Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi9. Hemen her türlü konunun ele alınabildiği bu nazım biçimi,
özellikle naat, methiye, hicviye gibi nazım türlerinin
ele alınmasına zemin hazırlayan bir nazım biçimidir.
Edebiyatımızda bu nazım biçimiyle yazılan mersiyeler oldukça
önemli bir yer tutar. Baki'nin Kanuni Mersiyesi, Şeyh Galip'in
Esrar Dede Mersiyesi bu nazım biçimiyle yazılmıştır.
Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Terciibent
C) Kaside
E) Murabba
B) Terkibibent
D) Mesnevi
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi9.
Hun hükümdan Mete'nin Orta Asya'da Türk birligini nasl
sağladığı ve Hun Imparatorluğu'nu nasıl kurduğu anlatılır
bu destanda. Destanın ilk şekli günümüze ulaşamamiştir.
Bu parçada anlatılan Türk destanı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Oğuz Kağan
C) Satuk Buğra Han
E) Bozkurt
B) Alp Er Tunga
D) Ergenekon
VINIAVA
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi2.
Gazel nazım şekliyle ilgili aşağıdaki açıklamalardan han-
gisi doğru değildir?
A) Edebiyatımızda ilk örneklerine 13. yüzyılda Hoca Dehha-
ni'nin şiirlerinde rastlanmaktadır.
B) Beyit nazım birimi ve aruz ölçüsüyle oluşturulmaktadır.
C) İlk beytine matla, son beytine de makta adı verilmektedir.
D) Ele alınan konuya uygun bir başlık kullanılır.
E) Beş ile on beş arasında değişen beyitten oluşur.
A) I
5
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi9. Biyografi yazılarının edebiyat tarihimizdeki gelişim
aşamalarının anlaşılabilmesi için eski edebiyatımızda
kaleme alınan bazı metin türlerinin tanınması gerekir.
Aşağıdakilerden hangisi bu metin türlerinden biri
değildir?
A)
Menakibnåmeler
B) Kisas-1 Enbiyalar
C) Ruznameler
D) Şuara tezkireleri
EY Siyer kitapları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiAnlatılan
e fikirleri
gelecek
ni sağlar.
ve şiir
likler
len
6.
1. Metin
Bu beldede bir cami ve medrese ile birçok hamam, gayet
tertipli ve geniş çarşılar vardır. Şehrin etrafı mahalleleri de
içine alan büyük bir surla kuşatılmıştır. Buranın bağ ve
bahçeleri çoktur. Meyveleri ise pek nefistir. Özellikle
"kamereddin" denen bir çeşit kayısısı vardır ki pek lezzetli
olduğu gibi çekirdeği de tatlıdır. Bu meyve kurutulduktan
sonra çok makbul sayıldığı için Şam ve Mısır gibi
memleketlere gönderilir. Şehrin, yazın en sıcak günlerinde
bile buz gibi soğuk, lezzetli su kaynakları vardır.
II. Metin
Ahmet Hikmet'in Servetifünun'da birbirini takip eden
hikâyeleri oldukça muvaffakiyet gösteriyor ve herkesi
takdir edici olmaya sevk ediyordu. Gitgide bütün
arkadaşlar gibi onunla da dostluk kuvvetlendi. Bir gece
būtün Servetifūnun ileri gelenlerini o zaman Osmanbey'de
gazinonun karşısındaki evine çağırdı. Beni birkaç defa
hususi davet etti. Samimiyeti kuvvetlendirmek için lazım
olan şeyleri yaptı. Hâristân ve Gülistân kitabı yayımlandığı
vakit, Fikret Servetifünun'dan çekilmiş ve gazeteyi Cahit
üzerine almıştı. Ben o günlerde çıkan kitaplar hakkında
makaleler yazmakta olduğumdan bir tane de onun
hakkında yazdım.
7.
UcD
Bes
B) Miratü'l-Memalik Mer-Maşum / Seychotromec
C) Baburame Antoiyen bijnandi
! bypad
D) Kirk Yil
E) Ölür ise Ten Ölür Canlar Ölesi Değil e
Ani
Aşağıdaki eserlerden hangisi, yukarıda verilen her iki
metin türünün de örneği sayılmaktadır?
biyogrod
A) Anamın Kitabı b
Yu
ör
A
E
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi4. 1. Kita -kaside
II. Şarkı-tuyuğ
III. Gazel-mesnevi
IV.
V. Rubai-murabba
Muhammes - müseddes
Yukarıdaki nazım şekilleri, misralarının
kümelenişi yönüyle ikişerli gruplandink
dığında hangisi dışta kalır?
A) I. B) II.
C) III.
