Paragrafta Yapı Soruları

24. (1) Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye adlı romanlarındaki kadın karakterler, kadınsı yapılarından soyutlanmış, cinsel kimlikleriyle ön plana çıkmayan karak- terlerdir. (II) Ateşten Gömlek romanının başkarakteri Ayşe ile Vurun Kahpeye romanının başkarakteri Aliye toplumsal mücadele ve savaş esnasında bireyin tüm benliğiyle millet için savaşmasını, millî hedeflerden sapmamasını sağlamak için ulusal mit ve alegorilerden bireysel arzuların bastırıldığı ideal kadın imgelerinin temsilciliğini yaparlar. (III) Daha sonra köyün Yunanlılar tarafından işgal edilmesiyle birlikte Aliye'nin mücadelesi millî bir boyut kazanır. (IV) Vurun Kahpeye roma- nında ise Aliye köy okuluna öğretmen olarak gider ve Aliye bu köyde öncelikle hurafelerin biçimlendirdiği ve softaların hükmettiği yaşam tarzına karşı mücadele etmeye başlar. (V) İşgal altında olan İzmir'in kurtuluşu için cepheye giden Ayşe, Peyami'ye olan aşkından vazgeçer ve milleti için ölü- mü tercih eder. I A) I. cümleyle III. cümle yer değiştirmeli. B) II. cümle, IV. cümleden sonra gelmeli. C) III. cümleyle V. cümle yer değiştirmeli. D) VI. cümle, I. cümleden sonra gelmeli. E) V. cümleyle II. cümle yer değiştirmeli. 1 I 1 Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? 1 I 1 1 I 1 1 1 1

56. "Ünlüyle biten bir sözcüğe tamlayan eki getirildiğin- de ek ile sözcük arasına 'n' kaynaştırma harfi gi- rer." Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uygun bir kullanım vardır? A) Ben edebiyatı kendine dert edinmiş bir adamım. B) Köylüler çalıştıkları bahçelerden birinde bizi ko- nuk etmek istedi. Kapının dışındaki güzel, küçük bir meydanlıktan görünen Heybeli'nin plajı bir kocaman vapur hâ- liyle ışıklarını yakmış uzaklaşıyor. D) Okumak insanın zihnini süsler ve olaylar hak- kında hüküm verebilmesini sağlar. E) Geçmiş zamanın mirası, onlara dayanak oluyor- du.

4. Orhun Yazıtları, İslamiyetten önceki döneme ait elimizde bu- lunan en eski Türkçe yazılı belgelerdir. Bunlar Orta Asya'nın doğusunda devlet kurmuş olan Göktürklere ait dikili taşlardır. Bu yazıtlardan biri 720'de kendisi tarafından dikilen Tonyukuk yazıtıdır, Vezir Tonyukuk aynı zamanda bu yazıtın yazarıdır. Tonyukuk'un dili yalın, cümleleri kısa ve özlüdür. Yazıt yer yer savların kullanıldığı bilgece bir ifade özelliği taşır. Öteki yazıtlar ise Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilen yazıtlardır. Bu eserlerin yazarı Yolluğ Tigin'dir. Her iki yazıt da Bilge Kağan'ın ağzından kaleme alınmıştır. Söylev üslubu taşıyan bu yazıtlar, düzgün ve etkili bir dille yazılmıştır. Yazıtlarda paralel cümleler, tezatlar, yer yer secilerle, sanatlı fakat doğal ve canlı bir nesir oluşturulmuştur. Orhun Yazıtları, Türkçenin 8. yüzyılda edebî bir dil olarak gelişmiş ve yüksek bir anlatım gücü kazanmış olduğunu gösteren belgelerdir. Bu parçada Orhun Yazıtları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Söylev türünün ilk örneği olduğuna B) Metinlerin birden çok dikili taş üzerinde yer aldığına C) Düzyazı şeklinde oluşturulduğuna D) Sanatlı ve etkileyici bir söyleyişinin olduğuna E) İslam Öncesi Dönem'e ait ilk yazılı metinler olduğuna

