Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Halk Şiiri Özellikleri Soruları

1. (1) Varlığı belgelerle kanıtlanan ilk ve en eski dönem
İslamiyet'in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı Dönemi'dir.
(II) Bu dönem edebiyatı; dil, anlatım, duyuş ve zevk itiba-
riyle yabancı etkilerden uzak ve millî bir edebiyat niteliğin-
dedir. (III) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere ikiye ayrılan
bu dönemin sözlü edebiyat ürünleri arasında koşmalar,
gazeller, semailer, varsağılar yer alır. (IV) Bunlar; günlük
yaşantıdan izler taşıyan, halkın konuştuğu dille söylenen
ürünlerdir. (V) Şiirler, "şaman, kam, baksı, ozan" gibi adlar
verilen kişilerce "kopuz" eşliğinde söylenmiştir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi
yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III D) IV
E) VⓇ
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
1. (1) Varlığı belgelerle kanıtlanan ilk ve en eski dönem İslamiyet'in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı Dönemi'dir. (II) Bu dönem edebiyatı; dil, anlatım, duyuş ve zevk itiba- riyle yabancı etkilerden uzak ve millî bir edebiyat niteliğin- dedir. (III) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere ikiye ayrılan bu dönemin sözlü edebiyat ürünleri arasında koşmalar, gazeller, semailer, varsağılar yer alır. (IV) Bunlar; günlük yaşantıdan izler taşıyan, halkın konuştuğu dille söylenen ürünlerdir. (V) Şiirler, "şaman, kam, baksı, ozan" gibi adlar verilen kişilerce "kopuz" eşliğinde söylenmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) VⓇ
Avlap meni koymangiz
Ayık ayıp koymangiz
Akar közüm uş tengiz
Teğre yöre kuş uçar
AYDIN Y
Günümüz Türkçesiyle
Beni avlayıp bırakmayın (ne olur)
Söz verip sözünüzden caymayın
Gözlerim(den) deniz gibi (yaşlar) akıyor işte
(Öyle ki akan gözyaşlarımın) çevresinde kuşlar uçu-
şuyor
Bilig of
(Akil H
Bilgi
Bu dizelerin, dil, üslup, içerik bakımından ince-
lendiğinde Türk edebiyatının hangi döneminin
ürünü olduğu söylenebilir?
Kö
A) Islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Yazılı Dönemi
B) İslamî Dönem Türk Edebiyatı
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönemi
D) Batr Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Dönemi
F) Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı
u
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
Avlap meni koymangiz Ayık ayıp koymangiz Akar közüm uş tengiz Teğre yöre kuş uçar AYDIN Y Günümüz Türkçesiyle Beni avlayıp bırakmayın (ne olur) Söz verip sözünüzden caymayın Gözlerim(den) deniz gibi (yaşlar) akıyor işte (Öyle ki akan gözyaşlarımın) çevresinde kuşlar uçu- şuyor Bilig of (Akil H Bilgi Bu dizelerin, dil, üslup, içerik bakımından ince- lendiğinde Türk edebiyatının hangi döneminin ürünü olduğu söylenebilir? Kö A) Islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Yazılı Dönemi B) İslamî Dönem Türk Edebiyatı İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönemi D) Batr Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Dönemi F) Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı u
#26. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarını diğer
ulusların destanlarından ayıran bir özelliktir?
A) Savaşlar, yiğitler ve erdemlerin etkili şiirsel söyleyiş-
lerle anlatılması
B) Manzum savaş ve kahramanlık hikâyeleri olması
C) Lirik, epik ve dramatik öğelerin bir arada olmaları
D) Kahramanların savaşırken kendi toplumlarının yarar
ve mutluluklarını düşünmeleri
E) Genellikle yazıya geçirilemeyip sözlü gelenekte
kalmaları
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
#26. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarını diğer ulusların destanlarından ayıran bir özelliktir? A) Savaşlar, yiğitler ve erdemlerin etkili şiirsel söyleyiş- lerle anlatılması B) Manzum savaş ve kahramanlık hikâyeleri olması C) Lirik, epik ve dramatik öğelerin bir arada olmaları D) Kahramanların savaşırken kendi toplumlarının yarar ve mutluluklarını düşünmeleri E) Genellikle yazıya geçirilemeyip sözlü gelenekte kalmaları
ŞİİR / Halk Edebiyatı Nazım Biçim ve Türleri
I.
