Fiilimsi Nedir? Soruları

Sizce çocuk eğitiminde masalın yeri nedir? Açıklayınız. 2. Küçükken büyüklerinizden hiç masal dinlediniz mi? Dinlediyseniz bu sizin hayal dünyanızı nasıl etkiledi? 3. İnsanları hor görmenin doğru bir davranış olup olmadığını tartışınız. 4. Okuduğunuz metinlerden çıkardığınız dersler düşüncelerinizi, hayata bakışınızı etkiler mi? Bu konu- daki düşüncelerinizi açıklayınız. HÜSNÜ YUSUF ŞEHZADE Bir varmış, bir yokmuş... Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde... Bir padişahın çok güzel bir kızı varmış. Bir gün kızcağızın içi sıkılmış, dadı- sına söylemiş. Dadısı: "Aa, Sultanım, sana bir gergef vereyim de işle, eğlenirsin," demiş. Sul- tan artık gergef işlemeye başlamış. Gene bir gün, pencerenin önüne oturmuş, gergef işliyormuş. Derken "Pirm..." diye beyaz bir kuş gelmiş, makası kaptığı gibi uçup gitmiş. Sultan ardından bakakalmış, ama kuşu da bir türlü aklından çıkaramamış. Zaman geçmiş, gene bir gün pencerenin önünde iş işlerken, bir ara işini bırakmış, düşünüyormuş, aynı kuş gelmiş, bu sefer yüksüğü kapıp kaçmış. Sultan da gün günden sararıp solmuş. Bu gelen kuş hiçbir kuşa benze- miyormuş. Aradan gene günler geçmiş. Sultan gergefini bitirmiş de, pencerenin önünde dalgın dalgın dururken kuş gelmiş, bu defasında gergefi almış da gitmiş. Pertev Naili Boratav Zaman zaman içinde Yavrucak artık yemez içmez olmuş. Her tarafa haberler yayılmış Sul- tan Hanım hasta diye, ama kimse derdine çare bulamamış. Artık dünyada doktor, hekim kalmamış. En sonunda biri gelmiş. Sultan ona: "(...) Babama: Kızınız yalnız başına seyahate çıkmalı, başka türlü iyileşemez, deyin," demiş, bir torba da altın vermiş. Adam gitmiş padişaha: "Kızınızın iyi olmasını istiyorsanız, müsaade edin, seyahate çıksın. Ama yanında hiç kimse bulunmayacak," demiş. Padişah buna pek üzülmüş, ama kızının sağlığı için katlanmış. Artık Sultan yükte hafif, pahada ağır ne varsa alır, dağ taş, dere tepe demez yola düşer. Az gider, uz gider, dere tepe düz gider, aylarca yol alır, her yerde beyaz kuşu arar, ama bulamaz. Bir gün artık yorgunluktan bitkin bir halde bir şehire varır. Elinde kalan para ile bir hamam yaptırır. Dört tarafa haber salar: "Her kimin ne derdi varsa, başından ne geçmişse gelsin anlatsın; anlatacak şeyi olan bu hamamda bedava yıkanacak..." Bu haber her yere yayılır. Artık hamam dolar, boşalır. O memlekette de bir Keloğlan varmış. Bir köyde oturur, şehre odun indirir, satarmış. Bir gün gene bu Ke- loğlan odunlarını satmış da köyüne gidecekmiş, yolu hamamın olduğu yerden geçiyormuş, kalabalığı görmüş, sokulmuş, ne var diye. Bunu gören ahali başlamışlar Keloğlan'a takılmaya: "Keloğlan, senin başından ne geçmiş var, ne geçecek... Bir geçmişin, derdin olsaydı sen de bu hamamda parasız yıkanırdın," demişler. Keloğlan başını kaşıya kaşıya yola düzülmüş. Ertesi gün köye varmış. Anasına: "Haydi kalk ana, şehre yıkanmaya gideceğiz," demiş. Kadın: "İki günlük yola hamama gidilir mi?" diye oğlanı terslemiş. 105

