Edebi Sanatlar (Söz Sanatları) Soruları

k, 12. Ey benim sarı tamburam Sen ne için inilersin İçim oyuk derdim büyük ve jom consol Ben onunçün inilerim Bu dörtlükteki altı çizili sözde görülen anlam olayının göstergesi aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Benzetme amacı gütmeden bir sözcüğü başka bir sözcük yerine kullanma B) Tek bir sözcükle anlatılabilecek bir kavramı birden çok sözcükle anlatma Bir varlığı ya da kavramı, başka bir varlığın özellikleriyle anlatma DY Bir olayın meydana gelişini, gerçek sebebi dışında başka, güzel bir sebebe bağlama E) Bir sözcüğü, hem gerçek hem de mecaz anlamını düşündürecek bir şekilde kullanma

9. Mavi tarla üstünde beyaz güvercinler yürür. (BİLMECE) Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- lıştır? A) Benzeyene yer verilmiştir. B) Karşıt anlamlı sözcükler yoktur. V C) Benzetilen, sifat tamlamasından oluşmuştur. D) Tarla ve güvercin sözcükleri mecaz anlamlıdır. EX Benzetme ilgisiyle mecaz oluşturulmuştur.

28. El ariftir yoklar senin bendini Dağıtırlar, tuzağını, fendini Alçaklarda otur gözet kendini Kâfi yükseklerden uçucu olma Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır? A) Satirik şiir B) Pastoral şiir C) Didaktik şiir D) Epik şiir E) Lirik şiir

6. Aslında ada değil de Sanki tahtadan bir kaşık Sıcak bir çorba sunmadığından Sait Faik'in balıkçılarına Yüzü hep denize yapışık Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan- liştir? A) Ada, kaşığa benzetilerek teşbih sanatı yapılmıştır. B) Denizin çorba sunması, teşhis sanatına örnektir. C) Adanın varlığı bilmezden gelinip tecahülüarif sanatı yapılmıştır. DY D) Adanın yüzünün denize dönük olması farklı bir nedene bağlanarak hüsnütalil sanatına başvurulmuştur. E) Sadece benzeyen kullanılarak kapalı istiare yapılmış- 3 tır.

2 Bir siyah kadındır kaldırımlarda gece. (Teşbih-i beliğ) II. Değirmen misali döner başım; sevda değil, bu bir hi- şim. (Ayrıntılı Benzetme) III. Kutu gibi bir dairede oturuyor. (Kısaltılmış Benzetme) IV. Selviler içinde bir alevdir Emir Sultan (Pekiştirilmiş Benzetme) Yukarıdaki cümlelerde bilgi yanlışlığı giderilmesi için parantez içindeki bilgilerden hangileri yer değiş- tirilmelidir? A) I. ve II. B) I. ve IV. D) III. ve IV. C) II. ve IV. E) I. ve IV. 3

2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "Âcizlerin, zavallıların hasm-ı dâimi" dizesindeki gibi ünlü tekrarından kay- naklanan bir ahenk söz konusudur? A) Binlerce emel, heves beraber B) Ey şetâretli yolcu, gün kısadır C) Nisf-i leyl işte.. pür emel nazarım D) Seherde seyre koyuldum semâyı sahrayı E) Ferdâ senin; senin bu teceddüd, bu inkılâb

9. Bir sözün birden fazla anlama gelecek biçimde kullanılmasına tevriye adı verilir. Bu sanatta yer alan sözcüklerin tüm anlamlarının gerçek olması gerekir. Bu yönüyle kinayeden ayrılır. Çünkü kinayede sözcük hem gerçek hem mecaz anlamda kullanılır ancak mecaz anlam kastedilir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki dizelerden hangisinde tevriye sanatı kullanılmıştır? A) Bulamadım dünyada gönle mekân Nerde bir gül bitse etrafı diken B) Dadaloğlu'm der ki belim büküldü Gözümün cevheri yere döküldü C) Köyde kadınlar su çeker gayya kuyusundan Uyan Anadolu'm uyan ölüm uykusundan D Senden bilirim yok bana bir faide ey gül Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül E) Kalanlar ortada genç, ihtiyar, kadın, erkek Harap olup yaşıyor talihin azabıyla 1. Fasikül

5. 18 Erken öten horozun başı kesilirmiş Bitmez tükenmez ki başın kesilmekle Her çağda, her yüzyılda, her gün Senin altın sesindir getiren işığımızı Öt ki kara dağlar allana Aç eller tok tarlalara çullana Kimi şiirler, tümüyle "kendisine benzetilen” üzerine kurulabilir. Böylelikle, şair, şiirde söz ettiği varlığı değil, onun benzediği varlığı çarpıcı imgeler üzerinden anlatmış olur. Bu açıklamaya göre yukarıdaki dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine yer verilmiştir? B) Açık istiare D) Mecazımürsel A) Temsili istiare C) Teşbih E) Tevriye

Cok CAP 10. Ben gideyim yol gitsin, ben gideyim yol gitsin İki yanımdan aksın bir sel gibi fenerler de, aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir Bu dizelerde geçen "fenerlerin sel gibi akması" sözün. anlam olayı vardır? A) Insantara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma B) Bir durumu gerçekte olduğundan daha üstün göster- me C) Bir sözü zıt anlamını düşündürecek şekilde kullanma D) Bir sözü benzetme amacı olmaksızın başka bir söz yerine kullanma E) Bir sözü hem gerçek hem mecaz anlamda kullanma 1.

