Halk Şiiri Özellikleri Soruları

AYT/Edebiyat - Sosyal Bilimler - 1 10. (1) Dede Korkut Destanı sözlü ve yazılı olarak günümüze kadar ulaşan, Türk kültürünün önemli bir eseridir. (II) Destan giriş ve "boy" olarak adlandırdığımız on iki hikâyeden oluşur. (III) Bu boylar, Türk dilinin güzel örnek- leri olduğu gibi, Türk ruhuna, düşüncesine ve inanışlarına ışık tutan en açık belgelerdir. (IV) Ekleriyle birlikte seksen şekiz başlıktan oluşan eserin başında yer alan tevhid, na't ve dört sahâbenin zikrinden sonra parlak yaz mevsi- minin tasviriyle Hakan Tavgaç Uluğ Buğra Han'ın methi- yesi gelir. (V) Destan türünden halk hikâyesine geçişin karakteristik özelliklerini bünyesinde taşıyan Dede Korkut Hikâyelerinde genel olarak Oğuzların birtakım mücadele- leri yer alır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde Dede Korkut Destanı ile ilgili bilgi yanlışı vardır? A) I. B) I C) 111. D) IV. E) V.

10. SINIF Türk Dilive Edebiya f 3. Şiiriçin. ve. 2. Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiirlere.. şiirlere..... bilgi vermeyi amaçlayan şiirlere denir. 1. Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan ahenkli söz söyleme sanatına...........denir. Rüzgar at sevgisi yuğ sığır Islamiyet Öncesi Türk Şüri Cümlelerdall no disiyalara uygun sözcükler yauns. şiir halk şiiri şölen adı verilen dinsel sürgünavları ile. ziyafetlerde söylenen şiirlere.. denir. KARA 1. Bir kimsenin ölümünün ardından yapılan ve söylenen şiirlere .................. denir. ve. nazım 5. İslamiyetöncesi Türkşiiri. lenmiştir. S. İslamiyet öncesi Türk şiirinde. 7 İslamiyetöncesi Türk şiirinin nazım birimi........... olup dil ............. dir. *. İslamiyet öncesi Türk şiirinde doğa, aşk, kahramanlık konularının yanında .de sıkça işlenen konulardandır. ve .yada... lirik şiir kahramanlık, yiğitlik ve savaş konularının işlendiği şiirlere ..kavramları da kullanılmıştır. gelenekle doğan Türk şiiri, İslamiyetin kabulünden sonra Anadolu'da şeklinde iki koldan gelişmiştir. koşuk ölüm epik şiir cendee Yug ölçüsüyle ve. kopuz 11. Bugünkü atasözlerinin ilk biçimi niteliğindeki özlü sözlere.......... denir. 12. Toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasında kendiliğinden oluşan uzun na- zım türüne . denir. pastoral şiir sözlü sagu yugda say hair. askerlik 1 satirik şiir : toplumun aksayan yönlerini eleştiren şiirlere ve binicilik doğa güzelliklerini anlatan on birli sekizli divan şiiri Sow Sage Kove Desdan adı verilen saz eşliğinde söy- ölçülere çok rastlanır. adı verilen dinsel yas törenlerinde sav yedili manzume toy denilen dinsel didaktik şiir sagu Öz Türkçe dörtlük hece destan niz. nişi ke söy Tele dörtlu debiy in me k'a de için k qü içe u ber 15 kor aşk, örüne Teridir kli şiir ir. Ha

10. Ana başta taç imiş Her derde ilaç imiş Bir evlat pir olsa da Anaya muhtaç imiş dalas Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A)Halkın görüş ve düşünüşünü yansıtmaktadır. B Halkın ortak sanat zevkini ortaya koymaktadır. Halkın söyleyiş güzelliğini yansıtmaktadır. Halkın ölüm konusundaki tutumunu ortaya koy- maktadır. E Halkın kültürel ve manevi duygularını yansıtmak- tadır. ÜRK DİLİ VE EDEBİYATI HIZ VE RENK SORU BANKASI RENK 5C