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi yoktur? A) Tarihin kaydettiği en erken cam örneklerine Do- ğu Akdeniz Havzası'nda rastlıyoruz. B) Akdeniz'i dize getirmiş tüccar koloniler kuran Fe- nikeliler, cam sanatının harikulade örneklerini de oluşturmuşlar. C Fenikeliler, bir kamp ateşinde yemek pişirirken kaplarını yükleri arasındaki soda karbonatı blok- ları üzerine koyarak pişirirler. os Türlü renk ve ebatlarda yapılıp günümüze kadar ulaşan cam sanatının örneklerine müzelerde de sıkça rastlamak mümkün. E) Doğu Akdeniz'in gezgin tüccarları çeşitli esans- ları, kokulu yağları ve değerli ilaçlarını bu şişe- lerde dönemin seçkinlerine ulaştırmışlar.

TYT / TÜRKÇE 14. Uçak yolculuğu boyunca manzaraya bakmak isterseniz 1 pencere yanı koltuklarda oturmalısınız. Ancak bir konuya dikkat etmeniz gerekir. Pencere yanındaki her koltuk iyi bir manzara sunmayabilir. Özellikle kanat yanındaki koltuklar görüş açınızı engelleyebilir. Bu nedenle tercih ede- ceğiniz koltuğun kanattan uzak olması önemlidir. IV V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi eylemsi değildir? B Cil CITY EXV 16. Derginin s beraber o yanı sıra öykü ya basamak alıntılara IV Bu pa yazımı A) I ve

E) Iptida Bağdat'a sefer olanda Atladı hendeği geçti Genç Osman (6+5=11'li hece ölçüsü) 2. I. dörtlük Ne hasta bekler sabahı Ne taze ölüyü mezar Ne de şeytan, bir günahı Seni beklediğim kadar II. dörtlük Geçti istemem gelmeni Yokluğunda buldum seni Bırak vehmimde gölgeni Gelme, artık neye yarar I. Redif kullanılmıştır. II. Hece sayıları eşittir. III. Uyak dizilişleri aynıdır. IV. Bütün dizlerde yarım uyak kullanılmıştır. V. Dörtlüklerde durak kullanılmamıştır. D A) I. ve II. D) III. ve IV. Yukarıdaki dörtlüklerin ortak olmayan özellik- leri numaralanmış ifadelerin hangilerinde veril- miştir? B) II. ve III. E) IV. ve V. AYDIN YAYINLARI C) II. ve IV. B 5.

Bir bankadaki küçük memuriyetimden çıkandıktan sonra neden çıkarıldığımı hälá bilemiyorum, bana sadece tasarl için dediler, fakat haftasına yerime adam aldılar- Ankara'da uzun müddet iş aradım. Beş on kuruş param, yaz aylarını sü rünmeden geçirmemi temin etti, fakat yaklaşan kiş, arkadaş odalarında, sedir üzerinde yatmanın sonu gelmesini icap ettin yordu. Bir hafta sonra bitecek olan lokanta kamesini yenileye cek kadar bile param kalmamışh. Sonu çıkmayacağını bile bile girdiğim birçok kabul imtihanlarının hakikaten sonu çıkmayın ca nedense gene üzülüyor, arkadaşlardan habersiz olarak, tez- gähtarlık için müracaat ettiğim mağazalardan ret cevabı alınca yeis içinde gece yarılarına kadar dolaşıyordum. Birkaç tanıdık tarafından ara sıra davet edildiğim içki sofralarında dahi vazi- yetimin ümitsizliğini unutamıyordum. İşin garibi, sıkıntımın arttığı ve ihtiyaçlanmin beni bugünden yarına çıkarması bile imkansız hale geldiği nispette, benim de çekingenliğim, mah- cupluğum artıyordu. Evvelce bana iş bulmaları için müracaat ettiğim ve hiç de fena muamele görmediğim bazı tanıdıklara sokakta rastladığım zaman başımı önüme eğip hızla geçiyor- dum; evvelce bana yemek yedirmelerini serbestçe rica ettiğim ve sıkılmadan ödünç para aldığım arkadaşlarıma karşı bile de- gişmiştim. "Vaziyetin nasıl?" diye sordukları zaman, acemi bir gülümseme ile: "Fena değil... Tek tük muvakkat işler buluyo- rum!" diye cevap veriyor ve hemen kaçıyordum. Insanlara ne kadar çok muhtaç olursam onlardan kaçmak ihtiyacım da o ka- dar artıyordu. Bir gün, akşam üstü, istasyonla Sergievi arasındaki tenha yolda ağır ağır yürüyor, Ankara'nun harikulade sonbaharını do- ya doya içime çekerek ruhumda nikbin" bir hava yaratmak is- tiyordum. Halkevinin camlarından aksederek beyaz mermer binayı kan rengi deliklere boğan güneş, akasya ağaçlarının ve çam fidanlarının üzerinde yükselen ve buğu mudur, toz mu- dur, ne olduğu belli olmayan duman, herhangi bir inşaattan dönen ve parça parça elbiselerinin içinde sessiz ve biraz kam- bur yürüyen ameleler, üstünde yer yer otomobil lastiği izleri 12

