Halk Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri6.
Bu kara kantar kırk kilo kara katran tartar.
Bu örneğe bakılarak tekerlemelerle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenebilir?
A) Akcilik ilkesine ters düşer.
B) Hece ölçüsüyle söylenir.
C) Söyleyenleri belli olanlar da vardır.
D) Didaktik amaç ağır basar.
E) Destansı bir söyleyişi vardır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriÇoktan Se
Aşağıda yer alan çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1.
I
||
Deniz coştu göl oldu
Bahçemizde nar ağacı
Yârim sana ne oldu
Kimi tatlı kimi acı
Benim sana yandığım
Gönüldeki dert ilacı
Memlekette şan oldu
Ya bulunur ya bulunmaz
Yukarıdaki dörtlüklerin nazım biçimleri sırasıyla
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mâni
B) Semai
() Koşma
D) Mâni
E) Koşma
||
Semai
Mâni
Türkü
Mâni
Mâni
3. X
C
2
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri3. ÜNİTE
2. Etkinlik
"Adalet kalmadı hep zulüm doldu,
Geçti şu baharın gülleri soldu,
Dünyanın gidişi acayip oldu,
Koyun belli değil, kurt belli değil."
Âşık Ruhsati, Âşık Ruhsati Hayatı ve Şiirleri, haz.: Eflatun Cem Güne
Âşık Ruhsati'ye ait bu şiir ile Emmoğlu şiirini ait oldukları gelenek bakımından karşılaştırınız. Aşağıdı
tabloyu uygun şekilde doldurunuz.
Aşık Ruhsati'nin Şiiri
Ait Olduğu Gelenek
Emmoğlu
Metne Hazır
1. Sevdiğiniz birinin da
2. Aşağıdaki şiirleri na
Nazım birimi ile kullanıla
Bir bakışta yürek
Yakar gider şu g
Bir yüreğe bin
Eker gider şu g
Anor
haz.
Mende Mec
Aşık-1 sâdıl
3. Sizce şa
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriMâniler Türk halk şiirinin en küçük nazım biçimi olup
çok geniş bir coğrafî alana yayılmıştır. Azerbaycan'da
mâniye Irak'taki Türkler arasında
adı verilir.
1110
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı-
dakilerden hangisi getirilmelidir?
A) hoyrat - semai
C) bayatı- hoyrat
Ana bontot
E) aşula
1330
B) varsağı - hoyrat
D) karşı-beri koşuk
semai
HIT
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri5. lahinin, Bektaşi şairler tarafından yazılan türüdür. Özel bir
ezgiyle okunan bu türde, Hz. Muhammed, Hz. Ali, Ehl-i Beyt
sevgisi ve vahdetivücut konuları işlenmektedir. Kalenderane
ve alaycı bir üslüp göze çarpar. Dörtlük sayısı 3 ile 7 arasında
değişir ve koşma gibi kafiyelenir. abab cccb dddb... Hece
ölçüsünün genellikle yedili, sekizli ve on birli kalıpları ile yazı-
lır. Pir Sultan ve Kaygusuz Abdal bu türün önemli isimleridir.
Bu açıklamalar, aşağıda verilen dinî - tasavvufi halk ede-
biyatı nazım türlerinden hangisine ait olabilir?
B) Devriye
C) Nutuk
A) Nefes
D) Sathiye
E) Tapuğ
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri4. Ey özünü insan bilen
Var edeb öğren edeb
Ey edeb, erkân bilen
Var edeb öğren edeb
Gel Hakk'a olma asi
Ta gide gönlün pası
Dört kitabın manası
Var edeb öğren edeb
Bu dizeler, konusu bakımından dinî - tasavvufi edebiya-
tin hangi nazım türünden alınmış olabilir?
A) Şathiye
usme
B) Nutuk
D) Devriye
C) ilahi
E) Nefes
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleria)
s)
e-
4.
Koşma, halk edebiyatında en çok kullanılan
biçimdir. Genellikle hece ölçüsünün on birli
(6+5 ya da 4+4+3) kalıbıyla yazılır. Güzelle-
me, sevgiliye kavuşamayan aşıkların yazdığı
koşmalara denir. Koçaklama, savaş, yiğitlik,
kahramanlık gibi konuları işleyen koşmalara
denir. Coşkun ve yiğitçe bir üslupla savaş ve
dövüşleri anlatan şiirlerdir. Ağıt, ölen kişinin
arkasından duyulan acının ve onun iyilikle-
rinin işlendiği koşmadır. Bir kimsenin ölümü
üzerine duyulan acıları anlatmak amacıyla
söylenen şiirlerdir. Taşlama, toplumun veya
bireylerin aksayan yönlerini eleştiren koşma-
lara denir. Bir kimseyi yermek ya da toplumun
bozuk yönlerini eleştirmek amacıyla yazılan
şiirlerdir.
Bu parçadaki altı çizili kelimelerin hangisi
ile ilgili yapılan açıklama eksiktir?
A) Koşma
C) Koçaklama
E) Taşlama
B) Güzelleme
D) Ağıt
da biri
nakları
özgün
rinin g
lik olma
küçüm:
naklara
Bu ned
yüzyılla
kulakta
şağa al
miştir.
