Dede Korkut Hikâyeleri Soruları

överler. (Methiye) Olayların zaman sırasına göre anlatıldığı defterlere verilen addır. (Ruzname) 18. (1) Dede Korkut Hikâyelerinde olaylar genelde aynı kahramanların başından, benzer çevrelerde geçer ve her hikâyenin sonunda Dede Korkut ortaya çıkarak anlatılan olayı sonuçlandırır. (II) Hikâyelerdeki bütün kahramanlar hayal ürünüdür; doğaüstü varlıklara ve olaylara yer verilir. (III) Bamsi Beyrek, Tepegöz ve Deli Dumrul hikâyeleri ile Yunan mitolojisindeki Odisseus efsanesi arasında benzerlikler vardır. (IV) Birtakım kalıplaşmış sözler bütün hikâyelerde sık sık tekrarlanır. (V) Canlı doğa ve mekân tesvirlerine çokça yer verilmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I Byli gili oyu BY AV 5 1. Şair: Şiin s basar. tecrüb değerl ruhuna yükse Bu di edebi doğr A) H B) B D) M 20. Tür ror git bir ola Ro Ef ar S F

11. "Meğer Hanım, Oğuz'da Duha Kocaoğlu Deli Dumrul derlerdi bir er var idi. Bir kuru çayın üzerine bir köprü yaptırmıştı. Geçenden otuz üç akçe alırdı, geçmeyenden döve döve kırk akçe alırdı. Bunu niçin böyle ederdi? Onun için ki benden deli, benden güçlü er var mıdır ki çıksın benimle savaşsın der idi. Benim erliğim, bahadırlığım, kahramanlığım, yiğitliğim Rum'a, Şam'a gitsin, ün salsın der idi." Aşağıdakilerden hangisi bu metnin ait olduğu eserin özelliklerinden biri değildir? AY Oğuzların iç ve dış mücadeleleri anlatılmaktadır. BBir ön söz ve on iki hikâyeden oluşmuştur. C) Dede Korkut tarafından yazıya geçirilen bu eser, 15. yüzyılda kaleme alınmıştır. D) Eserin iki nüshası mevcuttur. E) Destandan halk hikâyesine geçişin ilk basamağını oluşturur.

TÜRKÇE ] Gap mi ay- PERŞEMPS Acilin a- or 1682 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Dede Korkut, Oğuz boylarının destanlaşmış hikâyele- rini derli toplu bir biçimde aktaran bir anlatıcıdır. Dede Korkut'un anlattığı hikâyeler ancak XV. yüzyılda yazı- ya geçirilebilmiştir. Türk edebiyatının ilk ürünlerinden olan Dede Korkut Hikâyeleri, Türk boylarının Kafkasya ve Azerbaycan yörelerindeki yerleşme, yurt kurma uğ- raşlarını ve akınlarını konu alır. Oğuz boylarının çeşitli kahramanlık öyküleri, toplumsal ilişkileri, akıncıların töreleri ve gelenekleri doğal çevre içinde hikâye edil- mektedir. Dede Korkut Hikâyeleri yer yer şiir biçiminde yer yer düzyazı biçiminde yazıya geçirilmiştir. Bu eşsiz değerdeki yazılar Almanya'nın Dresden Kitaplığında bulunmuş ve Türkçeye ilk kez Kilisli Rifat Bilge tarafın- dan kazandırılmıştır. cat da ir- ne r- *3 HR r- et 1- n si r 2 39. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri'nin içeriğinde yer almaz? A) Türklerin sosyal yaşamları B) Yapılan savaşlar ve kahramanliklar C) Gelenek görenekler D) Türklerin yaşadığı coğrafi bölgelerd El Dede Korkut'un özellikleri

Edebiyat TEST min ülke ürinleri) - Karma Testler 1 v Halk hikâyeciliğinden destana geçişin ilk ürünü- dür. V Nazım nesir karışık olarak yazılmıştır. Dede Korkut kitabın yazarı değil, hikâyeleri anla- tan kişidir. IV. Eser, atasözü ve deyim bakımından zengindir. oplum yapısı, kahramanlık gibi birçok konuda bilgi verir. Dede Korkut Hikâyeleriyle ilgili olarak yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? BII DIV EV hikayayi anlatan da deze Hoca Ahmet Yesevi tarafından yazılan Divan-ı Hikmet,

