Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

adlı eser 20. Zemahşerî'nin XII. yüzyılda yazdığı, 1111 Türk dilinin Harezm Türkçesi Dönemi'ne aittir. Sözlük türündeki bu eserin en mühim tarafı, onun kelime hazinesidir. Şöyle ki bu sözlük, Türkçenin ilk sözlüğü olan adlı eserden sonra en zengin kelime dağarcığına sahiptir. Eserde pek çok İslami terimin Türkçe karşılığı da verilmiştir. Türkçenin bu iki eser dışında da önemli sözlükleri vardır. Tanzimat Dönemi'nde, 1876'da Ahmet Vefik Paşa'nın hazırladığı ve iki ciltten oluşan ve yine aynı dönemde Şemsettin Sami tarafından hazırlanan -- adlı eserler bu sözlükler arasında yer alır. ==== ==== Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken eserler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Host A) Mukaddimetü'l-Edeb B) K B) Kamus-i Türki C) Lehçe-i Osmani D) Lehçetü'l-Hakayık Divanü Lügâti't-Türk

10. Dize ortaları uyaklı olan ve dizeleri ortadan ikiye bölünebilen gazellere musammat gazel denir. Buna göre aşağıdaki beyitlerden hangisi musammat ga- zelden alınmış olabilir? A) Dilde gam var şimdilik lütf eyle gelme ey sürür Olamaz bir hanede mihman mihman üstüne B) Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail Bana ta'n eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mi C) Hani ol gül gülerek geldiği demler şimdi Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz D) Anı hoş tut garîbindir efendi işte biz gittik Gönül derler ser-i kûyunda bir dîvânemiz kaldı E) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını Nergis gibi kıyâmete dek çeksin intizar

Ahmet Yesevi 10. Divan-ı Hikmet ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Tem A) Kitapta Allah aşkı ve Peygamber sevgisi işlenmiştir. BY Didaktik ve mensur bir eserdir. V Sade ve yalın bir dil söz konusudur. Aruz ve hece ölçüsü kullanılmıştır. DY V E) Dörtlük ve beyitle yazılmıştır. V A

1. Divan edebiyatında mesnevi nazım biçimi sıkça kullanıl- mıştır. Gülşehri'nin Mantıku't-Tayr'ı Fuzûlî'nin Şikâyetna- I || me'si, Nabi'nin Hayrabad'ı, Süleyman Çelebi'nin Vesiletü'n-Necat'ı, Şeyhi'nin Harname'si bu türün önem- IV V li örnekleri arasındadır. 1NA8 lgi yan- Bu parçadaki altı çizili bölümlerden hangisi lışına neden olmuştur? A) I B) II C) III D) IV E) V 5.

20. Iki turnam gelir aklı karalı Birin şahin vurmuş biri yaralı O yavruya sorun aslı nereli Katar katar olmuş gelir tumalar Eğrim eğrim ne hoş gelir turnalar Inme turnam nme sen bu pinara Avci tuzak konmuş var yolun ara Cümlemizin işi nevlam onara Katar katarolmuş gelir turnala Eğrim eğrim ne hoş gelir tunalar Yukandak siirin nazım biçimi aşağıdakilerin hangisinde doğru erimiştir? B) Torku P A) Gazel Mesnevi E) Semai UcDo Bes

16., Kanuni'ye sunduğu şiirlerle onun himayesini kazanmıştır. Padişahın ölümü üzerine edebiyatımızın en güzel mersiyelerinden birini yazmıştır. Şairler sultanı olarak tanınan şair, gazellerindeki güçlü ifade kudretiyle dikkati çeker. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Hayâlî B) Taşlıcalı Yahyâ C) Fuzûlî D) Bâkî E) Necâtî

30. Aşağıdaki verilen bilgilerin hangisinde bir yan- lışlık vardır? A) Divan edebiyatı 13. yüzyılda din dışı konularda şiirler yazan Hoca Denhani le başlamıştır. B) Nedim ve Şeyh Galip divan edebiyatının son büyük temsilcileridir. C) Baki "Sultanu'ş Şuara" unvanıyla tanınmış, Kanuni devrinde yaşayan en büyük divan şairi- dir. Katip Çelebi 17. yüzyılın en tanınmış divan şairlerindendir. E) Ahmedi'nin yazdığı "İskendername" mesnevi- sinin sonunda Osmanlı tarihî ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

12. Geçti cânânın firâki cânıma Tir-i cevri gibi girdi kanıma Nâleden bir kimse gelmez yanıma Söyle ey bâd-ı sabâ cânânima Bahr-i aşkına olal'dan âşinâ Yad oluptur cümle-i âlem bana Yalınız kaldım garîb ü mübtelâ Söyle ey bâd-ı sabâ cânânima Bu dizelerde olduğu gibi aynı ölçüde dörder dizelik bent- lerden oluşan nazım biçimidir. Bu nazım biçiminde ilk ben- din dört dizesi birbirleriyle, sonraki bentlerin son dizesi ilk bentle uyaklıdır. 4-8 bentten oluşan bu nazım şekliyle dinî ve öğretici konular işlenir. Bu parçada sözü edilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? Tuyuğ A) Terciibent C) Rubai Murabba E) Müseddes X C 14. 6

