Divan Şiiri Soruları

8. Divan edebiyatında Sinan Paşa'nın Tazarrunâme'si, Nergisi'nin Hamse'si, Veysî'nin Dürre't-Tac'ı, Mercimek Ahmet'in Kabus- nâme'si süslü nesir türünün en başarılı eserleri kabul edilir. In en Bu cümledeki bilgi yanlışı aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir? en n- A) Adı geçen eserler nesir tarzında değil, mesnevi nazim şekliyle yazılmıştır. B) “Tazarrunâme" adlı eser Sinan Paşa'ya değil, Süleyman Çelebi'ye aittir. C) Nergisi'nin eseri "Hamse" değil “Nihalistan”dır. D) Veysî'nin “Dürretü't-Tac" adlı eseri süslü nesir değil, orta nesir türünün özelliklerini yansıtır. E) Mercimek Ahmet'in "Kabusnâme"si, süslü nesir değil, sade nesir türünde yazılmış bir eserdir. m- -ari an

7. Gazel ve kaside yapı bakımından benzerlik gösterir. Sadece yapıya bakılarak bir şiirin gazel ya da kaside olduğunu tespit etmek zordur. Fakat gazel ve kaside işledikleri konu bakımından birbirinden ayrılır. Gazelde aşk, sevgili, ayrılık gibi konular işlenirken kasidede din ve devlet büyükleri övülür. Bu sebeple içeriğe bakila- rak gazel ve kaside birbirinden ayırt edilebilir. Buna göre verilen beyitlerden hangisi kasideden alınmış olabilir? A) Beni cândan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan muradım şer'i yanmaz mi B) Can ver gönül ol gamzeye kim bunca zamandır Cân içre seni sakladığım anın içindir C) Gitti başından gönül ol serv-kaddin sâyesi Ağla kim idbára tebdil oldu ikbálin senin D) Cân ü ten oldukça benden derd ü dağ eksük degül Çihsa cân hâk olsa ten ni cân gerek ni ten bana E) Bir cam sun Allah için bir kase de ol mah için Ta meth-i Şahensah için alam ele levh y kalem

2. Hem gülüz hem bülbülüz germiyyet-i aşk ile biz Dağ-ı derde şu'le vü şem'-i gama pervaneyiz Rind-i aşkız hâsılı Nefi bî-pervâ gibi Âşinâya bigâneye bigâneyiz Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? Ankara Yayıncılık A) Mahlasa yer verilmiştir. B) Ağır bir üslupla kaleme alınmıştır. C) ilk iki dizede tam uyak vardır. D) Nazım birimi benttir. E) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

1. Divan edebiyatı nazım biçimleri bırakılmış, Batılı nazım biçimleri kullanılmıştır. II. Edebiyatımızda ilk defa yayımlanan bir bildiriyle sanat anlayışlarını belirtmişlerdir. III. Toplumsal temalar önemsenerek işlenmiştir. V. Şiirde sembolizm ve parnasizm akımlarının etkisinde kalınmıştır. 7-Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi ya da hangileri Servetifünun Dönemi için söylenemez? A) II. ve IV. B) Yalnız III. C) II. ve III. D) 1. ve II. E) Yalnız Il

8. Olsun gamında bencileyin zar-1 bi-karar Afakı gezsin ağlayarak ebr-i nevbahar. Sümbüllerini matem edip çözsün ağlasın. Damane döksün esk-i firavanı kuhsar Deryalar etse alemi çeşm-i güher-feşan Gelmez vücuda sencileyin dürr-i şah-var. Baki Nazım şekli: Nazım Türü: Nazım Birimi: Konu: Tema: Vezin: Kafiye:

1. Divan şiiri nazım biçimleri arasında Türk edebiyatının gelişme süreci içerisinde önemini ve değerini yitirmeden, ayrıca yeni bazı nitelikler kazanarak bugünlere kadar ulaşabilen sadece olmuştur. Derin düşüncelerin, yoğun duyguların içine sığdırılmaya çalışıldığı dört dizelik bir biçim olan bu nazım şekli, çok değerli bir mücevherin içine konulduğu küçük ve orijinal bir kutu gibidir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) tuyuğ B) mani C) rubai Độ kita E) murabba

Dil sevdi yine cân lle canan olacağı Bigare bllir derdine derman olacağı Gün yüzü tulo' eyleyicek subh-safadan Besbelll Idi Afet-devrån olacağı Dil leblerinin şevki ile düştü şaraba Sâki içelim sun beri şol kan olacağı Dll zülfüne dolaştı dedim güldü dedi yâr Benzer ki yine geldi perişan olacağı Genç 1 ruhu katında gönül halini anma Billah Necati ko şu viran olacağı S88.90,891669,8 JIH XO919 2. Aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C A) Divan edebiyatı şiiridir. B) Necati Bey tarafından yazılmıştır. C) Süslü sanatlı, anlaşılmaz bir dil kullanılmıştır. D) "Divan"dan alınmış bir gazeldir. E) Son beytinde şairin mahlası geçmektedir.

