İsim Soruları

17. Sifat görevindeki eylemsilerin kurduğu öbekler, kurallı birleşik sıfatların bir başka türünü oluştu- rur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu biçimde oluşturulmuş kurallı birleşik sifat yoktur? A) Akıllı uslu çocukları kaydetmişsiniz dersane- ye. B) Sonradan görme insanları buraya sokma. C) Elden düşme makinelerle fabrika açtı. D) Evde oturan kadın daha mutsuz. E) Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez.

18. Sifat göreviyle kullanılan ikilemeler de kurallı bir- leşik sıfatların bir türü sayılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla oluşturulmuş kurallı birleşik sifat yoktur? A) Komando giysili çocuklar etrafta geziyor. B) Evsiz barksız insanlar ilerde tehlike oluştura- cak. C) Analı babalı çocuklar buraya geldiler. D) Fransa bugünlerde tatsız tuzsuz olaylar yaşı- yor. Zamanlı zamansız ziyaretler hoşuma gitmi- yor.

22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz, sıfat öbeği (grubu) değildir? A) Komisyoncunun gösterdiği ev, çok büyük. B) Sarhoş gibi sarsak sarsak yürüyen sipayı izli- yordu. C) Yağmur dün kurşun gibi yağıyordu. D) Omzunda şalıyla kırık bir bahçe kanepesinde oturuyor. E) Kurultaya yüzü aşkın bilim adamı katılıyor. 155 THE

16. Sayı sıfatlarıyla kurulmuş tamlamalarda tamlanana -lik, -lik, -luk, -lük eki getirilerek kurallı birleşik si- fat oluşturulur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-lik, -lik" oki kurallı birleşik sifat yapma amacıyla kullanıl- mamıştır? A) Bir günlük işi on günde ancak tamamladı. B) Karşılıklı sözler başlayınca ortam gerildi. C) Yüz yirmi kiloluk adam yirmi kilo vermiş. D) Kırk yıllık dostum buraya gelecek de beni ara- mayacak. E) Yüz Yıllık Yalnızlık muhteşem bir romandır.

14. Kuralli birleşik sifat oluşturma yollarından bir başkası şudur: Takısız ad tamlamasının sonuna, -l, (-li, -lu, -lü) eki getirilir ve takısız ad tamlaması başka bir adı etkileyen sifat gibi kullanılır. (altın madalya-li sporcu) ad Takısız tamlama sifat görevinde Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu biçimde oluşmuş bir kurallı birleşik sifat yoktur? A) Pamuk yürekli kadın bize neler yapmış. B) Evden keten pantolonlu bir çocuk çıktı. C) Mavi gözlü adam Nazım'a benziyor. D) Gül yanaklı yarim seni çok özledim. E) Karşıdaki demir kapılı evde oturuyorum.

12. Birleşik sıfatlar kaynaşmış birleşik sıfatlar ve ku- rallı birleşik sıfatlar (sifat öbekleri) olmak üzere iki bölümden oluşur. Kaynaşmış birleşik sıfatlar, iki sözcüğün anlam ve görev bakımından kaynaşıp tek bir sözcük biçimine dönüşmesiyle oluşmuş si- fatlardır. Bunlar birleşik yazılır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sı- fat anlamca kaynaşmış birleşik sıfat değildir? A) Son model arabasıyla bize hava atıyor. B) Canciğer arkadaşlar şimdi kanlı bıçaklı. C) Vurdumduymaz öğrenciyle bir adım ilerleye- mezsiniz. D) Pisboğaz çocuk iki kilo böreği bitirdi. E) Birtakım sorunlar yüzünden burdan ayrıldı. 154 15

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki sifat basit yapıh değildir? A) Ölü Deniz gittikçe gerçekten ölüyor. B) Sağlık için bol meyve yemek lazım. C) İşimizi bitirmek için az zamanımız var. D) Son kitabı burada iki günde bitti. E) İri gövdesiyle bile iyi koşuyor.

