Halk Şiiri Özellikleri Soruları

Hizmetleri Genel Müdü 10. Mendilimin yeşili Ben kaybettim eşimi Al mendilim sende kalsın Sil gözünün yaşını Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır. B) Tevriye sanatından yararlanılmıştır. Ek şeklinde redife yer verilmiştir. redif D) Mâninin biçim özellikleri görülmektedir. LEAyrılık acısından söz edilmiştir.

-4 4. Aşağıdaki dörtlükler nazım türleri bakımından ikiş eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) Âlemi tan eder yanına varsan Seni de yanıltır mesele sorsan Bir cim bile çıkmaz karnını yarsan Meclise gelir de erkân beğenmez B) Sarı edik geymiş goncu kısarak Gidiyor da birim birim basarak Anası huri de kızı beserek Emirler'den bir kız indi pinara all 201 C) Ruhsat'im eyledim senin de medhin Al yanaktan bir buse ver himmetin Kota Yüz bin sarraf gelse bilmez kıymetin Ahîri dünyayı değer gözlerin. D) Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnımıza kara yazı yazıldı Tüfek icad oldu mertlik bozuldu Eğri kılıç kında paslanmalıdır E) Başım ayık değil kederden yastan Ah ettikçe duman çıkıyor baştan Haraba yüz tuttu bezm-i gülistan Yayla belli değil, yurt belli değil

8. Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnımıza kara yazı yazıldı. Tüfek icat oldu mertlik bozuldu Eğri kılıç kında paslanmalıdır. yarım Köroğlu düşer mi yine şânından Ayırır çoğunu er meydanından Kır at köpüğünden düşman kanından Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır tam Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Nazım türü koçaklamadır. ✓ B) Düz kafiye düzeniyle söylenmiştir. C) Mübalağa sanatından yararlanılmıştır. D) Yarım ve tam kafiyeye yer verilmiştir E) Konu olarak yurt sevgisi işlenmiştir. 1

Aşık edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Genellikle eğitim almayan, usta - çırak ilişkisiyle yeti- şen âşıkların oluşturduğu bir edebiyat koludur. L B) Şiirle müziğin iç içe olduğu âşık edebiyatında şiirler saz eşliğinde söylenmiştir. - C) Âşık edebiyatında en çok din, aşk, ölüm, ayrılık gibi te- malar işlenmiştir. D) Divan şiirinin etkisinde kalan âşıklar olsa da genel ola- rak sade bir dille söylenen eserlerden oluşur. E) Şiirlerin nazım biçimleriyle anıldığı âşık edebiyatında şiirlere isim verilmemiştir.

140 a. d. 9. 23. 11 Etkinlik Aşağıdaki manilerin çeşitlerini yazınız. Ah dağlar dağlar dağlar Gurbette yârim ağlar Kuş yedi meyvesini Kaldı meyvasız bağlar Gitti yârim gelmedi Oturmuş beni ağlar Dedim alta çul serem Ev daracık kul da yok Bir kaygana pişirem Tava delik kol da yok Dedim komşudan alam Kar da yağmış yol da yok Mendil aldım on beşe Onu serdim güneşe Gitti yârim gelmedi Beni aldı telaşe b. e. Yıldırım vurdu bizi Dal gibi kırdı bizi Araya girdi düşman Dağlar ayırdı bizi Gam dağıdır Güzeller gam dağıdır Inişim dert deresi Çıkışım gam dağıdır h. C. f. Rallikl DOZ yeakaeli Bağ bana Bahçe sana bağ bana Değme zincir kâr etmez Zülfün teli bağ bana Erkek: Adile'm sen naçarsın Inci mercan saçarsın Dünya deniz olanda Gönlüm nere kaçarsın ** An Ağam derim naçarım Inci mercan saçarım Dünya deniz olunca Ben kuş olup kaçarım KASINIKI Kız: Bayırda harmanım var Sultandan fermanım var Yiğit isen gel bana Derdine dermanım var Bayırda harman olmaz Sultandan ferman olmaz Ben her kıza gelemem Her kızda derman olmaz Karsilski