ÖSYM BEN Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "fahriye" bölümünden alınmış olabilir? A) Lâle-hadler yine gülşende neler itmediler Servi yürütmediler gonceyi söyletmediler B) Ayagı yer mi basar zülfüne ber-dâr olanun Zevk ü şevk ile virür cân u seri döne döne Yok bu şehr içre senin vasf ettiğin dil-ber Nedîm Bir perî-Sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana D) Görüp bu hâli gül-istanda dondu cedvel-i ab Bahâra dek duramaz korkarım kenâr çizer E) Arab u Rûm'da üstâd-ı sühandır Vehbî Acemi oldu yanında şuârasi Acem'in

D) Şarkı E) Kaside 2- I. Şarkı II. Tuyuğ Yukarıda numaralanmış Divan edebiyatı nazım biçimlerinin ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir? Aliran edebiyatından alınan nazım biçimleri olmaları B) Türklerin Divan edebiyatına kazandırdıkları nazım biçimi olmaları C) Tek dörtlükten oluşan nazım biçimleri olmaları D) Uyak düzeninin aaaa/bbba.... şeklinde olması E) Halk edebiyatındaki "koşma"nın karşılığı olmaları 3-

C) D) 8 . E) 1. Leb Tarikat liderinin söylediği söz II. Şarap ilahi aşk III. Humhâne Gönül IV. Kadeh Âşığın kalbi V. Saki Allahın birliği, vahdet 11. A Yukarıda verilen tasavvufi terimlerden hangileri yanlış tanımlanmıştır? A) I ve II B) I ve v C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V y

Soru 5: Mazmun, bir sözün içinde gizli olan sanatı anlamdır. Söz gelimi sevgilinin ağzı için, kalıplaşmış birer mecaz olan "abıhayat, gül, gonca ve lal" mazmunları kullanılır. Okuyucu ağzın bunlardan hangisiyle karşılandığını dizede geçen diğer kelimelerin yardımıyla anlar. Bu açıklamaya göre aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili söz mazmun değildir? A Servün alup elini yabanlara atdılar B) Gamzesi oku gibi aşıkı yabana atar C) Eşkimi ifşa ederse ol güle bülbül nola D. Olmaya devlet cihanda bir nefes sthhat gibi Gül-i ruhsâruna karşu gözümden kanlu akar su

Karamanoğlu Mehmed Bey'in 13. yüzyılın son çeyreğinde "Şimden girü hiç kimesne kapuda ve divanda ve mecâlis ve seyrânda Türkî dilinden gayrı dil söylemeyeler." şeklinde alinan divan kararını okuması ve bu kararın ardından "Defterler dahi Türkçe yazılacaktır." şeklinde emir vermesi, Türk yazı dilinde bir dönüm noktası olur. Bu kararın alındığı dönemde başlangıçta zorluklar görülse de Oğuz Türkçesi, zamanla verilen eserler sayesinde yazı dili hâline gelerek edebî dil özelliği kazanmıştır. Arapçanın özellikle de Farsçanın etkin olduğu bir dönemde Mehmed Bey'in buyruğu, sanatçıları Türkçe eserler vermeye yöneltir. Bu dönemde Türkçe eser yazanların başında ---- gelmektedir. ÇI- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Gülşehrî B) Yunus Emre C) Âşık Paşa D) Hoca Dehhani E) Mevlana

7 Özünü eşşeyh gören serdâr olur a Enelhak davâ kilan berdâr olur Er oldur, Hak yoluna baş oynaya X Döşekte ölen yiğit murdâr olur Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden han- gisidir? A) Tuyuğ B) Mani C) Şarkı D) Kit'a E) Türkü

Edebiyatımıza Iran edebiyatından geçen, ask.guzellik ayrilik gibi lirik konularda söylenen gazolin ilk beytine matta, son beytine makta donir. En güzel beytine bey to'l-gazel, tok konu işlenenlere yol avaz, beyitlerde IO IV dize ortalannda uyak bulunan gazellere ise musammat gazel denir Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlişi vardır? A) B) II. C) III E) V. D) IV.

32. Nedim'le Fuzuli'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1984) A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli ise bundan kaçınmıştır. B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı olmuştur. C) Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim tasavvufla hiç ilgilenmemiştir. D) İkisinin de dili, çağdaşlarına göre daha sadedir. E) İkisinin de "Divan"larından başka, "Mesnevi”leri de vardır.

5. Bir şarkıya ait üç dörtlük şu şekildedir: 1. Seyrolup raksı yine dilber-i mümtâzların Yine eflâke çıkar nâleleri sâzların Câna ateş bırağur şu'lesi âvâzların Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi II. Can-fezâ turra-i hâbân gibi zülf-i sümbül Dil-güşâ nazm-i Nedîmâ gibi ruhsâre-i gül Dün gülistanda işittim ki der idi bülbül Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi III. Yine bezm-i çemene lale füruzân geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi Bülbül aşüftelenüp bezme gazelhan geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi Bu dörtlüklerin şiirde yer alma sırası aşağıdaki- lerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) | - || - III B) II - I - III C) III - II - 1 D) III - 1 - 1 E) II - III - 1