akşam gazeteleri çıktı mi titremek dik içimdeki filmin artık koptuğu mu I sen bakma bulutlandığıma on sekiz XI S.O.S ne demek biliyorum unutmadım * çanların kimin için çaldığını unutmadım VSifat isim gelmemiş Bu dizelerdeki numaralanmış gisi fiilimşi değildir? A) I C) III sözcüklerden han- dunden D) IV E) V

eraber çok zaman geçirdiğiniz birinin mimiklerini veya konuşma tarzını kopyaladığınız oldu mu? "Bukalemun etkisi" diye de adlandırılan bu kavram, 11 III karşısındakinin kişilerin farkında olmadan IV davranışlarını uygulaması anlamına geliyor V Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerden han- gisi eylemsi değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Ahmet Vefik Paşa ile Direktör Ali Bey'in ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A A Tiyatro yapıtlarını sahnelenmekten çok, okunması için yazmaları B) Tiyatroda komedi türüne yönelmeleri C) Yapıtlarında Çağatayca söyleyişlere yer vermeleri D) Tiyatro yapıtının yanında roman ve öykü yazmaları E) Telif tiyatro eserleri yazmak yerine, Fransız edebiyatından uyarlamalar yapmaları Nor

16. (1) Müsilaj, organik bir oluşumdur. (II) Bu doğal yapı, oksijen kullanarak üremesini durdurur. (III) Müsilajın dibe çökmeyip ilk 30 metrede kalması, Marmara Denizi için olumlu bir durumu ortaya çıkarır. (IV) Marmara Denizi, iki tabakalı bir su kütlesidir. (V) Bu denizin 25-30 metresi Karadeniz orijinlidir ve Ege'ye doğru akar. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, özne ve yüklemden oluşmaktadır. B) II. cümlenin öznesi, isim tamlamasıdır. C) II. cümlenin yüklemi, sözcük grubu biçimindedir. D) IV. cümlenin yükleminde hem isim hem de sifat tamlaması vardır. E) V. cümlede birden fazla yargı bulunmaktadır.

11. I. Aykırı anlamlar arayıp durma Güz biter sular köpürür de II. Dünyamda her yer adınla anılır Bir de gülüşün eklenir kimliğime Numaralanmış dizelerde kullanılan fiilimsilerin türleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? || isim-fiil sifat-fiil isim-fiil sifat-fiil zarf-fiil A) Zarf-fiil B) İsim-fiil C) Sifat-fiil D) Zarf-fiil E) Sifat-fiil ✓ 5

