Edebi Akımlar Soruları

AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 24. Sarmış ufuklarını senin yine inatçı bir duman, Beyaz bir karanlık ki gittikçe artan Ağırlığının altında her şey silinmiş gibi, Bütün tablolar tozlu bir yoğunlukla örtülü; Tozlu ve heybetli bir yoğunluk ki, bakanlar Onun derinliğine iyice sokulamaz, korkar! Ama bu derin karanlık örtü sana çok lâyık; Lâyık bu örtünüş sana, ey zulümlér sâhası! Sadeleştirilerek verilen bu dizelerde Tevfik Fikret, sisler altında kalan İstanbul'u gerçekçi bir betimlemeyle anlat- maya çalışmıştır. Şiirin bu özelliği dikkate alındığında aşağıdaki edebî akımlardan hangisinin etkisiyle yazıldığı söylenebi- lir? A Realizm C) Parnasizm B) Sembolizm D) Sürrealizm E) Romantizm

Türkçe emesin n, can de ola hang Nedim 9. Aşağıdakilerden hangisinde mahallileşme ile ilgili bil- gi yanlışı vardır? A) 18. yüzyılda en güçlü temsilcisi Nedim olmuştur. BY Bilmeceyi andıran karışık mazmunlar kullanılmıştır. istanbul Türkçesine yakın bir dil kullanmaya çalışıl- mıştır. D) İstanbul'un canlı manzaraları, yerli unsurlar şiire yansımıştır. EX Bilinen kalıpların dışına çıkılmış, gerçekçi yaklaşım- larla yaşam yansıtılmıştır. 12.

24. ilkelerine göre şiir, zekânın değil duyarlığın ifadesidir. Oku- yucunun hislerine hitap eder. Halbuki o güne kadar bütün şairler zekânın aracılığına başvurmuştur. Onlarca şair, bir heyecan du- yar ve onu akıl diline geçirir. Bu akıl dili okuyucunun zekâsını ve bu zekâ da duyarlığını harekete geçirir. Bu geçirmeler esna- sında asıl heyecan bozulur, zayıflar ve yok olur. Gerçek şiir bir duygulanış ile öteki duygulanış arasında doğrudan doğruya bir geçiş hâli olmalıdır. Bu amaca varmak için çeşitli vasıtalar kulla- nılacaktır. Aydınlıktan (kolay anlaşırlık) kaçılacaktır. Çünkü şaire has heyecanların çoğu karışıktır, karanlıktır, belirsiz imkânlarla doludur. ———— Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi ge- tirilmelidir? A) Sembolizmin C) Klasisizmin E) Realizmin B) Romantizmin D) Parnasizmin

2. Bir ---- yazı ortaya koyabilmek için kalem, kâğıt getirtip düşün- cenizin kendi üstüne kapanmasına en elverişli yerde oturun. Elinizden geldiği kadar edilgin (pasif) ve alıcı bir duruma geçin. Dehanızdan, yeteneklerinizden ve başkalarının bütün yetenekle- rinden sıyrılın. Edebiyatın her şeye eriştiren en kasvetli yollardan biri olduğunu unutmayın. Önceden bir konu düşünmeksizin du- raksamayacak ve yazdıklarınızı okuma eğilimine kapılmayacak kadar hızla yazın. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi ge- tirilmelidir? A) klasik D) sürrealist B) romantik E) natüralist C) sembolist

24. XIX. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan bu akımda, pozitivizmin bilimsel felsefesinden yola çıkıldığı için gerçekçi gözleme büyük önem verilir. Kişilerin davra- nışlarını, karakterlerini belirlediği düşünülen doğal ve toplumsal çevrenin betimlenmesine ağırlık verilir. Kişi- ler, toplumun her kesiminden seçilebilir. Yazar, eserinde kendi kişiliğini gizler ve nesnel bir anlatım tutumu ser- giler. Bu akım sanatçılarına göre yazarın herhangi bir mesaj verme kaygısı yoktur. Kurallara uygun, sağlam bi dil ve üslup kullanılır. Özellikle roman türünün gelişme sinde çok etkisi olmuştur. B Bu parçada sözü edilen akım aşağıdakilerden han- gisidir? Sembolizm Romantizm BY Realizm D) Klasisizm E) Parnasizm Diğer sayfaya geçin

11. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen söz sanatı yoktur? Büyüdükçe büyüyor gözlerin İçimi seninle isitiyorum B) Hiçbir yüz güzel değil Senin yüzünden Ben Ben sana mecburum bilemezsin Adını mıh gibi aklımda tutuyorum Gözlerin gönlümde açan nergisler Mor akasyalarda ürperen seher (İstiare) Paydos bundan sonra çılgınlıklara Sert konuşmaya başladı aynalar (Tevriye) (Teşbih) (Mübalağa) (Teşhis)

