Halk Şiiri Özellikleri Soruları

(₂² 2. Masallar II. Zihniyet JUV Destan JV Manzum hikâye Evrensellik Sosyal, siyasi, ekonomik gerçekler Mitolojiler ve motifler Sanatsal anlatım V. Tip Geneli temsil etme Yukarıdaki numaralanmış terimlerden hangisi karşı- sındaki belirlemeye uygun değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Eski devirlerde yaşamış milletler başlarından geçen sa- vaş, göç, istila, doğal afet gibi olayları destanlarla anlat- mışlardır. Tam metinleri elde olmamakla birlikte Saka Türklerinin Türeyiş Destanı; Hun Türklerinin Oğuz Kağan || Destanı; Göktürklerin Bozkurt Destanı ve Ergenekon Des- IV tani; Uygur Türklerinin de Alp Er Tunga ve Göç Destanı V VI bu özellikleri taşıyan sözlü dönem Türk edebiyatı ürün- leridir. Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış bölümlerden hangilerinin yer değiştirmesiyle düzelir? A) I ve III D) III ve V B) I ve V E) IV ve VI C) II ve IV

2. Türk edebiyatı öykü ve roman gibi olay anlatan türlere ya- olay bancı değildir. İslamiyet öncesinde ortaya çıkan örgüsüne sahip anlatılardır. XI. asırda nazım olması- na rağmen olay anlatan bir tür olarak edebiyatımıza girer. Nazım-nesir iç içe olan - ise hikâyeciliğin bizde hep var olduğunun kanıtıdır. 1330 ---- Bu rçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangi- sinde verilenler sırasıyla gelmelidir? A) mesnevi - destan - halk hikâyesi B) destan - mesnevi - halk hikâyesi C) halk hikâyesi - mesnevi - destan D) destan - halk hikâyesi - mesnevi E) halk hikâyesi - destan - mesnevi .…. Feis Tepnia

"Ünüm anla sözüm dinle Bay Büre Bey Allah 0 Teala sana bir oğul vermiş tutaversin Ağır sancak götürende müslümanlar arkası olsun Karşu yatan kara karlı dağlardan aşar olsa Kadir Allah ü Teala senin oğluna aşut versün Kalabalık kâfire girende Allah ü Teala senün oğluna firsat versün Sen oğlunu Bamsam diğe okşarsın Bunun adı boz aygırl Bamsı Beyrek olsun Adını ben dedim yaşını Allah versin!" Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alıntı- lanmış olabilir? V A) Divanü Lügati't-Türk B Kutadgu Bilig V C) Dede Korkut Hikayeleri D) Atabetü'l-Hakayık E) Divan-ı Hikmet

6. Karac'oğlan der ki iller, 8 a Bahçende açılmış güller, 8 a Koç yiğide düşen dilber, Al çiçekle korulanır 8 b Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Ait olduğu şiirin son dörtlüğüdür. B) Semainin biçim ve tema özellikleri görülmektedir. Yanım uyak ve redif kullanılmıştır. D) Koşma tipi kafiye dizilişi vardır. axax,bbbx E) Ses düşmesi yoluyla hece sayısında eşitlik sağlan- mıştır.

mim Halk Şiiri-II TEST-31 4. Månilerde asıl anlatılmak istenen çoğunlukla son iki dizede söylenir. Böyle mânilerde ilk iki dize daha çok adını alır. uyak hazırlama amacıyla oluşturulur ve Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) yedek mısra C) doldurma misra E) müfret --- 7 C G 5. Minarede bir kuş var Kanadında gümüş var B) musarra D) artık mısra

2. Semai, 8'li hece ölçüsüyle söylenen bir âşık tarzı halk şiiridir. 3-5 dörtlükten oluşan semainin aruz ölçüsüyle yazılmış biçimleri de görülür. Mani gibi kafiyelenen bu IV nazım biçiminin kendine özgü bir ezgisi vardır. V Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? AM B) II. ask in! IV. E) V. Prf Yayınları

nilmiştir. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden han- gisidir? 6. A) Kutadgu Bilig C) Atabet'ül Hakayık BY Divânü Lügâti't-Türk D) Divân-ı Hikmet E) Risâletü'n-Nushiyye Karahanlı ve geçiş dönemi Türk edebiyatının ilk büyük eseri olan Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından || Balasagun'da yazılmaya başlanmış, 1069-1070'te Kaşgar'da tamamlanmıştır. Yazar, Kutadgu Bilig sayesin- de "Ulug Has Hâciblik" makamına getirilmiştir. Eser lirik tarzdadır. Eserde devlet, din, ahlak, siyaset, toplum ko- nularını işleyen düşüncelere yer verilmiştir. Toplum ya- şantısındaki bozuklukların düzeltilmesi, insanların mutlu edilmesi için devlet yöneticilerine öğütler verilmiştir. Birçok misrada iç kafiye kullanıldığı görülür. Siyasetnâmenin V IV edebiyatımızdaki ilk örneğidir. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III (D) IV E) V 2. ÜNİTE Şiir 93

12. I. 1500'e yakın şiiri ile en çok ürün verenlerin başın- da gelen şair, hem gezgin saz şairi hem de yeniçe- ri şairleri arasında sayılabilir. (Aşık Ömer) II. Şiirlerinde daha çok tarihsel olayları işleyen 17. yüzyıl halk şairidir, "Genç Osman Destanı" ile bili- nir. (Kayıkçı Kul Mustafa) III. Kayseri-Develi (Everek) doğumlu şair, bir dönem İstanbul'a gelmiş, gördüğü yanlışlıkları hicvetmesi sonucu şehri terk etmek zorunda kalmıştır. (Seyra- ni) IV. "Vardım ki yurdundan ayağ göçürmüş" dizesi ve "Sergüzeştname"siyle tanınan şair, çok iyi bir taş- lamacıdır. (Erzurumlu Emrah) V. Şiirlerinde tasavvufa hiç yer vermemiş aşk, doğa, ölüm, ayrılık gibi temaları işlemiş; özellikle koşma ve semaileriyle başarı kazanmıştır. (Karacaoğlan) Yukarıdaki numaralanmış açıklamaların hangisin- de verilen bilgi ayraç içindeki şairle ilgili değildir? A) I. B) II. C) III. D) IV E) V.

5. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı nazım şekillerinden olan ----; kopuz eşliğinde, "sığır" denilen sürek avların- da söylenen lirik şiirlerdir. Günümüzdeki "koşma”ların ilk versiyonu sayılır. Kafiye şeması "aaab, cccb, dddb" şeklindedir. "Yuğ" adı verilen cenaze törenlerinde ölü- mün acısını hafifletmek amacıyla söylenen şiirlere ise yuğ denir. Bu şiirleri ---- adlı bilge şairler söylemekte- dir. Bu parçada boş bırakılan yerlere; sav, 11. sagu, III. koşuk, TV. destan, V. saman terimlerinden hangileri getirilemez? A. ve III. B) L ve TV. D) III ve V. C) II ve IV. E) IV Ve V.

2. 1. Afyon ektim azmamış Yârim gidip kazmamış Ben Mevlâya gücendim Seni bana yazmamış a a II. Bulut gelir pâre pâre Dördü beyaz dördü kare A Sen açtın sineme yâre a Bulunmaz derdime çare a Bu dörtlüklerde, 1. Nazım birimi II. Nazım biçimi III. Kafiye şeması du kafiuc IV. Kafiye türü V. Gelenekler gibi ögelerden hangileri ortaktır? A) I ve V D) IIl ve V B) I ve III C) II ve IV -E) V ve V ANTIKON 3.

erden smiş, akları nem- ni bir (aşk ren, azını rca ekli tan -ün bl- 164 12. 1. Halk şiirinde dizelerdeki hece sayısının eşitliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir. II. Belli bir öğrenim görüp hece ve aruzla şiirler yazan ancak saz çalmayı bilmeyen şairlere kalem şuarası denir. III. Din dışı bir karakteri olan âşık edebiyatı, Anadolu'da tekke şiirinden çok daha önce gelişim göstermiştir. IV. Anonim halk edebiyatı ve âşık edebiyatı ürünleri, tekke edebiyatına göre daha sade ve anlaşılır bir dil özelliği taşır. V Saz şairleri, halkın sözlü kültüründen doğan destan- ları, mesnevileri, halk hikâyelerini yöre yöre gezerek saz eşliğinde halkın belleğine işlemiştir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde bilgi yanlışı vardır? A) 1. ve II. B) II. ve IV. Sv.V DY III, ve V. C) II ve IV. E) IV. ve V.

hiciv tü- bu ese- ları, sa- mi hatta bir dilin min şiir werden 9 7. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı A) Anadolu insanının estetik modelleri olan ano- nim halk edebiyatı ürünleri halk ozanlarına esin yapılmıştır? kaynağı olmuştur. B) Halk şiiri aşk, ayrılık, doğa sevgisi, kahramanlık konularının yanı sıra dinî konularda da söyle- nebilir. C) Halk şiirinin anonim ürünlerinden olan "mâni", uyak örgüsü bakımından "varsağı"ya benzer. D) Halk şiirinde doğayla iç içe yaşamaktan kay- naklanan somut bir söyleyiş görülür. E) Saz şairleri içinde aruzla yazanlar da bulun- makla birlikte ozanların asıl kullandıkları, hece ölçüsüdür. 8. Aşağıdakilerden hangisi klonik Türk (divan) edebiyatı il

10. I. Türklerin çoğalarak birlik olmaları ve demir dağı eriterek daha geniş coğrafyalara ilerlemeleri anlatılır. Ergenekon II. Uygur hakanının, iki kızını Tanrı ile evlendirmek istemesi üzerine Tanrı'nın kurt görünümüne gire- rek bu kızlarla evlenmesi anlatılır. III. Türklerin, kutsal taşlarını Çinlilere vermesi üzeri- ne Tanrı tarafından cezalandırılmaları ve bulun- dukları yerden ayrılmaları anlatılır. Göa IV. Büyük İskender'in Türk illerine yürüyüşü sırasın- da Saka Türklerinin hükümdarının İskender'le yaptığı savaş anlatılır. Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki destanlar- dan hangisiyle ilgili açıklamaya yer verilmemiş- tir? A) Türeyiş C) Oğuz Kağan B) Şu D) Ergenekon E) Göç

3. Divan edebiyatı XIII. yüzyılda başlayıp XIX. yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür. XIII. yüzyıldan XIV. yüzyılın sonları- na kadar olan süre divan edebiyatının kuruluş devridir. - XIII. yüzyil divan şiirinin ilk temsilcileri arasındadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? Şeyhi Sultan Veled Mevlana B Hoca Dehhanî D) Şeyyad Hamza 6. Aşağıd= değildi A) Nes C) Me

II ve III 8. Aşağıdakilerden hangisi bir semaiden alınmış ola- bilir? AX Vara vara várdım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm (B) Ağlarım çağlar gibi Derdim var dağlar gibi Her gelen bir gül ister Sahipsiz bağlar gibi C) Dinle, sana bir nasihat edeyim Hatırdan, gönülden geçici olma Yiğidin başına bir iş gelince Anı yâd ellere açıcı olma D) Cennet cennet dedikleri Birkaç köşkle birkaç huri İsteyene ver anları Bana seni gerek seni E) İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye YAYIN DENİZİ