Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

7. Bazı araştırmacılar usta bahçıvanlar gibidir, bahçı- vanların doğaya gösterdiği hassasiyeti görürsünüz. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Özne-yüklem uyumsuzluğu B) Özne eksikliği C) Nesne eksikliği Dolaylı tümleç eksikliği E) İyelik ekinin gereksiz kullanımı

14. Aşağıdakilerin hangisinde, soruya verilen cevap özne de yüklem de değildir? A) - Hangi elbiseyi alacaksın? Kırmızılıyı. B) İnsana estetik zevk veren nedir? Edebiyat. - - Kaç kişi dünkü derse gelmedi? - On beş kişi. C) - - D) - Seni böyle üzen kimdi? - Kardeşim. E) Beni kim çağırdı? Müdür. L -

Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı ötekilerden farklı bir ögedir? A-Adamın nesi kaybolmuş? - Parasi. B) - Dışarıda kimi gördün? - Teyzemi. C) Cevabı kim verecek? - Arkadaşım. D) -Hangisi az çalışıyor? - Bu. E-Kaçıncısı elendi? - Üçüncüsü. e Yay

3. Dünyada başkalarının tecrübelerinden istifade ede- cek kadar akıllı bir insan var mıdır? Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Vurgu, öznenin üzerindedir. B) Dolaylı tümleç, isim tamlaması şeklinde oluş- muştur. C) Belirtisiz nesneye yer verilmiştir. D) Özne, söz öbeği şeklindedir. E) "Dolaylı Tümleç - Edat Tümleci - Özne - Yük- lem" şeklinde ögelerine ayrılır. ÜRKCE

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemden ön- ceki bölüm tamamen özneden oluşmamaktadır? A) Bazen dudakların bitiremediği cümleleri gözler tamamlar. B) Yurdu savunmanın en ucuz yolu eğitimdir. C) İnsanın yapabileceği en büyük fenalık kendisine olan güveni kaybetmesidir. D) Bir hatayı iki defa tekrar etmeyen en mükemmel insandır. E) Şerefle bitirilmesi gereken en ağır vazife hayattır.

www www 12 4. Bir yazarın eserlerinin kimler tarafından kullanılacağını bil- mesi olanaksızdır. B) C) Özne, nesne, yüklem D) Nesne, özne, yüklem E) Zarf tümleci, özne, yüklem F Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Özne, yüklem Dolaylı tümleç, özne, yüklem

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır? A) Dün / okulda yaşanan olay / herkesin keyfini kaçırdı. B) Aldıklarını / arabanın bagajında / unutmuş. C) Sait Faik / hikâyelerinde / gerçekçi bir çizgi / yakala- mıştır. D) Kızıl çatıların üzerine yağan kar / tüm sokağı / derin bir sessizlikle / kapladı. 5. I. II. III.

Cümlenin Ögeleri Bir cümleye yöneltilen sorulara yanıt olan sözcük ya da sözcük öbeğine "öge" denir. Her öge yükleme sorunun cevabıdır. Cümlenin ögelerini doğru bulabilmek için birtakım kuralları bilmek gerekir. Bu kuralla ögelerin bulunması zorlaşır. i öğrenilmesini sağlamak için çocuklara cümlenin ögeler Cümlenin ögelerini anlatan öğretmen konunun hazırlamıştır ve onu da panoya asmıştır. Afişler aşağıdadır: ARANIYOR YÜKLEM Grup lideri iş, oluş, hareket planlar. Doğru soruları sorarsanız diğer üyelerin (ögelerin) yerini hemen söyler. olur. ARANIYOR iş bitirici Yüklemin bildirdiği işi, hareketi yapar ve yargının gerçekleştirilmesine araç ARANIYOR ÖZNE YER TAMLAYICISI Yardımcı eleman Grubun yapacağı eylemle- rin yer ve yönünü belirler. "-e, -de, -den" eklerini kullanır. Edirne'dedir. C)- Sen benim suçsuz olduğuma ne zaman inanacaksın? - Kırmızı kar yağdığında... D) - Niçin olanları unutturmam için bir fırsat vermiyorsun? - Affedilmeyecek bir hata yaptığın için... 64 ARANIYOR ARANIYOR NESNE Yardımcı eleman Gruba sonradan girmiştir. Grubun yaptığı işlerden hemen etkilenir. Bu bilgi ve afişlere göre aşağıdaki sorulardan hangisi farklı bir ögeyi buldurmaya yöneliktir? A) - Dersin tam ortasında bir grup öğrenci ellerinde neyle sınıfa girdi? Çiçekle. B)-Selimiye Camii nerededir? ZARF TAMLAYICISI Grubun yapacağı eylemin nasıl, niçin, neden, ne kadar, ne zaman, kim tarafından, neyle yapılaca- ğına karar verir.