D) IV. E) V.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5)
10. El-kissa bu tahrikle dergâh-ı mualladan bir nasibe talip
olub ve erkân-ı devletden sa'âdet-i imdâd ve şeref-i
is'âd bulub dokuz eflâke pây-ı istignâ ururken evkaftan
dokuz akçe vazifeye kanâ'at kilub arz aldım ve berât içün
dergâh-ı âlem-penâha irsål idüb mutarassid oldum...
Selâm virdim rüşvet değildir deyu almadılar. Hükm
gösterdim få'idesizdir deyu mültefit olmadılar. Eğerçi
zâhirde sûret-i itâ'at gösterdiler ammâ zebân-ı hâlle cemi
su'âlime cevâb virdiler. Didim yâ eyyühâ'l-ashâb, bu ne
fi'l-i hatâ ve çîn-i ebrûdur? Didiler muttasil bizim âdetimiz
budur. Didim benim ri'âyetimi vâcib görmüşler ve bana
berât-ı tekâ'üd virmişler ki ondan hemîşe behremend
olam ve pâdişâha ferâgatle du'à kilam; didiler ey mis-
kîn, senin mezâlimine girmişler ve sermåye-i tereddüd
virmişler ki müdâm fâ'idesiz cidâl idesin ve nå-mübârek
yüzler görüb nå-mülayim sözler işidesin.
Yukarıdaki metin aşağıdakilerin hangisinden alın-
mıştır?
A) Makalat
B) Mecalisü'n Nefais
C) Cihannüma
D) Seyahatname
E) Şikayetname
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi1. I. Cihân-âra cihan içindedir ârâyı bilmezler
O mâhiler ki derya içredir deryâyı bilmezler
ŞIMDI TEST ZAMAN
Şafak-gün içinde dağın seyreyler âşıklar
Güneşte zerre görmezler felekte ayi bilmezler
II. Ateşler sarınca damı sacağı
Mecnundur neylesin evi ocağı
Çöllerin bulunmaz ucu bucağı
O sonsuz illere sevda demişler
wesi
I. divan, II. halk edebiyatına ait bu iki şiirin karşılaştı-
kılmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
2
(D)
A) 1.de ritim aruz ölçüsüyle, II.de hece ölçüsüyle sağlan-
mıştır.
Asbe
B) I.de sözcük redifi, Il.de kredifi kullanılmıştır.
muguin uoo
1.de "ây" sesleri, Il.de "cak" sesleri zengin uyaktır.
loaded.net
nin uyak düzeni çapraz, II.nin düz uyaktır.
E) Her ikisinde de temaya uygun bir ses akışı sağlanmıştır.
pop reinig
2. Rüyâ gibi bir yazdı yarattın hevesinle
hor si'rini hazdan
clasih ua
4.
5.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimier Soru Bankası
TEST-2
13. (1) Abdürrahim Karakoç, Kahramanmaraş'ın
Elbistan ilçesi Ekinözü köyünde doğmuştur.
(II) Günümüz âşık tarzı şiirinin önemli
temsilcilerindendir. (III) Şiirlerini halk şiiri geleneği
doğrultusunda yazmış, kendine özgü bir şiir tarzı
oluşturmuştur. (IV) Saz çalmayıp yalnızca yazan
bir şairdir. (V) Taşlama alanında tanınmış, kırıp
dökmeden eleştirmiştir.
Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerle
ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi
yanlıştır?
(-)
A. cümlede memleketiyle ilgili bilgi verilmiştir.
B) II. cümlede âşık halk edebiyatının önde gelen
isimlerinden olduğu belirtilmiştir.
C) III. cümlede özgün bir şair olduğu ifade
edilmiştir.
D) V. cümlede saz çalmayı bilmediğinden
bahsedilmiştir.
T
EV. cümlede övgülerinde ölçüyü
kaçırmadığından söz edilmiştir.
[Yandis)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi9.
Sanatçı, farkında olsun veya olmasın içinde bulun-
duğu çevrenin etkisi altında kalır. Sanatçılar baskın
olarak eserlerini hayal güçlerinden hareketle kale-
me alsalar da hayalleri, sosyal hayattan edindikleri
izlenimle şekillenir.
Divan edebiyatı düşünüldüğünde aşağıdaki di-
zelerden hangisi bu parçada anlatılanlara örnek
oluşturmaz?
A) Nüsha yazmağa koşun misk ile gül evrâkına
Şehd-i lalün var iken n'eyler hatun şîrînliği
B) Fâl ettim idi mushaf-ı hüsninde geldi "lâ"
Bildim ki aşkın etse gerek nefy-i mâsivâ
C) Lebleri mül saçları sünbül yanağı berg-i gül
max
Bir semen-ber serv-i hoş-reftar dirsen işte sen
SVIX
D) Kandadur ol mâh-ı burc-1 evc-i hüsnün menzili
Bir haber vir iy müneccim bana lutf it suya bak
O6/l millBui
E) Cüdâ görüp beni ağyâr yârum almağ istermiş
THE SMILING ODESISte
İlâhî sakla şeytândan ölüm vaktinde imânum
11.