8. Ad ya da eylem soylu sözcüklere yapım eki ekle- nerek oluşturulan sifatlar "türemiş" sıfattır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türemiş sifat değildir? A) Akıllı öğrenci başkasının sözüyle hareket et- mez. B) Burada yapacak iş kalmadı artık. C) Verilmiş sadakamız varmış ki kurtulduk. D) Birçok mezun öğrenci tercih yapmadı. E) Tansiyonu nedeniyle tuzsuz yemekler getiri- yor. 153

TEST 10 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sifat yoktur? A) Adamın temizi de başka oluyor. B) Doğruyu söyleyeni kimse sevmiyor. C) Söz büyüğün, su küçüğündür. D) Köyün ihtiyarları yenilikleri anlamıyor. E) Saçlarındaki aklık ona yakışıyor.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sifat yoktur? A) Hastalar iki saattir kuyrukta. B) Burası baştan başa yeşilliktir. C) Karakterliler ne yazık ki yükselemiyor. D) Bu işyeri yağcılar kenti olacak yakında E) Beyaz, üstüne çok yakışmış.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sifat yoktur? A) Zenginin mali fakirin konuşma konusudur. B) Yiğidi kılıç kesmez, bir acı söz öldürür. C) Eski buzdolabınızı getirin yenisini verelim. D) Alçaklar arkamızdan demediklerini bırakma- dilar. E) Yoksulluk son zamanlarda giderek artıyor.

arekok initiomipag net gast 5. Sıcak yerlerin bütün şafağı, bu pembelikten ibaret ka- 11 liyor. Bundan sonra titrek bir duman her yeri dola- şıyor; bir ihtişam içinde yavaş yavaş her şey kaybolu- III Shay yor, ufuk menekşe rengine giriyor, gökyüzü lacivert bir hâl alıyor. Koyu mavi bir gece bütün manzarayı yıldız- IV li kanatları altına çekiyor. V elme Bu parçada numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 1- Belgisiz sifat C) IIl-Belgisiz zamir B) II - İşaret zamiri D) IV-Somut isim E) V-Hål eki almış isim

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler tür bakımından birbirleriyle aynıdır? A) Günümüzde farklı alanlarda kullanılan uydular günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. B) Uluslararası bir firma insanların ömrünü tahmin etmeye yarayan biyolojik saat üretti. C) Psikiyatrik uygulamaların omurgasını hasta ile yapı- lan görüşmeler oluşturur. 1 1 D) Alışkanlıklar en derin gerçeklerin anlamını, en güzel duyguların ürpertisini unutturabilir. E) Ormandan yola akan suyun donduğu dönemeçte iyice savruldu araç. 1 3 1 The Kafadengi

3. Türk yazınının en önemli yapıtlarından olan Dede Korkut 1 Hikâyeleri, yeniden okurlarla buluştu. İnsanı kendi || evreninden içeri alan hikâyeleri keyifle okuyabiliyorsunuz. ||| IV Ne kadar okursanız okuyun, şiirselliğin tadına V doyamıyorsunuz. Bu cümlelerdeki numaralanmış sözcük ve sözlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) sözcük, üstünlük bildiren belirteçtir. B) II. sözcük, tekrar anlamlı belirteçtir. C) III. sözcük, yer-yön belirtecidir. D) IV. sözcük, durum belirtecidir. E) V. söz, zaman belirtecidir.

I. Yılanın başı küçükken ezilmeli. II. Tarlanın iyisi suya yakın, daha iyisi eve yakın. III. Boş gezmekten bedava çalışmak yeğdir. IV. Atılan ok geri dönmez. V. Her çok azdan olur. Bu atasözleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, zaman belirteci yardır. B) II. cümlede, üstünlük zarfı kullanıtmiştir. C) III. cümlede, durum zarfı vardır. D) IV. cümlede, yer-yön zarfı kullanılmıştır. E) V. cümlede, nicelik belirteçleri vardır.

10. Henüz 28 yaşındayken yazdığı mektuplara bakılırsa Dos- toyevski, acıdan sanat çıkaracak niteliğe sahipti ve bu niteliğine ölene dek sadık kaldı. 18 Temmuz 1849 tarihli bir mektubunda, "İnsanda büyük bir acıya katlanma ve yaşama gücü var. Ama ben bunun bu kadar güçlü oldu- ğuna inanmıyordum." yazıyordu. bunun göçti Bu parçada aşağıdaki durum eklerinin hangisinin örneği yoktur? A) Belirtme Bulunm D) Bulunma Byligi C) Yonelme E) Ayrılma O