Cümlenin Temel Öğeleri Soruları
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriYou
ABD'li gök bilimci James Scotti, 1971 yılında
gökyüzünde ilginç bir şey fark etti. (II) İlk gözlemlerini
kontrol eden Scotti, gördüğü ilginç cismin tekrar nerede
ortaya çıkacağını tespit etti. (III) Sonra merakını gidermek
için teleskobunu o yöne doğru çevirdi. (IV) Standart
varsayımlarla yaptığı hesaplamaların sonucu yanlış gibi
görünüyordu. (V) Scotti'nin keşfettiği şey her neyse hız ve
yön olarak bilinen hiçbir gök cismine benzemiyordu.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinin
öge dizilişi "özne - zarf tümleci-yüklem"
şeklindedir?
A) I
B) II
C) III
D) IX
E) V
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriKoyu kahverengi beneklerle kaplı zey-
tin yeşili parlak bir derisi, kambur bir sırtı,
eğimli ince uzun bir burnu ve ortasında
siyah bir nokta bulunan küçük, donuk göz-
leri vardı.
Nore
Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin-han-
gisinde sırasıyla verilmiştir?
4.
A) Özne, yüklem
B) Özne, nesne, yüklem
C) Özne, nesne, dolaylı tümleç, yüklem
D) Özne, dolaylı tümleç, nesne
E) Nesne, dolaylı tümleç, yüklem
Aşa
ek
d
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri9.
8.
çıkmak, yaratıcı olmak cezalandırılmıştır hep.
CHer bayram herkesi arar, gönüllerini alırdı.
D) Her kafadan bir ses çıkıyor, dedi adam.
E)Konferansları, imza günlerini hiç kaçırmazdı.
Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özneyi
belirtmek için virgül kullanılır.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklama örnek-
lenmemiştir?
A) Türk edebiyatının Batı etkisine girmesi, roman ve
hikâye gibi düzyazı türlerinin gelişmesini hızlan-
dırdı.
B) Ali'nin küçük kardeşi, karşı komşunun büyük
oğlu el ele verip bizi batırmaya uğraşmışlardı.
C) Kemal Bey, babasının ölüm haberinin gelmesi
üzerine aile meclisini toplayıp durumu onlara bil-
dirdi.
D Encümen-i Daniş, Batı'dan çevrilecek eserlerin
neler olacağını saptayan bir kurumdu.
E) Türk Dil Kurumu, 1932'den beri Türk dilinin ge-
lişmesi ve özleşmesi için uğraşıyor.
Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak
için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve so-
nuna virgül konur.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklama örnek-
lenmemiştir?
A) Kemal Bey'in gürültü edenleri dışarı atması,
apartmanda oturun da bu
NITELI Yayıncılık
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri6.
(1) Gençliğimde bir süre ciddi anlamda çocuk eğitimiyle uğ-
raşmıştım. (II) Çocuk doktoru olmak da geçmişti bir ara içim-
den. (III) Çocuklara karşı nedense hep borçlu hissederim
kendimi. (IV) Onlar büyürken biz onlara miadi geçmiş ölçüt-
lerimizi dikte etmeyeceğiz. (V) Onları geçerliliğini yitirmiş ya-
şam tarzımıza mahkûm etmeyeceğiz.
AFORMI
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi yanlıştır?
Ne ile
A) 1. cümlenin edat tümlecinde isim tamlaması vardır.
B) II. cümlenin öznesi, işim-fiil grubudur.
C) III. cümlenin nesnesi, dönüşlülük zamiridir.
D) IV. cümlenin yüklemı, birleşik fiildir.
E) V. cümlenin dolaylı tümleci, zincirleme isim tamlamasıdır.
TÜDKOR
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri12. I. Güzel sanatların amacı bilimden farklıdır.
II. Sanat; hissettirir, sezdirir, çağrıştırır.
III. Sanatın amacı öğretmek, bilgi vermek değildir.
IV. Sanat eserinin amacı doğruyu, yararlıyı, iyiyi bulmaktır.
V Sanat, nesnel bir özellik taşımaz; bireysel, biricik ve
özgündür.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I
B) H
C) III
DIV E) V
S
r
S
E
h
WD
E
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğelerie gitim
dim di
prukis
vardı
yan-
var-
Szcü-
TÜRKÇE
10. Aşağıdakilerden hangisinde işten etkilenen öge
özne görevindedir?
