Divan Şiiri Soruları

6. “Yiyin efendiler yiyin; bu hân-1 iştihâ sizin; Doyunca, tiksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin!" Yukarıdaki şiirin aruz vezni ( takti ) aşağıdaki- lerden hangisidir? - - - - A) .-.-.-.-.-.-.-.-| B) .-- 1.--- | .----|---| C) - 1- --I--.-.-- | D) --- |- T-.-..----| E).-.-.--.-.-..--| MUBA YAYINLARI

e ni i 1 2 13. Biri yergileriyle, diğeri rindâne gazel ve şarkılarıyla öne çıkan şairler için Ahmet Hamdi Tanpınar şunları söyler: "Eskilerden iki şairin kafiye kullanışına hayranım: - ile ----. En modern teknikle işletilen bir maden ocağı gibi, belli bir ses kıymetinin etrafında lisan hazinesini sonuna kadar yoklamasını biliyorlar. Misra, beyit, kit'a ellerinde plastik bir madde gibi yoğruluyor. İkisi de baştan başa 'ses' ve 'eda'dır." Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) Nâbî - Nedim B) Nefi - Nedim C) Bâkî - Fuzûli D) Şeyhî – Bâkî E) Necati - Şeyh Galip -

Karamanoğlu Mehmed Bey'in 13. yüzyılın son çeyreğinde "Şimden girü hiç kimesne kapuda ve divanda ve mecâlis ve seyrânda Türkî dilinden gayrı dil söylemeyeler." şeklinde alinan divan kararını okuması ve bu kararın ardından "Defterler dahi Türkçe yazılacaktır." şeklinde emir vermesi, Türk yazı dilinde bir dönüm noktası olur. Bu kararın alındığı dönemde başlangıçta zorluklar görülse de Oğuz Türkçesi, zamanla verilen eserler sayesinde yazı dili hâline gelerek edebî dil özelliği kazanmıştır. Arapçanın özellikle de Farsçanın etkin olduğu bir dönemde Mehmed Bey'in buyruğu, sanatçıları Türkçe eserler vermeye yöneltir. Bu dönemde Türkçe eser yazanların başında ---- gelmektedir. ÇI- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Gülşehrî B) Yunus Emre C) Âşık Paşa D) Hoca Dehhani E) Mevlana

7 Özünü eşşeyh gören serdâr olur a Enelhak davâ kilan berdâr olur Er oldur, Hak yoluna baş oynaya X Döşekte ölen yiğit murdâr olur Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden han- gisidir? A) Tuyuğ B) Mani C) Şarkı D) Kit'a E) Türkü

Pendemik Bir kasideye ait dört beyit aşağıda verilmiştir. 1. Sadrında seni eyleye Hak dâ'im ü sabit Hep âlemin etdikleri şimdi bu du'âdır II. Bu şehr-i Stanbul ki bî-misl ü bahadır Bir sengine yek-pâre 'Acem mülkü fedâdır III. Ez-cümle Nedîmâ kulun ey âsaf- Zî-şân Müstağrak-ı lütf u kerem ü cûd u 'atâdır IV. İnsâf değildir anı dünyâya değişmek Gülzârların cennete teşbih hatâdır Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) II - IV - I - III B) I - III-IV-11 C) II - III - I - IV D) III - II - I - IV E) III - I - IV - 11

5. Bir şarkıya ait üç dörtlük şu şekildedir: 1. Seyrolup raksı yine dilber-i mümtâzların Yine eflâke çıkar nâleleri sâzların Câna ateş bırağur şu'lesi âvâzların Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi II. Can-fezâ turra-i hâbân gibi zülf-i sümbül Dil-güşâ nazm-i Nedîmâ gibi ruhsâre-i gül Dün gülistanda işittim ki der idi bülbül Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi III. Yine bezm-i çemene lale füruzân geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi Bülbül aşüftelenüp bezme gazelhan geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çerâğan geldi Bu dörtlüklerin şiirde yer alma sırası aşağıdaki- lerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) | - || - III B) II - I - III C) III - II - 1 D) III - 1 - 1 E) II - III - 1

Edebiyatımıza Iran edebiyatından geçen, ask.guzellik ayrilik gibi lirik konularda söylenen gazolin ilk beytine matta, son beytine makta donir. En güzel beytine bey to'l-gazel, tok konu işlenenlere yol avaz, beyitlerde IO IV dize ortalannda uyak bulunan gazellere ise musammat gazel denir Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlişi vardır? A) B) II. C) III E) V. D) IV.

32. Nedim'le Fuzuli'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1984) A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli ise bundan kaçınmıştır. B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı olmuştur. C) Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim tasavvufla hiç ilgilenmemiştir. D) İkisinin de dili, çağdaşlarına göre daha sadedir. E) İkisinin de "Divan"larından başka, "Mesnevi”leri de vardır.

3. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla (ilk) beyitidir? AlOlmakda derûnunda hevâ âtes-i sûzân Náyin diyebilmem ki ne halet var içinde B)Bende yok sabr ü sükûn sende vefadan zerre ki yoktan ne çıkar fikredelim bir kerre C)Dağlar başında ebr-i felek ağlayıp gezer Yaninca ra'din ettiği âh u figânı gör D)Sen bister-i gülde yatasın şevk ile hândan_ Ben kül döşemem külhan-1 mihnette sebep ne E)Der imiş görüp ol âfet bu tahammülüm cefaya Dil-i Nailî değüldür kopa seng-i hâredür bu 4.Gazelle ilgili verilenlerden hangisk yanlıştır? A) Devlet büyüklerini övmek için yazılır. B) Konu olarak lirik bir nazım biçimidir. C)Beyitler arasında anlam birliği bulunan gazellere yek ahenk gazel denir. D) lik beyite matla, son beyite makta denir. E) Her beyiti aynı söyleyişte olan gazellere yek avaz gazel denir. a 5.Aşağıdakilerden hangisi gazelin matla ilk). beyti olamaz? A) Açıldı bağçe-i reng ü buda bar-ı bahar Pür etti gül - seni hep tuhfemi diyar-ı bahar B) Seni seyretmek için reh-güzer-i gülşende Iki canibde durur serv-i hiraman saf saf c) Saba ki dest ura ol zülfe mug-inab kokar Açarsa ukde i pirahenin gül-ab kokar D) Ezelden şah-i aşkın bezde-i fermaniyız cana Muhabbet mülkünün sultan-ı ali-şanıyız cana 5) Saki zaman-i ayş-ı mey-i hoş güvardır Birkaç piyale nuş edelim nev-bahardır. Bazelde, aşk, sevgili, şarap ile tabiat güzelliklerinden

7. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmış olabilir? A) Tậze cân buldi cihân irdi nebatata hayất Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenâr B) Eşcar-ı bağ hırka-i tercide girdiler Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan C) Neylersen edüp bir iki gün bar-i cefaya Peymane senün hane senün yar senündür D) Zamanında asude halk-i cihan Vücuduyla mamure şehr ü diyar E) Leyla-Mecnun Acemde çoktur Etrakte ol fesane yoktur

TEMEL DÜZEY SORULAR Test 03 1. Ey meh leyal vesvese hizi firakda Sen gelmeyince hatıra bilsen neler gelor (Ey ay yüzü sevgilim! Gondide tono vesveseler koparan ay gecelerinde sen, bilsen akla neler gelir.) Bu şiir aşağıdakilerden hangisine aittir? A) lik Türkçeye B) Torklye Türkçesine C) Osmanlı Türkçesine D) Azeri Türkçesine E) Eski Torkçeye 2. Apağıdakilerin hangisinde Türklerin tarih boyunca kul landig alfabelar sırasıyla verilmiştir? A) Uygur - Göktürk Arap - Latin B) Göktürk. Hun Arap - Latin C) Arap - Goktork Uygur - Latin

PgUp 12. Çarhnâme, dünyanın faniliğinden, dünya zevklerine kapılma- nin yanlışlığından, kabir azabından ve kıyametten söz ederek ölümü hatırlatan bir eserdir. Bu dünyada ahiret için hazırlan- manın gereğinden, kanaat ve alçak gönüllülük içerisinde yaşayıp ahiret hazırlığı yapmanın öneminden söz eden eser, dinî-tasavvufi bir manzumedir. Dinî değerleri halka öğütlemek için yazıldığından nazım tekniği ve sanat değeri bakımından öne çıkmış bir eser değildir. Bu parçada sözü edilen yapıt, aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Ahmet Fakih B) Mevlana C) Âşık Paşa D) Necati E) Hoca Dehhani

21-asağıdakilerin hangisinde divan edebiyatı ürünleri bir arada verilmiştir? AJ Gazel - kaside - mesnevi - ağıt - rubai B) Kaside - mani - murabba - gazel - türkü • Mani - mesnevi - tuyuğ - şarkı - tahmis D) Mesnevi - kaside - rubai - gazel - tuyuğ £) Tuyuğ - rubai - koşma - koçaklama - gazel

14. Nazım sekli - türü Sair 1. Koçaklama II. Varsat III. Terkibibent IV, Mesnevi V. Naat Köroğlu Dadaloğlu Bağdatlı Ruhi Nedim Fuzuli Yukarıdaki numaralanmis ifadelerden hangisi karşısındakiyle iliskilendirilemez? A) B) IT. C) III. D) TV EV

2. Hem gülüz hem bülbülüz germiyyet-i aşk ile biz Dağ-ı derde şu'le vü şem'-i gama pervaneyiz Rind-i aşkız hâsılı Nefi bî-pervâ gibi Âşinâya bigâneye bigâneyiz Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? Ankara Yayıncılık A) Mahlasa yer verilmiştir. B) Ağır bir üslupla kaleme alınmıştır. C) ilk iki dizede tam uyak vardır. D) Nazım birimi benttir. E) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

7. Gazel ve kaside yapı bakımından benzerlik gösterir. Sadece yapıya bakılarak bir şiirin gazel ya da kaside olduğunu tespit etmek zordur. Fakat gazel ve kaside işledikleri konu bakımından birbirinden ayrılır. Gazelde aşk, sevgili, ayrılık gibi konular işlenirken kasidede din ve devlet büyükleri övülür. Bu sebeple içeriğe bakila- rak gazel ve kaside birbirinden ayırt edilebilir. Buna göre verilen beyitlerden hangisi kasideden alınmış olabilir? A) Beni cândan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan muradım şer'i yanmaz mi B) Can ver gönül ol gamzeye kim bunca zamandır Cân içre seni sakladığım anın içindir C) Gitti başından gönül ol serv-kaddin sâyesi Ağla kim idbára tebdil oldu ikbálin senin D) Cân ü ten oldukça benden derd ü dağ eksük degül Çihsa cân hâk olsa ten ni cân gerek ni ten bana E) Bir cam sun Allah için bir kase de ol mah için Ta meth-i Şahensah için alam ele levh y kalem