Destan Soruları

11. Cilgin Orlando, Ramayana, Nibelungen, İlyada, 11 III IV Manas dünya edebiyatındaki doğal destanlardır. Bu cümledeki altı çizili bölümlerin hangisinin yerine "Kalevala" getirilirse bilgi yanlısı giderilmiş olur? B) II. C) III. D) IV. E) VA A) I.

15. Türklerin erkek bir kurttan türemelerini anlatan bu des- hakanının, üç kızını insanoğluyla evlendirmeyi uygun tan, İslamiyet öncesinde oluşan destanlardandır. Türk bulmayarak Tanrı'ya, kızlarıyla evlenmesi için yalvar- kızıyla evlenmesi ve Türklerin bu evlilikten çoğalmasi ması ve Tanrı'nın bir kurt suretinde görünerek hakanın per ve anlatılır. en Bu parçada, hakkında bilgi verilen Türk destanı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Türeyiş Destanı B) Bozkurt Destani C) Göç Destani D) Ergenekon Destanı E) Oğuz kağan Destani

a bulunan ve üzerinde yazı bulundugu kelden Yukarıda l. grupta verilenlerden hangisi . biriyle ilişkilendirilemez? D) IV. E)V. C) III. A) I. B) II. olarak adlandırılan bu taşlardan en önem- Tigin ve Bilge Kagan kitabeleridir. Ayrıca Bu bölgede bulunan ve mezar taşı olarak eleri de önemli yazı ürünlerdendir. aralanmeş yerlerin hangisinde bilgi . OIL . D) IV. EV. 13. Köroğlu Destanı Edige Destani Satuk Buğra Han Destanı Yukarıdaki destanların ortak özelliği için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? lan hangisi ayraç içinde verilen des- A) Mitolojik dönemde oluşmaları B) Islami dönemin ürünü olmaları C) Osmanlı devletine ait olmaları bi olarak da nitelendirilen destan, e fetihlerdeki kahramanlan anlatır. Palme Yayınevi D) Yapay destan özelliği taşımaları E) Mesnevi biçiminde yazıya geçirilmeleri 1 destanın kahramanı İslamiyet'i yay- Manas Destani) Kistan'a, Güneybatı Anadolu'dan

10. Eski Türkçeyle Günümüz Türkçesiyle Yigitlering işlatu Yiğitleri çalıştırıp Yigaç yemiş irgatu Meyve yemiş toplatıp Kulan keyik avlatu Kulan geyik avlatip Bodrum kilip avnalım Bayram edip eğlenelim Bu dizelerin yazıldığı dönemdeki zihniyet ile ilgili aşağıda- E ki yargılardan hangisi yanlıştır? 1 er. A) Şiirlerin okunduğu çeşitli törenler düzenlenmektedir. B) Göçebe bir kültürün izleri şiirlere yansıtılmıştır. C) Dildeki sözcüklerde yabancı dillerin etkisi azdır. D) Sanatçılar, benzetmelerde doğadan yararlanmıştır. E) Arap ve Fars edebiyatlarının nazım şekileri örnek alınmış- tır.

3. Deyimlerde soyut, anlatımı güç durumlar, olaylar, düşün- celer somutlaştırılarak dile getirilir. (1) deyimi, bir çözüm, bir çıkış yolu bulunamayan durumu bu biçimde ifade eder örneğin. (II) deyimi, her şeye kusur bulan birinin tu- tumunu anlatır. (III) deyimi, uyarmak istediğimiz kimseye doğrudan doğruya değil, onun da etkilenmesini sağla- yacak yolla, incitmeden söz söyleme durumunu karşılar. (IV) deyimi, bir kimsenin olmayacak bir işi başarsa, bir işte ne kadar çaba ve ustalik gösterse bile göze gireme- yeceği durumları anlatmak için kullanılır. W deyimi ise kazandığını günü gününe harcayan, tutumsuz kimselerin durumunu anlatmak için kullanılır. Bu parçada numaralanmış yerlere aşağıdaki deyim- lerden hangisi getirilemez? A) I: Doluya koydum almadı, boşa koydum dolmadı B) II: Armudun sapı var, üzümün çöpü var demek C) III: Derdini Marko Paşa'ya anlat D) IV: Ağzıyla kuş tutsa E) V: Akşamdan kavur, sabaha savur