TRES
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi10. Osmanlı toplumunda önemli kişilerin hayat hikâyesinden
bahseden biyografik türün genel adı tezkiredir. Edebiyat
özelinde ise bu türün bugünkü edebiyat tarihinin prototipi
olduğu rahatlıkla söylenebilir. Tezkire yazma geleneği, Türk
edebiyatında 15-20. yüzyıl arasında, sayı ve nitelikleri yüzyıl-
lara göre değişiklik gösterse de kesintiye uğramadan varlı-
ğını sürdürmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen türde ya-
zılan eserlerden biri değildir?
A) Hest Behişt
B) Gülşen-i Şuara
C) Mecalisü'n-Nefais
D) Hadikatü's-Süeda
E) Meşairü'ş-Şuara
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiPalme
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin
hangisinde bilgi yanlışı vardır?
E) V.
A) I.
CII. D) IV.
B) II.
Aşağıdakilerden hangisi divan nesrinin
özellikleri arasında yer almaz?
A) Düşünceden çok, söyleyiş güzelliği
önemlidir.
B) "Seci"ye sıkça başvurulur.
C) Noktalama işaretlerine yer verilmez.
D) Nazma göre dili oldukça sade, konuş-
ma diline yakındır.
E) Cümleler alabildiğine uzundur ve pa-
ragraf bütünlüğüne önem verilmez.
2.
N
4.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimiyle-
9. 1.
Şem ü Pervane (Zati)
II.
Hüsn ü Aşk (Şeyh Galip)
III. Harname (Şeyhi)
IV. Mantık'ut Tayr (Gülşehri)
V. Hayriyye (Nabi)
Numaralanmış mesnevilerden hangisi sembolik (alego-
rik) bir mesnevi değildir?
A) I
B) I
C) III
D) IV
E)
11.
11
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimimasına rağmen
11. Arap ve Fars edebiyatları öncülüğünde gelişmiş ol-
türünün en güzel ve en başarılı
örnekleri Türk edebiyatında verilmiştir. Üstelik tür,
edebiyatımızda 16. yy.dan 20. yy.in ortalarına kadar
kopmadan ve hiç boşluk bırakmadan devam etmiş-
tir. Heşt Behişt, Meşairu'ş-Şuara, Mecalisü'n-Nefais
bu türün önemli örneklerindendir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) seyahatname
B) mesnevi
C) tezkire
D) mersiye
E) menakibname
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiA) Orhun Abideleri
B) İşler ve Günler
Atabet'ül-Hakayık
C) Garipnâme
D)
E) Kutadgu Bilig
11. Edebiyatımızda belli bir kavramı anlatan, onu düşündü-
rüp çağrıştıran kalıplaşmış söz anlamında kullanılan maz-
mun, özellikle divan şairleri tarafından çokça kullanılmış-
tır. Halk şairleri de mazmun kullanmıştır.
Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde mazmuna yer
verilmemiştir?
A) Dedim inci nedir dedi dişimdir
Dedim kalem nedir dedi kaşımdır
B) Kaldır perçemini görem yüzünü
Yüzüne dökülen teller öğünsün
Cİşte üç çifte kayık iskelede amade
Gidelim serv-i revânım yürü Sadabad'a
D) Bak bunlar ellerin senin bunlar da ayakların
Bunlar da saçların işte akşamdan çözülü
E) İbret için gelmiş derler cihana
Noktadır benlerin sayamadım ben
12. Sanatkâr da tıpkı öteki insanlar gibi duygularını, düşün-
celerini cevresinden ediniyor. Onun ayırt edici özelliği bu
müs
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiAYT (Alan Yeterlilik Testi)
Beni ağlan beni kim üstüme gelmez ölicek
Bir avuç toprak atar bâd-ı sabâdan gayri
www.
Bu dizelerde olduğu gibi yalnızlığı ve hüznü, ilmi ve
tasavvufu misralarında incelikle, ilmek ilmek dokuyan
,benzersiz mazmunları, kolayca anlaşılan dili ruh
iklimini yansıtan temalarıyla dilden dile aktarılan şiir-
lerin şairi olmuştur. Birçok şiiri bestelenmiş, ezberlen-
miş ve yaşadığı 16. yüzyıldan beri söylenegelmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Nâbi
B) Nef'î
C) Fuzûlî
D) Şeyh Gâlip
E) Bâkî
Fuzuli
Boguctli Poni) 16
4
15.
vinian