İmge ve Söz Sanatları Soruları

n- 9. Haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri belirgin bir şekilde kullanılmıştır? A) Teşhis-intak B) Tenasüp - Teşhis C) Teşbih-Tecahülüarif D) Hüsnütalil - Kinaye E) Mecazımürsel - Tariz

8. Neden böyle düşman Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? görünürsünüz, Dizelerinde şair "dost ve düşman" sözlerini kullana- rak hangi edebî sanattan yararlanılmıştır? A) İstiare C) Mübalağa E) Tezat B) Teşbih D) Tevriye N 12.

7. Her sabah başka bahar olsa da ben usandım Uğramam bahçelerin semtine gülden yandım Bu beyitteki altı çizili sözcükte aşağıdaki söz sanat- larından hangisi vardır? A) Telmih D) İstiare B) Tevriye E) Teşbih C) Kinaye

5. İçimde damla damla bir korku birikiyor Sanıyorum her sokak başını kesmiş devler Bu beyitin ilk dizesinde aşağıdaki edebî sanatların hangisinden yararlanılmıştır? A) Teşbih C) İstifham E) Hüsnütalil B) İstiare D) Teşhis

4. Cam basina ciktim anam gram yanmady 13 Mektup saldım yare aman mektup varmadı Etrafıma baktım anam kimse kalmadı Ağlama gelinim ağlama Beni yolumdan eyleme Sazaklara ev yapma anam o batar gider Uzaklara kız verme aman o yiter gider El kadarcık ekmeğin anam o bana yeter Ağlama gelinim ağlama Beni yolumdan eyleme Bu dizeler biçim ve içerik açısından aşağıdaki şiir türle- rinden hangisine örnek verilebilir? 27 (A) A) Türkü p Destan Mani EXAğit A Semai s 8

9 1. 11 111 IV [ Hüsnütalil: Bir olay ya da olgunun gerçekleş- mesini, asıl neden dışında başka bir nedene bağ- lama sanatıdır. Edebi Sanatlar Tenasüp (Uygunluk): Aralarında anlamca ilgi bulunan kelimeleri bir dize, beyit ya da bentte bir arada kullanma sanatıdır. Telmih: Misralarda, herkesçe bilinen bir olaya, kişiye, yere, esere ya da söze yer verme sana- tıdır. Eğretileme (İstiare): Teşbihin iki ana ögesinden yalnızca birinin kullanılmasıyla yapılan söz sana- tıdır. Kinaye: Bir sözün hem gerçek hem de mecaz anlamı düşündürecek şekilde kullanılmasıdır. Sözün mecaz anlamı ön plandadır. BI Toprak bir bakışınla kızıl renge büründü Yıldızlar ülfet içinde gündüz göründü Artık demir almak günü gelmişse zamandan, Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan Uçmakla konmadan kıyısız bir denizde ruh Benzer mi böyle bir kuşa Tufan içinde Nuh Kuşların türküsü damlar derenin şarkısına Sallar akşam Veli al goncaların kundağını Derlerdi kabul etmez idim şimdi inandım Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül Yukarıda numaralanmış söz sanatlarının hangisinin örneği yanlış verilmiştir? 7NV A) I E) V

3. Güç bela bir bilet aldım gişeden Yolculuk başladı Haydarpaşa'dan Yukarıdaki dizelerde altı çizili kelimelerle yapılan söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) İki taş heykel oldu vücudumuz kenarda Ruhumuz enginlere açıldı sandal gibi B) Çıktığın yolda bugün yelken açık, yapayalnız Gözlerin arkaya çevrilmeyerek, pervasız C) Koparıp öpmek için basacağı toprağı Bütün şehir bekliyor onu dizler üstünde D) İçimi bir çamaşır misali yere dökerek Yıkanmak istiyorum nehrin kenarında E) Zeytin gözlüm sana meylim nedendir Bu sevmenin kabahati kimdedir

Tok olanlar bilemez çektiğini aç kalanın Sırtı pek kimseye ahvâl-i şitâ yaz görünür Bu beyitte kullanılan edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir? A) Hüsnütalil C) İrsalimesel B) İktibas D) İstiare E) Mecazımürsel

bnew memelA then toode RO yla aşağıdaki söz UĞUR 12. Görünmez bir mezarlıktır zaman Şairler dolaşır saf saf Tenhalarında şiir söyleyerek Kim duysa Korkudan ölür Tahrip gücü yüksek Saatli bir bombadır patlar An gelir Attilâ İlhan ölür A) Tevriye C) Tenasüp-+ Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangisi yoktur? alle donnlılık Svan -Bersetune - mübabga E) Mübalağa.. B) Tecahülüarif D) Teşbih + ja f ek, eniy r. yl

oon varr a VİP Yayınları 6 21. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen sanat yoktur? A) Kirpiklerini saplayıp durma bağrıma Bitsin artık bu savaş, yoruldum sevgili (istiare) B) Yokluğunun hasretini unutmak için Göçmen kuşlar terk etti bir bir burayı (Tecahülüarif) C) Balık baştan kokar bunu bilmemek Seyrani gafilin ahmaklığından (İrsalimesel) D) Bir esmer kadındır ki kaldırımlarda gece Vecd içinde başı dik, hayalini sürükler (Teşbih) E) Bir sarmaşık uyanıyordu uykusunda Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında (Teşhis) Diğer sayfaya geciniz