2. 0 1. Dede Korkut Hikâyeleri'nde hem Türklerin eski yaşam tarzla- nndan ayrıntılar hem de Islam dini ile ilgili özellikler vardır. II. Dede Korkut Hikâyeleri'nde Göktürklerin çevredeki boylar ile savaşları ve kendi iç mücadeleleri anlatılır. Nac Dib 5. Tra za ra WH. Dede Korkut Hikâyeleri'nde milli ögeler (nazım biçimi) ile İslam dininin etkisiyle birlikte Türk kültürüne giren yaban- ci ögeler (yabancı sözcükler) bir arada kullanılmıştır. IV. Dede Korkut Hikâyeleri'nin konusu; aşk, yiğitlik gösterisi, kahramanlik, boylar arasındaki çekişmeler ve savaştır V. Dede Korkut Hikâyeleri'nde olağanüstü olaylarla gerçeğe ub- gun ve yaşanması muhtemel olaylar eserde bir arada verilmiştir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangilerinde verilen bilgi yanlıştır? de es K. K B A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve V. D) I. ve IV. E) IV. ve V.

13. C 2 LE 11. Orta Çağ'da özellikle Arap ve Fars kültüründe sağlam bir hikâye geleneğinin varlığını bildirmektedir. Bu gelenek, Arapçadan yapılan çevirilerle Avrupa'ya masal, efsane, ri- vayetler şekliyle yayılmıştır. Hikâyeye bugünkü anlamda ilk edebî kimlik kazandıran İtalyan yazar Boccacio'dur. 14. yüzyılda Boccacio, adlı eseriyle ilk hikâye örneğini ver- miştir. Rönesans'ın etkisiyle de hikâye 19. yüzyılın en yay- gin edebî türü olmuştur. Bizde; destanlar, halk hikâyeleri, mesnevi ve masallarla ilişkili olan bu tür, 15. yüzyılda ---- ile hikâye tekniğine yaklaşmıştır. Giritli Aziz Efendi'nin Muhay- yelat ve Emin Nihat Bey'in ---- adlı eserleri hikâye türüne geçişin önemli örneklerindendir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir? - AY Binbir Gece Masalları - Decameron - Dede Korkut Hikâ- yeleri - Müsameratname Decameron - Harname - B) Dança Tantra Masalları Müşahedat c) Trk Bitig - Gargantua - Harname - A'mak-ı Hayal D) Binbir Gece Masalları - Pentagruel - Mantıku't Tayr – Müsameratname Gargantua - Harname - - E) Pança Tantra Masalları A'mak-ı Hayal

B B AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 TESTİ iSLER, 13. Divan ede nesib bölü zenginliği güçlü olm miştir. $ bahar ma ama akic 11. Orta Çağ'da özellikle Arap ve Fars kültüründe sağlam bir hikâye geleneğinin varlığını bildirmektedir. Bu gelenek, Arapçadan yapılan çevirilerle Avrupa'ya masal, efsane, ri- vayetler şekliyle yayılmıştır. Hikâyeye bugünkü anlamda ilk edebi kimlik kazandıran İtalyan yazar Boccacio'dur. 14. yüzyılda Boccacio, adlı eseriyle ilk hikâye örneğini ver- miştir. Rönesans'ın etkisiyle de hikâye 19. yüzyılın en yay- gin edebî türü olmuştur. Bizde; destanlar, halk hikâyeleri, mesnevi ve masallarla ilişkili olan bu tür, 15. yüzyılda ---- ile hikâye tekniğine yaklaşmıştır. Giritli Aziz Efendi'nin Muhay- yelat ve Emin Nihat Bey'in - adlı eserleri hikâye türüne geçişin önemli örneklerindendir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir? tantanal lerinde açıklam göklere övdüğü Babas leriyle side ş Türkç Bu p - - A) N A) Binbir Gece Masalları - Decameron - Dede Korkut Hikâ- yeleri - Müsameratname B) Pança Tantra Masalları Decameron Harname Müşahedat C) Ark Bitig - Gargantua - Harname - A'mak-ı Hayal D) Binbir Gece Masalları - Pentagruel - Mantıku't Tayr - Müsameratname - - Gargantua Harname - E) Pança Tantra Masalları A'mak-ı Hayal 14. S K 12. Mecnun oda yandı şu'le-i âh ile pâk iSLER Vâmik suya hatdı eskden oldi helâk

9. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Divan-ı Lügati't-Türk'te koşuk ve saguların ilk yazılı örneklerine rastlanır. B) Kutadgu Bilig edebiyatımızda aruz ölçüsünün ve beyit nazım birimirin kullanıldığı ilk eserdir. C) Atabetü'l-Hakayık'ın dili Kutadgu Bilig'e göre daha ağırdır. Divan-ı Hikmet'te çeşitli hikâyeler anlatılmış ve Islamî unsurlara değinilmiştir. E) Kitab-ı Dede Korkut'ta kadınların yaşamı hakkında da çeşitli bilgiler yer alır.

AYT 14. "Beri gel basim bahti, evimin tahti, salinarak yürüyen ser vi boylum, kara saci topuğuna sarmaşanım, çift bademin siqmadiği küçük ağızlım, quz elması gibi al yanaklim, oba- min direği kadirom. Bilir misin neler geldi basima? Buyruk vermis Bayındır Han, oğulluyu ak otagda, kizliyi kizilotag. da ağırladı. Kara otağa kondurdu beni de, oğlum, kizim yok diye. Senden midir, benden midir? Tann bize bir yigit oğul vermez, nedendir? Söyle bana han kızı, yerimden kalkayım mı? Dar yakandan, boğazından tutayım mı? Kaba ökçemin altına atayım mı? Kara çelik öz kılcımı alayım mı? Gül başını şu gövdenden ayırayım mı? Can tadini sana tattırayım mı? Al kanını yeryüzüne dökeyim mi? Han kızı, nedir sebebi, söyle bana, Çok öfkeliyim bil ki sana.' Dirse Han böyle dedi ya, görelim hanımı ne söyledi: "Hey Dirse Han, öfkeyle, acı sözlerle incitme beni. Yekin de kalk hele, diktir ala çadırını yeryüzüne. Aç görürsen do- yur, çiplak görürsen giydir, borçluyu borcundan kurtar. Ay- gir kestir, buğra kestir, koç kestir; tepe gibi et yığdır, göl gi- bi kımız sağdır, şölene çağır tüm Oğuz beylerini, dilek dile, ola ki gelir dileğin yerine, bir ağzı dualının duasıyla, Tanrı bi- ze bir oğul verir." Prf Yayınları Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Dede Korkut Hikâyeleri'nden alınmıştır. B) Mensur ve manzum parçalar içerir. CY Ait olduğu dönemin dil özelliklerini yansıtır. D Obalar arasındaki bir çatışmayı konu edinir. E) Sanatlı bir söyleyiş vardır.

Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikaye- lerinin konulanndan biri değildir? A) Oğuz boylannin iç çekişmeleri B) Doğaüstü varlıklarla mücadeleler C) Rum, Ermeni, Gürcü beylikleriyle yapılan savaş- Dj Oğuzlann yaptıklan göçler E) Müslüman Oğuzlann yaşamlan At ayağı çabuk, ozan dili çevik olur. Kanglı Koca a cik Kan Turalrya haber oldu.

9. Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakiler den hangisi söylenemez? A) Hikâyelerin oluştuğu tarihle yazıya geçtiği tarih ara- sinda zaman farkı vardır. B) Bazı olağanüstü yanlarıyla destanlanı andıran hikâye- 12. Klas ler, biçimsel özelliği yönünden de halk hikâyeleriyle eis virle benzerlik göstermektedir. ve C) Göçebe Uygurların yaşamını çeşitli mücadeleler üze- dar rinden yansıtan destansı hikâyelerdir. sen D) Hikâyelere ismini veren Dede Korkut'un kim olduğu Aşa kesin olarak bilinmemekle birlikte hikâyelerden an- du laşıldığı kadarıyla yaşanılan zorluklar karşısında akıl danışılan bir bilgedir. A) E) Hikâyelerde hem İslamiyet öncesi hem de İslami dö- neme ait izler bulunmaktadır. B)

