Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

48 8. Şuhane gazel tarzında örnekler verir. Hece vezniyle türküler yazmıştır. Dünyadan zevk alınması gerektiğini söylemiştir. İstanbul Türkçesini şiirlerinde kullanmıştır. Tasavvufi bir şiir yazmamıştır. Lale Devri'nin en önemli şairlerindendir. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Nedim Şeyhülislam Yahya E Bağdatlı Ruhi pa Nabi Veysi 10.

12. Yapıt Şem u Pervane DOPOLE Harname Cemşid u Hurşid Mevlid A) Şeyhi C) Süleyman Çelebi Sanatçı Şeyhi Ahmedi Süleyman Çelebi Yukarıda verilen yapıtlar ve sanatçılar arasında eşleştirme yapıldığında hangi sanatçı boşta kalır? Fuzuli Zati E) Zati 14. Bir be B) Ahmedi Pauli Fuzuli amm diye old SC S

Türkçe 17. Öyküye göre Pyrrhon, gençliğinde bir akşam yürüyüşünde felsefe hocasını ilkelerini ondan almişti- kafası bir çukura sıkışmış ve kendini kurtaramayacak bir halde görür. Bir süre onu seyrettikten sonra yaşlı adamı çukurdan çıkarmanın bir yararı olacağına dair yeterli neden olmadığına karar verip yoluna devam eder. Onun gibi düşünmeyen çevredeki diğer insanlar felsefe hocasını çekip kuyudan çıkarırlar ve Pyrrhon'u acımasızlıkla suçlarlar. Ancak hocası... Bu parça, düşüncenin yönüne göre I. kendi öğretisine sadık kaldığı için tutarlılığından dolayı onu kutlar. II. bu denli tutarlılığın en büyük çelişki olduğunu söyler ona. III. kimi zaman ilkelerden taviz vermenin kuşkuculuğu zedelemeyeceğini belirtir. numaralanmış yargıların hangisiyle devam ettirilemez? A) Yalnız + B) Ive H C) Yalnız III D) Ive tit E) II ve III E 18. Esasında ilk insanın kendini yetiştirme ve geliştirme süreciyle birlikte ortaya çıkan karakter eğitimi, başlangıçta planlı ve programlı bir süreç olmasa da zamanla daha sistematik bir kimliğe bürünmüştür. İlk olarak Batılı kaynaklarca Antik Yunan'da gündeme geldiği iddia edilen karakter eğitimi programları zamanla daha geniş bir alan unmistir insanların giderek bir gereklilik olarak görme I feltörün

12. Bir görmek ile hüsnüne kıldun beni şeydâ Ey dilber-i ra'nâ İtdi nigehün aklumi hem sabrumi yagmâ Ey gözleri şehlâ Tâ haşre degin Hazret-i îsî gibi ben de Olsam n'ola zinde Hecr-i gamun öldürmiş iken eyledi ihyâ Vaslun beni cânâ Bu iki dörtlükle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Bir müstezattan alınmıştır. B) Uzun dizeler kendi içinde, kısa dizeler kendi içinde gazel şeklinde kafiyelenmiştir. C) İsa Peygamber söz konusu edilerek telmih sanatı yapılmıştır. D) Aşk konusunda söylenmiştir. E) Ölçü kullanılmamıştır. ACIL YAYINLARI name ORPOR 6

ni e 1- et î 10/1 Örnek - 7 Osmanlı Dönemi'nin ünlü denizcilerindendir. Rodos'un fethin- den itibaren Barbaros Hayrettin Paşa ve Sinan Paşa ile birlikte Akdeniz'de çeşitli savaşlara katılmıştır. İstanbul'da, konağında döneminin âlim ve şairleriyle sohbetler düzenlemiştir. Şiirler de yazan sanatçı, "Katibi" mahlasını kullanmıştır. En önemli eseri Miratü'l Memalik'tir. Yazar, bu eserinde kendi seyahatini anlat- maktadır. Sanatçı, Hindistan'dan Bağdat'a dönüşünde yol arka- daşlarının, kendisinden gördükleri şehirleri, karşılaştıkları değişik ve ilginç olayları, ziyaret ettikleri türbeleri ve çektikleri zorlukla- ri anlatan bir kitap yazmasını istemeleri üzerine kaleme almaya başladığı bu eseri, 1557'de İstanbul'da tamamlamıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kâtip Çelebi C) Seydi Ali Reis B) Evliya Çelebi D) Piri Reis E) Yirmisekiz Çelebi Mehmet