II.
III.
IV.
V.
Örnek 7
I. Grup
● Ayin
• Didaktik üslup
• Şathiye
• Karacaoğlan
Yunus Emre
II. Grup
• Kaygusuz Abdal
• Semai
. Nutuk
• Mevleviler
I ve II. grupta verilenler eşleştirildiğinde I. gruptan han-
gisi dışta kalır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Örnek 8
İLAHİ ---- Allah Sevgisi
DESTAN ---- Kayıkçı Kul Mustafa
Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı-
1 1 matinilmelidir?
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
ŞİİR / Halk Edebiyatı Nazım Biçim ve Türleri I. II. III. IV. V. Örnek 7 I. Grup ● Ayin • Didaktik üslup • Şathiye • Karacaoğlan Yunus Emre II. Grup • Kaygusuz Abdal • Semai . Nutuk • Mevleviler I ve II. grupta verilenler eşleştirildiğinde I. gruptan han- gisi dışta kalır? A) I B) II C) III D) IV E) V Örnek 8 İLAHİ ---- Allah Sevgisi DESTAN ---- Kayıkçı Kul Mustafa Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı- 1 1 matinilmelidir?
¡
S
A
L
L
G
R
M 4.
A
11
Ulu dağlar sarp kayalar
Geçelim Bağdat üstüne
E) Satirik:
Feylesof Rıza'yım dinsiz anlama
Dini ben öğrettim kendi babama
Cambazım, her ipte oynarım amma
Sırat köprüsünden geçemem hocam
Belimizde kılıcımız kirmani
Taşı deler mızrağımın temreni
Hakkımızda devlet vermiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir.
Âşık tarzı halk şiirinin 19. yüzyıldaki ünlü temsilcisi
Dadaloğlu'ndan alınan bu dörtlükle aşağıdakilerden
hangisi arasında ilişki kurulamaz?
A) Koçaklama
B) Koşma
C) Epik Şiir
6) İmgesel söyleyiş
(E) Meydan okuma
AYT EDEBİYAT SORU BANKASI
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
¡ S A L L G R M 4. A 11 Ulu dağlar sarp kayalar Geçelim Bağdat üstüne E) Satirik: Feylesof Rıza'yım dinsiz anlama Dini ben öğrettim kendi babama Cambazım, her ipte oynarım amma Sırat köprüsünden geçemem hocam Belimizde kılıcımız kirmani Taşı deler mızrağımın temreni Hakkımızda devlet vermiş fermanı Ferman padişahın dağlar bizimdir. Âşık tarzı halk şiirinin 19. yüzyıldaki ünlü temsilcisi Dadaloğlu'ndan alınan bu dörtlükle aşağıdakilerden hangisi arasında ilişki kurulamaz? A) Koçaklama B) Koşma C) Epik Şiir 6) İmgesel söyleyiş (E) Meydan okuma AYT EDEBİYAT SORU BANKASI
Bir gerçeğe bel bağladım erenler
Aldı benliğimi, bitirdi beni
Damla idim, bir ırmağa karıştım
Denizden denize götürdü beni
Nice kaptan kaba boşaldım, doldum
Karıştım denize, deniz ben oldum
Damlanın içinde evreni buldum
Yine benden bana getirdi beni
Bu dizeler içerik özellikleri dikkate alındığında
aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Devriye
B) Şathiye
C) Nutuk
D) Deme
E) Nefes
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
Bir gerçeğe bel bağladım erenler Aldı benliğimi, bitirdi beni Damla idim, bir ırmağa karıştım Denizden denize götürdü beni Nice kaptan kaba boşaldım, doldum Karıştım denize, deniz ben oldum Damlanın içinde evreni buldum Yine benden bana getirdi beni Bu dizeler içerik özellikleri dikkate alındığında aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir? A) Devriye B) Şathiye C) Nutuk D) Deme E) Nefes
10.
Üze kök tengri asra yağız yir kılındukda iki ara kişií ogli
kılınmış. Kişi oglinda üze eçüm apam Bumin Kagan, İs-
temi Kagan oluxmus. Olurupan Türk budunung ilin törüsin
tutabirmiş, itibirmiş. (Üstte mavi gök, altta kara yer yaratıl-
dığında ikisi arasında insanoğlu yaratılmış. İnsanoğullari
üstüne atalarım Bumin Kağan, İstemi Kağan hükümdar
olmuş. Hükümdar olup Türk milletinin ilini, töresini tut-
muş, düzenlemiş.)