A) Buzlanmaması için yollara tuz döküldü.
B) Akşama kadar çarşı içinde gezildi.
Öğretmenimiz bize derste anılarını anlatırdı.
D) Çekinerek ayaklarına dolanan kuşlardan birini
okşadı.
E) İki kolunu birden açarak umulu ellerini arkada-
A
şına uzatıyor.
JRKÇE 15x40
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri4. 1. Sanmayın ki sizi yüzüstü bırakıp gideriz.
II. Öğrendim ki o, senin de arkadaşınmış.
III. Unutulmasın ki, insanı insan yapan düşüncedir.
IV. Anladım ki ikisinin de yeri ailesinin yanıdır.
V. Duydum ki buralarda senden iyi usta yokmuş.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde "ki" bağla-
ci ötekilerden farklı bir ögeyi yükleme bağlamıştır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
8. Saz
dur
bir
Bu
A)
C)
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriAşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, sözcük öbeği
şeklindedir?
A) Dostum, yüzünden hiç eksiltmediği gülümsemesiyle
bizi karşıladı.
B) Ünlü sanatçının son yolculuğunda büyük bir kalaba-
lık vardı.
C) Yazılarında genellikle Doğulu ülkelerin sorunlarını
anlatır.
D) Yazar, yapıtlarının bazılarında kadın sorunlarına yer
vermiştir.
E) Onun bu başarılarını gördükçe gerçekten mutlu olu-
yorum.
5.
1. Soğuk
kânına
II. Ocağın
çayımı
III. Ankara
liyor.
IV. Hava
çöküy
V. Semir
ni gör
Numaral
lişi yönü
A) Ive
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri9. (1) Akşamüstleri ufuktaki dağlar gölgelerini ovaya doğru
uzatınca içerilerde duramazdım. (II) Akşama kadar kırlarda
dolaşmayı çok severdim. (III) Dilimde o günlerde okuyup dur-
duğum bir şiirin misraları dolaşırdı. (IV) O şiirler ve gönlümce
yazılmış yazılar olmasa ne yapardım? (V) Bütün güvenim,
dünyam onlardı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin ögeleriyle ilgili
olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) I. cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluş
muştur.
B) II. cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümle dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem-
den oluşmuştur.
D) IV. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur.
E) V. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri41
2. Limanın biraz ilerisinde balıkçılar, kan ter icinde ağ-
27
larını çekiyorlardı.
BliN
Y₁
Aşağıdakilerden
ralanışı yönüyle bu cümleyle özdeştir?
hangisi ögeleri ve ögelerinin sı-
A iş yerinin otoparkında iki araç, park veri ararken
çarpışmış.
27
1
BAŞARI TEKNİK YAYINLARI
BY Geçen ay kütüphaneden aldığım kitabı geri ge-
tirmemi istediler.y
BIN
C) Buradaki göle birkaç yıl önce alabalık yavruları
bırakılmıştı..
24
D) Bir köşede yaşlı birkaç adam birbirlerine genç-
lik anılarını anlatıyordu.
Yy₁
Bu tepeden turistler büyük bir heyecanla tarihî
şehri seyrederler.
27
BIN Y
5.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir öge vurgu-
lanmıştır?
A) Geçen yıl gönderdiğim mektupta uzun bir şiir yazmış-
tim.
B) Bu konuda başkalarının ne düşündüğünü hiç bilmiyo-
rum.
C) Askerlik arkadaşlarımla dün sinemada güzel bir film
seyrettik.
D) Akşamüzeri dışarı çıktığımda belki istediklerini alırım.
E) Ozon tabakasının delinmesi küresel ısınmayı arttırıyor.
getmi
10. Aşağıdak
nereye" s
A) Sical
adar
B) Eski
ladı
C) Köy
otu
6
GL
ya
E) Y
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri(1) Ne zaman mektuplardan söz edilse bir koruluk hatırlıyo-
rum. (II) Ağaçların gölgesindeki banklardan birinde bir kadın
oturuyor. (III) Yanında bir tahta kutu, elinde bir mektup var.