7 11. Toplumumuzun mizah gücü gözden geçirildi- ğinde çok olumlu ve öğretici sonuçlarla kar- şılaşırız. Halk arasında adsız kişilerin yaptığı espriler de toplumumuzun mizah gücünün bir yansımasıdır. Son bulgularla, yaşadığı ke- sinlik kazanan ünlü Türk mizahçısı Nasrettin Hoca, bu çağda bile aramızdadır söz gelimi. Türk toplumu mizah gücünü Nasrettin Hoca adını anarak onun kişiliğine dayanarak gös- termektedir. Son zamanlarda kulaktan kula- ğa, dilden dile dolaşan fıkralar, espriler, kara mizah anlatıları; Nasrettin Hoca'nın bu çağda da yaşadığının, aramızda dolaştığının kanıtı değil midir? Daha doğrusu, halkımızın, miza- karakterini sürekli yenilediğinin, güncelleş- tirdiğinin göstergesi değil midir bütün bunlar? Bu parçanın bütününde I. Mizahın güncelliği II. Nasrettin Hoca'nın ölümsüzlüğü 4 III. Mizahın topluma katkıları X IV. Toplumumuzun mizah gücü V. Kültürümüzdeki mizah türleri yukarıda verilenlerin hangisi üzerinde du- rulmaktadır? A) I B) II C) III ikisi de? D) IV E) V YARG- T Y A Y N L A 12. Türk şii miladı C Sezai Kar Y setmiş, İkir lerinde de bağını sü R I mi, şairi ile kendi ölçüde a ma biçim Yeni şiiri önemli b leri, kenc beslenm parmıştır sinema c felsefi ak eksenind kendilerin şi ile ken dönemin Bu parça ile ilgili a lamaz? Şiirleri naklard B) Toplulu rakoç, lerden C Kendile şiir anla

Deneme-3 PARAGRAF 17.-18. soruları aşağıda verilen parça- ya göre cevaplayınız. Sinema, perdedeki imgeler aracılığıyla dışa vurulan görme biçimiyle, bu imgeye bakanla- rin görme biçiminin karşılaşmasına, diğer sa- nat alanlarına kıyasla daha açık bir alandır. Diğer bir deyişle, kitlesel tüketimi amaçlayan sinema bu kitleyi "görerek" üretilmeye, izle- yicinin görme biçimiyle yakınlaşmaya diğer sanatlardan daha yatkındır. Bununla birlikte, dijitalleşme ve yeni medya olgusu etrafında sinemayı yeniden düşünen çalışmalarda, bu kabulleri de sorgulamayı gerektiren yeni bir tartışma yükselmektedir. Bu yeni evre- de, sinemanın anlatı yapısının farklılaştığı, karmaşık bir anlatısallığın öne çıktığı tespiti yapılmaktadır. Dolayısıyla ---- YARG- Benzersiz Paragraf 17. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) yapılan bu tespitlere göre sinemanın ken- disini yenilemesi, izleyicinin beklentilerine cevap vermesi gerekmektedir. B) sinemanın, bu yeni anlatısallığı kavrama- ya yatkın ayrıcalıklı bir izleyici tipini ge- rektirdiği öne sürülmektedir. C) farklı bir izleyici kitlesine hitap eden sine- manın görsellik açısından dijital bir orta- ma taşınması kaçınılmazdır. D) farklılaşan bu anlatı yapısıyla sinemanın daha çok izleyiciye ulaşması biraz zor gö- rülmektedir. Esinemanın, yeni medya tipinin ve dijital- leşmenin gerekliliklerini yerine getirmesi gerekir.

9 7. I. İklim krizi dünya çapında buzulların erimesine yol açtı. Eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski patojenlere karşı bağışıklığı olmayan türleri tehdit ediyor. 11. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir bi- çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) İklim krizi yüzünden buzulların eridiği varsayımıyla eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski pa- tojenlere karşı bağışıklığı olmayan türleri tehdit ediyor. B) Eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski patojenlere karşı bağışıklığı olmayan türleri tehdit eder- ken iklim krizi dünya çapında buzulların erimesine yol açtı. C) Eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski patojenlere karşı bağışıklığı olmayan türleri tehdit ediyor ama herkes iklim krizi dünya çapında buzulların erime- siyle ilgileniyor. Diklim krizi dünya çapında buzulların erimesine yol açtı- ğından eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski patojenlere karşı bağışıklığı olmayan türleri teh- dit ediyor. E) Dünya çapında yaşanan iklim krizinin buzulların erime- sine yol açtığı iddiasıyla eski bakteri ve virüslerin tekrar ortaya çıkması, bu eski patojenlere karşı bağışıklığı ol- mayan türleri tehdit ediyor.