Bu parça aşağıdaki dönemlerin hangisine ait olabilir?
A) Geçiş Dönemi
B) Yazılı edebiyat
C) Sözlü edebiyat
D) Islami Dönem
E) Tanzimat Dönemi
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
10. Üze kök tengri asra yağız yir kılındukda iki ara kişií ogli kılınmış. Kişi oglinda üze eçüm apam Bumin Kagan, İs- temi Kagan oluxmus. Olurupan Türk budunung ilin törüsin tutabirmiş, itibirmiş. (Üstte mavi gök, altta kara yer yaratıl- dığında ikisi arasında insanoğlu yaratılmış. İnsanoğullari üstüne atalarım Bumin Kağan, İstemi Kağan hükümdar olmuş. Hükümdar olup Türk milletinin ilini, töresini tut- muş, düzenlemiş.) Bu parça aşağıdaki dönemlerin hangisine ait olabilir? A) Geçiş Dönemi B) Yazılı edebiyat C) Sözlü edebiyat D) Islami Dönem E) Tanzimat Dönemi
B
2.3
14. I. Dadaloğlu-koçaklama
II. Karacaoğlan-varsağı
III. Yunus Emre ilahi
IV. Köroğlu-semai
V. Seyrani-taşlama
Yukarıdakilerin hangisinde halk ozanının özdeşleştiği na-
zım şekli veya türü yanlış eşleştirilmiştir?
ALP
B) I
2HF
DIV
E) V
Diğer sayfaya geçiniz.
16.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
B 2.3 14. I. Dadaloğlu-koçaklama II. Karacaoğlan-varsağı III. Yunus Emre ilahi IV. Köroğlu-semai V. Seyrani-taşlama Yukarıdakilerin hangisinde halk ozanının özdeşleştiği na- zım şekli veya türü yanlış eşleştirilmiştir? ALP B) I 2HF DIV E) V Diğer sayfaya geçiniz. 16.
esirle
ni ve
16. Pir Sultan Abdal'la ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 16. yüzyılda Sivas dolaylarında yaşamıştır.
B) Şiirlerinin ana konuları aşk, tasavvuf ve
kavga olup inançlarını tayizsiz bir tutumla
aktarmıştır.
C) Alevî-Bektaşî edebiyatının yedi büyük
şairinden biri kabul edilir.
D) Deyişlerinin bir bölümünde, devlet düzenini
ve toplumun bozulmuşluğunu eleştirmiştir.
Aruz ölçüsüyle yazdığı, divan şiiri geleneğinin
etkisindeki şiirleri bir divan oluşturmaktadır.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
esirle ni ve 16. Pir Sultan Abdal'la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 16. yüzyılda Sivas dolaylarında yaşamıştır. B) Şiirlerinin ana konuları aşk, tasavvuf ve kavga olup inançlarını tayizsiz bir tutumla aktarmıştır. C) Alevî-Bektaşî edebiyatının yedi büyük şairinden biri kabul edilir. D) Deyişlerinin bir bölümünde, devlet düzenini ve toplumun bozulmuşluğunu eleştirmiştir. Aruz ölçüsüyle yazdığı, divan şiiri geleneğinin etkisindeki şiirleri bir divan oluşturmaktadır.
Göktürk Devletinin kuruluşundan yarım asır sonra, Türk Beylerinin anayurttan uzaklaşarak,
kendilerini Çin'in yumuşak ipeklerine ve hileci siyasetine kaptırıp bozulduklarını anlatır. Eskisi gibi
iyi ve bilgili olmayan bu beylerin elinde Türk Devletinin nasıl sarsılıp yıkıldığını aydınlatır. Bu
yüzden tam elli yıl, Çin ilinde esir yaşayan doğu Türklerinin, esirlik hayatına alışamayarak,
durmaksızın isyan ettiklerini ve sonunda muvaffak olduklarını, yeniden istiklâl kazandıklarını
anlatır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kutadgu Bilig
B) Orhun Yazıtları
C) Oğuz Kağan Destanı
D) Divan ü Lügat'it Türk
E) Ergenekon Destanı
HE WINNE
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
Göktürk Devletinin kuruluşundan yarım asır sonra, Türk Beylerinin anayurttan uzaklaşarak, kendilerini Çin'in yumuşak ipeklerine ve hileci siyasetine kaptırıp bozulduklarını anlatır. Eskisi gibi iyi ve bilgili olmayan bu beylerin elinde Türk Devletinin nasıl sarsılıp yıkıldığını aydınlatır. Bu yüzden tam elli yıl, Çin ilinde esir yaşayan doğu Türklerinin, esirlik hayatına alışamayarak, durmaksızın isyan ettiklerini ve sonunda muvaffak olduklarını, yeniden istiklâl kazandıklarını anlatır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kutadgu Bilig B) Orhun Yazıtları C) Oğuz Kağan Destanı D) Divan ü Lügat'it Türk E) Ergenekon Destanı HE WINNE
9.
