Eleştiri Soruları

--- 10. Eleştiri türü Türk edebiyatına makale, fikra, deneme ve sohbet gibi Tanzimat Dönemi'nde Batı edebiyatından geçmiştir. İlk eleştiri yazısı tarafından Tasvir-i Efkâr'da yayımlanan adlı yazıdır. Ahmet Şuayp, Hüseyin Cahit Yalçın, Cenap Şahabettin, Nurullah Ataç, Mehmet Kaplan gibi yazarlar edebiyatımızda bu alanda öne çıkan isimlerdir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? At Namık Kemal - Lisan-i Osmani'nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazati Şamildir B) Namık Kemal - Tahrib-i Harabat ) Ziya Paşa - Şiir ve İnşa - D) Recaizade Mahmut Ekrem - Zemzeme El Muallim Naci - Demdeme

12. Aşağıdakilerden hangisi Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin ve Sabahattin Eyüboğlu'nun ortak özelliği değildir? A) Deneme türünün yetkin örneklerini vermeleri ✓ B) Batı edebiyatından çeviriler yapmaları ✓ C) Eserlerinde yalın bir dil kullanmaları D) Eleştirilerinde nesnel bir yaklaşım sergilemeleri E) Edebiyat ve sanat konuları üzerinde yoğunlaşmaları x 566

Bu, son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre kurtulama- dığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanın- da öncekilerden farklı bir yol izlemiş. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla yalınlığı, komediyle trajedinin özelliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca "çok satanlar" listesinde yer alan bu çeviri yapit, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve Ingiliz okurlardan görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir. 1. Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır? (2006) A) Makale B) Deneme C) Eleştiri D) Fikra E) Günlük

11. Ansızın bir karasu iner Deniz fenerinin gözlerine Fener kör olur. Ve ağır ağır uyanmaya başlar Deniz dibinin devleri Koç sürüsü dalgalar toslaşır gerine gerine Ötede yıkkın bir balıkçı köyünün çiçeksiz evleri Evler ki denizlerde olup bitenleri bilmez Bense bu kaderi iyi bilirim Benim adım Kepez... Kepez şiiri her şeyden önce kuru bir nükte, ahenk- siz bir söylem, imgeden uzak ve şairanelikten ka- çınmaya çalışan bir şiir görünümü yansıtmaz. Şiir- deki konu Garip şiirinin özellikle kaçındığı sanatsal söyleyişe ve düşünme biçimine yönelmeye özen göstermektedir. Bu açıdan bakılınca şiir içerik an- layışı olarak Garip şiirinden uzakta durmaktadır. Hayalden, şairanelikten kaçınan, ahenk kaygısı gütmeyen, sıradan konulara yönelip nükteye sığı- nan, Garip tarzı serbest şiirden tam da bu yönler- den uzak duran bir şiir görünümündedir. Bu parça aşağıdaki yazınsal türlerden hangisi- ne ait olabilir? A) Deneme B) Fikra C) Makale D) Eleştiri

clas. SI- Tout Ban P 8. Eleştiri, bir edebiyat veya sanat eserini her yönüyle değerlendirerek onların anlaşılmasını sağlamak amacıyla yazılan yazı türüdür. İyi ya da eksik yanlar ele alınsa da eleştiri hep yapıcı olmalıdır. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili ifadeyle örtüşen bir eleştiri vardır? A) Son romanında sık sık tekrarlara düşerken bir yan- dan da geri dönüşler yapması sürükleyiciliği sekteye uğrattı. B) Bu kitabında, yabancı kelimelerin yanında Türkçe karşılıklarının verilmesini sadece ben beklemezdim, herkes beklerdi. C) Neredeyse yarım sayfayı bulan uzun cümleler yaza- rin dil hâkimiyetini göstermesinin yanında hikâyenin bütünlüğünü kavramamıza da yardımcı olmaktadır. D Daha önce işlenmemiş bir konuyu gerçekçi bir ka- lemle ele alan sanatçı, yer yer romantizme kaçınca konunun da cazibesi kalmamıştır. E) Kitabın bazı bölümleri oldukça karmaşık, bu durum konudan kopmamıza yol açıyor.