12. Bir edebî eser, okuyucunun kendisinden ne kadar bağımsız yaratılmış olursa olsun; okurun dünyaya bakışına ve onu kendince yorumlamasına göre yepyeni anlamlar kazanır. Bu cümlede aşağıdaki sözçük türlerinden hangisi yoktur? A) İşaret zamiri C) Benzetme edati E) Bağláç B) Niteleme sıfatı D) Dönüşlülük zamiri 13. Kimi antar derin bir iz bırakır bellekte. Yıl 1952. Akbaharın sonları. Ben o zamanlar fakültede son sınıf öğrencisiyim. Salâh Birsel'in Şiirin İlkeleri kitabı yeni yayımlanmış. Bir solukta okuduğum/kitabın yazarıyla yolda karşılaşmak beni ne çok heyecanlandırmıştı!

25. Hamburgerin sanıldığının aksine Amerika'da değil de Hamburglu işçiler sâyesinde Almanya'da ortaya çıktığı- ni öğrenmek, ilginç ve eğlenceli olması yönüyle bunların arasında sayılabilir. II. Meselâ Uygur Türklerinin "közü" dedikleri aynanın ilk numunelerine MÖ 6 binli yıllarda Çatalhöyük'te rastlan- ması şaşırtıcıdır. III. Çünkü gündelik hayatımızın içindeki hemen her şeyle alâkalı, her an her yerde lâzım olabilecek türden kültürel bilgiler bunlar. IV. Günlük yaşantıda kullandığımız birçok nesnenin, sıkça başvurduğumuz kelimelerin kökeninde neyin yattığını, aslının nereden geldiğini bilmek isteriz. V Araştırmaya koyulduğumuzda öğreneceklerimiz bizi çok şaşırtabilir. Yukarıda verilen cümlelerden anlamlı bir bütün oluştu- rulmak istense hangisi sondan ikinci cümle olur? A) I BII ||| 8m D) IV E) V 27

4 13 GÜN 37-38. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayiniz. Alman sinemasında ortaya çıkan ve tiyatrodan esinlenen diga vurumculuğun önde gelen özellig, realitenin deformasyonu ya da çarpitilmasidir. Dişavurumcu filmlerin estetik anlay, ge mişte olduğu gibi bugün de dünya sinemasının pek çok yönet menini derinden etkilemiştir. Bu tür filmlerde dekor, yaratilmak istenen dramatik atmosfere uygun olarak kata y zaman kurulmuştur ve kahramanın patolojik ruh durumuyla (nevroz, bunalım, korku gibi) derinden uyumludur. Dişavurum cu filmlerde psikolojik ve dramatik değerleri anlatmak, ruh du rumlarını görsel yoldan simgeleştirmek için işga karşı ya da los gkta çekim, siluet-gölge etkisi, gölge kullanımı, yüzlerin alttan aydınlatılması vb. usullere başvurulur. 37. Bu parçadan dişavurumculukla ilgili kesin olarak çıkan- labilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sinemanın dışında başka sanatlarda yeterince uygu lanmamıştır. B) Doğruyu gerçek anlamından saptırma, birincil niteliğ C) Estetik anlayışı, yönetmenlerce geçmişte çokça uygu lanmıştır. Sinemada yaygınlaşmasında tiyatrodan ilham alınma- Sretkili olmuştur. Diger sinema türlerinden ayrılan yönü, kendine özgü dekor anlayışıdır.

