İmge ve Söz Sanatları Soruları

e buret 1. Akrep gibisin kardeşim Korkak bir karanlık içindesin VI. Serçe gibisin kardeşim Serçenin telaşı içindesin III. Midye gibisin kardeşim Midye gibi kapali IV. Ve sönmüş bir yanardağ ağzı gibi Korkunçsun kardeşim. 11 Ve hâlâ şarabımızı vermek için Üzüm gibi eziliyorsak, kabahat senin Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangi ikisind hem benzetme hem de istiareye (eğretileme) yer ve rilmemiştir? A) I ve II. B) I ve IV. C) II ve III. D) III ve IV. E) IV ve V. Robohat Securdic fa AYT SORU BANKA

Akşam der ki gün düşünce Hüzün çöker ince ince Saçlanma karlar yağar Beyaz döker ince ince Düşlerim yalnız üşüyor Sensizliğin ateşinde Umutlarım bekleşiyor Odamın her köşesinde Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yok- tur? A) Tecahüliarif B) İstiare e) intak Teşhis E) Tezat E

nel lo 8. Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda Ateşten kızaran bir gül arar da Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi YAYIN DEN 1. İkinci dizede "yolcu" sözcüğü, benzetme amacı olmadan başka bir sözcük yerine kullanılmıştır. (istiare) II. "Çoban çeşmesi"nin bağdan bağa gezmesi do- ğal sebepler dışında bir nedene bağlanmıştır. (Hüsnüt@lil) III. Çok bilinen ve birçok şiirde işlenen hikâyedeki kişilere göndermede bulunulmuştur. (Telmih) IV. Dördüncü dizede "çoban çeşmesi'ne insana özgü nitelikler verilmiştir. (Teşhis) Dörtlükle ilgili numaralanmış cümlelerdeki açıklamalardan hangileri ayraç içinde verilen söz sanatıyla eşleştirilebilir? C) 1, II, III ve IV er se p A) I ve II B) I ve III DJH ve tv E IL III ve IV ri 97

C) Durak + D) Tezat + E) Zengin uyak + 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen söz sanatının örneği yoktur? A) Böyledir Mevlâ'dan kesme sen ümid Gün doğmadan neler doğar demişler (İrsalimesel) B) Hacet-i dünya için sen varırsın yüz yere Hacet-i ukba için hiç komazsın yüz yere (Cinas) ✓ en C) Arz-ı hâl etmeye câna seni tenhâ bulamam, Seni tenhâ bulicak kendimi aslâ bulamam (Mürsel mecaz) 22) + gib Sen serv-kaddi bulmağa ebrün gözi yaşı Seylâb oldi şehri aradı sokak sokak (Hüsnütalil) an E) Yüzüne gül diline bülbül ü sünbül saçına Dişine dür lebine hokka-i mercan dediler (Tenasüp)

52 3. Şu karşı yaylada göç katar katar Bir güzel sevdası gözümde tüter Erlede Bu ayrılık bize ölümden beter Geçti dost kervanı eyleme beni Altı çizili söz grubundaki anlam olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) Somut anlamlı sözcüklere soyut anlam yükleme B) Bir sözcüğü benzetme amacı olmadan başka bir sözcük yerine kullanma C) Bir sözcüğü hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek şekilde kullanma D) Doğaya ait niteliklerin insan dışındaki bir varlığa aktarılması E) İnsana ait bir özelliğin doğadaki bir varlığa aktarılması

18. Ne arzum, ne emelim, Yaralanmış bir elim, Ben gurbette değilim, Gurbet benim içimde! Bu dörtlükte kullanılan kafiyenin türü aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yarım B) Tam C) Zengin D) Tunç E) Cinasli

18. Ne arzum, ne emelim, Yaralanmış bir elim, Ben gurbette değilim, Gurbet benim içimde! Bu dörtlükte kullanılan kafiyenin türü aşağıdakiler- den hangisidir? A) Yarım B) Tam C) Zengin D) Tunç E) Cinasli

6. Çıkarmak itseler tenden çekip peykânın ol servin Çıkan olsun dil-i mecrûh peykân olmasın Yâ Rab Bu beyitte altı çizili sözle yapılan edebî sanat, aşağı- dakilerden hangisidir? Aintak B) Tevriye C) Teşhis D) Istiare E) Terrasüp

yonlar AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 74 Necati Beg Divanı'ndan alınan aşağıdaki beyitler- den hangisinin ikinci dizesinde farklı bir edebî sa- nata yer verilmiştir? A) Derd ile sen de bencileyin kanlar ağla kim Bugün banaysa yarın efendi sana imiş B) Meyl et gözüm yaşına eyâ serv-i hoş-hirâm Derler ki eyle iyliği âb-i revâna at C) Ey Yûsuf-i gül-çehre meseldir atalardan Ki düşman için kuyu kazan kaza boyunca D) Gider mi ey seng-dil zülfün hayâli sîneden Çün bilirsin muhkem olur kâfir yaptığı binâ E) Hoş olur sohbet-i mey gecede meh-tâb olicak Nûr saç meclise gel kim mâh demişiz sana G

