Cümlenin Temel Öğeleri Soruları

CÜMLE BİLGİSİ 4. Birbiriyle ilgili yargıları bir arada vermek ya da sözcük yinelemesine düşmemek için birden çok öznenin ya da işlevi aynı, birden çok tümlecin tek bir yükleme bağlan- masıyla yüklem ortak kullanılmış olur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu parçada sözü edilen durum örneklenmiştir? A) Firat Nehri'nin bereketli suları, insanoğlu tarımla uğ- raşmaya bağladığından beri Urfa'ya hayat vermiştir. Coğrafi keşiflerle birlikte gerçekleşen sömürgecilik faaliyetleri sırasında İspanyolları yerliler karşısında farklı ve üstün kılan özelliklerden biri de şövalye ro- manlarına tutkulu yaklaşımlardır. C) Zaman zaman televizyonlarda toplu balina ölümleri- ne ilişkin haberler, karaya vurmuş balina görüntüle- riyle karşımıza çıkar. D) Pek çok kavramı toparlarken dağıtıyoruz ister iste- mez ama aşk konusunda bu tür tanımlara kalkışınca işler daha bir sarpa sariyor. E Uzun ve kasvetli geçen bir kıştan sonra Antalya'ya gitmek, Akdeniz'in sıcaklığını yeniden yaşamak isti- yordum.

Belge Herren TYT / TÜRKÇE 9. (1) Akşamüstleri ufuktaki dağlar gölgelerini ovaya doğru uzatınca içerilerde duramazdım. (11) Akşama kadar kırlarda dolaşmayı çok severdim. (III) Dilimde o günlerde okuyup dur- duğum bir şiirin misraları dolaşırdı. (IV) O şiirler ve gönlümce yazılmış yazılar olmasa ne yapardım? (V) Bütün güvením, dünyam onlardı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin ögeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? AH. cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluş- muştur. 3 cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. Qu cümle dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem- den oluşmuştur. IV. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. E) V. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur. [ 11

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Duyguları açığa çıkarmak fotoğrafla müm- kündü. B) Müziğin yükünü sırtlanmış bir sanatçıdır. Bili Nesne C) Baş döndürücü hız çağın dayatmalarındanmış. D) İnsanın çok boyutluluğu sanata yansımaktadır. E) Şarkının sözlerini bir anda unutuvermiştim.

29. (1) Ankara, 17. yüzyılın başında bölgede başlayan Ce- mslali İsyanlarına sahne olmuştur. (II) Bu ayaklanmalar 40 sırasında kentin bir kısmı yakılmıştır. (III) Osmanlı İm- paratorluğu'nun son döneminde Ankara da öteki kentler ile gibi sönük bir dönem geçirmiştir. (IV) Kent, bu dönemde een bölgenin önemli bir gelir kaynağı olan tiftik ve tiftikten en yapılan kumaş ticareti ile önemli bir dericilik merkezi ko- udonumundadır. (V) Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışı ile 13 Ekim 1923 tarihinde Türkiye'nin başkenti olmuştur. New Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. cümle birleşik, kurallı bir fiil cümlesidir. B) II. cümlenin yüklemi, geçişsiz bir fiildir. C) III. cümlede fiilimsi yoktur. D) IV. cümlede hem bağlaç hem de edat vardır. E) V. cümlede bir isim tamlaması dolaylı tümleç göre- vinde kullanılmıştır.

erde kleri ilan nik- iği” yat dil esi Sel in Ži n Öğrenmede, birçok duyuyu harekete geçiren öğretim Teknikleri daha etkili oluyor. MA II. Üniversiteyi bitirir bitirmez bir okula atanan Selim daha sonra ailesini yanına almıştı. ÖN DY Dere yatağına yapılmış evlerin birçoğu, sel nedeniyle yıkılmıştı. IV. Eski bir sahaftan aldığı kitabın arka kapağında ilginç bir not buldu. V. Bir okurun okuma amacı ile başka bir okurunki çok farklı olabilir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangileri ögelerinin sıralanışı yönüyle özdeştir? A) (ve Ill 13 all ve V B) Ilve IV E) IV ve V 1 ve V 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-vor" eki, diğerlerinden

(1) Akşamüstleri ufuktaki dağlar gölgelerini ovaya doğru uzatınca içerilerde duramazdım. (11) Akşama kadar kırlarda dolaşmayı çok severdim. (III) Dilimde o günlerde okuyup dur- duğum bir şiirin misraları dolaşırdı. (IV) O şiirler ve gönlümce yazılmış yazılar olmasa ne yapardım? (V) Bütün güvenim, dünyam onlardı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin ögeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. cümle zarf tümleci, dolaylı tümleç ve yüklemden oluş- muştur. BII. cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. > C) III. cümle dolaylı tümleç, zarf tümleci, nesne ve yüklem- den oluşmuştur. D) IV. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. E) V. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur.

5. Yarim İstanbul'u mesken mi tuttun I Gördün güzelleri beni unuttun || Sılaya dönmeye yemin mi ettin Gayrı dayanacak özüm kalmadı RIV Mektuba yazacak sözüm kalmadı DE RELEV Bu dizelerdeki numaralanmış bölümlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. öznedir. C) III. zarf tümlecidir. B) II. belirtili nesnedir. D) IV. Öznedir. E) V. öznedir. Ⓡ

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle özne gö- revindedir? A) Latince konuşanlar, Roma uygarlığının temelini at- mıştır. B) Anne ve babalar, küçüklere paslı çiviler hakkında bazı konuşmalar yapmıştır. C) Bakteriler vücudunuza girerse hızla çoğalmaya başlar. D) Mimari alan, günümüzde çok daha fazla ilgi görme- ye başladı. E) Volksholle, 300 m yüksekliği ile devasa bir kubbe olarak tasarlanmıştı. .

