakilerden hangisi kurallı, birleşik eylem cüm- - lesidir? A) Raflarının dolu olduğunu umarak gittiğimiz kütüp- hanede çok az kitap vardı. B) Özellikle genç okura seslenen kitap, kısa zamanda ün kazandırdı yazarına. c)) Bu kitap, hikâyesini başarılı çizimlerle görsel bir şö- lene dönüştürerek anlatıyor. D) Mizahi öykülerle akıllarda yer edeceğe benziyor bu genç sanatçı. E) Veli toplantısında, özellikle çocuklar için kitap se- çiminin öneminden söz edildi.

13. (1) Kamyon, arkasında pamuk gibi bir toz yığını bira- karak ilerliyordu. (II) Dar dönemeçlerde içindekileri bir yandan bir yana fırlatarak fiskeler atıyordu. (III) Ben kamyon kasasının en sarsılmayan yerinde sessizce duruyordum. (IV) Bir yanımdaki tahta bavulumla diğer yanımdaki yalnızlığım bana eşlik ediyordu. (V) İlk görev yerime böyle yolculuk yaptım. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle; özne, zarf tümleci ve yüklemden oluşan bir fiil cümlesidir. B) II. cümle, içinde sıfat tamlaması olan kurallı cümledir. C) II. cümle, içinde dolaylı tümleç bulunan fiil cümlesidir. D) IV. cümle, özne, dolaylı tümleç ve yüklemden olu- şan birleşik yapılı bir cümledir. E) V. cümle, yapısı bakımdan basit bir cümledir.

20. Gidiyordum gurbeti gönlümle duya duya Ulukışla yolundan Orta Anadolu'ya Bu dizelerin meydana getirdiği cümle için aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? A) Devrik, sıralı, olumlu, eylem cümlesi B) Kurallt, birleşik , olumsuz, isim cümlesi C Devrik basit, olumlu, eylem cümlesi D) Devrik, birleşik, olumlu, eylem cümlesi E) Kuralli, birleşik, olumlu, eylem cümlesi

go 10. (1) Dayım beş yıl askerlik yapmış. (II) Bu süre içinde hiç izin kullanmamış. (III) Yine de şikâyet etmezdi. (IV) En büyük zevki bize askerlik anılarını anlatmaktı. (V) Biz de anlatsın diye onu teşvik ederdik. Yukarıdaki cümlelerden hangisi yüklemin türüne göre ötekilerden farklıdır? A) B) 11 C) III D) IV EV

geçiliyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle baslar2 D) V E) VI A) II B) III C) IV 30. (1) Bu saatlerde denizin üstü bomboş gibidir. (II) Bazen erkenci iki martı sezilir alaca karanlıkta. (III) Amaçsız, kararsız oraya bu- raya süzülür bu martılar. (IV) Çoğu zaman böyle kanat çırpar- ken birden durur, suya konarlar. (Ben onları maçtan önce isinmaya çıkmış oyunculara benzetirim. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır? Al cümlede, ek eyleme yer veriimiştir. B) II. cümle, olumlu, birleşik bir cümledir. III. cümle, devrik, basit yapılı bir eylem cümlesidir. D) A cümle, bağıml siralrcümledir. E) cümlede, farklı türde zamirlere yer verilmiştir. TÜRKÇE Sınav kodu (Y224) 8

7. OBütün evren titreşir ve var olan her şey benzersiz bir fre- kansla kendisini ifade eder. ( Frekans, özünde enerjinin farklı bir ifadesidir. (III) Enerji, evrendeki her yaşam formu içinde bulunan öz niteliklerden biridir. (IV) Enerji olmadan yaşam olmazdı çünkü yaşamın sürdürülebilmesi için ener- jiyle beslenmesi gerekir. (V) Enerjinin olduğu yerde can vardır, ruh vardır. Bu parçadaki numaralanmış cümleler için aşağıda söy- lenenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle bağlı bir cümledir. B) II. cümlenin yüklemi zincirleme isim tamlamasıdır. C) III. cümle birleşik isim cümlesidir. D) IV. cümlede hem birleşik çekimli hem de basit çekimli filler vardır. E) V. cümle bağımlı sıralı cümledir.