B 28. Bu öykücümüz de bütün büyük sanatçılar gi- bi ölümünden sonra büyüdü. Kişiliğinde, eseri- ni küçülten, gerektiği ölçüde ciddiye alınmasını önleyen bir taraf vardı. Şimdi o yok. O derbe- der, tedirgin yaşayışını alıp gitti. Ardında gön- lünce özgür bir yaşayışla verebileceği eserleri bıraktı. Büyüyen, o eserler şimdi. Yakınında ol- mamızdan dolayı gözümüzden kaçan erdemle- rini şimdi daha iyi anlayabiliyoruz. ESTİ Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşarken kişiliğindeki olumsuzluktan dolayı, değerinin tam olarak anlaşılmadığı B) Yapıtlarının değerini olduğundan daha az göstermeye çalıştığı C) En ünlü sanatçıların bile ölümlerinden kısa süre sonra unutulup gittiği D) Yapıtlarını kimsenin etkisinde kalmadan ver- diği E) Çağdaşlarına hem yaşamı hem de yapıtla- rıyla örnek olduğu 29. Dostlukla edebiyat birbirine karıştırılıyor. Gerçek

Fiilimsi (Eylemsi) - I 17. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde sıfat-fiil, ötekiler- den farklı bir görevde kullanılmıştır? Insen A) Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar. B) İstenmeyen aş, ya karın ağrıtır ya baş. C) Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz. DY Horozu çok olan köyde sabah geç olur. E) İp inceldiği yerden kopar.

se, öldüreydim, kurtaraydım di- ki senin canını cenk eder mi- edi. n." dedi. a.x+b istiyordum dar li. canını kurtara- rail'e çalmağa lu, pencereden eli Dumrul elini ikleri arasında iş eseri özelliği cove ılmıştır. mıştır. ur. içedir.L B 9+ b = 1 B Date:........ 30. Fiil kök veya gövdelerine gelen, belirli eklerle tü- retilen ancak fiil özelliğini yitirerek cümlede isim, sifat, zarf görevleri ile kullanılan sözcüklere fiilimsi denir. Bu açıklamadan hareketle aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmadığı söylenebilir? A) İnsanlığın varoluşundan bugüne kadar konuş- ma, söz söyleme sanatı olarak bir meziyet sa- yılmıştır. B) İnsanlar, genellikle öğrendiklerini başkalarıyla paylaşmak ister. C) Herhangi bir konuda konuşan kişi, karşısındaki kişi veya kişilere kendini güzel bir şekilde din- letmeyi bilmelidir. m' D) Kendisini karşısındakilere zevkle dinleten ve güzel konuşan kişiler için "ağzından bal dam- liyor" ifadesi kullanılır. Düzgün bir iletişimde, kelime seçimi her zaman özenle yapılmalıdır.

9. Aşağıdaki ifadeleri doğru/yanlış olarak değerlendi- riniz. () Fiilimsiler, fiillerden türemelerine rağmen fiillerin aldığı çekim eklerini alamazlar. () Fiilimsi eki almış olan bir sözcük, eylem anlamı ta- şımak zorunda değildir. ( ) "En beğendiğim tarafı, insanları ne olursa olsun kırmayışıydı." cümlesinde yüklem, ek fiil almış bir isim fiildir. () Fillimsiler; isim fiil, sifat fiil ve zamir fiil olmak üzere üç grupta incelenir. () Fiilimsiler cümlede yan cümlecik oluşturur. ( ) "Gitar çalmayı ona küçükken babası öğretmiş- ti"cümlesinde hem isim fiil hem de sifat fiil görevinde sözcüğe yer verilmiştir. () Fiilimsiler, olumsuzluk eki olan "ma, me, maz, mez" eklerini alamazlar.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi kullanılmıştır? A) Bir bölük turna aktı gökten. B) lyiliği iyiler anlar, fenalığı herkes. C) Hareketli, canlı, kıpır kıpırdı o günler. D) Zaman geçince her şey daha iyi anlaşılıyor. E) Alçak insanın başının altına yastık koymamalı.

9. Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcüklerin her ikisi de eylemsidir? A) Yıllanmış bir çınar pusuluk yerin, Nerdeyse gelecek beklediklerin. Onu sen büyüt söğüt boyunca Kendini ellere versin o gonca. C) Görünce uzanmış yâr kucağına, Boynunu dolamış zülfü bağına. Kurşunu kahpeye atacağına Kendine çevirdin aman be Ali! E) Sözüne kanmadın bunu duyunca Gönlündü gözünü yuman be Ali!