şair tez
ayırmış
lenlerce
cönkler
de çoğu
Cumhur
manlard
nırlı kalm
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri4) Aşağıdaki şiiri şekil ve içerik bakımından tahlil ediniz. (
Sevmekten geri kalma,
Yapan ol, yıkan olma,
Sevene diken olma,
Gülü incitme gönül.
Mevlâ verince azma,
Geri alınca kızma,
Tüten ocağı bozma,
Külü incitme gönül.
Bestami YAZGAN
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri1. Sadece dini ve tasavvufi eserler verilmiştir.
11. Dörtlüğün yanı sıra beyit de kullanılmıştır.
W. Hem hece ölçüsü hem de aruz ölçüsü kulla-
nılmıştır.
IV. Düzyazı alanında eser verilmemiştir.
V. Yabancı dillerin etkisiyle ürünler verilmiştir.
Yukarıda numaralanmış yargılardan hangileri İs-
lamiyet Dönemi Türk Edebiyatı ile ilgili olarak
söylenemez?
A) I ve II.
D) Yalnız
B) I. ve IV.
E) IV. ve V.
C) II. ve III.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri8.
Köktürk Kitabeleri'yle ilgili aşağıdakilerden hangisinde
bilgi yanlışı vardır?
A) Orhun Yazıtları'nı ilk olarak Danimarkalı bilim insanı
Wilhelm Thomsen okumuştur.
BY Orhun Yazıtları, Rus bilim insanı Radloff tarafından
bulunmuştur.
Tonyukuk Anıtı iki adet dikili taştan oluşmaktadır.
DY Kül Tigin Anıtı'nı Bilge Kağan kardeşi Kül Tigin'in ölümün-
den sonra diktirmiştir.
E) Bilge Kağan Anıtı'nı Bilge Kağan'ın oğlu diktirmiştir. Ama
konuşan Bilge Kağan'dır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özelliklerilini
ni-
niz
a-
uk
iz
p
K
2.
1. Grup
Koşuk
Koşma
Gök Türk Kitabeleri
1.
II.
III.
IV. İntibah
V. Kutadgu Bilig
II. Grup
Geçiş Dönemi
Yazılı Dönem
Sözlü Dönem
İslami Dönem
CAP
Birinci grupta verilenlerden hangisi ikinci grupta veri-
lenlerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri1. Günlerden bir gün Oğuz Kağan Tanrı'ya yalvarırken
karanlık bastı. Gökten bir gök ışık indi. Güneşten ve
aydan daha parlaktı. Bu ışığın içinde alnında kutup yıldızı
gibi parlak bir ben bulunan çok güzel bir kız duruyordu. Bu
kız gülünce gök tanrı da gülüyor, kız ağlayınca gök tanrı
da ağlıyordu. Oğuz bu kızı sevdi ve bu kızla evlendi. Gün-
ler ve gecelerden sonra bu kız üç oğlan çocuk doğurdu.
Çocuklara Gün, Ay ve Yıldız isimlerini verdiler.
Bu parça aşağıdaki dönemlerin hangisine ait olabilir?
A) Geçiş Dönemi
B) Yazılı Edebiyat
C) Sözlü Edebiyat
D) İslami Dönem
E) Tanzimat Dönemi
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri7.
Türkler dinî olmayan yeme, içme ve eğlencelere
bunların dinî olanlarına
diyorlardı. Totemlerin
kurban edildiği dinî günlerde verilen ziyafetlere bu ad
verilmiştir.
----
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki terim-
lerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) toy - şölen
C) yuğ -argir
E) sığır toy
B) şölen - sığır
D) toy - sığır
YAYIN DENİZİ
III. Hece
IV. Zeng
yargılar
A) Yalo
10. B
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri6. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri'nin
konularından biri değildir?
A) Oğuz boylarının iç çekişmeleri
B) Doğaüstü varlıklarla mücadeleler
CRum, Ermeni, Gürcü beylikleriyle yapılan savaşlar
Oox
DY Oğuzların yaptıkları göçler
EY Müslüman Oğuzların yaşamları
4
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriBre ağalar bre beğler
Olmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Aman bey Allah'ım aman
Ne aman bilir ne zaman
Üstümüzde çayır çemen
Bitmeden bir dem sürelim
İçerik ve üslup özellikleri dikkate alındığında bu
dizelerin aşağıdaki dönemlerden hangisine ait
olduğu söylenebilir?
A) Halk Edebiyatı
B) Tanzimat Dönemi
C) Milli Edebiyat Dönemi
D) Divan Edebiyatı
E) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı
Lise Türkçe
Halk Şiiri ÖzellikleriHalk Edebiyatı Sanatçıları
3.
aruzla
Hem hece hem de aruz ölçüsüyle şiir yazan
yazdığı şiirleri ölümünden sonra Divan'ında yayımlan-
dı. Fakat şair asıl ününü hece ölçüsüyle yazdığı koşma
ve destanlarıyla sağladı. Vardım ki yurdundan ayağ gö-
çürmüş / Yavru gitmiş ıssız kalmış otağı dizeleriyle baş-
layan koşma biçimindeki ağıtıyla ünlenen sanatçı, şiir-
lerini Sergüzeştname adlı yapıtta bir araya getirdi.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gisi getirilmelidir?
A) Güvahi'nin
C) Bayburtlu Zihnî'nin
----
E) Gevheri'nin
B) Aşık Ömer'in
D) Levni'nin