İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri için söylenemez? hidalt sen A Hikâyelerdeki olaylar tamamen gerçeklikten uzak olup olağanüstülüklerle süslenmiştir. B) Islami unsunarın yanı sıra İslamiyet öncesi inanışlara da yer verilmiştir. C) Hikâyelerin anlatımında yalın, duru ve akıcı bir dil tercih edilmiştir. D) Türk tarihine ait rivayetler, Türk föresine ait pek çok konu islenmistir. MOOV - E) Nazım ve nesir karışık biçimde yazıya geçirilmiştir. ne nitiodan 21

10. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlış vardır? A) Milletleri derinden etkileyen bir olayın, kahramanın ola- Banüstülüklerle harmanlanan ve halkın diliyle ezgi eşli- ginde söylenen hikâyesine destan denir. B) Türk edebiyatında Alp Er Tunga, Oğuz Kağan, Manas Isla- miyet'in kabulünden önceki Türk destanlarındandır. C) Şu, Ergenekon, Bozkurt, Türeyiş doğal Türk destanları iken Satuk Buğra Han Destanı, Cengiz Han Destanı, Timur Des- tanı, Battal Gazi Destanı İslamiyet'in kabulünden sonraki Türk destanlarından bazılarıdır. D) Türk destanlarında kadın, ışık, ağaç, su, at, kurt gibi ortak motifler vardır, E) Olağanüstülükler içeren efsaneler; dilden dile aktarılarak gelen kısa anlatılardır ve daha çok, yöresel nitelikler taşır.

Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeleri getiriniz. *Türk destanlarında yer alan ak saçlı ihtiyar, at, ışık, ağaç, kadın, bozkurt, gibi kavramlar adını alır. *En eski Türk destanı Altay-Yakut Türklerinden derlenen ne zaman oluştuğu belirlenemeyen Destanı'dır. Yunan tarihini ve mitolojisini manzum biçimde dile getirerek İlyada ve Odessa destanlarını oluşturmuştur. *Köktürk Dönemi'nde oluştuğu kabul edilen ......... destanında, bir savaş sonrasında hayatta kalan dört Türk'ün, etrafı dağlarla çevrili bir ovada gizlendikleri, burada çoğaldıkları, yaşadıkları yerin kendilerine dar gelmesinden sonra da dağın demir kısmını eriterek dışarı çıktıkları anlatılır. destanının, MÖ 209-174 tarihleri arasında kağanlık yapmış Mete'nin hayatı etrafında şekillendiği tahmin edilmektedir. destanında Türklerin, bir katliamdan sağ kurtulan bir bebekle, onu büyüten dişi bir kurttan türemeleri anlatılmaktadır. kalmaları, ardından

2. İslamiyet öncesi Türk destanları ile ilgili verilen; kahramanlar olağanüstü kişilerdir, II. söyleyeni belli değildir, III. kullanılan dil Arapça, Farsça ve Türkçeden oluşmuş ortak bir dildir bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II C) I ve II EN II ve III

1. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A Islamiyet öncesi Türk destanlarının derlenerek yazıya ak- tarılmış tam metni yoktur. B) Türk destanlarında kahramanlar, milletleri için savaşmıştır. "Sehname", Firdevsi tarafından yazılmış ünlü bir yapma destandır. Aanvia grandis Le no D) "llyada" destanında Troya savaşları anlatılmıştır. E) Destanlarda olağanüstü olaylara yer verilir.

TE-III (1) İslam öncesi Türk şiirinden elde olan şiirler daha çok Uygur dönemi şiirine aittir. (II) Bu şiirlerin çoğu dinî nitelik- lidir; Budizm ve Manihaizm dinleri ile ilgili şiirlerdir. (III) İsla- miyet öncesinde adı bilinen ilk şair Göktürk dönemi şairi Aprinçur_Tigin'dir. (IV) Bu dönemdeki şiirlerde yalın bir Türkçe kullanılmıştır. (V) Şairler, özellikle benzetmelerde doğadan ve doğal çevrelerinden yararlanmışlardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır? A)\ B) II. C) III. IV. E) V.

i 4. e Kutadgu Bilig Göktürk Kitabeleri Verilen piramitte eserler kronolojik ola- rak sıralandığına göre boş bırakılan yer. lere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla yazılmalıdır? A) Irk Bitig B) Mecalisü'n-Nefais Divan-ı Hikmet D) Garipname E) Leyla vü Mecnun

Divan Şa- C) Nefi 73 9. Aşağıdakilerin hangisinde, Oğuz Türkçesinin Anado- lu'daki ilk ürünlerini veren sanatçılar bir arada veril- memiştir? A) Kadı Burhanettin - Gülşehri B) Yunus Emre - Hoca Dehhani C) Sultan Veled - Hacı Bayram Veli D) Ahmedî - Hacı Bektaş Veli E) Yusuf Has Hacip - Edip Ahmet Yüknekî

14. Aşağıdakilerden hangisinde belirtilenler doğru- dur? A) Ölen bir kişinin ardından söylenen bir tür ağıt şiiri olan sagular) aruz ölçüsüyle oluşturulmuştur. B) Ozanlar yani kamlar ve oyunlar, sözlü edebiyat ürünlerini Uygur harfleri ile yazıya geçirmiştir. C) İslamiyet'ten önce Türkçede yabancı dillerin etki- si, sonrasına göre daha zayıf hatta neredeyse yok gibidir. D) Türkler İslamiyet öncesi kutsal dönemlerde, yuğ adı verilen av törenlerinde şiirler okurdu. E) Milletin hayatında büyük yankılar uyandıran des tanlar, Orhun Yazıtları ile günümüze ulaşmıştır.

