Paragrafta Yapı Soruları

bir En Yayınları DY Geçmişin beye larla zoraki ayakta tutulmaya çalışı Kavuğun yeni sahibinin kim olacağına ilişkin nesnel bir kriterin bulunmaması 8. Bu toprakların insanına zaman zaman çok kötü öfkeleniyor olsam da onun bir parçasıyım. İnsan kendinin olanı hırpalar biraz, bu onun yerden göğe hakkıdır. Bu toprakların insanı neden bu kadar tembel diye ağlamaklı olduğum çok olmuş- tur. Bir Türk olarak kendi insanımın daha uygar, daha atıl- gan, daha yürekli, daha dürüst, daha adaletli olmasını isti- yorum. Benim işim bir yandan eleştirici olmaksa bir yandan da üretici olmaktı. Sokaklar eli kulağında durmadan telefon- la konuşan insanlarla doluyken, kültür alanında yaprak kı- mıldamazken, insanlar çalçene olmayı yaratıcı olmaya yeğ tutmuşken birazcık öfkelenmek de benim hakkım olsun. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? Beklentiler dile getirilmiştir. Kimi yargılar gerekçelendirilmiştir. CBirinci kişili anlatımdan yararlanılmıştır. DGözlemler sonucu edinilen izlenimlere yer verilmiştir. E Okuru duygusal açıdan harekete geçirme amaçlanmıştır.

1. 1. Yirminci yüzyıl fiziğinin evrensel kişiliklerinden birisi olan Fe- za Gürsey, 7 Nisan 1921'de İstanbul'da doğdu. II. Askeri Doktor Reşit Gürsey ve kimyager Remziye Hisar'ın sı- radan görünen bir çocukları olarak... III. Gürsey'in annesi; 1920'lerde Sorbonne'da Devlet Kimya dok- torasını tamamlamış, kendisi gibi seçkin bir bilim insanıydı çünkü. IV. Bilime ve başarıya doymayan bir kişilik kazanmasını anne ve babasından aldığı tartışılmaz bir gerçekti. V. Babası da tip çevrelerinde adı anılan bilim âşığı bir aydındı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluş- turması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiş- tirmesi gerekir? Ativel Dit ve IV Be Ee V eve

nda nasil C aliyle ütün aştan apurlan dan iki Lùs tali- e kadar bir kayık çtim, iki ayan yer- atma bir kip kamp uyku tulu- ler olurdu. ar gittikten macera iki ı bir bütün gisi baştan E) V davranmak, düşündüğünü açıkça söylemek. VI. Yani anlayacağınız babam, bize vereceği tüm terbiy kitaplara emanet etmişti, nasihat vermenin kuru y si- kıcı şeklini değil eğlenceli şeklini tercih etmişti Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı r bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangsl baştan ikinci olur? A) I B) D C) III 1. En çok yılda bir, mezan başında bir demet çiçekle ha- tırlanır, o kadar? II. Hamlet'in doğduğu günden bu yana 372 yıl geçti, hálá yaşıyor. E) V III. Romancının düş ve özlemleriyle beslediği, bunca emekle yetiştirdiği, ellerinden tutup insanlar arasına salıverdiği roman kişileri mi çok yaşar yoksa gerçek- ten yaşamış, ölmüş gerçek kişiler mi? IV. Oysa bir roman veya tiyatro kahramanı sonsuza dek yaşayabilir, yaşama gücü varsa. V. Insan yaşayarak var olur ama bu var oluş son nefesle biter ve her şey gibi o da zamanın içinde uzaklaşır, sisler içinde kaybolup gider. VI. Elsenor da yaşıyor, düşünüyor, hayaller kuruyor, bu- nalıyor oysa Sheakespeare'in yaşayıp yaşamadığı bile bugün tartışma konusu. A) II Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? B) III C) IV D) V E) VI 85 davon