1. "Musiki, her şeyden önce musiki.", "Şiir, musiki ile söz arasında, sözden çok musikiye yakın, ortalama bir dildir." diye boşa demi- yor Ahmet Haşim. O yüzden anlamı önemsemez; güzelliği, anlam açıklığında değil, kapalılıkta arar. Açık ve kesin anlamlar şiirin güzelliğini bozar diye düşünür her zaman. Baudelaire, Rimbaud, Verlaine gibi şairleri okuyunca belki de bu anlayışa gönül vermiştir, kim bilir? Bu parçada söz edilen sanat anlayışı aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Empresyonizm B) Sembolizm C) Parnasizm D) Dadaizm E) Romantizm

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER - 1 6. Bir mesaj verme kaygısından uzak, amacı sadece estetik (güzellik) olan şiirdir. Öğretici değildir, hikâye unsuru barındırmaz, genellikle birey- sel temaları işler. III. Ses ve söz, şiir oluşturma özelliğinde birleşir; dil ve anlam ögeleri, sezdirme ve çağrıştırma amacıyla bir araya gelir. IV. Parnasizm etkisi baskın olarak hissedilir; estetik, sanatsallık ve bireysellik ön plandadır. Şiir dilinin özelliklerine (imge kullanımı, kelimelerin duygu ve çağrışım değeri, çok anlamlılık, ahenk unsurları, söz sanatları, söz dizimi vb.) önem verilir. VI. Türk edebiyatındaki öncüleri Ziya Gökalp ve Mehmet Emin Yurdakul'dur; bu şairler, sanat için sanat anlayışıyla şiire özgü düşsel bir âlem kurmuştur. X Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde "saf şiir"le ilgili verilen bilgi yanlıştır? A) I ve V IV ve V Sve B BII ve III E) IV ve VI 7 CI ve VI 7

3. 18. yüzyılda klasisizme tepki olarak ortaya çıkan, kuralları 19. yüzyılda belirlenen bir akımdır. İlk olarak İngiltere ve Almanya'da ortaya çıkmış ancak ilkeleri Fransa'da, 1827'de, Victor Hugo tara- findan Cromwell adlı oyunun ön sözünde belirlenmiştir. Akıl yerine duygu, coşku ve hayale önem verilmiştir. Konular sanatçının kendi toplumundan ve kendi ulusal tarihinden alınmıştır. Ak-kara, iyi-kö- tü çatışması eserlerde sıkça rastlanan bir durumdur. Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Natüralizm C) Realizm E) Sürrealizm B) Romantizm D) Ekspresyonizm

eg- ki, her n çizil- Avrupa e ilgili eketle- i fikir- t yo- esin- tas- 011 ne kadar da den anlamaktır. Oysa sosyal medyada kul- vermektir. Cömertliktir, yoksulun ylaşmak, sahip olduğunu lanılan "paylaş" ifadesi bu tanımlardan tamamen uzak. İnsanlar, yemeklerini yoksullarla paylaşmak yerine sosyal medyada paylaşıyor. Yoksulu iyice yoksul ve düşkün hâle getiriyor. Bu parçaya göre sosyal medyaya yönelik eleş- tiri aşağıdakilerden hangisidir? Hayatı yansıtmayan temaların kişiyi kendinden X uzaklaştırması Sunulan görsellerin bireyleri eğlendirme gayesi ile aktarılması Bireylerin dış dünyayla köprü kurmasını orta- dan kaldırması Toplumsal değerlerin içinin bilinçsiz olarak bo- şaltılması Toplumsal normların kabullenilmesine yönelik temalar barındırması 28. Aşağıdaki parçalardan hangisi "İyi bir romancı şüphesiz, ilahi bakış açısını tercih etmelidir' dü- şüncesine uzak düsmektedir? A Haberi duyduğunda sandalyesine oturdu ve hiç kıpırdamadan pencereye doğru dakikalarca baktı. On dakika sonra içeridekilerle konuşma- ya başladı. an aklından geçen tek düşünce, bu karanlık sokağın sona ermesi ve evinde kendisini bek- leyenlere bir an önce kavuşabilmekti. Haftalar süren ayrılığın sona ermesine birkaç yüz adım kalmıştı, sonrasında bu yaşananlar zihninin karanlık köşesinde hapsolacaktı. Erdem arkasına bakmadan yürüyordu. Sinirliydi. Hızlı adımlarla adeta koşarcasına ilerliyordu. Onun fikirlerinde ve duygularında hiçbir şey değişmemiştir. Bu gidişten o da memnun değil. We bu yaşayışı ne evine girip evinden çıkan bu insanları o da beğeniyordu. S-emaneG Diğer sayfaya geçiniz.