Tasavvuf edebiyatında ürün veren şairlerin çoğu Yunus
Emre'nin izinde yürümüştür. XIV. ve XV. yüzyıl ozanların-
dan ---- Yunus Emre'nin söyleyişini benimseyerek aynı
yolda şiirler yazmıştır:
Beylerimiz civan gülün üstüne
Ağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Urum Abdalları postun eğnine
Bağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılar-
dan hangisi getirilmelidir?
A) Pir Sultan Abdal
C) Hacı Bayram Veli
E) Süleyman Çelebi
B) Nesimi
D) Kaygusuz Abdal
YAYINLARI
LIWA an
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
9. Tasavvuf edebiyatında ürün veren şairlerin çoğu Yunus Emre'nin izinde yürümüştür. XIV. ve XV. yüzyıl ozanların- dan ---- Yunus Emre'nin söyleyişini benimseyerek aynı yolda şiirler yazmıştır: Beylerimiz civan gülün üstüne Ağlar gelir şahım Abdal Musa'ya Urum Abdalları postun eğnine Bağlar gelir şahım Abdal Musa'ya Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılar- dan hangisi getirilmelidir? A) Pir Sultan Abdal C) Hacı Bayram Veli E) Süleyman Çelebi B) Nesimi D) Kaygusuz Abdal YAYINLARI LIWA an
1. 1. Asıl bölümüne "bent", nakaratlarına ise "bağ-
lama" adı verilen anonim halk edebiyatı nazım
biçimidir. (Türkü)
II. Tarikata yeni girmiş dervişlere tarikat kurallarının
anlatıldığı nazım türüdür. (Şathiye)
III. 8'li hece ölçüsüyle ve kendine has bir ezgiyle
söylenen tekke edebiyatına ait bir nazım türü-
dür. (İlahi)
IV. Aşık tarzı halk şiirinin en yaygın biçimidir ve özel
bir ezgiyle, 8'li hece ölçüsüyle söylenen nazım
biçimidir. (Koşma)
V. Tek dörtlükten oluşan ve asıl söylenmek istenen
son iki dizede verilen nazım biçimidir. (Mani)
Numaralanmış açıklamalardan hangisi ya da
hangileri ayraç içindeki Ifadeyle uyuşmamak-
tadır?
A) Yalnız II.
B) Yalnız IV.
D) II. ve IV.
C) III. ve IV.
E) III. ve V.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
1. 1. Asıl bölümüne "bent", nakaratlarına ise "bağ- lama" adı verilen anonim halk edebiyatı nazım biçimidir. (Türkü) II. Tarikata yeni girmiş dervişlere tarikat kurallarının anlatıldığı nazım türüdür. (Şathiye) III. 8'li hece ölçüsüyle ve kendine has bir ezgiyle söylenen tekke edebiyatına ait bir nazım türü- dür. (İlahi) IV. Aşık tarzı halk şiirinin en yaygın biçimidir ve özel bir ezgiyle, 8'li hece ölçüsüyle söylenen nazım biçimidir. (Koşma) V. Tek dörtlükten oluşan ve asıl söylenmek istenen son iki dizede verilen nazım biçimidir. (Mani) Numaralanmış açıklamalardan hangisi ya da hangileri ayraç içindeki Ifadeyle uyuşmamak- tadır? A) Yalnız II. B) Yalnız IV. D) II. ve IV. C) III. ve IV. E) III. ve V.