3. Sözlü kültürün özellikleriyle ilgili olarak verilmiş olan aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kulaktan kulağa aktarılarak günümüze kadar gelir. B) Ortaya çıkan ilk kültür türüdür. C) Fikra, destan, hikâye gibi unsurlardan oluşur. Daha çok saray ve çevresinde yaygın- dır. E) Göçebe yaşayan toplumlarda daha yaygındır. 6. Osmanlı Dönemi ++ 143 diği bir c Bu dön mesind öner pozi dat III. Avr ma durun savur 1. II. At Yat

3. (1) İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatı ya- bancı etkilerden uzak, (millî bir edebiyat görünümün- dedir. Bu dönem sözlü ve yazı edebiyat olmak üzere ikiye ayrılır. Yazının ön planda olmaması nedeniyle sözlü eserlerin daha çok öne çıktığı görülür. Sav, semai ve koşma dönemin sözlü edebî ürün- 163leridir. Bu ürünlerin söyleyeni belli olmadığından ürünler anonim sayılmaktadır. JOBICS Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bilgi yanlışı vardır? ab(A) 1) B) 11 III III DIV ELV insies

● balık: Islamlıktan çok evvel Türk dilince sığınak, kale, şehir demektir. Uygurcada dahi böyledir. Uygurların en büyük şehirlerinden birine "Beş balık" denir. Burası Uy- gurların en büyük şehridir, "beş şehir" demektir. Bundan başka, bir şehirlerine daha "Yengi balik" denir. "Yeni şe- hir" demektir. keçik : Köprü. Nitekim şu savda gelmiştir: "Kaynar öküz keçiksiz bolmas = Coşkun su geçitsiz olmaz." Bu sav, herkesin şaşırıp kaldığı bir işte çıkılacak bir yol olduğu- nu anlatmak için söylenir. tamga : Denize, göle veya dereye dökülen suyun bir kolu. Gemilerin demir attıkları iskele veya limana da "tamga" denir. Şu beyitte dahi gelmiştir: Tamga suvi taşra çıkıp tagığ öter Artuçları tegre önüp tizgin yeter 7. Bu metnin alındığı eserle ilgili, 1. Verilen sözcüklerin içinde geçtiği sav ve şiir örnekleri verilerek Türk edebiyatının bilinmeyen bir döneminin gün ışığına çıkmasını sağlamıştır. II. Herhangi bir sözcüğün açıklanmasında değini olarak çeşitli özel adlara yer verilerek o dönem Türk yaşamı ve coğrafyasıyla ilgili bilgiler vermiştir. MTürk diliyle ilgili önemli kuralların söylenmesi Türk dilinin gelişimiyle ilgili bilgi aktarmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve II YAYINLARI

3. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiya- tının özelliklerinden biri değildir? A) Daha çok sözlü gelenek içinde doğan bu edebiyat dini ritüellerden doğmuştur. B) Bu dönem ürünleri daha çok manzum şekilde meydana getirilmiştir. C) Bu dönem ürünleri genellikle "cönk" adı verilen defterler- de toplanır. D) Bu dönem ürünleri sığır, şölen, yuğ gibi törenlerde icra edilmiştir. Manas Destanı, Battal Gazi Destanı, Danişment Gazi Des tanı gibi destanlar bu dönem destanlan arasında yer alır.

Öküz zlar.) olur.) e ka- -. (YI- der.) Türk ? Yır 5- ? 58 ● İçeriği dikkate alındığında, günümüz Türkçe söy lenişi verilen aşağıdaki dörtlüklerden hangisinin bir koşuktan alındığı söylenebilir? A) Kar buz hepsi eridi Dağ suları yürüdü Mavi bulut yükseldi Kayık gibi sallanır B) Bilge bilgin yoksul oldu Acun atı azgın oldu Erden eti çürük oldu Yere değip sürtülür Onun âdeti böyle Gerisi hep bahane 0 0 0 X Acun gelip ok atsa Dağlar başı kertilir D) Kalkışırdı büyük işlere Sofra vururdu aşlara Katı, soğuk kışlarda Halkı umutsuz oldu Uludu erler kurtça Bağırıp yırttılar yaka Çağırdılar ıslıkla Yaştan gözler örtülür 0090 Q noo b a G x G

10. Aşağıdaki yazar-yapıt eşleştirmelerinden hangisi Byanlıştır? A) Kumpanya - Sait Faik Abasıyanık B) Sarı Sıcak - Kemal Tahir C) Kağnı - Sabahattin Ali D) Temiz Sevgiler - Memduh Şevket Esendal E) Ekmek Kavgası - Orhan Kemal

I. 11. yüzyıl ile 12. yüzyıl arasında, Türk edebiyatı bir geçiş dönemi yaşamıştır. II. Arap ve Fars edebiyatının etkisiyle Türk edebi- yatı yeni biçim ve içerikle zenginleşmiştir. III. Yeni kültürün benimsenmesiyle eserlerde Arap- ça ve Farsça kelimeler kullanılmaya başlanmış- tır. IV. Geçiş Dönemi eserlerinde sanatçılar, İslamî ku- ralları öğretme amacı gütmüşlerdir. V. Geçiş Dönemi'nde Türkler, Göktürk alfabesini kullanmışlardır. Yukarıdaki numaralı yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II C) III D) IV Gv ) V Diğer Sayfaya Geçiniz.