Örnek - 2 ---- 16. yüzyılın ve divan şiirinin en önemli şairlerindendir. Âlim bir şair olan , şiir hakkındaki görüşlerini Türkçe Divan'ının ön sö- zünde "İlimsiz şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar yıkılıp gider." sözleriyle dile getirmiştir. Mesnevi ve kaside de yazmak- la birlikte daha çok gazelleriyle tanınmıştır. Gazellerindeki de- rinlik, samimiyet, hissilik ve lirizme karşılık kasidelerinde fikir ve söz oyunlarına çok başvurmuştur. Kasidelerinde söz sanatları- ni, gazellerinde mâna sanatlarını öne çıkarmıştır. Kanuni Sultan Süleyman'ın Bağdat'ı fethi üzerine padişaha ve devlet büyük- lerine kasideler sunmuştur. Bu dönemde kendisine bağlanan maaşı alamayınca yergi içerikli meşhur Şikâyetnâme adlı mek- tubunu yazmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılardan han- gisi getirilmelidir? A) Nâbî D) Nedim B) Bâkî E) Nef'î C) Fuzûlî

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı var- dir? A) Dadaloğlu, Türkmen aşiretlerini yerleşik hayata ge- çirme çabası karşısında, devlete karşı başkaldıran- larla birlik olmuş; şiirlerine bunları yansıtmıştır. B) Karacaoğlan, şiirlerinde dini ve tasavvufi konulara yer vermemiş; divan şiirinden etkilenmemiştir. C) Erzurumlu Emrah ve Bayburtlu Zihni'nin şiirlerinde, divan edebiyatının etkisi görülmektedir. D) Seyrani, şiirimize, hicivle mizah karışımı başarılı ör- nekler kazandırmıştır. E) Bir yeniçeri ozanı olan Åşık Paşa, şiirlerinde çağının önemli tarihsel olaylarını yansıtmış, "Genç Osman Destanı" adlı şiiriyle tanınmıştır. CamScanner ile tarandı

16. XV. yüzyıl klasik Türk şiirinin önemli isimlerinden biri olan şairin doğum yeri Germiyan (Kütahya)'dır. Eğitim için İran'a gitmiş ve orada önemli hocalardan İslami ilimler, tip, tasavvuf bilgileri edinmiştir. Tıpla yakından ilgilenen şair, özellikle göz hekimliğinde derin bilgiye sahip olmuştur. Kaynaklar onun XV. yüzyıl klasik Türk şiirinin en önemli şahsiyetlerinden biri olduğunda birleşmektedir. Harnâme adlı eseri, hiciv edebiyatının başarılı örneklerinden biri sayılmaktadır. AYT Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Âşık Paşa D) Ahmet Paşa B) Şeyhî E) Ahmedî C) Necati 18

4. Divan şairleri ile ilgili olarak aşağıdaki açıklama- lardan hangisi yanlıştır? A) Fuzulî, kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikâyet etmek için yazdığı "Şikâyetnâme" adlı mektubu ile edebi- yatımızda yergi türünün en güzel örneklerinden birini vermiştir. B Nedim, övgülerindeki ve yergilerindeki aşırılık- larıyla ünlüdür. SEvliya Çelebi, edebiyatımızda gezi türünün ilk örneklerini veren usta bir gözlemcidir. D) Nâbt hakimane' denilen felsefe ve düşünceye dayalı öğretici şiir çığırını açar. E) "Harnâme" adlı eseri edebiyatımızda ilk fabl tü- rü eser olarak bilinen Şeyhî, mesnevi alanında başarılı olmuştur. me

1. tekke-tasavvufi Geçiş Dönemi'nde XII. yüzyılda, Anadolu sahası dışında halk şiirinin ilk güzel eserlerini veren sa- hangisidir? natçı aşağıdakilerden A) Yunus Emre C) Kaygusuz Abdal B) Ahmet Yesevi D) Hacı Bayram-ı Veli E) Hacı Bektaş Veli

11. Al Ahmet Paşa D) Necati I. IV. Murat dönemini kasideleriyle anlatan, divan şiiri- nin hiciv ustası diye anılan şairidir. II. Terkibibendiyle toplumsal eleştiride ün salmış şairi- mizdir. III. Lale Devri'nin tüm özelliklerini başarıyla yansıtan, şarkı türünün edebiyatımızdaki temsilcisidir. E) Ali Sir Ne V. Çağatay edebiyatının en büyük şairi olmakla beraber bilinçli bir dil milliyetçisidir. A) Ali Şîr Nevai C) Nedim Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, numaralanmış cüm- lelerdeki özelliklerden birine sahip değildir? E) Şeyh Galip Edebiyat Soru Bankası B) Bağdatlı Ruhî D) Nef'i

