İmge ve Söz Sanatları Soruları

2. Hâk-i pâyine yetem der ömürlerdir muttasil Başını taştan taşa vurup gezer avare su Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır? A) Bir durumu, gerçekte olduğundan daha üstün gösterme B) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine kul- lanma C) Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma D) İnsanlara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma E) Bir olguyu, gerçek nedeninin dışında başka bir nedene bağlama

6. Gümüş bir dumanla kapandı her yer Yer ve gök bu akşam yayla dumanı Sürüler, çimenler, sarı çiçekler Beyaz kar, yeşil çam, yayla dumanı Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri vardır? A) istifham-teşbih B) Tezat-hüsnütalil Leffüneşr - mecazımürsel D) Tesbih-tenasūp E) Tecahülüarif-tevriye 2 ÜNİTE: Sir 160

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hüsnütalil sanatına yer verilmiştir? A) Kirpiklerini saplayıp durma bağrıma Bitsin artık bu savaş, yoruldum sevgili B) Sakın bir söz söyleme, yüzüme bakma sakın Sesini duyan olur, sana göz koyan olur C) Yaşayandan başkası bilmez yaşadığını Giden aldı götürdü yanlışını D) Gözyaşım aka aka döndü sellere Sevgilim bu hasretlik biter mi söyle E) İzin tozuna yüzlerin sürmeye Döküldü saçıldı gül ve yasemin $9/0

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen sanat yoktur? Bir merhamettir yanan, daracık odaların İsli (ambalarında, isli lambalarında. D) Ve yüzünü alıp çıktım öğleye doğru Çıkrıkçılar yokuşuna yağmur yağıyordu Telime B) Tatlı zaman! Ne uzaklara kaçmışsın Sanki bütün kadehlerimi içmişsin. C) Döndü Mecnun'a gönül, her gece Leyla diyerek Doht Matma Cihana sığmaz gönül, sevda bilerek E) Bu hüzün belli ki çok fidan kıracak Gönlümdeki taze goncaları solduracak (Tekrir) (Teşhis) Klarea (Telmih) yakın (Hüsnitalil) (İstiare)

K 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır? A) Elden gelen bir şey yoktu; herkes bunun sonu- cuna katlanacaktı. B) İşe alınacak personelin görevleri ve miktarlarını belirleyen bir yazı yazdık. C) İşi bırakmaya karar vermeden önce tüm seçe- nekleri denememi söyledi. D) Kimseye sormadan çekip gitmesi, oradakilerin tepkisine neden oldu. E) Yol boyunca tanıdık kimseye rastlamamış, okulda da kimseyi bulamamıştı.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde ve- rilen edebî sanat yoktur? A) Altın kulelerden yine kuşlar Tekrârını ömrün eder ilân (teşhis) B) Akşam, yine akşam, yine akşam Bir sırma kemerdir suya baksam (teşbih) C) Can kafeste durmaz uçar Dünya bir han, konan göçer (istiare) D) Yaşadığın bileyim bari bir kez ara da Ayrılık, ölüm gibi, şükür aşk var arada (cinas) E) Hiçbir yüz güzel değil Senin yüzünden (kinaye)

2. Uyandım baktım ki bir sabah Güneş vurmuş içime Kuşlara, yapraklara dönmüşüm Pir pir eder durur, bahar rüzgârında Bu dörtlükte aşağıdaki sanatlardan hangileri vardır? A) Teşbih teşhis Tenasüp- teşhis B) Tevriye teşbih D) Kinaye - teşhis E) Mecazımürsel - teşbih

7. Burada gömülmüş "Sarıkız" Bin taşa, bin bir pınara. Burada "Venüs"ler sayısız Burada dudaklarda yara. Bu dörtlükte, altı çizili sözcüklerle yapılan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir? B Telmih A) Teşhis D) Tezat C) Mübalağa E) Hüsnütalil

ve- =) 3 OZDEBİR YAYINLAR Halay çekilen toprak bu toprak değil. Çık hele Anadolu'ya, Kamyonlarla gel, kağnılarla gel gayri, O kadar uzak değil. 14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde imge kullanılma- mıştır? A) Kedim, ayak ucumda büzülmüş, uyumakta; İplik iplik sarıyor sükütu bir yumakta. B) Eğilmiş arza kanar, muttasil kanar güller; Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller. C) Uçun kuşlar, uçun doğduğum yere; Şimdi dağlarında mor sümbül vardır. D) Sen raksına dalarken için titrer derinden Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin; E) Ölüler beni serinliğe yakıştıramaz Çünkü hiç kimse çıkmak istemez bu mevsimden dışarı Diğer sayfaya geçiniz. fúj in le