26. Aşağıdaki cümlelerde verilen bilgilerin karşısına doğru ise “D” yanlış ise “Y” yazınız. * Din değişimi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında belirleyici bir etken değildir. *İslamiyet'in kabulüyle Türk edebiyatı Arap ve Fars edebiyatı etkisine girmiştir. C) *Dede Korkut Hikâyeleri, destandan hikâyeye geçiş özelliği taşımaktadır. C) *Çin alfabesi Türklerin kullandığı önemli alfabelerden biridir. C) *İslamiyet öncesi Türk şiirinde aruz ölçüsü de kullanılmıştır. C) *Coğrafya değişimi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında belirleyici bir etkendir. ( ) *Dede Korkut Hikâyeleri bir ön söz ve 15 hikâyeden oluşur. ( ) *İslamiyet öncesi Türk şiirinde sadece aruz ölçüsü kullanılmıştır. * Edebiyatımızda ilk hikâye örneğini Ahmet Mithat Efendi kaleme almıştır. ( ) *Dede Korkut hikâyenin hem en önemli karakteri hem de öykülerin yazarıdır. 27.

vegerlendira 1. Deli Dumrul kırk yiğit ile yiyip içip otururken Azrail Çikagel- di. Azrail'i ne çavuş gördü ne kapici, Deli Dumrul'un Azrail'i görünce gören gözü görmez, tutan eli tutmaz oldu. Dünya âlem gözüne karanlık göründü. Çağırıp Deli Dumrul söyler, görelim hanim ne söyler: Bre ne heybetli ihtiyarsın Kapıcılar seni görmedi Benim görür gözüm görmez oldu Tutan elim tutmaz oldu Titredi benim canim, cuşa geldi Altın kadehim elimden yere düştü Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Dönemin dini zihniyetini yansıtan kavramlara yer veril- miştir. B) Olay çevresinde oluşan edebi metinlere örnektir. C) Nazım ve nesir unsurları bir arada kullanılmıştır. D) Nazım bölümü 8'li hece ölçüsüyle, tam ve zengin uyak- larla oluşturulmuştur E) Dede Korkut Hikâyeleri'nden alınan Deli Dumrul'un hikâyesidir. Palme Yayınevi

B. F 10.Sınıf/Türk Dili ve Edebiyatı 18. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri için söy- lenemez? A) Dresden, Vatikan ve son bulunan Günbed olmak üzere üç yazma nüshası vardır. B) Olaylar ve tasvirler nazımla; karşılıklı konuşmalar, , duygu ve düşünceler nesirle dile getirilir. C) Hem destan unsurları hem de halk hikâyesi özellikleri görülür. D) Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nde XIV. yüzyıl sonlarında veya XV. yüzyıl başlarında derlenmiştir. E) Oğuzların iç ve dış mücadeleleri, çeşitli olağanüstü varlıklarla yaptıkları mücadeleler işlenmiştir.

Der: "Yücelerden yücesin Kimse bilmez nicesin Güzel Tanri Çok cahiller seni gökte arar yerde ister Sen bizzat mü'minlerin gönlündesin Daim duran cebbar Tanrı Ulu yollar üzerine İmaretler yapayım senin için Aç görsem donatayım senin için Alirsan ikimizin canını beraber al Bırakırsan ikimizin canini beraber birak Keremi çok kadir Tanrı" dedi. Hak Teâlâ'ya Deli Dumrul'un sözü hoş geldi. Azrail'e emreyledi: “Deli Dumrul'un babasının anasının canını al, o iki helaliyle yüz kırk yıl ömür verdim" dedi. Azrail de babasının anasının derhal canını aldı. Deli Dumrul yüz kırk yıl daha eşi ile ömür sürdü. Dede Korkut Hikâyelerinden biri olan “Duha Koca Oğlu Deli Dumrul hikâyesinden alınan bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) İslami motifler içermektedir. B) Destanlara özgü olağanüstü olaylar içermektedir. C) Nazım ve nesir içi içe kullanılmıştır. D) Hikâyede anlatıcı, kahramanın kendisidir. E) Yabancı dillerin etkisinden uzak, sade bir dille anlatılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut hikayelerinden biri değildir? A) Salur Kazan'ın Evinin Yağmalanması B) Seyit Battal Gazi Destanı C) Kazan Bey Oğlu Uruz'un Tutsak Olması D) Duha Koca Oğlu Deli Dumrul E) Kazılık Koca Oğlu Yigenek