Halk Şiiri Özellikleri Soruları

20. 17. yüzyıl önde gelen ozanlarındandır. Hikâye anlatıcı- si meddah, âşık ve halk hikâyecilerinin anlattığına gö- re o, âşık bir babanın çocuğudur ve pir elinden bade içmiştir. Bütün şiirleri halk şiiri tarzındadır ve bütün şi- irlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır. Şiirlerinde tabiat, ayrılık, aşk, sevgili, gurbet gibi konuları işlenmiştir. Şa- ir, İran ve Azerbaycan'ın batı kesimlerini gezmiş ve bu- ralarda gördüklerini yalın bir Türkçe ile şiirlerine aktar- mıştır. Bu parçada sözü edilen saz şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Âşık Veysel untours! B) Karacaoğlan C) Ercişli Emrah D) Bayburtlu Zihnî E) Kaygusuz Abdal fidevala

2. 1. 4 AYT ************ MATEMATIK SORU BANKA SORU BANKAS AYT Matemat Soru Bankası AYT MATEMATİK İSLAM ÖNCESİ TÜRK (Genel) Koşukla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yan- liştır? A) İslamiyet öncesi Türk edebiyatının sözlü ürünlerinin arasında yer alır. B) Ozanlar tarafından kopuz eşliğinde belli bir ezgiyle söy- lenmiştir. C) Ahenk misra sonlarındaki yarım kafiye ve redifle sağlan- mıştır. D) Göktanrı, Budizm gibi inançların etkisiyle ortaya kon- muştur. E) Çoğu manzum olmakla beraber nazım-nesir karışık olanlar da vardır. E Tabğaç budun sabı süçig agısı yımşak ermiş. Süçig sabin yımşak agın arıp ırak budunug anca yagutir ermiş. Yaguru kondukda kisre arıyıq bilig anda öyür ermis. Edgü bilge kipig 4. Yu aş B) C E)

ama- natçı Ömer ullan- ir Ka- erden r? Murat'ın estani'ni amı olan 8 A R M A 6. D) Cumhuriyet Dönemi aşığı E) Mâni, türkü, ninni gibi ürünler vermeleri Asıl adı Veli olan 19. yüzyılın bu ünlü ozanı, Derviş Paşa'ya ve yerleşik hayata geçme politikasına isyanın şu dizelerle dile getirmiştir: Gayri Derviş Paşa kına yakınsın Böbür böbür dört bir yana bakınsın Amma bizden gece gündüz sakınsın Öç alırız ilk fırsatı bulunca Ayrıca sanatçı isyanın ve koçaklamanın halk edebiyatında en önemli temsilcisi olmuştur. Bu parçada tanıtılan saz şairi aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Seyrani B) Erzurumlu Emrah C) Ruhsati D) Dadaloğlu E) Köroğlu

15. Bağlandı yollarım, kaldım çaresiz Gayri dünya bana aralandı gel Derildi defterim artsız arasız Üst üste dizildi sıralandı gel olm Karacaoğlan'dan alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıda-me kilerin hangisi söylenemez? A) 11'li (6+5) hece ölçüsü kullanılmıştır. B) Koçaklama nazım türüne örnektir. C) Nazım birimi dörtlük, uyak örgüsü abab'dir. D) Ahenk unsurlarından redife yer verilmiştir. E) Sevilene seslenme söz konusudur. 10. and 5

E) Türklerin yaşadığı bölgeleri gösteren bir harita 8) Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün ilk yazılı belgesidir. Tarih, coğrafya, edebiyat ve dil bilimine kaynak olabilecek niteliktedir. Canlı bir söylev dili ve üslubu vardır. Türk tarihini, toplumun yaşam biçimini, dünyaya bakış tarzını ortaya koyar. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) DîvânuLugâti't-Türk B) Orhun Kitabeleri C) Kitab-ı Dede Korkut D) Divân-ı Hikmet E) Kutadgu Bilig 9)Aşağıdakilerden hangilerinin benzer temalar etrafında oluşturuldukları söylenebilir? A) Sagu-mersiye-taşlama B) Methiye-hicviye-gazel C) Gazel-güzelleme-koşuk D) Taşlama-hicviye-sagu E) Koşma-gazel-sagu 10) Aşağıdakilerin hangisi İslamiyet öncesi Türk şiirinin özelliklerinden biri değildir? A) Bu dönem ürünlerinde şiirle müzik iç içedir. B) Bu dönem şiirleri dinî törenlerde söylenmiştir. C) Şiirlerin son dörtlüğünde ozanın mahlası yer alır. D) Daha çok yarım kafiye kullanılmıştır. E) Şiirler hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimiyle söylenmiştir.

3. Masallar genellikle eserlerdir. Masallarda var olan yer adları bazen sadece isim olarak masalda geçebilir ve hayalî yerlerden de söz edilebilir. Bazen masallar- da uygun bölümler arasında tekerlemeler yer alır. Bu tekerlemeler masala renk vermek, masalı dikkat çekici hâle getirmek için kullanılır. Masalların çoğu öğretici, ahlak dersi verme amacındadır. Kimi masallarda ve fabllarda denilen bir bölüm vardır ve bu bölümde deyimler, atasözleri verilerek olay sonuçlanır. 11-0 Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) anonim - kıssadan hisse B) sözlü - döşeme C) olağanüstü - gövde D) öğretici - döşeme E) yazılı - kıssadan hisse