i yilla Ünüm anla, sözüm dinle Bay Büre Bey, Yüce Tanrı sana bir oğul vermiş, bağışlasın! Ağır sancak götürdüğünde Müslümanlar arkası olsun! Karşı yatan karlı dağlardan aşıt versin! Kanlı kanlı sulardan geçer olsa geçit versin! Kalabalık kâfire girdiğinde Ulu Tanrı senin oğluna fırsat versin! Bu parça aşağıdaki eserlerden hangisinden alınmıştır? A) Dede Korkut Hikâyeleri C) Divanü Lügâti't-Türk 1. B) Oğuz Kağan Destanı D) Battalname E) Makalat

32. Boğazından lıkır likin geçen Şu suyun kıymetini bil Nedir ki bu mavilik deme Pencereden görebildiğin kadar Göğün kıymetini bil Kıymetini bil çiçek açmış bademin Güneşli odanın çamurlu sokağın Beyazın siyahın yeşilin Bu şiir parçasının teması aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşamın değerini bilme B) Özgürlüğün tadını çıkarma C) Doğayla uyumlu yaşama D) Çevreyle banşık olma E) Her varlığı sevebilme

2. shleigher malsinado Disbios A L Tekke edebiyatı ile ilgili aşağıdakilerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? neum Sürlerde dünyanın geçiciliği, ahiret hayatı, Allah sevgisi gibi dinî konular işlenmiştir. nelo B) Kur'an dilinin Arapça olması nedeniyle yabancı sözcük- Ao aviler de kullanılmıştır. -20 Şiirler hece ölçüsü ve dörtlük birimiyle oluşturulmuştur. imal ev D Tekkelerde anonim biçimde oluşturulmuş bir edebiyat- tır. Vllahi, nefes, deme, devriye gibi nazım türleri kullanılmış- tır. ead ivaments Palme Yayınevi

4. Mert dayanır, namert kaçar Meydan gümbür gümbürlenir Şahlar şahı divan açar Divan gümbür gümbürlenir Bu dörtlük aşağıdaki nazım türlerinin hangisinden alın- mış olabilir? A) Ağit DYTürkü B) Taşlama C) Koçaklama E) Güzelleme siqu A (A

2. 1. Anadan doğunca kürkün var mıydı Üryan gelmedin mi börkün var mıydı Torba torba mecidiyen var mıydı Tükenmez parayı sana kim verdi II. Alışmış kaşların var mı kınası Ala idi o gözlerin binası Kocaldın mı on beş yaşın sunasi Yok mudur takatin halların hani THRE Bu metinlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) 11'li hece ölçüsü ve düz uyak düzenine sahiptirler. 'B) Ahenk sözcük redifi ve zengin uyaklarla sağlanmıştır. el.si ağıt, II.si güzelleme türünü örneklemektedir. 'D) Her ikisinde de benzetme ve kişileştirme sanatları vardır. E) Her ikisinde de mecazlı ve sanatlı bir anlatım yapılmıştır. Palme Yay

12. 1. Bir âşık atışmasında atışmayı başlatmak için ortaya dörtlük atmaktır. DII. Halk ozanlarının ve şiir örneklerinin bulunduğu defterin adıdır. III. Şairin sanat yaşamına bir isim alarak başlangıç yapma- sıdır. DE IV. Tekke edebiyatında müridin olgunlaştığını bildirmek için şeyhinin onay vermesidir. Numaralanmış cümlelerde halk edebiyatıyla ilgili aşağı- daki terimlerden hangisine yer verilmemiştir? NOT (9) A) Bade içme C) Ayak vermek B) El vermek Loycönk DYCönkvidabe NOT P bys pürmög Iminiga E) Mahlas alma