(IV) Almanya'da "savaştan dönmemiş bir nişanlı" öyküsü şık
görülür. (V) Mektupların kutusu bombalanan evinden kurta-
rabildiği tek eşyasıdır kadının.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle zarf türleci, neshe ve yüklemden oluşmuştur.
B) II. cümle dolaylı tümleç, öžne ve yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümlede birden fazla özne aynı yükleme bağlanmıştır.
IV. cümlede sözde özneye yer verilmiştir
E) V. cümle nesne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuş-
tur.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğelerisağlam bir olay örgüsü oluştur-
ersiniz. (II) Olay geçişlerinde
ları birbirine kolayca bağlıyor.
ği okurda yüksek bir gerçeklik
Böylelikle metnin inandırıcılığı
ur, yazarın birbirine başarıyla
ğı karakterlere kendiliğinden
cümlelerin hangisinden
aki karakterler ete kemi-
za çıkıyor." cümlesi geti-
D) IV
E) V
TYT
9.
(1) İnsanların çoğu, yaratıcı olmayan kimselerdir.
(II) Evvelki nesillerin öğrendikleri, çoğunluk tarafından
kabul edilmiştir. (I) Onun için onları itirazsız benimser.
(IV) Onlara değişmez gerçeklermiş gibi bakar.
(V) O gerçeklerin dışında da gerçeklerin olabileceğine
inanmaz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
- A)
I. cümlenin öznesi isim tamlamasıdır.
B) II. cümlenin yüklemi birleşik yapılı eylemdir.
**
C)
III. cümlede belirtili nesne olan öge işaret zamirdir.
D)
IV. cümle üç ögeli bir cümledir.
E)
V. cümlede zarf tümleci olan öge belirtili isim tamla-
masıdır.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel ÖğeleriTYT / TÜRKÇE
(1) Akşamüstleri ufuktaki dağlar gölgelerini ovaya doğru
uzatınca içerilerde duramazdım. (II) Akşama kadar kırlarda
dolaşmayı çok severdim. (III) Dilimde o günlerde okuyup dur-
duğum bir şiirin misraları dolaşırdı. (IV) O şiirler ve gönlümce
yazılmış yazılar olmasa ne yapardım? (V) Bütün güvenim,
dünyam onlardı.
y
Bu parçada numaralanmış cümlelerin ögeleriyle ilgili
olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) I. cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluş-
muştur.
B) II. cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.
C) I. cümle dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem-
den oluşmuştur.
D) IV. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur.
E) V. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleri2. (1) Bitki türlerinin sayısında sanılandan çok daha fazla mik-
tarda azalma olacağı kesinleşti. (II) Son araştırmalar, dünya-
daki bitki türlerinden bazılarının tükenme tehlikesiyle karşı
karşıya olduğunu göstermektedir. (III) Dünya Koruma Birliği,
tükenme tehlikesi yaşayan bitkilerin yer aldığı bir liste,hazır-
ladı. (IV) Bu listeyi inceleyen bilim insanlarına göre tropikal
bölgelerde önümüzdeki yirmi yıl içinde on binden fazla bitki
türü yok olacaktır. (V) Tükenme riski taşıyan bitkilerin kurta-
rılması için bir an önce tedbir alınmalıdır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla il-
gili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur.
B) II. cümlede özne bir sifat tamlamasından oluşmuştur.
C) III. cümle özne, nesne ve yüklemden oluşmuştur.
D) IV. cümle özne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.
E) V. cümle edat tümleci, zarf tümleci ve yüklemden oluş-
muştur.
Lise Türkçe
Cümlenin Temel Öğeleritün deği-
viltan ha-
Tışıyordu.
angi öge-
8.
1. Bu eşyaları 7. kata taşımak için siz görevlendirildiniz.
II. Bu kitabı bir hafta önce o çıkardı.
Y
III. O sıkıntıyı ancak ben çözerim.
IV. Oto kaportası işinden biz daha iyi anlarız.
V. Onlar sizin düğüne geldi mi?
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde öznenin
türü ötekilerden farklıdır?
A) I
B) II
C) III
D) IV E) V
www.netlerikatla.com