E) Her doğal destan üçüncü aşama olan derleme safhasına ulaşmış, yazıya geçirilmiştir. Türk kültüründe, destanlarda karşımıza belli başlı mitler, mitolojik unsurlar yani motifler çıkmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi Türk kültüründe yer alan motiflerden biri değildir? A) Ağaç B) Yada Taşı C) Kurt D) Baykuş E) Püya C A 8 9 C 10 D B D 11 12

11. ---- ait ---- Destanı'nda Çinlilerin Türkleri kandırışı, onların elinden kutsal sayılan bir kayayı alışları anlatılır. Kutsal kayanın verilmesiyle kıtlığın başladığı Türk ülke- si yaşanmaz bir yer olur. Türk halkı buradan giderek Beşbalik kentini kurar. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Kırgızlara - Manas B) Hunlara - Oğuz C) Sakalara - Siyenpi mo D) Göktürklere - Bozkurt E) Uygurlara - Göç ini n- | 6 7 eri ir. er karekök boblebi 1- . 12 Destan Dönemi Türk

hangisi, şiir dilinin doğal dilden farklı olduğunu düşündürmez? B) 11 C) III D) IV E) V A) 6! (1) Tengri teg tengride bolmış Türk Bilge Kağan bu ödke olurtum. Sabimin tüketi eşidgil. Ulayu ini yigü- nüm oğlanım biriki oğuşum budunum biriye şadpit begler yiriya tarkat buyruk begler [Otuz Tatar ...] (1) Tanrı gibi gökte olmuş Türk Bilge Kağanı, bu za- manda oturdum. Sözümü tamamıyla işit. Bilhassa küçük kardeş yeğenim, oğlum, bütün soyum, mille- tim, güneydeki şadpit beyleri, kuzeydeki tarkat, buy- ruk beyleri, Otuz Tatar... (II) Tokuz Oğuz begleri buduni bu sabimin edgüti eşid katığdı tingla: İlgerü kün toğsık[k]a birigerü kün or- tusingaru kuriğaru kün batsikinga yırığaru tün or- tusingaru anda içreki budun [kop] m[ang]a k[örür]. [Bunç) abudun kop itdim. (II) Dokuz Oğuz beyleri, milleti! Bu sözümü iyice işit, adamakıllı dinle: Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece or- tasına kadar, onun içindeki millet hep bana tâbidir. Bunca milleti hep düzene soktum. Bu parça aşağıdakilerden hangisinden alınmıştır? A) Oğuz kağan Destanı B) Ergenekon Destani C) Orhun Yazıtları D) Uygur Metinleri E) Alp Er Tunga Sagusu

stanlar bir D 6. MÖ 7. yy.da yaşamış bir Saka hükümdarıdır. Bu hükümdar Orta Asya'daki bütün Türk boylarını birleştirmiştir. Firdevsi'nin ünlü destanı olan Şehname'de "Efrasiyab" adıyla anılmaktadır. Hakkında bilgi verilen destan aşağıdakilerden hangisidir? A) Battal Gazi Destani B) Edige Destani C Göç Destani D) Köroğlu Destani Ey Alp Er Tunga Destanı

2. (1) Battalname islam kültürünün etkili olduğu anonim ürün lerden biridir. (II) Seyyid Battal Gazi'nin menkibe hâling gelmiş hayatı çevresinde oluşmuştur. (III) İçerisinde des- tani (epik) ögelerin yer aldığı bir halk hikâyesidir . (IV) 12. yüzyılda manzum (şiir) şekilde yazıya geçirilmiştir. (V) Türk halkının kahramanlığa verdiği değer sebebiyle halk arasın- da sevilip yayılmıştır. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) B) || C) III D) IV E) V