A Gecenin bir vaktinde Eşiğine varan bendim Kuşlar yuvada, kurt inde Karanlığı yaran bendim noe inplat A) Bir kuş uçar önünden Dere ardından seslenir Ingbal Bu dörtlüğün dördüncü dizesinde görülen söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? TEST uloo mamil min lemhal C) Bir kuş misali uçup gittiler Sevinçlerim birer birer B) Biliyorum bu gece beni düşüneceksin Yüreğin tutuşacak ince bir alev gibi D) Ne zaman seni düşünsem Bir ceylan su içmeye iner E) Güzel şeyler düşünelim diye Yemyeşil oluvermiş ağaçlar (0 herple C) Damask

3. Ne sabahı göreyim ne sabah görüneyim Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları Islak bir yorgan gibi sımsıkı bürüneyim Örtün üstüme örtün serin karanlıkları Bu dörtlükte aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı yoktur? A) Ortak yönleri olan iki kavramdan zayıf olan, güçlü olana benzetilmiştir. B) Birden fazla anlamı bulunan bir sözcüğün yakın anlamı söylenip uzak anlamı kastedilmiştir. C) Aralarında ilgi olan karşıt kavramlar bir arada kullanılmıştır. D) Ahengi sağlamak için sözcük tekrarı yapılmıştır. İnsan dışı varlıklara insan özelliği verilmiştir.

1 I 1 A Bulutlar ufka yaklaşıyor önce. Ufuk görünmez oluyor son- ra. Bir sis kütlesi, denizin üstünden gelmeye başlıyor, göz göre göre. Güneşi donduracak kadar sert bir soğuk kap- liyor havayı. Kar geliyor, diyor şehrin yaşlıları. Sadece yaşlılar değil en genç insanlar bile anlıyor karın geldiğini. Bu parçada geçen "Güneşi donduracak kadar sert bir soğuk" sözünde, aşağıdaki açıklamaların hangisine uygun bir söz sanatı vardır? A) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine kullanma insanlara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma Bir durumu, gerçekte olduğundan daha üstün gösterme D) Bir sözcüğü, iki anlamını birden sezdirecek biçimde kullanma E) Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili başka şeyleri bir sıra gözeterek anlatma leci

7. Akşamı getiren sesleri dinle Dinle de gönlümü alıver gitsin Saçlarımdan tutup kor gözlerinle Yaşlı gözlerime daliver gitsin Bu dörtlükteki altı çizili sözcükte aşağıdakilerden hangisine uygun bir söz sanatı vardır? A) Bir sözcüğü, gerçek anlamı dışında başka bir sözcük yerine kullanma B) Bir sözcüğü karşıt anlamını düşündürecek biçimde kullanma C)/Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma Bir sözcüğü benzetme amacı olmadan başka bir sözcük yerine kullanma E) Bir durumu, gerçekte olduğundan daha üstün gösterme

5. inceldiyse hecr ile karınca gibi belin Firkat nice bir ola Süleyman ere umma Bu beyitte, Süleyman Peygamber'in karıncalarla ve hayvanlarla konuşması ve karıncaları uyararak onlan orduların ayakları altında ezilmekten kurtarması hatırlatılmıştır. Şairin bu açıklamaya uygun olarak kullandığı söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Hüsnütalil D) Telmih B) Leffüneşir C) Mübalağa E) Tecahülüarif

ÇAP/AYT 6. Aşkı var gönül yanar yumşanır muma döner Taş gönüller kararmış sarp-katı kışa benzer Bu beyitle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Âşık olmanın kişiye etkisinden söz edilmiştir. B) İki dize birbiri ile tezat hâlindedir. (C) Teşbihibeliğ sanatına yer verilmiştir. Soğuk günlerin insan psikolojisine etkisi verilmiştir. E) Nazım birimi beyittir.

5. Benzetmenin iki ana unsuru vardır: Benzeyen ve kendising benzetilen. Istiare (eğretileme) de bu iki ana unsurdan sade ce biri kullanılarak yapılan bir benzetme sanatıdır. Benze me, sadece "kendisine benzetilen" ile yapılırsa bu benze meye açık istiare; "benzeyen" ile yapılırsa buna kapalı istian denir. Yukarıdaki bilgilere göre, aşağıdaki dizelerin hangisinde kapalı istiare vardır? A) Sen omzunda yorgan, elinde torban, Sen mevsim işçisi, büyük gezginci. B) Perdeleri sımsıkı örtünce odamda ben, En fazla yaptığım şey ağlamak, ağlamaktı! 79 Deler her bakışın âşıkların bağrın geçer taşa Hele gayre kıyas etme Nedim'e pek yaman geçmiş D) Her yerden o, hem aynı bakış, aynı emelde, Bir kanlı gül ağzında ve mey kâsesi elde. E) Yıllardır ki bir kılıcım, kapalı kında, Kimsesizlik dört yanımda bir duvar gibi.