Deyimler ve Atasözleri Soruları

2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi atasözü niteliği taşıma- maktadır? 1001 A) Şeytan azapta gerek ✓ B) Âşığa Bağdat sorulmaz ✓ C) Cins kedi ölüsünü göstermez D) Bağ babadan, zeytin dededen E) Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü hry yayınları

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ayraç içinde verilen sözün anlamını içermez? A) Çocuk yola fırlayınca yüreğim ağzıma geldi, ne yapacağımı bilemedim. (çok korkmak) B) Bu adamcağız yaşlanınca elden ayaktan düştü, çalışamaz duruma geldi. (iş yapamamak) C) Sürekli huzursuz olmuştum, sanki olayın böy- le sonuçlanacağı içime doğmuştu. (tahmin et- mek) D) Öğretmenine içini dökmüş, ondan sorunlarının çözümü için yardım istemiş. (derdini paylaş- mak) E) Kafam yerinde değil, söylediklerinden hiçbir şey anlamadım.(algılayamamak) anim ka

1. Beni bir çay yatağını izler gibi izleyiniz. Bu konuda 1 size güveniyorum, beyler; en başta dediğim gibi || ||| işin sırrını kaptınız mı öykü yazmak işten bile IV V değildir. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. sözcük aynı türde sesteşi bulunan bir söz- cüktür. B) II. sözcük, anlam değişikliği göstermeksizin hem isim hem fiil olarak kullanılabilir. C) III. sözcük, seslenme bildirmektedir. D) IV. sözcük 1. cümleyi 2. cümlenin koşulu yap- mıştır. E) V. sözcük, yapılan işin önemini belirten bir deyimdir.

Başkalarını kızdıracak, üzecek, gereksiz, mü- nasebetsiz söz söyleme anlamında bir deyim- dir. Giyim kuşamına özen göstermiş, şık ve süs- lü kıyafetleriyle dikkat çeken insanlar hakkın- da kullanılan deyimdir. "Beklediğin olmadı; umduğunu bulamadin" an- lamında kullanılan bir deyimdir. Bir işin üstesinden gelene kadar çok zorluk çekmek, güçlükle başarmak anlamına gelen bir deyimdir Sabri tükenip o zamana kadar söylemediğini söyleyivermek anlamında bir deyimdir. Yukarıda bazı deyimlerin açıklamaları verilmiştir! Avucunu yalamak H. Çam devirmek H. Ayıkla pirincin taşını IV. İki dirhem bir çekirdek VAğzından baklayı çıkarmak Numaralanmış deyimlerden hangisinin açıkla- ması yukarıda verilmemiştir? A) I B) II C) III IV E)V

6. Aşağıdakilerden hangisinde deyimin açıklaması doğru verilmemiştir? A) Keçiboynuzu çiğnemek: Bir konuyu özümseyerek öğren- mek, benliğinin bir parçası yapmak. B) Ne sakala minnet ne bıyığa: Kimseye muhtaç olmayıp kendi işini kendi görmek. C) Salık vermek: Önermek, tavsiye etmek, uygun görmek. Dem vurmak: Bir konudan söz açmak, bir şeyi dile getirmek. E) Gem vurmak: Bir isteğin önüne geçmek, bir kişinin bir şeyi yapmasına engel olmak.

4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi birlikte verilen tutum ya da davranışla anlamca uyuşmaz? (A) Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir. (Sıkıntı çekmek) 8) Ağır ol, batman gel. (Ağırbaşlılık) Abdala "kar yağıyor" demişler, "titremeye hazırım (durmu- şum)" demiş. (Tembellik) D) Arsızın yüzüne tükürmüşler "yağmur yağıyor" demiş. (Pişkinlik) Bal bal demekle ağız tatlanmaz. (Dilek ve tasarıların sözde kalması)

5. C) Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır. b) Armut, dibine düşer. E) Görünen köy kılavuz istemez. Sonucu kötü görülen birkaç seçeneğin arasında sıkışıp kalınca aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık deriz. 1 Bir şeyi heyecanla, zevkle ve dört elle sarılarak yapma coşkumuzu aşka geldim diyerek, bir alanda çok deneyim- 11 li olduğumuzu saçları değirmende ağartmadık diyerek, ||| istediğimiz güzel bir şeyin beklediğimizin de üstünde ol- ması durumunu dört yanım deniz kesildi diyerek anlatırız. IV Kötü bir durumu daha da kötü hâle getirene ise güzel bir deyimle sitem ederiz: Tuz biber ektin. V Bu parçadaki numaralanmış deyimlerden hangisinin açıklaması parçada yanlış verilmiştir? A) I B) II you C) III D) IV E) V Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin konusu yanlış belirtilmiştir?