E EDEBİYATI Konu Anlatımı ocam ÖRNEK SORU A) I, IV ve V C) III ve IV MAYON Dinleyin bir güzel medhin edeyim Yiğide nispetle yürüyüşlünün b Can feda ederim şöyle sunaya C Bin türlü naz ile salınışlının 1. Nazım şekli koşmadır. II. Nazım türü taşlamadır. III. Nazım şekli destandır. IV. Nazım türü güzellemedir. V. Halk edebiyatının en yaygın kullanılan nazım şekliyle söylenmiştir. Verilen şiirle ilgili yukarıdaki öncüllerden hangileri söy- lenebilir? (0 E) IV ve V /benimhocam B) I, II ve V D) Yalnız V

6. Jürk halk edebiyatı içinde zirve şairler arasında yer alır. Onun kültür birikimi, hayat görüşü, dünyayı algılama tarzı sıradan ozanlardan farklı ve çok daha zengindir. Bu sebeple onu de- ğerlendirirken yalnızca güzel seven, dünyayı ve yaşamayı dile getiren bir şair olarak nitelendirmek eksik olur. Türk kültürü- nün XVII. asırda yetiştirdiği en başarılı saz şairidir. Yetiştiği ça- ğın olumlu olumsuz her türlü tecrübe ve bilgisini özümsemiş, bunları estetik biçimde dile getirmiştir. Şiirlerinin dili durudur, derlendiği Çukurova yöresinin özelliklerini yansıtır. Hece ölçü- süne bağlı kalmıştır. Bu parçada söz edilen ozan, aşağıdakilerden hangisidir? C) Âşık Ömer A) Köroğlu B) Karacaoğlan Ose TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 D Seyrani E) Dadaloğlu

6. Dinleyin ağalar medhin eyleyim Elma yanaklımın kara kaşlımın O gül yüzlerine kurban olayım Dal gerdanlımın da sırma saçlımın Bu dizeler aşağıdaki nazım türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) İlahi D) Koçaklama B) Taşlama E) Güzelleme C) Ağıt

9. Dostun bahçesinin gonca gülüyüm Yitirdim aklımı şimdi deliyim Yaz bahar ayında paşa seliyim Akar bozbulanık kardan gelirim Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Söz sanatlarından yararlanılmıştır. B) Belli bir durak düzenine bağlı kalınmıştır. 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır. Bir semainin ilk dörtlüğüdür. E) Benzetmeler doğadan alınmıştır.

12. Hadım ilçesinin Gezleve köyünde 1651 yılında doğmuş olduğu rivayet edilir. Şirlerindeki dil, üs- lup, mefhum, mazmun ve muhtevalara göre onun eğitim gördüğü anlaşılmaktadır. Kendisi de gürlerin- de, Farsça şiir söyleyen Hafiz, Sadi ve Mevlana'y okuduğunu söylemiştir. Bu da onun Farsça bildiğini gösterir. Bazı şiirlerinde hafiz olduğu veya olmak is- tediği anlaşılmaktadır. Ayrıca Saimime'sinde pek çok divan şairini saymasından da yine eğitimli oldu- Ou çikanılabilir. Bu parçada söz edilen halk şairi aşağıdakilerden hangisidir? C) Dertli E) Kayıkçı Kul Mustafa A) Aşık Omer B) Gevherl D) Dadaloğlu

A) Dağıt E) varsağı Kildan köprü yaratmışsın Gelsün kullar geçsin deyi Hele biz şöyle duralım Y Yiğit isen geç a Tanrı Bu dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnek gösterilebilir? A) Şathiye B) İlahi D) Koçaklama C) Taşlama E) Güzelleme

Sabah olsun bu yerden gideyim Garip bülbül gibi feryat edeyim LA Sen dururken ya ben kime ne deyim ( Şarkı bülbül var uyandır yârimi Ben kıyamam sen uyandır yârimi Bu parça anonim halk edebiyatı nazım biçimlerin- den hangisine örnektir? A) Türkü C) Mâni E) Koşma 12 AYT/Türk Dili ve Edebiyatı/T8 B) Semai D) Ağıt

(1) Âşık edebiyatında şair son dörtlükte "tapşırma" adı verilen mahlaslar kullanmışlardır. (II) Divan şairleri gibi âşıklar da maz- munlara yer vermişlerdir. (III) Âşıklık geleneği şamanlıktaki gibi usta - çırak ilişkisi içinde gelişir. (IV) Âşıklar rüyada pir elinden bade içerek saz çalma özelliği kazanır ve rüyada gördüğü sev- giliyi bulmaya çalışır. (V) Saz şairleri, belli bir öğrenimden geçip hece ve aruz ölçüsünü kullanarak şiir söyleyen şairlerdir. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı mevcuttur? A) I B) II c)X₁ EYV mazmun ? D) IV

Âşık edebiyatıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış bir bilgidir? A Âşık edebiyatının yayılışı sözlü ürünlerle olmuştur. B) Aşıklar; ümmi âşıklar, okuma yazma bilen âşıklar, kalem şair- leri olarak ayrılabilir. Ümmi âşıklar okuma yazma bilmezler. Kalem şairleri de saz çalmasını genelde bilmezler. C) Halk şairlerinin şiirleri cönklerde toplanır. D) Koşma, semai, destan, varsağı gibi nazım türleriyle eserler verilir. E) Âşıkların şairlik gücünü rüyada bade içmekle kazandığı söy- lenir.

I. Grup 1. Cemşid u Hurşid II. Battalname III. Hamzaname NV. Danişmendname V. Kitab-ı Dede Korkut - B) II. II. Grup Mesnevi Palme Yayınevi İslamiyet'i yayma Islamiyet öncesi Melik Danişmend Oğuz boyları Yukarıdaki I. grupta verilen eserlerden hangisi, II. gruptaki özelliklerle doğru olarak eşleştirilmemiştir? A) I. C) III. D) IV. E) V.