Divan Şiiri Soruları

TEST-3 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde redif yoktur? A) Çok insan anlamaz eski musikimizden Ve ondan anlamayan bir şey anlamaz bizden B) Sanırım ağlamakta başucumda bir çocuk Yatağımda kıvranır dururum benzim uçuk C) Bu şehr-i Stanbul ki bi-mislü behadır Bir sengine yekpare Acem mülkü fedadır D) Sular sarardı... Yüzün perde perde solmakta Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta E) Her şey yerli yerinde bir dolap uzaklarda Kuru güz yaprakları uçuşuyor rüzgârda

I. İlk örneklerini Kadı Burhanettin'in verdiği, tek dörtlükten oluşan nazım şeklidir. II. Her beyti kendi içinde kafiyelenen ve beyit sınırlaması olmayan nazım şeklidir. III. Aşk, sevgilinin güzelliği, doğa gibi temalarda yazılan divan şiirinin en yaygın nazım şeklidir. IV. Dinî ve felsefi konularda aruzun özel kaliplarıyla yazılan nazım şeklidir. Yukarıdaki tanımlar aşağıda verilenlerden hangisiyle ilişkilendirilemez? A) Kaside B) Rubai C) Mesnevi D) Tuyuğ E) Gazel

6. Şiirde ebru veya yay derken "kaş"ı, ok derken "kirpik"i, servi derken "boy"u, inci derken "diş"i anlatmaya verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) Mazmun B) İstiare C) Gazel E) ironi - kinaye D) Koşma şiklarda kiler nedir agiziar misiniz?

6. Sanatıyla birçok divan şairini etkilemiş bilinçli bir Türkçe milliyetçisi, büyük bir devlet adamı ve büyük bir edebiyatçıdır. Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu eserlerinde savunmuş, Türk dil birliğini kurmaya çalışmış ve bu amaçla şiirler yazmıştır. Ça- ğatay Türkçesiyle yazdığı gazel ve tuyuğları meşhur- dur. Hamse sahibi olan sanatçının bir de Leyla vü Mecnun mesnevisi vardır. Bu parçada tanıtılan XV. yüzyıl divan edebiyatı sanatçısı, aşağıdakilerden hangisidir? A) Fuzuli B) Bağdatli Ruhi C) Kadı Burhanettin D) Ali Şir Nevai E) Hayalî Bey ONDAMKASI

21. Evvelidir kerâmetin ahlâk Cümlemize nasîb ede Hallâk Sana kemlik edene iylik kil Demem ey yâr kem sözü sana bil Kim ki senden kese muhabbetini Her dem onunla eyle sohbetini Ekmeğini sakınma ellerden Hoş dua al hemişe dillerden Bu dizeler aşağıdaki türlerden hangisine ait olabilir? A) Sefaretname B) Vücutname C) Fütüvvetname D) Kıyafetname E) Menakipname

Lİ VE EDEBİYATI Soru Bankası /benimhocam 14. İslami ilimlere vakıf olan, Arapça ve Farsça bilen TEST resinde toplananlara İslam'ın esaslarını, şeriat hükümlerini, tarikat adap ve gayesini öğretmek amacıyla, sade bir dille ve çev. halk edebiyatından alınma şekillerle hece vezninde meler söylüyor ve bunlara "...." adını veriyordu. vasıtasıyla en uzak Türk topluluklarına kadar ulaştırılan bu şiirlerini içine alan mecmuanın adıdır. Yazarin dervişleri şiirler Türkler arasında bir düşünce birliğinin teşekkül etmesi manzu yazarın bakımından önemlidir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- ka den hangisi getirilmelidir? A) Ahmet Yesevi - Hikmet - Divanı Hikmet B) Edip Ahmet Yükneki - İlahi - Atabetü'l-Hakayık C) Kaşgarlı Mahmut - Nefes - Divanü Lügati't-Türk D) Yusuf Has Hacip - Nutuk - Kutadgu Bilig E) Nâbi - Pend - Pendname

10. Akşam oldu yakamadım gazımı Kadir Mevla'm böyle yazmış yazımi Alamadım kucağıma kuzumu Yazan ellerine kurban olayım Sen uyu ben sana hayran olayım Üsküdar'ın karşısında Beşiktaş Ne anam var ne babam var ne kardaş Uçan kuşlar olsun bana can yoldaş Yazan ellerine kurban olayım Sen uyu ben sana hayran olayım Bu dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Türkü B) Semai C) Şarkı D) Mâni E) Destan

9. 1. Divan şiirinin son şairlerinden sayılan ----, iyi bir med- rese öğrenimi gördükten sonra Galata Kadısı olmuş. tur. Kendisini koruyan Halet Efendi'nin öldürülmesi ile ilgili yazdığı hicivleri nedeniyle Keşan'a sürülmüştür. Affedilip sürgünden İstanbul'a dönmüş ancak Rusya ile savaşa girilmemesi konusunda II. Mahmut'a sun- duğu rapor nedeniyle Sivas'a sürülmüştür. Haklılığı Osmanlı Devleti'nin savaşı kaybetmesiyle anlaşılmış ne var ki af mektubu Sivas'a geldiği gün mektubu alamadan ölmüştür. Şiirlerinde toplumsal öğütler ve çeşitli alaylar vardır. Şair divan şiiri ile Tanzimat şiiri arasında bir köprü olmuştur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? B) Bağdatlı Ruhî A) Enderunlu Fazil C) Keçecizâde İzzet Molla D) Enderunlu Vasif E) Şeyh Galip I konuları ele