12 edi 11. Sözde nazîr olmaz bana ger olsa âlem bir yana Pür-tumturak u hoş-edâ ne Hafizem ne Muhteşem Günümüz Türkçesiyle Bütün âlem bir yana olsa sözde (şiirde) bana benzer bir şair çıkmaz. Şiirlerin tumturakı, hoş edalıdır ne Hâfız'ım ne de Muhteşem (ünlü İran şairleri). Bu beyit, bir kasidenin aşağıdaki bölümlerinin hangisinden alınmıştır? ved NIERDIGAR mag Boneso no BOB A) Methiye B) Fahriye C) Girizgâh be 50 Tütebimo D) Tegazzül E) Nesib

45. 1. Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacip) II. Beng ü Bade (Fuzuli) Beng III. Harname (Şeyhi) E IV. Hüsn ü Aşk (Şeyh Galip) V. Hayrabat (Nabi) Numaralanmış mesnevilerden hangisi sembo- lik bir tarz ile kaleme alınmamıştır? A) I B) II 11 C) C) III III D) IV D) IV E) V

13. Ahi'nin gerek kim üç nesnesi açık ola: Önce eli açık ola, hiç dünya için kayırmaya ve malim eksilir demeye. Pes Ahi'nin eli açık gerek. İkinci Ahi'nin alnı açık gerek. Şöyle ki bir üzüntülü adam gelse neşeli ola. Ve dahi güleç yüzlü ola ve misafirlere güle güle söyleye. Üçüncü Ahi'nin kapısı açık gerek. Ve hiç kimseye kapalı olmaya. Yetmiş iki millete kapılar açık ola. Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Fütüvvetname B) Tezkire C) Habname D) Surname E) Menakibname

AYT | TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 TEST 11. Sinede evvel ne muhrik åruzlar var idi 13. Lebde ser-keş âhlar âteşli hülar var idi Böyle bî hâlet değildi gördüğüm sahra-yı aşk Anda mecnun bîdler dîvâne cûlar var idi Ben bugün bir nev-bahâr-ı hüsnü ân seyreyledim Tarf- destârında sünbül gibi mûlar var idi Sen yine bir nev niyâz âşık mı peydâ eyledin Kuyuna yer yer dökülmüş âb-ı rûlar var idi Yukarıdaki dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Musarra beyit kullanılmıştır. B) Bir gazele ait beyitlerdir. C) Söz sanatlarına yer verilmiştir. D) Şûhâne gazele örnek oluşturmaktadır. E) Matla ve makta beyitleri vardır. 12. Aşağıdaki şiirlerin hangisi ayraç içinde verilen kav- ramla ilişkilendirilemez? A) Seherde uğradım ben bir güzele Dedim mahmur musun dedi ki yoh yoh

B) Raşim Özdenören D) Samiha Ayverd? I El Adalet E) Adalet Ağaoğlu 25. Geçmişten adam hisse kaparmış... Ne masal şey! Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi? "Tarih"i tekerrür diye tarif ediyorlar: Hiç ibret alınsaydı tekerrür mü ederdi? Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İronik bir anlatım tercih edilmiştir. opeti (B) Didaktik bir üslupla yazılmıştır. elasth C) Mesnevi kafiye biçimi ile kafiyelenmiştir. Dykinci ve dördüncü misradaki istifham, farklı amaçlara yöneliktir. E) Ses ve kelime tekrarlarıyla ahenk sağlanmıştır. A Tarık Buğra C) Mustafa Kutlu

5.-6. soruları aşağıdaki parçalara göre cevaplayınız. Esrârını dil zaman zaman söyler imiş Hengâme-i gamda dâstan söyler imiş Aşk ehli olup da mihnet-i hicrâne Ben sabr iderin diyen yalan söyler imiş Azmizade Haleti 11 Kara kara kazanlar Kara yazı yazanlar Cennet yüzü görmesin Aramızı bozanlar Anonim 5. Yukarıdaki dörtlükler sırasıyla hangi nazım şekillerin- den alınmıştır? A) Tuyuğ - Mani B) Murabba - Türkü C) Rubai - Mâni D) Rubai - Koşma E) Şarkı Semai

AYT (Alan Yeterlilik Testi) 9. 1. Süslü nesir üslubu II. Anadolu sahasında ilk tezkire yazarı III. Hikemî şiirin temsilcisi IV. Şarkı türünü ilk kullanan şair Yukarıdaki numaralanmış anahtar ifadelerle aşa- ğıdaki sanatçılardan hangisi ilişkilendirilmez? A Sehi Bey B) Veysî Fuzûlî Naili EX Nâbî 14 A. yüzyıldan iti- TÜ 12. Tanzimat edebiyatının I aşağıdaki yargılardan h Genel anlamda ede yayma aracı olarak B) Realizmin etkisiyle ve kişiler daha ger van edebiyatı n edebiyatından alım tır. D) Dilde sadeleşme bir dil kullanılmış Yazarlar, yapıtla gereksiz açıklar for

2. Karalar bulut örlep kökirep Kar mu yamgur ol yagurur Kan yaşlig ol anam Kayguta mu yaşın akutur (Kara bulutlar yükselip gürleyerek / Kar mi yağmur mu yağ- dınır / O ihtiyar yaşlı annem / Kaygı içinde mi göz yaşlarını akıtır) Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Islamiyet'ten önceki döneme ait bir şiirden alınmıştır. B) Şiir, lirik bir özellik taşımaktadır. C) Saf Türkçe dediğimiz bir dille oluşturulmuştur. D) Doğaya ait ayrıntılara yer verilmiştir. E) Aruz ölçüsüyle oluşturulmuştur. Palme Yayınevi