Eleştiri Soruları

ÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI 3. "Şiirin tamamen duyguya dayalı olması" fikri yan- lıştır, eksiktir. Şüphesiz, şiirde de şöyle ya da böyle bir düşüncenin olması, şiir adma bir kusur değildir. Asıl kusur, şiirin sırf bir düşünceyi doğrulamak için yazılmış olmasıdır. Şiirdeki düşünce, bitkinin içindeki özsu gibi olmalıdır; insan, şiiri okudukça tadına var- mali, derinliklerine indikçe onu keşfetmenin zevkine ulaşmalıdır. Bu parça aşağıdakilerden hangisini örneklendir- mektedir? A) Mizahi anlatım C) Tartışmacı anlatım B) Fantastik anlatım D) Şiirsel anlatım E) Betimleyici anlatım 6. 7. C T

Bazen düşünüyorum da eğer benim yazdıklarım hayatla il- gili değilse insanların yaşadığı nasıl bir dünya? Bana göre, tüm kitaplarım gerçeği yansıtıyor. Ama hangi gerçeği? Be. nim gördüğüm gerçeği. Bu parçada sanat anlayışını belirten yazarın aşağıdaki akımlardan hangisine bağlı olduğu söylenebilir? B) İzlenimcilik A) Natūralizm D) Gerçeküstücülük C) Klasisizm E) Sembolizm

ilgili ayal erek mi- kte ey, U- si 3 19. asır, Türk edebiyatının yönünü Batı'ya döndüğü bir dönem olmuştur. Edebiyatımızın bu evresinde yeni türler ve akımlar edebiyatımıza girmiştir. Ancak bu yeniliklerin kabul edilmesi kolay olmamıştır. Yenilik taraftarlarının karşısında onları eleştiren bir kesim vardır. Tanzimat'la başlayan yenileşme çabaları, bu dönem yazarlarının gruplaşmasına sebep olmuştur. Dönemin önemli yazar- larından Recaizade Mahmut Ekrem, Mekteb-i Mülkiye ve Galatasaray Sultanîsi'nde öğretmenliğe devam et- mesinin yanında yenilikçi gençlere de yol gösterir. Re- caizade, Servet-i Fünun dergisinin başına Tevfik Fikret'i getirerek Edebiyatıcedîde dönemini hazırlar, Tanzimat ve Batı edebiyatı değerlerinin yayılmasına çalışır. Ser- vet-i Fünun dergisi, Recaizade Mahmut Ekrem'in önder- liği altında Tevfik Fikret, Halit Ziya, Cenap Şahabettin, Hüseyin Cahit, gibi gençlerin açtığı 1896'dan 1901'e kadar süren edebiyat dönemidir. Bu sanatçıların eser- leri, dönemin gelenekçi yazarları tarafından eleştirilerin hedefi olmuştur. TEST 15 1. SERVETİFÜNUN DÖ 3. O, Türk şiim konusunu fikirleri ve tur. Kafiye turmada, kullanmı asla sus bir şairin toplumu yan'ına TIMES Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilen toplu- luğun eleştirilme sebeplerinden biri değildir? A) Fransız edebiyatını taklit ettiklerinden özgün bir ede- biyat ortaya koyamamaları B) Halktan kopuk bir edebiyat ortaya koymaları C) Sanat sanat içindir anlayışıyla eser vermeleri D) Divan edebiyatında görülen nazım biçimlerini bütü- hüyle bırakmış, Batı edebiyatına özgü sone ve ter- zarima nazım biçimlerini kullanmış olmaları E) Eserlerinde konuşma dilinden uzak süslü sanatlı bir dil kullanmayı tercih etmeleri Aşağıa natçır A) Bi B) S C) 4. ☎ E) K K

13. Roman kişilerinin yaşadığı küçük çaplı çatışmalardan farklı olarak eserde, varlığı açıkça görülmese de hissedilen çok güçlü bir çatışma olduğu söylenebilir. Bu çatışma, üçüncü kişili anlatıcının romanın kahramanını, ikinci, üçüncü ve dör- düncü dereceden kişileri alaycı bir dille eleştirirken sezdirmeye çalıştığı yozlaşmış toplumdaki eğitim ve terbiye sistemine karşı yaşanır. Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden-alınmış olabilir? A) Sohbet D) Ani 9x300 B) Eleştiri og fysri E) Röportaj 10 C) Deneme TRİYAT EĞİTİM SETİ

FASİKÜL 2 6. Pekişt Her isteyen, okuduğu yapıt hakkında düşüncelerini belirtebilir ama değerlendirme yapacaksa ----. Bu cümle, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez? A) eleştiriyle ilgili belli bir birikimi olmalıdır B) birtakım eleştiri ölçütlerini dikkate almalıdır C) eleştirinin kurallarının dışına çıkmamalıdır D) düşüncelerinde nesnel olmaya çalışmalıdır E) yapıt hakkında kendi yorumlarını açıkça dile getirmelidir