Türkçe 11. Muhlis Bey, yan gözle baktıktan sonra ----. Bu cümle, aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa öge dizilişi “özne - zarf tümleci - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem" şeklinde olur? A) Yahya Kemal'in o günlerde meşhur olan manzumelerinden birinin ilk dizesini yüksek sesle okudu B) yarından itibaren şu matbaa meselesini halledeceğiz, dedi C) masada oturanlardan sadece Kudret Bey'i selamlayarak geçip gitti D) bugünlerde çok rağbet gören bir kitapla ilgili düşüncelerini ifade etti E) kitaplığında Ziya Paşa'ya ait, nadir bulunan bir eser olduğunu söyledi

9. Geleneksel el sanatlarımızı, evrensel beğeni düzeyine bu tür yoğun çalışmalar yaparak ulaştırabiliriz. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakile- rin hangisinde verilmiştir? A) Nesne - Dolaylı tümleç - Zarf tümleci - Yüklem B) Nesne-Zarf tümleci - Yüklem C) Özne - Nesne - Zarf tümleci - Yüklem Özne - Zarf tümleci - Yüklem E) Nesne - Dolaylı tümleç - Yüklem

7. O günün gecesi ben uykuyu kaybettim. Yatakta bir o yana bir bu yana dönmekten usanınca kalkıp ceketi omzuma attım. Bir tas ayran içip sedire çöktüm. Penceremiz yaz gecesine açılıyor. Mehtap altında yokuş aşağı kıvrıla kıvrıla kasabaya doğru giden yola, yol kenarında sıralanan tarlalara, kuru dere yataklarına, boztepenin ardına saklanıp beni bekleyen ıslak kayaya bakmaya başladım. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? B) Örneklendirme A) Nesnel anlatım C) Niteleyici ifadeler 6301 E) Karşılaştırma DDuyu aktarımı

Bu parçada anlamca kesinlik söz konusudur? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. Aşağıdakilerin hangisinde dolaylı tümleç, bir isim tamlamasından oluşmuştur? A) Kadının evini, aradan on yıl geçmesine rağmen düzenli olarak temizlemişti hizmetçiler. B) Kırmızı kiremitlerle kaplı çatıda güvercinlerin tünemesi için ahşap yuvalar yapılmıştı. C) Küçük Ağa, aradan biraz zaman geçince serinlemek için ayaklarını derenin suyuna sokmuştu. D) Böyle gecelerde çocukların uyuması için onlara ilgi çekici hikâyeler anlatırdım. E) Soğuk, bir bıçak gibi değdiği her şeyi kesiyor; yolcular sığınacak bir yer arıyordu.

12. 19 milyon yıl önce Yeni Zelanda'da yaşamış dev papağan türünün fosili bulundu. Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? (A) Zarf tümleci - yer tamlayıcısı - Özne - yüklem B) Zarf tümleci - yer tamlayıcısı - belirtili nesne - yüklem C) Yer tamlayıcısı - belirtili nesne - yüklem D) Belirtili nesne - yüklem Özne - yüklem 5

Cok sa- im ait st n Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Bağlaç C) Durum zarfı B) Edat D) işaret sifati E) Şahıs zamiri 10. Vitrinlerden dışarı vuran ışıklar ---- Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa öge dizilişi "özne-zarf tümleci-yer tamlayıcısı-yüklem şeklinde olur? A) sokak lambalarınınkine karışınca ortalık panayır ye- rine dönüyordu B) şehirde savaşın etkisinin yavaş yavaş kaybolduğunu gösteriyordu C) bir renk cümbüşü hâlinde, sokaktaki insanların yüz- lerine yansıyordu TYTORBITAL20221-1 D) türlü şekillere büründüğünden gelip geçenlerin dik- katini çekiyordu E) yoldan geçen araçların sürücülerine zor anlar yaşa- tiyordu 12. Kesm 5

3. Okumak belleğimizin içinde küçük bir bahçe yaratmaktır. Her güzel kitap, bu bahçeye yeni bir nesne, bir çiçek, minik bir yol veya yorulduğunuzda dinlenebileceğiniz bir bank ekler. Yıllar yılları, okumalar okumaları kovaladıkça bahçe, bir parka dönüşür. En çok özlemini çektiğim şeydi, dostlarla yaptığımız okuma toplantıları. Ne yazık ki Çengelköy'deki bahçede o kitap dostları yok artık. Bu parçadaki altı çizili sözlerin öge sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Özne - belirtisiz nesne - dolaylı tümleç - yüklem - belirtisiz nesne B) Belirtisiz nesne - özne - zarf tümleci - yüklem belirtisiz nesne C) Özne - özne - belirtili neshe -özne - belirtisiz nesne D) Belirtisiz nesne - özne-zarf tümleci - yüklem - özne E) Belirtili nesne - belirtili nesne - dolaylı tümleç - özne - belirtisiz nesne

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, eylemden etkilenen ögeyi buldurmaya yöneliktir? V A) Telefonun zararlarından hangi araştırmacı bah- sedecek? - B) Yeni alınan eşyalar sizin evinize mi taşınacak? C) Dun sabah işe giderken beni mi görmüş? D) Büyük şehirlerde akasyaların çiçeklerini nasıl göreceksiniz? - E) Masa üzerindeki su dolu bardağı kim aldı?