X FSANE 7. Sürdü atini, koca Kemâlettin Sami Bey. Peşinden bizler de kanatlandık. Ne oldu, nasıl oldu, hâlâ anlaşılmaz, O sıra cümlemiz atlandık. Hücum ak tepeye kara bayırlardan, Devletime göz dikmiş yedi devlet üzre. Uykusunu yitirmiş analar, kızlar, Sevgisiz evler mahzun, hücum muhabbet üzre. Hücum, bu ovaların ardına değil, Düşmandaki bütün memleket üzre. Süngüsüz, mermisiz, dipçiksiz, Hücum bir kuvvetle, bin kuvvet üzre! Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy lenemez? AY Bir yapma destandan alınmıştır. B Manzum biçimde yazılmıştır. ø Kafiye ve rediflere yer verilmiştir. D) Teşbih sanatına başvurulmuştur. vaş konusu ele alınmıştır.

DESTANLAR) 15. Altay-Yakut Türklerine ait bu destan aynı zamanda Türk destanlarından biri olma özelliğini taşır. Asya kita sının çeşitli bölgelerinde yaşayan Türk boyları ve Türkleri arasında gelişmiştir . Türk destanları arasında, eskisi kabul edilir. Altay Türklerinin bu efsanede adige çen Tanrıları Bay-Ülgen'dir . Altay Bu parçada sözü edilen Türk destanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaradılış Destani B) Bozkurt Destani C) Ergenekon Destanı D) Manas Destani E) Şu Destani

6. Doğal destan ile yapma destanın karşılaştırılmasıyla il- gili olarak aşağıdakilerin hangisinde bir yanlışlık yapıl- mıştır? A) Doğal destan, halkın ortak üretimidir, söyleyeni belli de- ğildir; yapma destanın şairi bellidir. B) Doğal destan uzun oluşum evrelerinden geçerken yap- ma destanda böyle bir özellik yoktur. C) Doğal destanlardaki olağanüstü kişi ve olaylar, yapma destana göre daha çoktur. D) Doğal destan da yapma destan da ait olduğu toplumun dilini, kültürünü ve zihniyetini yansıtır. E) Doğal destan ölçülü uyaklı parçalardan oluşurken, ya- pay destanlar mensur olarak yazılır.

9. Könglüm angar kaynayu İçtin angar aynayu Kaldi merge bayrayu Aynop meni organur “Sığır" adı verilen av törenlerinde, şölen- lerde söylenen bu lirik şiir türüne ne ad verilir? B) Sav Koşuk A) Sagu C) Destan E) Gazel

18. 19 Tatar Türklerinin hükümdan Sevinc Han Mogol Olkesine savaş ilan eder, Ithan'ın idaresindeki orduyu bozguna uğratır. Bu savaşta sağ kalan kişiler bir dağa yerleşirler, orada çoğalırlar daha sonra buradan dağı eriterek kurtulur ve yurtlarına dönerler Yok edilen Göktürkler içinde yalnızca bir çocuk kalır. Lin memleketinin askerleri, çocuğu öldürmezler, bir bataklık içindeki otlar arasına bırakırlar, çocuğu dişi bir kurt bulur, besler ve büyütür. Kızlarının Tanrı'yla evlenebileceğini düşünen hakan, yüce bir tepeye kule yaptırarak kızını oraya yerleştirir, bir gün Tanrı'nın gelip burada kızıyla evleneceğine inanır, günlerden bir gün, gök tüylü, gök yeleli bir erkek kurt kızın bulunduğu mekâna ulaşır, bu kızla evlenir. Daha hiçbir şey yokken "Tanrı Kayra Han"la su vardı. Kayra Han'dan başka gören, sudan başka görünen yoktu. Kayra Han yalnızlıktan sıkılıp ne yapayım diye düşünürken su dalgalandı. "Ak Ana" çıktı. Kayra Han'a "yarat" diyerek yine suya daldı. Bu görselde aşağıdaki destanların hangisinden söz edilmemiştir? A) Göç B) Ergenekon C) Yaratılış D) Bozkurt E) Türeyiş

6. Aşağıdakilerin hangisi destanların bir özelliği değildir? A) Destanların çoğu mensurdur. B) Destanlarda, olağan ve olağanüstü olaylar karışıktır. C) Destanlarda yiğitlik, kahramanlık gibi konular işlenir. D) Destanlar doğal ve yapma destan olarak ikiye ayrılır. TG