in yerine getirmekle y yetkileri belirten kural denir. (H) Insan kuralları anda yaçamak sorun Aristoteles olmak üzere i insan, toplumsal bir cinsleriyle birlikte ya Callarla olan bir d sim duyulan düzenin andi başma başarabi en hangisi düşün IN kmanın eylem- 8 il ba- lük asi 0- E)V 13 GUNDE Gareteci Turkiye'de müzisyen olmanın en zor yanlarını yayyor belki de müzisyenler, son bir yıldır. Siz neler yaşadınız bu süreçte? Hiç vazgeçip tamamen başka bir şey yapmaya niyetlendiniz mi mesela? Sanatçı -Pandeminin doğrudan etkilediği sektör, müzik sektör oldu. Kişisel açıdan zar zor ayakta kaldığımı söyleyebilirim bu dönemde. Albümler, telifler, aktif işler güçler hayata bağladı beni. Başka bir sektör ise düşünmedim, Gazeteci: 21 CARI 17 Sanatçı: -Ben bir bütün halinde algılayamıyorum sanatı ve haya- ti. Biraz metnin ortasından giriyorum gibi düşünülebilir. Kişilere ya da sanatsal konseptlere, esinlenmeye de öyle bakıyorum. O nedenle kişi isimleri vermeyi de uygun gör müyorum. Fakat elbette ki çok sevdiğim sanatçı, besteci, şarkı yazarları var benim de. Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bestelerinizde Anadolu ezgilerini daha çok önceliyor- sunuz. Bunun kariyerinize olumsuz etkileri konusunda ne düşünüyorsunuz B) Mabel Matiz, Burcu Tatlises, Ceylan Ertem gibi pek çok sanatçıyla birlikte çalıştınız. Geriye dönüp baktığınız- da siz neler kattı bu deneyimler aşamınızı sanatınıza adadığınızı her fırsatta söylüyor- sunuz. Sizinle aynı görüşü taşıyan başka müzisyenler var mi Yaptığınız albümlerde matematiği olan şarkılara imza attınız. İyi şarkı yazmanın bir formülü, bir matematiği olur mu sizce E) Anadolu deyişlerini, Fikret Kızılok'u, Barış Manço'yu ne kadar sevdiğinizi biliyoruz. Peki bestelerinizde ilham aldığınız sanatçılar kimlerdir

V T A Kitapçığı 35. TYT-Türkçe Dövüş Kulübü'nün (film) herkesin bildiğini tahmin etti- ğim konusu üzerinde durmayacağım. Yine de olabile- cek en kısa biçimde özetleyeyim: Çok uluslu otomobil firmasında hasar raporu tutan isimsiz anlatıcı bir uçak yolculuğunda Tyler Durden ile tanışır. Tyler, evinden atılan anlatıcıyı kendi evine taşınmaya davet eder. Dövüş Kulübü resmî olarak kurulur ve ilk ödevler ve- rilir. Anlatıcı, Tyler'in otoritesini sorgulamaya başlar. Tyler ortadan kaybolur. Bir arkadaşının ölmesi üzeri- ne anlatıcı projeyi durdurmaya çalışır. Anlatıcı, dövüş kulüplerinin dünyanın her yerinde harekete geçtiğini öğrenir. Anlatıcının Tyler olduğunu iddia edenler olur. Gerçekten de Tyler, onun alter-egosu olduğu ortaya çıkar. II. Latince "öteki ben" anlamına gelen alter-ego anlatıla- rının başka bir deyişle çoğul kişilik bozukluğu hikâye- lerinin sinemadaki en ünlü öncüleri "Three Faces of Eve", "The Mask", "High Tension" gibi farklı türlerdeki filmler bu geleneği sürdürür. Dostoyevski ile başladı- ğı kabul edilen yeraltı mazoşizminin tipik belirtisi olan ruhsal ikiye bölünme ile karşı karşıyayızdır. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele al- maktadırlar. B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamaktadırlar. C) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermektedirler. D) Aynı kavramı pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadırlar. E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer ne- denlerle açıklamaktadırlar.