10. Peki Mona Lisa tablosu niçin bu kadar ilgi çekmekte? Birçoğu bunu gizemli gülüşüne bağlıyor. Aslında dikkatli incelendiğinde gü- lüşün gerçek bir gülüş olmadığı görülmekte. Gizemli gülüş izleyicinin bakış açısına göre mutluluğu veya üzüntüyü yansıtır. Ressam bu etkiyi tabii ki bilerek yaratmıştır. Mona Lisa'nın dudaklanna ve ağız çevresine dik- katlice baktığınız zaman kenarlarının hiç de belirgin çizilmediğini görürsünüz. Bu parçada aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisine ait özellikler ağır basmaktadır? A) Makale B) Eleştiri Deneme D) Biyografi E) Fıkra

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde herhangi bir eleştiri söz konusu değildir? A Kitapta okuru huzursuz eden, rahatsızlık veren bir konu dizini var gibi. B Dağınık bir okuma yapılıyormuş havası veriyor okura Step ve Bozkır. C) Step ve Bozkır, taşıdığı başlık itibarıyla ve ön sözde anlatılan içerik bilgileri yönüyle bir okur olarak beklentilerimize dört başı mamur bir şekilde karşılık vermiyor. Murat Belge Step ve Bozkır'da, Türk edebiyatından seçtiği dört roman üzerinden Batılılaşmayı anlatıyor. E Kitapta tashih hatalarının da çok oluşu gözü txmalıyor. YAYINLARI LİMİT

YAYINLARI 5. TEST-14 Asık suratlı insanlardan hoşlanır mısınız? Desem tabii bana gülersiniz. Zaten ben de biraz gülmeniz için söze böyle başladım. Güler yüze ve gülmeye dair olan bu ko- nuşmayı asık suratla dinlemenizi istemem tabii. Güler yüzün çözemeyeceği hiçbir meslek yoktur. Buzlar güneş karşısında nasıl erirse çetin meseleler de işe güler yüzle başlayan ve öylece devam eden insanların elinde çözülür, asık surata kapanan kapılar güler yüze açılır. Hayatınızı yaşadığınız yıllar boyunca uzatabilmek için her anınızı gü- lerek geçirmeniz gerekir. Bir şairimiz bir dostuna hediye et- tiği resmin altına "Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz!". diye yazmıştır. Güzel bir sözdür. Çünki en iyi hatıra güle-demfyou heps rek geçen günlerin hatırasıdır. Hayata o günlerin sayısı az olursa insan bir gün gelir "Ne etmişim de gülmemişim!" diye ağlayabilir. Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? nsanları güldürmekten hoşlanmaktadır. B) Insanların güler yüzle çevrelerine yararlı olabileceğini düşünmektedir. Zor işlerin güler yüzle üstesinden gelineceğine inan- maktadır. DY Güler yüzün kişiye uzun ve iyi bir hayat sunacağını düşünmektedir. E) Aradan geçen zamanın sadece gülerek geçirdiğimiz kısmını hatırladığımızı ifade etmektedir. D TE Ģ y Kondisyon Yayınları

9- 1. Edebiyat, hukuk, tıp gibi çeşitli bilim ve sanat dallarında, bilim adamı, sanatçı gibi alanlarında uzman olan kişilerin, önceden belirlenmiş ve hazırlık yapılmış bir konu üzerine bilgi ve düşüncelerini dinleyicilere anlatmasıdır. II. Kamuoyunu ilgilendiren güncel konuların, sorunların ortaya konması ve çözüm olanaklarının belirlenmesi amacıyla, farklı görüşlere sahip ve alanında uzman olan kişiler tarafından dinleyiciler önünde yapılan konuşma ve tartışmalardır. Burada tanımı yapılan iki sözlü anlatım türü aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir? a) 1. Toplu Tartışma II. Demeç 1. Sempozyum II. Bildiri 1. Bilgi Şöleni II. Münazara 1. Panel II. Rapor I. Konferans II. Açık oturum Boş bırak Önceki Sonraki> Kapat b) c) d) e) 9/25 Cevap List 1 7