Sifat-fiillerin nitelediği adlar, kurdukları yan cümleciğin öznesi olarak kullanılabilir. Aşağıdakilerden hangisi, bu açıklamayı örneklendiren bir cümle niteliğindedir? A) Hesabını bilmeyen kasap, ne bıçak bırakır ne masat. B) Gelen gidene rahmet okutur. C) Elde bulunan, beyde bulunmaz. D) El atina binen, tez iner. E) Azi bilmeyen, çoğu hiç bilmez.

8. Zafer, “Zafer benimdir." diyebilenindir. 1 Mustafa Kemal Atatürk'ün bu cümlesi incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Olumlu bir cümledir. B) İsim cümlesidir. © Birleşik cümledir. D) Yapısına göre sıralı cümledir. E) Kurallı bir cümledir. PEKİŞTİRME TESTLERI

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapıca ötekiler- den farklıdır? Ba Bi Ts AV Yazı belki insanın hayal kurmasını sağlar, kay- bolan anılarını geri getirir. BN Onlara işim düşünce başvururum, her zaman hafızamı meşgul etmelerine müsaade etmem. e Güneş bir daha doğacak mı üzerimize, hilâli bir daha görecek miyiz? D) Bunlara onlar hayallerimiz diyorlar; ben ise ge- lecekte yaşayacağımız sonradan da hatırlaya- cağımız hatıralar, diyorum E) Yirmi dört, yirmi beş yaşındaki delikanlı kitapla- ra hiç bakmadan "Bu kitapları artık kimse oku- muyor." dedi.

15.1. Saf sevgi satılmaz veya kesek gibi atılmaz. II. Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. III. Kar, kuytuda; para pintide bulunur. IV. Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış. V. Bülbüle bağ güzeldir, kekliğe dağ. Numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı yö- nüyle diğerlerinden farklıdır? A) B) II C) III D) IV E) V

1. Bilim insanları, aylarca üzerinde çalışacakları deneyleri bir- kaç günde bitirme potansiyeline sahip bir "robot bilim insa- ni" geliştirdiler. Bu robot, yalnızca laboratuvardaki bir ma- kine değil. O aynı zamanda bilim insanlarıyla uyum içinde çalışabilen, süper bir takımın üyesi. Takım arkadaşlarının yaratıcı şeyler düşünebilmeleri için gerekli zamanı yarati- yor. Çevreyi tanımlamak için bir lazer tarama sistemi ve do- kunmatik geri bildirim sensörleri kullanıyor. Bu özellik, ro- botun gece koşullarında ya da işıksız ortamlarda basarılı bir şekilde çalışabilmesine izin veriyor. Robot bilim insanı, bilim insanlarının oluşturmak için aylara ihtiyaç duyacağı reaksiyon koşullarını iki üç dakikalık bir sürede sağlama- yı başardı. Geliştiricilerine göre robot, bilim insanlarından 1000 kat daha hızlı çalışma potansiyeline sahip. Ancak bu- nun için hâlâ geliştirilmesi ve günlerce sürdürülecek de- neylerde minimum hata payına ulaşması gerekiyor. Bu parçada sözü edilen "robot bilim insanı" ile ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? W insanlarla birlikte bir ekip oluşturabildiği B) Karanlık ortamlarda çalışma özelliğine sahip olduğu C) Eksiklerinin giderilmesi için test çalışmalarının sürdü- ğü LD) insandan çok daha hızlı çalışma potansiyeline sahip olduğu E) İnsanların uzun sürede bitiremediği deneyleri kısa bir sürede tamamladığı

Cümlenin Yapısı anlığa oruz." nden 11. Temel yükleme dayalı bir bağımsız cümlenin başka bir cümlede kurucu öge olarak yer almasıyla oluşan birleşik cümleye "iç içe birleşik cümle" (kaynaşık cümle) denir. Cümlenin içine kurucu öge olarak giren bağımsız cümle, iç cümle adını almakla birlikte öge olarak kullanıldığı için yan cümlecik işleyişindedir. Aşağıdakilerin hangisi iç içe birleşik cümle değildir? lumlu un'un iz yok r alan in var A) Dünkü yazınızda: "Bu filmi sakın kaçırmayın!" diyordunuz. (B) Buradan çabuk kaçalım, dedim yanımdaki adama. Almanya'ya kardeşimi görmek için gidiyorum, demişti bana. DY O, büyük bir romanci olacak, sanıyorduk hepimiz de. E) Bu sekiz yılın çok verimli geçtiğini söylüyor şair.