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde veri- len edebî sanat yoktur? A) Bir delikanlı haramîdir deyü afv ettiler Asmadan kurtuldu ammâ çok sıkılmıştır şarab (Tevriye) B) Ölümü hatırlatan Halbuki hepimiz hayattayız (Tezat) ne var bu resimde Okadar yürekten çaldı ki Türküler aşındırdı kavalı (Hüsnütalil) D) Ve dörtnala, dümdüz bir mavilikte Kar yağıyor üstümüze, inceden (İstiare) E) Biliyorum Şiir, bir pencere kuşudur (Teşhis) 9. 71 YDIN YAYINLARI 1. Uykudan uyanmıs Dedim sarhoş m Ak ellerin elvan Dedim bayram II. Bu gönülün de Düşmen ura, Kim dilerse h Gövdesi ort Aşağıdakilerde Tüklerin ortak A) 11'li hece c B) Alındığı şii C) Nazım şe D) Ahenk ur E) Teşbih s

12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "hüsnütalil (güzel neden bulma)" sanatı yapılmıştır? A) Mutlak rüyalarındandır bu taze açmış güller Bu yumuşak aydınlık, dalların tepesinde B) Her şey yerli yerinde; bir dolap uzaklarda Azapta bir ruh gibi gıcırdıyor durmadan C) Hazların âleminde yumulmuş kirpiklerin Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu D) Ben de âşık gibi burada bir gün ölürsem Tanrim mukaddes etsin seni gördüğüm günü E) Biliyorum gölgede senin uyuduğunu Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin

anon ediği- masini vurgulamak, saptamada bulunmak aşk/Korkmuyorum yine de kelebeğim ben arkadaşlarla dolaşıyorduk; Hamamönü'nde A hedefimiz, görmeyi çok arzuladığım Tacettin Dergâhi'ydı. Sağ tarafımızdaki temiz yüzlü don- durmacıdan dondurma aldık ve kâğıt beşliği ve üç demir lirayı tezgâhın üzerine koyduktan son- ra, "Dikkat et, sahip ol, para çabuk uçar!" diyerek dondurmacıyı uyardım. Gülümsedi. Bu parçada alıntı cümlede konuşan kişinin başvurduğu anlam olayı aşağıdakilerden han- N gisinde doğru açıklanmıştır? A Para sözcüğüne kişiye özgü nitelik verilmiştir. B) Bir kavramın adının yerine iki ya da daha çok sözcükle-e-kavramı adlandırma yoluna gidil- mistir. Dolaylı anlatıma ve dolaylamaya başvurul- muştur. DY Bir söz hem gerçek hem mecaz anlama gele- bilecek şekilde kullanılmıştır. G Doğadan insana nitelik aktarımı yapılmıştır. L 16

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen ede- bî sanat yoktur? A) Hasırlar ördürdüm her bir tarafı sazdan Âşıklar vaz geçer mi elindeki sazdan (Cinas) B) Seller aktı gitti, biz kaldık Bulutlar uçtu gökyüzünden (İstiare) C) Sardi kati geçe dünyayı siyah bir kefene Bir emel yıldızı göz kırpıyor ancak aradan (Tecahülüarif) D) Yağmursuz gülmeyi bilmiyor ki kuraklık Beynimi yüreğime nasıl haykırsam bu akşam (Teşhis) Beyaz gerdanına inip saçılan Zülüf müdür kâkül müdür tel midir (İstifham)

7. Ah efendi bize karşı İstanbul Neden böyle bir sert, yalçın taş gibi Bu şiirin birinci dizesinde geçen "İstanbul" söz- cüğünde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? A) Telmih C) Kinaye E) Tecahülüarif BMecazımürsel D) Istiare

9. Kırlarda çiçekler hep boyun büktü Ağaçlar hüznünden yaprağın döktü Akşam bile şehre erkenden çöktü Sen gittin sevgilim düzen değişti Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yok- tur? A) Hüsnütalil BY Teşhis C) Tenasüp aygunluk D) Kapalı istiare E Tecahülüarif V badany 8 $ A A 4