7. I. 5. Eleştiri, bir edebiyat veya sanat eserini her yönüyle değerlendirerek onların anlaşılmasını sağlamak amacıyla yazılan yazı türüdür. İyi ya da eksik yanlar ele alınsa da eleştiri hep yapıcı olmalıdır. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili ifadeyle örtüşen bir eleştiri vardır? A) Son romanında sık sık tekrarlara düşerken bir yan- dan da geri dönüşler yapması sürükleyiciliği sekteye uğrattı. B) Bu kitabında, yabancı kelimelerin yanında Türkçe karşılıklarının verilmesini sadece ben beklemezdim, herkes beklerdi. C) Neredeyse yarım sayfayı bulan uzun cümleler yaza- rin dil hâkimiyetini göstermesinin yanında hikâyenin bütünlüğünü kavramamıza da yardımcı olmaktadır. D) Daha önce işlenmemiş bir konuyu gerçekçi bir ka- lemle ele alan sanatçı, yer yer romantizme kaçınca konunun da cazibesi kalmamıştır. E) Kitabın bazı bölümleri oldukça karmaşık, bu durum konudan kopmamıza yol açıyor. E Yapıcı eleştirinin bir fayda sağlaması veyer öneride bulunması bulunması gerekmer mi? II. III. Aş kul ve A) B) C D

Eleştirmen incelediği eseri daha iyi çözümlemek için o eseri kaleme alan yazarın hayatını, eğitimini, kişilik özelliklerini, psikolojisini inceler ve bunların eser üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışır. 6-Yukarıda sözü edilen eleştiri türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Topluma dönük eleştiri B) Sanatçıya dönük eleştiri C) Okura dönük eleştiri D) Çağdaş eleştiri E) Esere dönük eleştiri

Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir yol izlemiş. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özeliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca "çok satanlar" listesinde yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz okurlarından görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir. 2. Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır? A) Makale B) Deneme C) Eleştiri D) Fıkra E) Günlük

A) Faruk Nafiz Çamlıbel B) Ahmet Hamdi Tanpınar C) Cemal Süreya D) Orhan Veli Kanık E Asaf Halet Çelebi 20. Edebiyata şiirle başlamış ancak deneme ve eleştiride karar kılmıştır. Türkçenin özleşmesi, yabancı sözcüklerin dilden atılması, devrik cümleye dayalı anlatımın benimsenmesi yo- lunda çaba göstermiştir. Türk edebiyatında modern anlamda deneme türünde ürün veren ilk yazar ve eleştirmendir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen yazara ait- tir? A) Günlerin Götürdüğü B) Zeytindağı Bu Ülke D) Karalama Defteri E Mavi ve Kara PEGEMYAYINLARI 6 Bu get A) B) C) D) E)

1. Dağlarca bu şiirin adını "Besmelenin Bittiği Yer" koyu- yor. Bu, kuru bir ad koyuş değil, umudun durakladığını anlatan şiire, imamın da güçsüzlüğe düştüğünü söy- leten, en azından bir şiirlik, bir taze güçtür. Bu söz- lerin niyeti, kitabın yalnız bir sıra doruk şiir olduğunu söylemek değildir. Arada düzlükler de var: "28 Mart 337", "Adsız Tepenin Düşmanı" gibi. Bu düzlüklerde kıraçlara bile rastlandığı oluyor. Ozanın bir dörtlükte başardığını ikinci, üçüncüsünde başaramadığı da var. "Herkes Memleketi Kadar" böyle bir şiir. Arada "biraz daha tekçe" kabilinden ifade düşüklükleri de bulunup çıkarılabilir. Bu parça ile ilgili olarak, 1. Esere yönelik eleştiri örneğidir. II. Olumlu ve olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. III. Estetik zevk vermek amaçlanmıştır. IV. Düşünceyi desteklemek için örnekler verilmiştir. V. Dil ağırlıklı olarak şiirsel işleviyle kullanılmıştır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V

11. Oğuz Atay, Tutunamayanlar romanında küçük burjuva yaşa- mının eleştirisini yapmaktadır. Selim Işık'ın ölümünün peşin- den giderken kendi hayat muhasebesini de yapmak zorunda kalan Turgut Özben'in sarsıcı hikâyesidir anlatılan. Oğuz Atay, bu romanıyla bilinç akışı yöntemini edebiyatımıza ilk kez getirmiş, böylece romanlardaki karakterler gerçek hayat- ta olduğu gibi aynı anda birçok şeyi düşünmeye, akıllarından geçirmeye başlayabilmişlerdir. Bu parça aşağıdaki yazınsal türlerin hangisinden alın- mış olabilir? A) Elştiri B) Roman C) Röportaj E) Otobiyografi D) An

Yazar, bir toplum gerçeğini belirtmek istiyor. Bir çevreyi, bu cevrenin kişilerini görmüş, biliyor. Bundan bir roman çıkarmak istemiş. Ne var ki romanı okuyup bitirdikten sonra, zihnimizde yalnız birtakım olayların izleri kalıyor. Bir de yazarın bunlara karşı yergici tutumu. Yazarin tutumunu beğeniyor öfkesine katılıyoruz. Ama bu kitabı deneme ile röportaj arası bir yapıt olmaktan kurtaramiyor. Daha doğrusu ona bir roman tadı kazandırmıyor.. 21. Bu parçada, aşağıdaki edeblyat türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? AY Gonor BLAD C) Fikra D) Makale E) Eleştiri