10. Akşam oldu yakamadım gazımi Kadir Mevla'm böyle yazmış yazımı Alamadım kucağıma kuzumu Yazan ellerine kurban olayım Sen uyu ben sana hayran olayım Üsküdar'ın karşısında Beşiktaş Ne anam var ne babam var ne kardaş Uçan kuşlar olsun bana can yoldaş Yazan ellerine kurban olayım Sen uyu ben sana hayran olayım Bu dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? C) Şarkı A) Türku B) Semai D) Mâni E) Destan TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 Sinav kodu (Y212)

Aşrkand Sofiyane gazel 15. ---, 16. yüzyılın şairler sultanıdır. Divan şiirindeki aruz delerin payı büyük olsa da o bir gazel şairidir. Gazellerinde kusurlarını en aza indirmiştir. Şöhret kazanmasında kasi- dünyevi zevklere yönelmiş, aşk ve içki meclislerinden söz meyiz. Padişah tarafından himaye edilen şair Kanuni'nin etmiştir. Fuzuli'nin aşk izdırabını onun şiirlerinde göre- nazım biçimiyle ölümü üzerine Kanuni Mersiyesini yazmıştır. Şair, Osmanlının ihtişamını eserlerine yansit- mıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Taşlıcalı Yahya - mesnevi B) Baki - kaside C) Hayalî - müstezat D) Necati - terci-i bend E) Baki - terkib-i bend 110

6. Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan muradım şem'i yanmaz mi Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) "Felekler yandı âhımdan” sözü ile mübalağa sanatına başvurulmuştur. B) Sevenin, sevilenden gördüğü eziyetten şikâyeti dile getirilmiştir. C) Ahengi sağlamak için bazı sesler ve ekler tekrar edilmiştir. D) Bir gazelin matla beyti olarak yazılmıştır. E) Şairin mahlasına yer verilmiştir.

6. “Yiyin efendiler yiyin; bu hân-1 iştihâ sizin; Doyunca, tiksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin!" Yukarıdaki şiirin aruz vezni ( takti ) aşağıdaki- lerden hangisidir? - - - - A) .-.-.-.-.-.-.-.-| B) .-- 1.--- | .----|---| C) - 1- --I--.-.-- | D) --- |- T-.-..----| E).-.-.--.-.-..--| MUBA YAYINLARI

10 1. Divan şiirinde bir başkasının manzum sözlerini alıp kendi şiiri içine aynen tekrarlamaya ---- denir. . II. Elçilik göreviyle yurt dışına giden kişilerin gittik- leri yerlerle ilgi izlenimlerini anlatan eserlere ---- denir. Ill. Divan şiirinde alay etme amacıyla yazılan nazire- lere denir. IV. Divan edebiyatında bir şehrin güzelliklerini anla- tan eserlere denir. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda boş bırakılan yerlerden herhangi birine getirilemez? A) tezhil B) münşeat C) şehrengiz D) tanzir E) sefaretname

8. Kasidenin bölümleri ile ilgili olarak; 1. Nesib: Kasidenin giriş bölümüdür. 15-20 beyit kadar olan bu bölümde, konuyla ilgisi olmayan durumların (bahar, kış, ramazan vb.) tasvirleri yapılır. II. Girizgâh: Kasidenin, nesib bölümünden asıl bölüm olan methiye bölümüne geçerken söy- lenen beyit ya da beyitlerden oluşan bölümdür. III. Methiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övüldüğü bölümdür. Kasidenin asıl bölümüdür. Beyit sa- yısı sunulan kişiye ve şaire göre değişir. IV. Tegazzül: Gazel söyleme anlamına gelir. Kasi- dede, kaside ile aynı ölçü ve kafiyede bir gazel söylenmesidir. Bu bölümün her kasidede bu- lunması zorunlu değildir. V. Fahriye: Kasidenin son bölümüdür. Bu bölüm- de övülen kişi ile ilgili iyi dileklerde bulunulur, dua edilir. açıklamalarından hangisi yanlıştır? A) B) || C) III D) IV E) V

spmak isterseniz sayła Ağyâre nigâh etmediğin nâz sanırdım Çok lutf imiş ol âşıka ben az sanırdım ri Seyr eylemesem âyînede aks-i cemâlin Hüsn ile seni meh gibi mümtâz sanırdım Ma'mûr idügin bilmez idim böyle harâbât Mestâneleri hâne-ber-endâz sanırdım Dil, anlatım, içerik ve biçim özellikleri dikkate alındiget dizelerin Türkçenin hangi tarihsel dönemine ait olduğu nebilir? A) Altay Türkçesi B) Eski Türkçe C) Eski Anadolu Türkçesi D) Osmanlı Türkçesi E) Modern Türkçe

13. Türk edebiyatında Arap ve Fars edebiyatlarının yoğun et- kisi altında gelişen gelenek aşağıdakilerden hangisidir? A) Anonim halk edebiyatı B) Divan edebiyatı C) Aşık edebiyati D) Tekke edebiyatı E) Sözlü edebiyatı