3 Nesne almayan (geçissiz) fiilerde edilgen duruma getirildiğinde bu fiillerde ne gerçek ne de sözde özne bulunur. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu kuralı örneklendirmekte- dir? A) Maç, hava muhalefeti yüzünden ertelendi. B) Paraları yurt dışına kaçıran muhasebeci kıskıvrak yakalandı. C) Hastalık yayılmaması için hayvanlar kireçlenerek gömüldü. Bizim burularda hasat zamanı bir an bile boş oturulmaz. E) Yapılan sınavın sonuçları bu hafta açıklanacak. E244 MAIN

Aşağıdakilerin hangisinde hesne, sadece isim tamla- olmasından oluşmuştur? BY TONE 8. A) Bu havalanmış, kesekli, kırmızı toprak; binlerce yıldır usanmadan insanlığa lezzetli meyvelerini sunuyordu. 59 B) Ülkemizin en derin göllerinden biri olan Burdur Gölü, üç yüz bine yakın kuş barındırıyor. w ST Bir gaz lambasının solgun ışığı, sıvası dökük kerpiç HDxduvara yapışmış gibi duran üstü mertekli pencereyi aydınlattı. D) Bazı yöreler, mevsimlerin renklerini olabildiğince ya- kıştırır kendilerine. E) Yaz aylarında bu yürüyüşü yaptığınızda çıkan hafif bir rüzgâr, güzel bir serinlik verir size. V 1 194

A Y A Y N L A R öbekleşmiş hâlidir. V C) III.de, "deneyimdir" sözcüğü ek fiilin geniş zama- nında çekimlenmiş bir türemiş sözcüktür. D) IV.de, bir isim-fiil grubu içinde nitelik bildiren söz- cükler peş peşe sıralanmıştır. E) V.de, birden çok zaman zarfına yer verilmiştir. 12. (1) İklim değişikliği ve yanlış tarım uygulamaları, ge- rek dünyada gerekse ülkemizde çok sayıda gölün kurumasına neden oldu. (II) Bu göllerin arasında ülkemizin en büyük göllerinden biri olan Tuz Gölü de yer alıyor. (III) Tuz Gölü'nü besleyen su kaynakları tarım arazilerine yönlendirildi ya da önleri barajlarla kesildi. (IV) Gölün kurumasıyla birlikte geçen yıl ye- terli besini bulamayan ve bölgede doğan bütün fla- mingolar yaşamlarını yitirdi. (V) Gölde bu yıl da çok sayıda flamingo ölümü var. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi- sinde sözde özneye yer verilmiştir? AVT B) II CHI D) IV E) V

ORAÇE 12. (1) Ne zaman mektuplardan söz edilse bir koruluk hatırlıyo- rum. (II) Ağaçların gölgesindeki banklardan birinde bir kadın oturuyor. (III) Yanında bir tahta kutu, elinde bir mektup var. (IV) Almanya'da "savaştan dönmemiş bir nişanlı" öyküsü sık görülür. (V) Mektupların kutusu bombalanan evinden kurta- rabildiği tek eşyasıdır kadının. Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle zarf tümleci, nesne ve yüklemden oluşmuştur. V B) II. cümle dolaylı tümleç, özne ve yüklemden oluşmuştur. CLIII. cümlede birden fazla özne aynı yükleme bağlanmıştır. (D)W. cümlede sözde özneye yer verilmiştir. E) V. cümle nesne, dolaylı tümleç ve yüklemden oluşmuş- tur.

2. Aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı diğerlerinden farklı bir ögedir? A) - Yeni aldığın kitap nerede? - Çantamda. B Sözünü ettiğin şiir kaçıncı sayfada? Yirminci sayfada. - Bu saati kimde gördün? - Arkadaşımda. D) - Evleri hangi blokta? - 12. blokta. DS DS DI E) - Bu tarihî yapının anahtarı kimde? - Mehmet Bey'de. DS

lerle ngisi bir yazarın elinden çıktı anlaşılıyor. (V) İnsanı içine çekiveren, eğlendirici bir yapıya sahip bu yapıtın / ustaca düşünülmüş bir olay örgüsü / var. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde ögelerin ayrımında bir yanlışlık yapıl- mıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

0 Aşağıdakilerin hangisinde "gibi" edatıyla oluşturul- muş söz öbeği diğerlerinden farklı türde kullanılmış- tır? A) Bir gün bensiz kalsan da benimle yaşa Aşkımın değerini ölümsüz bir sır gibi taşı B) Yüzün usulca bir kır çiçeği gibi söner Uyku ve unutkanlık gittikçe derinleşir C) Ana gibi yâr olmaz, İstanbul gibi diyar Güleni şöyle dursun, ağlayanı bahtiyar D) İkimiz iki dağdan iki hırçın su gibi akmış Buluşmuştuk bir vadide E) Ta karanlıklar içinde birden Bir türkü gibi yükselirsin sen

-3 10. Her umudun dibine dolduktan sonra aklın vardığı tek gerçek sonuç, her şeyin bir hiç olduğudur. yüklen Bu cümlenin öge sıralaması aşağıdakilerin han- özne gisinde doğru verilmiştir? A) Özne - Yüklem B) Zarf Tümleci - Özne - Yüklem C) Zarf Tümleci - Nesne - Yüklem D) Zarf Tümleci - Özne - Zarf Tümleci - Yüklem E) Dolaylr Tümleç - Nesne - Yüklem Aş o bu 1. A B C C E