AYT/TDE-SB1
(
3
5. Kaşların yay, kirpiğin ok 8
Sana mail olanlar çok
Şu cihanda akranın yok
O kaşları keman gelsin
Gevheri'yi kimse bilmez C
Âşıkın ağlatan gülmez
İsmini söylemek olmaz
Filan kızı filan gelsin
0
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A)8'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı
Bütün dizelerde redif olduğu
C) Kafiye düzenlerinin aynı olduğu
Duraklarda belli bir düzene uyulmadığı
E) Tapşırmaya yer verildiği
7.
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
AYT/TDE-SB1 ( 3 5. Kaşların yay, kirpiğin ok 8 Sana mail olanlar çok Şu cihanda akranın yok O kaşları keman gelsin Gevheri'yi kimse bilmez C Âşıkın ağlatan gülmez İsmini söylemek olmaz Filan kızı filan gelsin 0 Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A)8'li hece ölçüsü ile kaleme alındığı Bütün dizelerde redif olduğu C) Kafiye düzenlerinin aynı olduğu Duraklarda belli bir düzene uyulmadığı E) Tapşırmaya yer verildiği 7.
Ľ
12. Güney Anadolu'da yaşayan bir Türk boyunun özel bir
ezgiyle söylediği bir nazım biçimidir. 3 ile 5 dörtlük arasınd
değişir. 8'li hece ölçüsüyle söylenir. "Bre, hey" gibi
seslenmeler bu nazım biçiminde sıklıkla kullanılır.
Bu parçada aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden söz
edilmektedir?
A) Koçaklama B) KalenderiC) Varsağı D) Destan E) Nefes
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
Ľ 12. Güney Anadolu'da yaşayan bir Türk boyunun özel bir ezgiyle söylediği bir nazım biçimidir. 3 ile 5 dörtlük arasınd değişir. 8'li hece ölçüsüyle söylenir. "Bre, hey" gibi seslenmeler bu nazım biçiminde sıklıkla kullanılır. Bu parçada aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden söz edilmektedir? A) Koçaklama B) KalenderiC) Varsağı D) Destan E) Nefes
S
R
18. Aşağıdaki dizelerden hangisi farklı bir şiir geleneğiyle
yazılmıştır?
A) Ağlayı ağlayı düştüm yollara
Karışayım boz bulanık sellere
B) Değirmenden geldim beygirim yüklü
Şu kızı görenin del'olur aklı
C) Aşamazsın Karaman'ın ilini
Köprüsü yok geçemezsin selini
D) Ağlamışsın gözyaşını sileyim
Söyle derdin neyse ben de bileyim
E) Ani bir üzüntüyle bu rüyadan uyandım
Tekrar o alev gömleği giymiş gibi yandım
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
S R 18. Aşağıdaki dizelerden hangisi farklı bir şiir geleneğiyle yazılmıştır? A) Ağlayı ağlayı düştüm yollara Karışayım boz bulanık sellere B) Değirmenden geldim beygirim yüklü Şu kızı görenin del'olur aklı C) Aşamazsın Karaman'ın ilini Köprüsü yok geçemezsin selini D) Ağlamışsın gözyaşını sileyim Söyle derdin neyse ben de bileyim E) Ani bir üzüntüyle bu rüyadan uyandım Tekrar o alev gömleği giymiş gibi yandım
10. Karac'oğlan der ki: Ölüp ölünce
Ben de güzel sevdim kendi halımca
Varip gurbet ile vasıl olunca
Dostlardan haberim al, melil melil.
Bu dizelerin, biçim ve üslup özellikleri dikkate alındı-
ğında, aşağıdakilerin hangisine ait olduğu söylenebi-
lir?
A) Âşık edebiyatı
B) Anonim halk edebiyatı
C) Tekke edebiyatı
D) Divan edebiyatı
E) Servetifünun edebiyatı
Paunt
Lise Türkçe
Halk Şiiri Özellikleri
10. Karac'oğlan der ki: Ölüp ölünce Ben de güzel sevdim kendi halımca Varip gurbet ile vasıl olunca Dostlardan haberim al, melil melil. Bu dizelerin, biçim ve üslup özellikleri dikkate alındı- ğında, aşağıdakilerin hangisine ait olduğu söylenebi- lir? A) Âşık edebiyatı B) Anonim halk edebiyatı C) Tekke edebiyatı D) Divan edebiyatı E) Servetifünun edebiyatı Paunt