Milli Edebiyat Dönemi Şiiri 3 VATAN Bir ülke ki toprağında başka ilin gözü yok, Her ferdinde mefkûre bir, lisan, âdet, din birdir... Meb'ûsânı temiz, orda Boşo'ların sözü yok. Hudūdunda evlâdları seve seve can verir; Ey Türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın! Bir ülke ki çarşısında dönen bütün sermâye, Sanatına yol gösteren ilimle fen Türk'ündür; Hirfetleri birbirini daim eder himâye; Tersaneler, fabrikalar, vapur, tren Türk'ündür; Ey Türkoğlu, işte senin orasıdır vatanın! (Ziya Gökalp) mefkûre: ülkü, ideal / Meb'ûsân: Milletvekilleri / Boşo: Ben Osmanlı Bankası kadar Osmanlıyım diyen Rum kökenli mil- letvekili / hirfet: meslek Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Vatan kavramı üzerinde durulmuş, belirtilen kimi nitelik- leriyle bu kavram somutlaştırılmak istenmiştir. B) Şair, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması üzerine kuru- lacak yeni Türk devletiyle ilgili tasarımını dile getirmiştir. C) Birinci bentte vatan, aynı ülküyü benimsemiş, ortak dil, din ve kültüre sahip bireylerin yaşadığı ülke olarak hayal edilmiştir. D) İkinci bentte vatan, ekonomide, sanatta, bilimde, teknolo- ji ve sanayide dışa bağımlı olmayan bir ülke olarak tasar- lanmıştır. E) Şiir hece ölçüsüyle ve sade bir dille yazılmış, koşma biçi- minde oluşturulmuştur.

4. 19. yüzyılda Çukurova yöresinde, Türkmen boy- ları içinde yaşayan bir halk şairdir. Türkmen boy- larının yerleşik hayata geçirilmesine karşı çıkmış, bu sırada yaşanan olayları yiğitçe bir eda ile ko- çaklamalarına yansıtmıştır. Şiirlerini temiz bir halk diliyle ve hece ölçüsü ile yazmıştır. Saz eşliğinde söylediği türküler, anlattığı öyküler, ağızdan ağı- za dolaşarak günümüze kadar ulaşmış. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Gevheri C) Karacaoğlan B) Köroğlu D) Dadaloğlu E) Pir Sultan Abdal

mış www.sinavyayin.co mahlag İlk şiirlerinde Lütfi mahlasını kullanan şair, Mısır dönüşü sonrasındaki şiirlerinde ise esas r kullanmıştır. Hem aruz hem de hece vezniyle söylediği şiirleri mevcuttur. Fes ve saz üzerine söylediği şiirlerle de tanınan bir şairdir. Bu parçada sözü edilen âşık edebiyatı temsilc aşağıdakilerden hangisidir? A) Gevheri C) Âşık Ömer B) Virâni D) Dertli E) Seyrani 2 19

19. Aşağıdakilerden hangisi halk edebiyatı geleneğiyle ilgili değildir? A) Dörtlük V B) Hece ölçüsü C) Kafiye-redif D) Mazmun E) Tapşırma V ✓ V 22. Aşağıdakilerden hangi ortak değildir? A) Nazım birimi B) Nazım birimi sayıs C) Kafiye örgüsü D) Ölçünün (veznin) E) Gelenek

16. • Avçı neçe al bilse adhiğ ança yol bilir. (Avcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilir.) • Aç ebek, tok telek. (Aç kişi aceleci, tok kişi yavaş olur.) € Açıgliğ er şebük kanmas. (Varlıklı kişi çabuk koca- maz.) Aç ne yemes, tok ne temes. (Aç olan ne yemez, tok olan ne demez.) Agilda oglak togsa arıkda oti öner. (Ağılda oğlak doğsa dere boyunda otu biter.) Günümüz Türkçesindeki karşılıkları verilen bu atasö- zü örnekleri, aşağıdaki eserlerden hangisinden alın- mış olabilir? A) Muhakemetü'l - Lugateyn B) Atabetü'l-Hakayık C) Divanu Lügati't - Türk D) Lehçetü'l-Hakayık E) Kutadgu Bilig

11. 17. yüzyılın hem gezici saz şairi hem de yeniçeri şairidir. Medrese eğitimi görmüş, divan edebiyatının dil ve üslup özelliklerinin âşıklar arasında yaygınlaşmasını sağlamış- tır. Daha sonra onun izinden gidenler "kalem şuarası" olarak adlandırılmıştır. Âşıklar arasında "üstat" olarak ta- nınır. Divan şairlerinden etkilenmiş, hem hece hem aruz ölçüsünü kullanmıştır. Divan nazım şekillerini kullanmak- la beraber koşma, semai, varsağı türlerinde başarılıdır. Daha çok güzellemeleriyle tanınır. "Şairname" adlı uzun şiiri edebiyat tarihimiz açısından kaynak niteliği taşır. Bu parçada tanıtılan "âşık edebiyatı" sanatçısı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Köroğlu C) Dadaloğlu E) Gevheri B) D) Âşık Ömer Karacaoğlan 13 BAHÇEŞEHİR ANADOLU VE FEN LİSESİ