25. Farklı kültürlere ait efsanelerde ve resmedildiği sanat- larda Zümrüdüanka Kuşu, farklı şekillerde tasvir edilmiştir (1) Fakat farklı şekillerde tasvir edilmesine rağmen efsanesi hemen hemen her kültürde aynıdır Ayrıca İran efsanelerinde bu kuşun çok yaşlı olduğu ve dünyanın yıkılışına üç defa tanık olduğu söylenmiştir (3) (2) 1. Bu süreçte o kadar çok şey görüp öğrenmiştir ki tüm zamanların bilgisine sahip olduğu belirtilmiştir. 1. Fars sanatında kuş şeklinde dev kanatları olan bir ya- ratik olarak tasvir edilirken bazen köpek başlı, aslan pençeli olarak çizilmiştir.(1) III. Antik İran kaynaklarında kendisini alevlerle kaplaya- na kadar 1700 yıl civarı yaşadığı, başka kayıtlarda ise ölümsüz olduğu Bilgi Ağacı'nda bir yuvada yaşadı- ğından bahsedilir.(3) Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturması için 1, 2 ve 3 ile belirtilen yerlere I, II ve III numaralı cümlelerden hangiler sırasıyla getirilmelidir? 1 2 3 60 AT B) III || E) II ||| 1 27. 0 de (1

16. Düşe kalka geçtiğimiz sarp keçi yolları bazen sel yarıkları içinde kayboluyor, bazen sık fundalıklardan ayrılarak, dibinde sivri sivri çam tepeleri görünen karanlık çukurlara sapıyordu. Yukarıdaki cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (5 puan) A) Belirtisiz isim tamlaması sifat tarafından nitelenmiştir. B) Zincirleme isim tamlaması vardır. C) Bir isim tamlaması ikileme tarafından nitelenmiştir. D) Tamlayanı sıfat tarafından nitelenmiş bir belirtili isim tamlaması vardır. E) Tamlayanı belirtisiz isim tamlamasından oluşmuş bir isim tamlaması vardır.

nden olan, Söz- şiirdir cılığı, asının gindir akışın enen- az? yınları 3. Gurbetten gelmişim, yorgunum hancı, I || Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş. III Aman karanlığı görmesin gözüm. IV Beyaz perdeleri ger yavaş yavaş. V Yukarıdaki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A. sözcük, duyulan geçmiş zamanla çekimlenmiş bir fiildir. B) II. sözcük, ek fülln geniş zamanıyla çekimlenmiş bir isimdir. Cll. sözcük, geniş zamanla çekimlenmiş bir fiildir. LDY IV. sözcük, emir kipinin olumsuzuyla çekimlenmiştir. 5/1 EV. sözcük, herhangi bir ek almamış bir fiildir.

15.) Yüzgeçler hazırsa, derin sulardan da korkmuyorsanız Küçük Karabalık ile yüzüp denizlere ulaşabilirsiniz. Ancak balıkçıllara ve yengeçlere dikkat etmelisiniz. Balık Nine'den dinleyeceğiniz bu masal bittiğinde eminiz ki gece uykuya dalamayan ve Küçük Karabalık'in maceralarını düşünen birçok yüzücü olacaktır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? alon A Birden fazla birleşik zamanli fiil →geliyordu BY Birleşik yapılı isim ve fiil LC) Fiilden türemiş isimler D) Aitlik ve hâl ekini birlikte almış isim EXYapım eki alırken ünlü kaybına uğramış sözcük L 18 uykuya, geçmek → gele 6

DIT ve e- e e 130 Insam Tapi. 7. Varlık tanımlanırken zihnin bütün landırıcı ve sistematik özelliklerinden yararlanılır. Konuşan ve düşünen bir varlık olma özelliği olan insan varlıktan aldığı verileri imgeler hâline dönüştürür ve dil yardımıyla bu imgeleri sınıflandırır. Zihinsel bir etkinliğin ürünü olan ve varlığın ardında yatan derinliği ve değişkenliği sınıflan- dıran dil, imgelerin nesnelleşmesini sağlar. Bu şekilde al- gılanan bir varlık, imge hâline dönüştürüldükten sonra dil sayesinde başka bir zihne aktarılabilir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Dilin bireylerin iletişimine kazandırdığı kolaylıkların önemi B) Dilin tarihsel gelişim evrelerindeki değişkenler C) Dilin yapısal bütünlüğünü tamamlayan faktörler D) Dilin hangi temel arketipler etrafında kazanım sağladı- ğı E) Dilin doğal sebeplerden yaşadığı farklılaşmalar VOF şiir ber de rü go B