Edebiyat Nedir? Soruları
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Iyi ve etkili şiirlerin, kelime oyunlarına, imgeler,çağrışımlara bolca yer
vermekle olacağını daşünenler yanılır. Hece olçusu ile oluşan ve halkın
gundelik konuşma diline yer veren şiirlerin akılda daha çok kaldıgım
söyleyebilirim. Halkın bağrından kopup gelmiş benzetmelerle halkın
samimiyetini yansıtan bu şiirleri okuyan herkes şiirde kendinden bir parça
bulur. Halkın geleneğine, kültürüne, hayata bakış açısına ayna tutan bu şiirler
bir de saz ustasının elinde dillendi mi dinlemeye doyamazsınız.
S14)Aşağıdaki dizelerden hangisi bu parçadaki düşünceleri savunan
bir şaire ait olabilir?
A)Ben pırıl pırıl bir gemiydim eskiden / Inanırdım saadetli yolculuklara
B) Yuzume sabahı takıyorum / Çok vazo yüzünden evde
C)Ey katre-i avare , bucuşun,buhuruşun/Ahengine uymazsan emin ol
boğulursun
D)Dunya cennetinden çiçekler derip/ Türküler söylensin barıştan yana
E)Sana bir şiir getiririm Sozler rüyamdan fişkırır.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?özneyi be
ET Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
A
Y
1
N
L
A
R
1
13. Tramvay, Galata Köprüsü üzerinden tarihî yarıma-
1
daya geçerek Sultanahmet'e vardığında sırasıyla iki
farklı şehrin çehresine şahit olan yolcu, burada bir
müddet beklemek zorunda kalacak. Roma hipodromu
II
olan At Meydanı çevresindeki yapıların işıltısı kar-
III
şısında büyülenecek; üç devrin mabedi bin beş yüz
yillik Ayasofya Camisi, etrafı süsleyen Alman çeşmesi
IV
V
gibi anıtlar geçidinin ortasında başı dönecektir.
Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinin
yazımı yanlıştır?
AI
B) II
C) IN
D) IV
EV
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?21. Troya'da siz sözü güzeldi esk
Baktım öpüşündü duran baktım bungun.
Benim şimdi Hitit çağı benim yorgun.
Benim ey gök çılgın uzaklığın hep ben.
Büyük sularıma sen o hep geç gelen
Beni çıktığınız gecelere tutun.
Beyaz, kâğıtlarca gittiniz ya uzun
Güzelliğimde bir yarı geceler sen.
Ellerin bir daha sarı ovalarım.
Sesini dönmeyim bütün yalnızlığım
Bütün gök gök gök, o akşamlara kadar.
Güzel yalnızlığım işte dünya kadar.
Ne denizler gördüm hiç anmamışımdır
Bir sesim ben git git o binlerce yıldır.
Bu şiirin biçim, içerik ve anlatım özellikleri dikkate
alındığında aşağıdaki şairlerin hangisine ait olduğu
söylenebilir?
A) Cahit Külebi
B) İlhan Berk
D) Attila İlhan
C) Orhan Veli
E) Nâzım Hikmet
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?3
Parnasizm ve sembolizmin etkisinin görüldüğü şiirde, re-
sim ve müzik de rol oynar. Ses ve ahenk, şiire tümüyle
egemen olmuştur. Şiir dilinde Arapça, Farsça kelime ve
tamlamalara sık rastlanır. Sanatsal bir üslûpla yazma, asıl
amaç olmuştur. Yazılan şiirlerin biçimce yeni görünmesi-
ne dikkat edilmiş; şiire, Batı'dan getirilen yeni biçimlerle
zenginlik kazandırılmıştır.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi bu parçada anlatılan
dönemin özelliklerini yansıtan eserler yazmıştır?