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim, açıkla- masıyla birlikte verilmiştir? A) Sen, şu dilinin altındaki baklayı çıkar, herkes merak içinde seni dinliyor. B) Konuyu rafa kaldıralım bakalım, ilgilenmez oldu- ğumuzu görünce fikri değişecek mi? C) Yüz kızartıcı bir suç mu işlemiş ki herkesten ka- çıyor bu adam? D) Artık benim söylemeye yüzüm tutmuyor, bu se- fer de sen söyle. karekök E) Bugünden tezi yok, bu eşyalar geldikleri yere gi- decek. 5

3. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi töre, âdet ya da bir gelenekle ilişkilendirilemez? A) Dost başa bakar, düşman ayağa. B) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. SKızını dövmeyen dizini döver. D) Kız beşikte, çeyiz sandıkta... E) Baykuşun kısmeti ayağına gelir. 22

8. (1) Deyimler genellikle mecaz anlam taşır. (II) Kimi deyimler iki yargılı ve uyaklıdır. (III) Bazı deyimlerse öykü biçimindedir. (IV) Gelenekleri, inançları ifade eden deyimler de vardır. (V) Kimi deyimler eksiltili anlatım şeklindedir. (VI) Birleşik fiil biçiminde oluşmuş deyimler çoğunluktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) II. cümle: Havada bulut, sen onu unut kardeşim bence. B) III. cümle: Dilenciye hıyar vermişler, eğri diye beğenmemiş. C) IV. cümle: Başına devlet kuşu kondu adamın. D) V. cümle: Patron ikide bir 'Allah bana, ben de sana' deyip durur. E) VI. cümle: Bu işin lamı cimi yok, bu kadarını söyleyeyim.

240 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen durum "meydan vermemek deyimiyle uyuşmamaktadır? A) Babam hayattayken hiçbir akrabasmın bize zarar vermesine izin vermez, etrafımızdan belayı uzak tutardı. B) Sinifta kavga çıkarmak isteyenler olunca öğretmenimiz araya girdi ve onlara fırsat vermedi. C) Kriz durumlarında fırsatçılara gün doğmasın diye devlet birtakım yasa ve yönetmelikler çıkardı. D) Sokakta yiyecek, zararlı gıdalar satmak isteyenlere zabita adeta göz açtırmamıştı. E) Bu konuyla ilgili güzel fikirler söyleyecekti fakat adamın sözlerini yarıda kestiler.

5. Aşağıdaki sözlerden hangisi, diğerleriyle anlam ba- kımından aynı doğrultuda değildir? A) Rahat ve rehavet, ideallerin ölüm döşeğidir. B) Derin olan kuyu değil, kısa olan iptir. Cpranmak, paslanmaktan iyidir. D) Ağırdan almak, zamandan çalmaktır. E) Sen işlersen mal işler, insan böyle genişler. Ankara Yayin- N

TYT - Türkçe Testi 5. Birinin gönlünü kırmışsanız (birini gücendirmek), onun gönlünü almak (kırılan birini hoşnut etmek) için elinizden geleni yapmanız gere- kir. Kişi buna rağmen size gönül koymakta ||| (birine darılmak) israr ediyorsa siz de onun gönlünü yapmakta (birini sakinleştirmek) israr IV etmeli ve hayatınızı da her zaman affetmeye gönül vermiş (bir şeyi yapmaya içten yönelmek) V biri olarak yaşamalısınız. Bu parçadaki numaralanmış deyimlerden han- gisinin anlamı parantez () içinde verilen açık- lamayla uyuşmamaktadır? A) I C) III B) II D) IV E) V

Bazı atasözleri doğrudan öğüt verip yol gösterirken bazıları genel bir ifadeyle dolaylı yoldan öğüt içermektedir. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi dolaylı yoldan öğüt vermektedir? A) Ev alma, komşu al. B) Taşıma suyla değirmen dönmez. C) Taş taşı, laf taşıma. D) Alma mazlumun ahını; çıkar aheste aheste. E) Bugünün işini yarına bırakma.

Deyimler anlatıma renklilik kazandıran söz öbekleridir. Dilimizde "el" ile ilgili pek çok deyim vardır. Bunlardan "elden çıkarmak" satmak; "el değmemiş", hiç dokunulma || mış, kullanılmamış; "el açmak" para ister duruma düşmek, 7. I dilenmek; "el ovuşturmak" çok üşümek; "elde etmek" V IV bir şeye herhangi bir yolla sahip olmak anlamında kullanılır. Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisinin açık- amasında yanlışlık yapılmıştır? 1. B) II. DY IV. E) V.

1. Yazar farklı söylemleriyle uç vermişse, israrla damarına basar; kuytu, kapalı bir nokta bırakmazdım. Dille ilgili bir soruma karşılık bu kabına sığmayan edebiyat adamının, taşı gediğine koyan ruh hâli kendisini ortaya koymakta gecikmedi. Aşağıdakilerin hangisi, bu parçada altı çizili deyimlerden birinin açıklaması değildir? A) Herkesin bilgisine sunmak, herkese göstermek B) Taşkın davranışlarda bulunmak C) Bilinmeyen şeyi açıklığa kavuşturacak işaretler vermek D) Bilmeyerek sakıncalı bir söz söylemek E) Duyarlığı bulunan bir konuya dokunarak birini kızdırmak 4.