▷ 9. Aşağıdakilerden hangisi aşık edebiyatının özel- liklerinden biri değildir? A) Âşık adı verilen saz şairlerince oluşturulmuştur. B) Sözlü Edebiyat Dönemi'nin devamı niteliğinde- dir. V C) Dil, halkın kullandığı günlük konuşma dilidir. D) Bir kimsenin âşık olabilmesi için saz çalması şarttır.. E) Aşk ve sevgili soyut ve mecaz olarak ele alın- mıştır. V 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI VIDEO ANLATIM FASİKÜ

ŞİİR 2. Yukarıdaki iki dakilerden hangisi yanlıştır? A) 1. düz mani, u. kesik maniye örnektir. B) Her ikisinin de uyak örgüsü aynıdır. C) Her ikisi de hece ölçüsüyle söylenmiştir. D) Her ikisinde de asıl söylenmek istenen ilk iki dizede ve- rilmiştir. E) 1.de tam uyak, II.de cinasli uyak kullanılmıştır. 1. Köroğlu II. Karacaoğlan III. Âşık Veysel IV. Pir Sultan Abdal Yukarıdaki şairlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangi- sidir? A Divan edebiyatından etkilenmemeleri LOX VASIK Din dışı konularda ürün vermeleri CAşık edebiyatı temsilcileri olmaları D) Hem hece hem aruzla şiir yazmaları E) Koçaklamalarıyla ünlü olmaları 3. Başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım biçimidir. Çoğunlukla 7 heceli tek dörtlükten oluşur. Ama dörtlük sayısı daha fazla olan örnekleri de vardır. Birinci, ikinci, dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Yukarıda sözü edilen nazım biçimi gisidir?

12. I. İlk iki dize hazırlık dizeleridir.V II. Kafiye dizilişi aaxa şeklindedir. V III. Çoğunlukla yedili hece ölçüsü ile söylenmiştir IV. Yalnızca dört dizeden oluşmaktadır. V V. Başta aşk olmak üzere hemen her konuda ya- zılmıştır. V Numaralanmış cümlelerden hangisinde mâni ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir? A) I B) II C) III ('D) IV E) V

bb 16. I. Yâr yolunu şaşırmış EII. Karanfil uzar gider III. İnşallah bize gider IV. Yaprağın düzer gider Mâni nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir mâni oluşturulmak istense bu dizelerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur? A) I - II - IV - III B) II - IV - I - III C) III - I - IV-II D) III-II-I-IV ibnote ühüm zimeb tax esla E) IV - III - II - I nsley sbns SABQ ob huto mov q8100 sub pus foods 17. (1) Seyirlik oyunlar olarak da ifade edilen geleneksel Türk tiyatrosunun en önemli türleri Karagöz, orta oyunu ve meddahtır. (II) Önceden yazılmış veya ezberlenmiş bir metne dayanmayan bu oyunlarda amaç, seyirciyi güldürürken düşündürmektir. (III) Güldürü ögesinin daha çok, şive taklitleriyle ve yanlış anlamalarla sağlandığı oyunlardaki kişiler karakter değil; tip özelliği gösterir. (IV) Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşan Karagöz ve orta oyununda asıl islendiği bölüm inun avere" adı verilir.

L Aşkın şarabından içem Mecnun olup dağa düşem Sensin dün ü gün endişem Bana seni gerek seni 11. Mendilin yudum arıttım Gülün dalında kuruttum Adı ne idi unuttum Sorulmayı sorulmayı Bu dörtlükler için aşağıdakilerden hangisinin söy- lenmesi doğru olmaz? LA) 1. tekke edebiyatına, II. âşık edebiyatına aittir. C By Her ikisi de 8'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. Her iki dörtlük de dönemin dil özelliklerini yansıtmak- tadır. 1. dörtlükte edebi sanata yer verilmezken II. dörtlük- te edebi sanat kullanılmıştır. E) Her iki dörtlük de günlük dilin söz değerleriyle oluş turulmuştur. 10. Sind /E