suf si
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Abdülhak Hamit Tarhan
C) Cenap Şahabettin
D) Ziya Paşa
El Ibrahim Şinasi
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?17. ve 18. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
MÖ 4 binli yıllarda Mısır'da bulunan Cyperius (papirüs) denilen
bitkinin sapi; uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilmek-
te ve sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kâğıt üretilmektey-
di. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kâğıttan farklı olmak-
la beraber “kâğıt” ismi, bu papirüs kâğıdından kalmıştır. Papi-
rüsle beraber, çeşitli hayvan derilerinden yapılan pergament
(parșömen) kâğıdı da tarih boyunca kullanılmıştır. Parşömen;
bugün bile kullanılan, yazı yazmaya ve resim yapmaya çok elve-
rişli, uzun ömürlü bir kâğıt çeşididir. Kâğıt, ilim ve kültürün yayi-
lip gelişmesinde çok büyük bir rol oynamıştır. Ayrıca kâğıt; ilk
para mantığının bir şeyler satın alma, değiş tokuş gibi parasal
şeylerin başlangıcı olmuştur.
<
>
17. Bu parçada kâğıt ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi hakkın-
da bilgi verilmemiştir?
A) Medeniyete olan katkısı
B) Adının nereden geldiği
ve II
11
C) Hangi alanlarda kullanıldığı
D) Para çeşitliliğini sağladığı
E) Geçmişteki yapılış yöntemi
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?12- Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere
doğru kelimeyi/kelimeleri yazınız,
1. Cumhuriyet'in ilk yıllarında Yakup Kadri
Karaosmanoğlu, Halide Edip Adivar, Mithat Cemal
Kuntay
gibi
isimler
anlayışını
devam
ettirmişlerdir.
2. Tarik Buğra
Halide
Edip Adıvar
Samim
Kocagöz
Kemal Tahir
adlı eserlerinde Kurtuluş
Savaşı'nı konu edinerek milli ve manevi değerleri de
işlemişlerdir.
3. "Aylak Adam ve Anayurt Oteli" adlı eserleri ile
bilinen
modernizmin Türk
edebiyatındaki önemli isimlerindendir.
4. Toplumcu gerçekçi anlayışla yazan sanatçılar,
eserlerinde sıklıkla
e
n
tanınmış
çatışmalarni
işlemişlerdir.
5. Kirgiz edebiyatının
sanatçısı
.... "Beyaz Gemi" adlı
eserinde destan, efsane, masal gibi sözlü geleneğin
unsurlarını da kullanmıştır..
6. Cumhuriyet'in ilk on yılında yazarlar, genellikle
toplumsal sorunlara yönelmişlerdir.
..yoksulluk, olanaksızlık gibi konularda
eserler vermişlerdir.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?pdfarchive
12
1
35. Kaside nazım şekli, sıralı beş ana bölümden oluşmaktadır.
Kasidenin ilk bölümü olan nesib; mevsimlerin ve
eğlencelerin tasvirinin yapıldığı bölümdür. Şairin sanat
gücünün ortaya çıktığı bölüm, nesib bölümüdür. Şairin
nesib bölümünden medhiye bölümüne geçmek için
söylediği beyitlere girizgah denir. Bu bölüm, artık nesibin
bittiğini ve medhiyeye başlayacağını bildirir. Kasidenin asıl
bölümlerinden olan medhiye, şairin övmek istediği şahsı
değerlendirdiği bölümdür. Şair bu bölümde övdüğü şahsın
bulunduğu mevkiye göre o mevkinin gerektirdiği nitelikleri
mübalağalı bir söyleyişle anlatır. Tegazzül, her kasidede
bulunmayan, kaside ile aynı uyak ve vezinde söylenen
gazeldir. Fahriye bölümü, şairin kendi sanatını övdüğü
bölümdür. Şair, kendisini överken şiirdeki söz söyleme
kudretinin benzersiz olduğunu vurgular. Kasidenin son
bölümü duadır. Bu bölüm, övülen kişinin sağlıklı olması,
başarıya kavuşması, işlerinin iyi gitmesi gibi temennilerde
bulunulan bölümdür.
o
Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerin hangisine
ulaşılamaz?
A) Medhiye bölümünde abartılı bir üslup kullanılmaktadır.
B) Bazı kasidelerde medhiyeden sonra tegazzül gelirken
bazılarında fahriye gelmektedir.
C) Nesib bölümü, şairin söyleyiş zenginliğini gözler önüne
sermektedir.
D) Kasidenin ikinci bölümüne girizgah adı verilmektedir.