17 7.-8. () Yice 5.6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız Eleştiride her ne kadar bir metinden söz edildigi vurgulansa da çoğu kez eserin yazarı veya sain eleştirinin nesnesiyle özdeş görülebilmektedir. Eleştirinin bilim ve senat yönleri de -arzulanmasına ve iddia edilmesine rağmen- çoğu kez birbirinden ayrıştırılamamaktadır. Eleştin, ele aldığı malzemesi ve yöntemi itibariyla edebiyat bilimi ve edebiyat tarihinden de büsbütün ayni tutulamamaktadır. Eleştirinin göz ardı edilmemesi gereken önemli bir sorunu da bazen eserden ve yazardan çok, eleştiriyi gerçekleştirenin bir anlamda kendini ifadesine plane stays Yalniz dayar kabul dönüşmesidir. ble getire Olcole dişin (VE huko geti 5. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Eleştiriyi, bilim ve sanat yönlerinin sınırlandırılması bağlamından uzaklaştıran ögeler tartışmaya açıktır B) Eleştirinin yadsınamayan özelliklerine vâkıf olan bir sanatçının nesnel kriterleri göz ardı etmeden metin Uretmesi gerekir Pek çok anlamı barındıran eleştiri, çözümsüz gibi gözüken bazı problemleri de beraberinde getirmektedir (D) Eleştiri, malzemesi ve yöntemi yönünden edebiyat bilimi ve edebiyat tarihinden faydalanmayı birincil öge görür E) Eleştiride tek bir metin üzerinde durulduğu söylense de çok katmanlı anlatımlar bu görüşü doğrular nitelikte değildir

Aktif 28. Mekân eleştirisi!.. Bir mekân eleştirisinin bir anlamı var mi- dir? Biri ya da bir şey eleştirilir oysa mekân, ne biridir ne de bir şeydir. Tipkı bir filozofun dediği gibi, ne bir öznedir ne bir nesne. Mekân nasıl suçlanabilir? n kla- rahat <ların- ışında ra ka- jisine ar, yet- 7. Baş- lebile- eksenli Igeler- el tarih du. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi des- tekler niteliktedir? A) Dünyada ve yaşamda olup biten her şeyden insanın eylemleri sorumludur, o eylem sonucunda ortaya çı- kan cansız varlıklar, güzellik veya çirkinlikten sorumlu tutulamaz. li aşa- nan tu. B) Kentlerin güzelliği insanlar için çok önemlidir, insanı için- de yaşatan mekân, tasarımı, rahatlığı, ulaşım kolaylığı gibi pek çok özelliği ile ayn aynı değerlendirilmelidir. C) Mekânın insan psikolojisi üzerinde pek çok etkisi vardır, davranışlardaki değişimin sebeplerinden biri de mekâ- nin değişimidir. D) Mekân eleştirisi, günümüz toplumunda yaygın görülen bir eleştiri biçimidir, turizmi olumlu yönde etkilediği de bilinen bir gerçektir. E) Felsefenin alanı çok geniştir, insanın üzerinde düşünüp anlamlandırmaya çalıştığı her yerde, her mekânda fel- sefe bu arayışa katkıda bulunur. az atmıştır. tir. masını 9 Diğer sayfaya geçiniz.

8. Önceden belirlenmiş ve tartışmaya açık bir konunun, farklı görüşlere sahip uzmanlar önünde tartışıldığı konuşmalardır. Bu tartışmada başkanının dışında en az üç, en çok beş kişi bulunur. Başkanın belirleyici planına göre, konuşmacılar ele alınan konunun bir yönünü, belirli bir süre içerisinde anlatır. Bu tartış- mada amaç, bir sonuca varmak değil; merak edilen bir konunun farklı bakış açılarıyla değerlendirmesini yapmaktır. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edil- miştir? A) Açık oturum C) Konferans E) Münazara B) Sempozyum D) Söylev

(1) Türk edebiyatında Batılı anlamdaki eleştiri Tanzimat Dönemi'yle başlamıştır. (II) Bu dönemde başlangıçta bir yönteme dayanmayan, bir dönemi veya eser sahibini (onun düşüncesini) yerme anlayışıyla eleştiriler yazılmış- sa da zamanla olgun örneklere ulaşılmıştır. (III) Namik Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Mizancı Murat, Muallim Naci ve Beşir Fuat bu dönemde eleştiri türünde öne çıkan isimlerdir. (IV) Ziya Paşa'nın Tahrib- Harabat adlı eseri, Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk eleştiri örneklerindendir. (V) Servetifünun Dönemi'nde ço- ğunlukla eleştiri türünde yazan Ahmet Şuayp, Türk edebi- yatındaki eleştiri anlayışına nesnel bir bakış açısı getirme- ye çalışmıştır. Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Necatigil'in şiiri, bir rötuş şiiridir. Her şiiri bir öncekinin gelişmişidir. Zaten şiir kitapları arasında büyük bir değişikliğe rastlanmaz. Büyük değişikliklerin onun şiirinde yeri yoktur. Bu durum dikkatle değerlendirilirse Necatigil'in davranışının, baştan beri bilinçli bir şekilde politikasını kurarak işe girişmiş bir şairin davranışı olduğu anlaşılır. Bu parça aşağıdaki düzyazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Ani C) Sohbet B) Fikra D) Eleştiri E) Deneme