3. Nasıl ki kimya bilgini kendi hazırladığı koşullar altında oluşan doğal olayları gözlemleyip saptamakla yetinir, azo- ta kızmadığı gibi oksijene de aşırı sevgi göstermezse sa- natçı da suç karşısında yargıç kesilmez, erdem karşısında ise alkış tutmaz Bu sözler aşağıda verilen akımlardan hangisinin tem- silcisine ait olabilir? A) Romantizm C) Empresyonizm Sparnasizm Je 26 B) Sepabolizm D) Naturalizm

omez? N E) V. rler verme- kullanılan lanna karşı alişmiş; bu debiyatında sanat ide- i kimliği ilk simgesidir. cih etmiş- meski Türk mü, fikirle- kullanmış, da kulla- nde coş- Oğreticilik ser veren enge Gi- a, Turana Yolunda dakiler- Palme Yayınevi 4. Mehmet Emin Yurdakura at bu dizeler den hareketle Mall Edebiyat Dönemi gil riyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hece ölçüsü ile yazilmiştir By Türkçülük düşünce kill olmuştur. C) Eserler koperima diliyle yazılmıştır. D) Batrfaklitçiliği eleştirilmiştir. Türklük kavramı yüceltilmiştir. 1. Grup Ziya Gökalp M. Emin Yurdakul Y. Kemal Beyatlı F. Nafiz Çamlıbel A) saf şiir C) sürrealizm II. Grup saf şiir memleket edebiyatı Yukarıda 1. grupta verilen şairler, II. gruptaki kavramlarla eşleştirildiğinde, bu kavramlardan hangisi dışta kalır? yeni lisan milli şair sürrealizm B) milli şair D) yeni lisan E) memleket edebiyatı A) Ziya Gökalp 5 Şiiri, düşüncelerini topluma yaymada bir araç olarak gören ----; bu nedenle süslü bir dile ve kapalı bir anlatıma karşı olmuştur. Yukanda boş bırakılan yere, aşağıdaki lerden hangisi getirilemez? Mohmet Emin Yurdakul

3 A 24. Bilim, sanayi ve teknoloji alanındaki gelişmeler insanlık tarihini ve dolayısıyla geleceğini pek çok açıdan etkilemiştir. 20. yüzyıl, teknolojik açıdan oldukça hızlı geçmiş ve deği- şime uğramıştır. Toplumların sosyal ve ekonomik yaşam biçimlerindeki bu dönüşüm, insanların beğeni düzeylerini ve arzularını da farklılaştırmıştır. Sanat, bu değişimden kendi payına düşeni almış; çeşitli sanat akımları ortaya çık- mıştır. Yıkımı, şiddeti ve kökten değişimi isteyen bu akım; ortaya çıktığı dönemde oldukça ses getirmiştir. Akımın temsilcileri, geçmişin sanatını ve kültürünü reddetmişlerdir. Geleceğin yeni olanda saklı olduğunu ve buna ulaşmak için de geçmişin tozlu raflarında kalan sanatsal ve kültürel tüm etkinliklerin ve birikimlerin yok sayılması gerektiğini hatta bu durumu biraz daha ileriye götürerek bunların tamamının yok edilmesi ve yıkılması gerektiğini şiddetli bir şekilde savunmuşlardır. Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerden hangisidir? A) Fütürizm B) Realizm D) Sürrealizm C) Sembolizm E) Dadaizm Diğer Sayfaya Geçiniz.

8. Aşağıdakilerin hangisinde verilen akımın, Batı veya Türk edebiyatında etkilediği sanatçılar doğru verilmemiştir? A) Natüralizm-Alphonse Daudet-Beşir Fuat B) Parnasizm-Baudelaire-Yahya Kemal C) Klasísizm-Moliere-Ahmet Vefik Paşa Realizm-Stendhal-Kemal Tahir E) Romantizm-Goethe-A. Harmit Tarhan

24. Realizm, natüralizm ve parnasizm akımlarına tepki olarak doğmuştur. Freud'un "psikanaliz kuramı"nın edebiyata uyar- lanmış biçimidir. Akımın bilgi ve esin kaynağı olan Freud'a göre, insanoğlunun dış dünyadan edindiği alışkanlıklar, is- tekler bilinçaltında toplanır. Bu istekler düş, rüya, yanı rüya durumunda çözülerek ortaya çıkar. Bu parçada sözü edilen edebî akım aşağıdakilerden han- gisidir? A) Sürrealizm w B) Kübizm C) Empresyonizm net D) Ekspresyonizm E) Fütürizm (13

9. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi, ayraç içinde verilen ede- biyat akımıyla uyuşmamaktadır? A) Duygusallık reddedilerek modern bilimin ve pozitivizmin bulguları esas alınmıştır. (Realizm) pozitivizmin B) Akıl, sağduyu ve ölçü gibi kavramlar öne çıkarılmıştır. (Kla- sisizm) C)/Hint, Uzak Doğu, Antik Yunan gibi uzak ve egzotik ülkele- rin doğa ve hayatlarına yer verilmiştir. (Parnasizm) X D) Makine ve hız edebiyata yansıtılmış, şiirin biçimsel yapı- sında dinamizm düşüncesi hayata geçirilmeye çalışılmış- tır. (Kübizm) E) Bilinçaltının gizli dünyası, serbest çağrışım yoluyla ifade edilmeye çalışılmıştır. (Sürrealizm)