E) Şair
, kasidenin son bölümünde kendi şiir sanatını
ovmektedir.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?DOLU LİSESİ 12. SINIFLAR
1.
Aşağıdakilerden hangisi bireyin iç dünyasını esas alan öykü ve
roman yazarlarından biri değildir?
A) Peyami Safa
B) Samiha Ayverdi
C) Tarık Buğra
D) Halikarnas Balıkçısı
E) Samim Kocagöz
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?18.
Ne arzum, ne emelim,
Yaralanmış bir elim,
Ben gurbette değilim,
Gurbet benim içimde!
Bu dörtlükte kullanılan kafiyenin türü aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Yarım
B) Tam
C) Zengin
D) Tunç
E) Cinasli
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Divan Şiiri Genel Özellikleri
7.
10. Aşağıdakil
ci özellikle
1. Konuya değil konunun işleniş biçimine önem
verildiğinden aynı konu değişik dönemlerde
birçok şair tarafından işlenmiştir
.
II. Divan şairinin ustalığı, belirli kurallara uyarak
benzetmeler yapmak, sanatlı söyleyişler orta-
ya koymak, mazmunları yerinde kullanmak ve
bu şartlar içinde etkili bir söyleyiş güzelliğine
ulaşmak ile gösterilir.
III. Ahenge çok önem verildiği için “redif'e özellik-
le yer verilmiş ve genellikle "zengin ve tam ka-
fiye" kullanılmıştır.
IV. Amaç, şiirde ustalık göstermek olduğundan
(sanat için sanat anlayışı), şairler Farsça ve
Arapça tamlamalara, söz oyunlarına, süsle-
melere şiirlerinde sıkça başvurmuşlardır.
A) Yabanc
B) Duygu
C) Aruz öl
D) Tasav
E) Parça
verilme
11. I. Gene
lar iş
II. Anlat
edilm
III. Nazi
mışt
V. Arap ve Fars edebiyatından alınan "gazel, ka-
side, mesnevi, tuyuğ” gibi nazım şekilleri ağır-
likli olarak kullanılmıştır.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde divan şii-
ri ile ilgili bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
DIV.
E) V.
A) 1.
IV. Anla
tur.
C) III.
B) II.
AYDIN YAYINLARI
V. Ahe
yek
Numara
ilgili bir
de divan şiirinde beyit-
A) I. ve
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?2. Kilden yapılmış bir heykeli renkten renge boyamakla
onda gerçekleştirdiğimiz değişiklik, heykelin heykel
oluşunu, özünü etkilemeyecektir. Hatta heykelin
kolunun veya bacağının kopması bile bu eksilmeye
karşın onun varlığını sona erdiren bir değişim olma-
yacaktır. Diğer yandan sıcaklığın neden olacağı bir
erime, kilden heykelin sonu olacak, geriye eriyik du-
rumda veya bir başka formda yalnızca kil kalacaktır.
Şu hâlde, ait olduğu türü yitirmek veya değiştirmek,
özdeşliği yitirmeyi içermektedir. Örneğimizdeki nes-
ne bir heykeldi ve bu nesne heykel oluşunu yitirdiği
anda varlığını da (yani özdeşliğini de) yitirdi.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula-
şılabilir?
A) Biçimsel değişiklik nesnelerin varlığını ortadan
kaldırır.
B) Varlığın neliğini maddesi belirler.
Nesnenin ne ise o oluşu, öz niteliklerini koruma-
sina bağlıdır.
ilineksel niteliklerdeki değişme, nesnelerde töz-
sel değişmeye de neden olur.
E) Bütün, parçaların toplamından ibaret değildir.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?15. Mak
ber
aşik
ripli
CAP
yet
niz
ni
d
K
n
S
13. 17. yüzyılın en önemli halk şairlerinden biri olan Kara-
caoğlan'ın
Bu ifadenin sonuna aşağıdakilerden hangisi geti-
rilemez?
A) şiirlerinde, insana dönüklüğünün özünde belirgin
olarak doğa ve aşk temasını işlenmiştir.
B) etkileyici bir dil ve duygu evreniyle kurduğu şiirleri
Türk halk şiiri geleneğinde çığır açmıştır.