14. Göz g Kurba 10. Gören saçın arasından yüzün parıltisini Sanır ki kara bulutun içinde gün doğmuş. Buc kile A A Bu dizelerde görülen en belirgin söz sanatı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Tesbih B) Tariz CYTeşhis D) Teşhis E) kinaye

si - 5. Pekiştirme sıfatlan, anlama güç katmak için sifat olan sözcüğün ilk hecesi alınıp sonuna "m, pr,s" ünsüzlerin- den uygun olanı getirilerek yapılır. Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uymayan bir pekiştirme sifat kullanılmıştır? A) Da lann etekleri sonbahann sapsan renderine bürünmüş B) Kupkuru çölleri su dirittiği gibi gönülleri de sevgi diriltir C) Derme çatma olanlann yerine yepyeni dükkanlar yapılacak b) Gezegenimiz devasa kozmik karanlıkta yapayalnız bir noktadir. E) Bu upuzun koridor binanın altındaki sığınağa çıkayor sanırım.

7. 1. Salındı bahçeye girdi Çiçekler selama durdu Mor menekşe boyun eğdi Gül kızardı utancından (Hüsnütalil) II. Ben toprak oldum yoluna Sen aşırı gözetirsin Şu karşıma göğüs geren Taş bağırlı dağlar mısın (Kinaye) III. Sev seni seveni Hak ile yeksan ise Sevme seni sevmeyeni Mısır'da sultan ise (Aliterasyon) IV. Zaman gelir ki cihan içre ins ü can kalmaz Değil değil yalnız ins ü cân, cihân kalmaz (İrsalimesel) V. Sizin oralarda da Güneş doğudan mi doğar Akşam olunca da gidişi Batidan mıdır (Tecahülüarif) Numaralanmış dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur? 7 B) II CW III D) IV E) V Diğer Sayfaya Geçiniz.

4. Istiare (egretileme), benzetmenin asıl unsurları olan benzeyen ya da kendisine benzetileni siyla yapılan edebi sanattır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde istiare vardır? A) Ak saçlı başını alıp eline, Kara hülyalara dal anneciğim! O titrek kalbini bahtın yeline, Bir ince tüy gibi sal anneciğim! B) Birisi olsun isterdim ki hiç kederli olmasın, Toprak gibi dertsiz olsun o, toprak gibi gülmezken. Biraksin manzaralara kâinatını zaman gibi Ve dinlesin gözlerini kapatarak kendini, bazen. C) Bir yağmur ince ince Çarpıyor şimdi cama Hasret kaldım sevince Korku yüzümde yama. D) Bu canım dünyanın orta yerinde Hayvanlar kadar bağlanamamışız birbirimize Yalan mı? Gözünü sevdiğim karıncalar İşte: Hamsiler sürü sürü Arılar bölük bölük geçer Leylekler tabur tabur E) Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer. Omrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul! Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer.

D-III- E) III - 1 - 1 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur? Tanri, Kur'an'da der ki: "Küllü men aleyhâ fân" Yaşamak öyle güzel ki Ölümü düşünmüyor insan (İktibas / Alıntı) rden B) Asma bahçelerinde dolaşan güzelleri Buhtunnasir put yaptı Ben ki zamansız bahçeleri kucakladım Güzeller bende kaldı (Telmih) C) Yok mu ey yolcu, bu yoldan dönmek? Yeniden Refref'e binmek yok mu? (İstifham) o un Beni öyle bir yalana inandır ki, Ömrümce sürsün doğruluğu. (Teşhis) Saadet benziyor boş bir seraba Düşüyor her seven gönül azaba (Teşbih) beves Savde Diğer sayfaya geçiniz. 3

Pek rengine aldanma felek eski felekdir Zirà feleğin meşreb-i nå-sâzı dönekdir Yå bister-i kemhâda ya virânede cân ver Çün bây ü gedâ hâke berâber girecekdir Allah'a sığın şahs-i halîmin gazabından Zîrâ yumuşak huylu atın çiftesi pekdir (Ziya Paşa) Bu şiirdeki altı çizili dizede görülen söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) İrsalimesel B) Mecazımürsel C) Istiare D) Tevriye E) Tecahülüarif

C)A D) E) 9. Ayağı yer mi basar zülfüne berdâr olanın Zevk u şevk ile verir cân u seri döne döne Bu beyitte altı çizili sözle yapılan edebî sanat aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Tevriye D) Intak B) Mecazımürsel C] Teşhis E) Kinaye 12. Tanzimat aydinlari geleneksel kültürde yoluna gitmiş ya ta amacı gütmüşlerdi romanlarında sıkça leler içerisinde kole Zaman zaman car getirilirken zaman değişimi konu edil