17. Gazel, kaside ve şarkı türlerinde usta olan şair, şiirlerinde hep hayatın neşeli taraflarına yer vermiş; acı ve kederi şiirine sokmamıştır. Yeni mazmunları, ince ve zevkli bir hayal ile süsleyerek en orijinal şekilde ele almayı başar- mıştır. Lale Devri'nin yaşayışını şiirlerine aynen aktaran şair, devrin İstanbul'unu bütün detaylarıyla işlemiştir. Şairin divan edebiyatına getirdiği en önemli yenilik, ma- hallileşme akımı çerçevesinde İstanbul Türkçesini şiir dili hâline getirerek ağır ve sanatlı bir dilin yerine halk diline yaklaşan fakat bayağılık ve sıradanlıktan da tamamen uzak yeni bir şiir dili geliştirmesidir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Baki D) Şeyh Galip B) Fuzuli E Nedim C) Şeyhi

KOLE 6. Gel derse ki Fuzuli güzellerde vefa var Aldanma ki şair sözü elbette yalandır Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nebilir? A) Redif kullanılmıştır. B) Nazım birimi, dörtlüktür. Mahlas kullanılmıştır. D) Birden fazla söz sanatı vardır. E) Halk edebiyatı ürünüdür.

n 19. 1. Hikemî şiirin divan edebiyatındaki en önemli temsilcisidir. Anlamı ön planda tuttuğu manzumelerinde okuru düşünmeye sevk eden ifadeler yer alır. Döneminin sosyal sorunlarına yönelik eleştirilerde bulunurken çözüm yolları da önerir. Didaktik nitelikli şiirlerine dünya görüşünü, hayat anlayışını yansıtmıştır. Eserlerinde açık bir dil kullanmış, divan edebiyatının düşünce şairi olarak kabul edilmiştir. II. Şiir hakkındaki görüşlerini, “İlimsiz şiir esası yok dîvar olur ve esassız dîvar gâyette bî-i'tibâr olur." biçiminde açıklar. Şiirlerinde aşkı, ıstırabı, dünyevi zevk ve zenginliklerin boşluğunu ve hiç kimsenin pençesinden kurtulamayacağı ölüm düşüncesini olağanüstü bir lirizm ve üslupla ifade eder. Şiirdeki ustalığının yanı sıra Nişancı Celalzade Mustafa Çelebi'ye gönderdiği mektupla bu türün edebiyatımızdaki en güzel örneklerinden birini vermiştir. Yukarıda numaralanmış parçalarda sözü edilen sanatçılara ait yapıtlar aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Hayrabad - Hüsn ü Aşk B) Harname - Vesiletü'n-Necat C) Beng ü Bade - Siham-ı Kaza D) Hüsnü Aşk - Hadikatü's-Süeda E) Tuhfetü'l-Harameyn - Leyla vü Mecnun 21

Eser, besmeleden sonra çok kısa hamdele, salve- le ve onun ardından gelen "sebeb-i telif" (yazılma nedeni) ile başlamaktadır. Eserin sonunda ise "So- ru-Cevap Faslı" başlığı altında, âhi teşkilatı erbabı- nın öğrenmesi gereken kurallardan, helvaya kadar pek çok hususta soru-cevap yoluyla bilgi aktarıl- maktadır. Bu sorulara cevap verildikten sonra ni- hayet eser, "Nâme dahi tamâm oldi ve's-selâm." cümlesiyle sonlandırılır. Yukarıdaki parçada özellikleri verilen eserin tü- rü aşağıdakilerden hangisidir? A) Ruznâme C) Menakibnâme B) Fütüvvetnâme D) Saltuknâme E) Cenknâme 1 B 9.

Divan edebiyatında bir yandan edebi sanatlar, diğer yandan da mazmunlar soyutluğu belirgin hâle getirmiştir. Divan edebiyatında soyutlamayı haklı kılan hatta gerekli kılan en önemli özellik tasavvuftur. Divan şairlerinin hemen hepsi, saçının örgüsü, gözünün rengi, yüzünün güzelliği, çenesinin çukuru, belinin inceliği hiç değiş- meyen bir sevgiliye aşıktırlar. Hatta bu aşk, bazılarına göre platoniktir. Yalnız buradaki aşk tasavvufi aşk yani ilahi aşktır. Divan şairleri işte bu aşkı anlatmak için bu dünyaya ait unsurlan bir malzeme olarak kullanmışlar, onları da soyutlamak zorunda kalmışlardır. 7. Aşağıdakilerden hangisinin şiirleri bu parçada sözü edilen duruma örnek oluşturmaz? A) Şeyh Galip D) Nesimi B) Nedim E) Nefi C) Fuzûlî