C) hece ölçüsü ile yazdığı şiirlerinin yanı sıra aruz öl-
çüsü ile yazdığı şiirleri de vardır.
D) şiirlerinde, tasawufa ve dinî konulara yer vermediği
görülür.
7
E) lirik söyleyişinin özünde, halkının duyuş ve düşü-
nüş özellikleri görülür.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlaması kul-
lanılmamıştır?
A) Ey kartal bakışlı avcısi fecrin
B) Açmamış güllerin siyah bahçesi
C) Büyük hasatçısı serviliklerin
D) Varlığın perdeyi yırtan gölgesi
E) Beyaz aydınlığa uzanmaz artık
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?21. Saf şiir anlayışı bakımından Yahya Kemal'e benzeyen
şairimizin, Fransız edebiyatında saf şiir anlayışını
geliştiren Valery ve Mallarme gibi isimlerden etkilenmesi
bu durumun tesadüf olmadığını gösterir. Yahya Kemaldi
deruni ahenk kelimeleriyle ifade edilen şiir dilini
musiki ile söz arasında sözden ziyade musikiye yakın
tanımına dönüştürmüştür.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi
getirilmelidir?
Da
Cosa
Al Ahmet Haşim
B) Mehmet Akif Ersoy
C Asaf Halet Çelebi
D)
Ahmet Muhip Dıranas
E) Ahmet Hamdi Tanpınar
ONOO-SS.22AYT01
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?19. B
18. Schiller'in "Dünyanın çarkını döndüren aşk ve açlıktır." şeklinde
hoş bir sözü vardır. Mevlânâ açlığa yabancıdır. O, aşkı arar. Ken-
dinden önce gelen Yunus Emre'de olduğu gibi bir sistemleşmiş
din anlayışı, Baba İshak gibi zulme karşı isyancılık, kendinden
sonra gelen Şeyh Bedreddin gibi yoksulları merkeze alan bir
yaşam kurma kaygısı yoktur. Dünyanın ne hâli varsa görsün
dercesine aşkı konuşur ki o dönem ayrıca Anadolu diken üs-
tündedir. Moğol saldırıları iyice artmıştır. Halk bu zulümlerden
bıkmıştır. Fakat Mevlânâ genel olarak dert etmez bu kaygıları.
Elini eteğini çekmiş bu davalardan, etliye sütlüye karışmamış-
tır. Dolayısıyla da ölümünden sonra Mevlevilik, iyice aristokrat
kesimin ilgilendiği bir “kulüp" olmuş, sema gösterileri de bu ku-
lüplerde içi boşaltılmış dans hâlini almıştır.
Bu parçada yazar, Mevlânâ ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisine değinmemiştir?
A) Mevlânâ'nın açlığı değil aşkı tercih ettiğine
B) Dini Yunus Emre kadar içselleştirmediğine
C Mevlânâ'daki ilâhî aşkın her şeyin önüne geçtiğine
D) Mevleviliğin aristokrat kişilerin ilgisini çektiğine
E) Sema gösterilerinin esas amacından uzaklaştığına
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?2.
7
wr
(1) Kutadgu Bilig'de, Islami eserlerdeki akışa uygun olarak
Allah (tevhit, münacat), Hz. Peygamber (naat) ve dört hali-
fe övgüsü, ardından geçiş niteliğindeki bahar mevsimi tasviri
ile hükümdara yazılmış bir kaside yer alır. (II) İnsanoğlunun
değeri, dilin meziyeti ve kusuru, kitap sahibinin özrü, bilgi ve
aklın meziyet ve faydaları gibi konular üzerinde durulduktan
sonra asıl bölüme geçilir. (III) Asıl bölüm, içerik bakımından
iki kısma ayrılabilir; birinci kısım hükümdar Kün Togdi ve
vezir Ay Toldi karakterlerine odaklanır. (IV) İkinci bölümün
çatışması ise Ögdülmiş ile Odgurmış arasındaki diyalogla
dramatize edilir. (V) Eser, Saltuk Buğra Han'a nasihat, Hz.
Peygamber'e ve Dört Halife'ye selam ile biter.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
Bill gh II
IV
V
Al
PIN A