3. Sabahınan uyandıydım Benimlen ötüyor kuşlar Selam söylen gelinler de Ali'mi sıkmasın taşlar Yukarıdaki şiir parçası Türk edebiyatının İslamiyet Öncesi Sözlü Dönem'ine ait olsaydı şiirin türü ne olurdu? A) Sav B) Ağıt C) Destan D) Koşuk E Sagu 6. Aşağıdakilerd hikâye bakımından m halk A) Leyla ile M B) Arzu ile Ka C) Ferhat ile D) Kerem ile E) Hurşit ile

E) Ozgünlük 13. Uçun kuşlar uçun doğduğum yere Şimdi dağlarında mor sümbül vardır Ormanlar koynunda bir serin dere Dikenler içinde sarı gül vardır Bu dörtlükle ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Dörtlük sarma uyak düzeniyle yazılmıştır. B) II. dize ile IV. dizede redif vardır. C) Çapraz uyak düzeni uygulanmıştır. D) I. ve III. dizede zengin uyak kullanılmıştır. E) II. ve IV. dizelerde tam uyak vardır. 14. Hani benim hayallerim, emellerim

Tomruğu kazasız belasız aşağıya (1) indirse bile iş bitmiş (II) sayılmazdı. Derdin ancak yarısından kurtulmuş (III) olurdu. Çünkü yol tam orman idaresinin önünden (IV) geçiyordu ve başka yol (V) yoktu. 12. Parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi ek eylem almamıştır? A) 1 B) C) D) IV E) V

6. Sınavda Bu Tarz Sorarlar ERI A) Risaletü'n-Nushiyye B) Divan-ı Hikmet C) Atabetü'l-Hakayık Kutadgu Bilig E) Divanu Lugati't-Türk İKÂYE ---, insana her iki dünyada saadete erişmek için izlemesi gereken yolu göstermek amacıyla yazılmıştır. Eserin yapısı, dört kişi arasında geçen bir münazaraya veya atasözleri ve bilge deyimlerle süslenmiş diyaloglu bir sahne yazısına benzer. Bu parçanın başındaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 8.

10. Sınıf/Türk Dili ve Edebiyatı 18. Dini-tasavvufi halk edebiyatının önemli temsilcilerinden mutasavvıf bir şairdir. Asıl adı Alaaddin Gaybi olan şairin varlıklı bir aileye mensup olduğu ve iyi bir eğitim gördüğü bilinmektedir. Daha çok dini ve didaktik içerikli eserle- rinde açık ve sade bir dil kullanmıştır. Hece ile yazdığı şiirlerinin yanı sıra gazel tarzında yazdığı şiirleri de bulun- maktadır. Bektaşiliğin ileri gelenlerinden birisi olan şairin Divan, Gülistan, Gevhemáme, Budalanáme, Vücudnáme, Sarayname adlı eserleri bilinmektedir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerin han- gisinde doğru verilmiştir? A) Yunus Emre C) Pir Sultan Abdal B) Kaygusuz Abdal D) Hoca Dehhani E) Hacı Bektaş-ı Veli 21,

9. Bektaşi ve Alevi geleneğine bağlıdır. Aleviliği yaymak ama- cıyla yazdığı şiirlerinde coşkun bir lirizm vardır. Divan edebi- yatından hiç etkilenmemiştir. Devletin ileri gelenleriyle ilgili yergi şiirleri yazmıştır. Döneminde, yanlış anlaşıldığı için Hızır Paşa tarafından Sivas'ta idam edilmiştir. Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Yesevî C) Yunus Emre B) Pir Sultan Abdal Sultan D) Mevlânâ E) Hacı Bektaş Veli HIZ VE RENK YAYINLARI

5. 18. yüzyılın ortaları ve 19. yüzyılın başında ya- şadığı tahmin edilmektedir. Toroslarda yaşayan Türkmenlerin Avşar boyundan geldiği bilinmekte- dir. Şair, Çukurova'yı, Torosları, Orta Anadolu'yu dolaşmış, babası Âşık Musa ve Kul Yusuf'tan ders almıştır. Göçebe Türkmen aşiretlerinin kendi ara- larındaki mücadeleler ve zaman zaman da bu aşi- retlerin Osmanlı yönetimine karşı başkaldırmaları onun şiirini derinden etkilemiştir. Bu parçada sözü edilen halk şairi aşağıdakiler- den hangisidir? A) Dadaloğlu C) Âşık Ömer B) Karacaoğlan D) Ercişli Emrah E) Gevheri