11 Çarpmış yüzüne iki avuç su eline uyku bulaşmış Kim bilir hangi uzak düşten çekilip koparılmış Bu dizelerde görülen söz sanatını doğru açıklayan ifad aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçek ve mecazî anlamları olan sözün mecazi anlamın kastederek kullanma B Şiirde birden fazla kavram söylendikten sonra bunlarla i gili özellikleri belirtme veya bu kavramlarla karşılaştırmak üzere yeni kavramlar söyleme 2. C) Aralarında benzerlik ilgisi bulunan iki sözcükten birini d ğerinin yerine kullanma Söz arasında tarihî bir olay veya kişiyi hatırlatma E) Benzetme ilgisi söz konusu olmadan, bir sözü başka bir söz yerine kullanma

Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa Değil mi ortada bir sine çarpıyor, yılmaz Cihan yıkılsa emin ol bu cephe sarsılmaz Bu şiirin birinci dizesinde görülen edebî sanat aşağıdaki- lerden hangisidir? tersing A) Kinaye B) Tariz D) Mecazımürse sojegerehelestirme C) Tezat E) İstiare

5. Yine bahar geldi bülbül sesinden Seda verip seslendi mi yaylalar Çevre yanın lale sümbül bürümüş Gelin olup süslendi mi yaylalar Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangilert var dir? A) B) Teşhis-tevriye C) İntak- kinaye Teşbih-mecazımürsel -) sarw youvy ( D) Tecahüliarif - telmih E) Tenasüp- teşhis

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde açık istiareye örnek vardır? Yurdumun sevgili ve adsız çiçekleri Hepinizi hepinizi istiyorum, gelin görün beni B) Seni gören göz bile ne kadar mukaddestir Kimse karşında belki titremez gönlüm kadar C) Biliyorum gölgede senin uyuduğunu Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin D) Bu şehirde sokaklar seni düşünür Bu sokaklarda evler seninle dolu E) Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler Sonra dönen, dönerken inleyen tekerlekler kietirilmis her

11 Çarpmış yüzüne iki avuç su eline uyku bulaşmış Kim bilir hangi uzak düşten çekilip koparılmış Bu dizelerde görülen söz sanatını doğru açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçek ve mecazî anlamları olan sözün mecazi anlamın kastederek kullanma 0104 Şiirde birden fazla kavram söylendikten sonra bunlarla il gili özellikleri belirtme veya bu kavramlarla karşılaştırmak üzere yeni kavramlar söyleme C) Aralarında benzerlik ilgisi bulunan iki sözcükten birini di- ğerinin yerine kullanma DY Söz arasında tarihi bir olay veya kişiyi hatırlatma E) Benzetme ilgisi söz konusu olmadan, bir sözü başka bir söz yerine kullanma 12. Senin icin kandiller tutuştu kendisinden 2.

SÖZCÜKTE ANLAM OLAYLARI polaylama 10. Ege'nin incisi, bu yıl çok geniş katılımlı bir fuara ev sahipliği yapıyor. Fuar öncesi gelin gibi süslenen bu nazlı şehirde, belediye çalışanları da fazla mesai yapacak. Baltık ülkeleri- nin ilk defa katılacağı fuarda birçok yeni ürün sergilenecek. Böylece hem yurt içinde hem de yurt dışında, ürünlerimizin alıcılara kolayca ulaşması sağlanacak. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine yer verilmemiştir? A) Kişileştirme B) Dolaylama C Benzetme D) Ad aktarması E) Kinaye

4. Bulamadım dünyada gönle mekân Nerde bir gül bitse etrafı diken Bu dizelerde geçen altı çizili söz öbeği hem gerçek hem me- caz anlamı düşündürecek şekilde kullanılmıştır Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili söz öbeğinde görü- len söz sanatının benzeri vardır? A) Karaç'oğlan der ki bakın geline Ömrümün yarısı gitti talana B) Dadaloğlu'm der ki belim büküldü Gözümün cevheri yere döküldü C) Aşkın ateşi de sinemi deler Divane gönlümü gahi şad eyler D) Köroğlu düşer mi yine şanından Ayırır çoğunu er meydanından E) Kaygusuz Abdal'ım sözümüz budur Her nerde çağırsam Hak onda hazır