3.-4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. 20. yüzyılda birçok sanat disiplini gibi resim sanatı da kendi sınırlarının ötesinde bir başka disiplinle etkileşim içinde olmuştur. Resim sanatı ile müzik arasındaki ilişki, hem konu hem de biçim dili açısından göze çarpmaktadır. Müzikte resimsel değerler bulunabilirken resimde de müzikal ifadeler, kompozisyon, renk ve biçim olarak karşımıza çıkabilmektedir. 19. yüzyıl sonlarına doğru Van Gogh ve Gauguin'le "renk orkestrasyonu", "renk senfonisi" vb. müzik terimleri resim sanatının sözlüğüne girmiş; sanatçılar resimlerine sonat, senfoni, noktrün gibi isimler vermişlerdir. Empresyonist resim, akademik öğretinin karşısında, ışığa göre değişen gerçeği, karışımsız saf renk darbeleriyle vermek isterken müzik de alışılmış kalıpları kırarak ezgiyi, biçimi, duyguyu ve klasik işlev bağlarını içinden atmaya çalışıyordu. 3. Bu parçadan, I. 20. yüzyıl sanatlarının kesin çizgilerle ayrılamayacağı II. Resim ve müziğin birbirini güçlü biçimde etkilediği III. Resmin, kendine özgü imkânlarıyla yeni müzik türlerinin oluşmasını sağladığı IV. Ünlü ressamların resimlerinde genellikle müzikal etkiler görüldüğü V. Müzik ve resmin birbirlerinin imkânlarını kullandıkça öteki sanatlardan daha etkin håle geldiği yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) I ve II B) I ve III D) III ve V C) II ve IV E) IV ve V

APOIEMI 22. (1) Likya Yolu'nun Kekova olarak bilinen bölgesinde birçok antik yerleşim yeri yar. (II) Söz konusu antik yerleşim birim- lerini birbirine bağlayan patikalarda yürüyoruz. (III) Patika- larının büyük bölümü sahile paralel bir güzergâh izliyor ve uzun iniş çıkışlar içermiyor. (IV) Kekova'da su ve suyun de- polanması tarih boyunca en büyük sorunlardan birisi olmuş. (V) Bunu yol boyunca dere kenarlarında sıkça karşımıza çı- kan sarnıçlardan anlayabiliyoruz. (VI) Bazıları harabeye dön- müş bu sarnıçların geçmişi MÖ 4. yüzyıla kadar uzanıyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) II B) III C) IV E) VI 2

2:51 O Vo LTE 5. (1) Hepimiz diğer insanlarla uyum içinde olmak isteriz. Böylece gruba dahil olur, kendimizi daha güvende hissederiz. (II) Ancak uyumlu olma halini abarttığımız zaman, harekete geçme noktamızı kendimiz değil başkaları oluşturur. (III) Böyle du- rumlarda kendini değiştirme, kendin adına karar alma gibi konularda bile hep akılda o soru oluşur: Acaba diğerleri ne düşünür? (IV) Ama burada pa- radoksal bir durum vardır. (V) Diğerlerinin ne de- diğini çok umursadığın zaman, diğer insanlar için sıradanlaşırsın. (VI) Çünkü tahmin edilebilir ve ür- kek kalırsın hayat içerisinde. (VII) Amacın kimseyi üzmemek ya da seni sevmeme gibi bir ihtimalin olmamasını sağlamak belki ama böyle yaparak kendin olmaktan uzaklaşırsın ve diğer insanlar sana daha az saygı duyar. (VIII) Kibar olmaya, ince bir insan olmaya, kimseyi kırmamaya çalışır- sin ancak bu durumda da sen kırılırsın. (IX) Kim- seyi üzmeden, kendine de zarar vermeden den- geyi bulabilmek zaman ve emek ister. (X) Eğer bu dengeyi bulamazsan harekete geçme konusunda zorluklar yaşarsın. 61 Kitap adisi Bu parça iki paragrafa bölünmek istendiğin- de ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisi ile başlar? 8.

PARAGRAFTA YAPI 1. (1) Günlük hayatımızda kötülüklerin bize uğra- maması için, ya da olan kötü olayların bir daha olmaması için kulağımızı tutup tahtaya vurmamız nereden geliyor? (II) Meşe ağacına insanların ru- hani bir değer vermesi çok eskilere dayanır. (III) Tahtaya vurma inancı dünyanın apayrı iki yerinde birbirinden bağımsız olarak gelişti. (IV) İlk olarak milattan önce 2000'li yıllarda kuzey Amerika yer- lilerinde, sonra da Ege'de Helen uygarlığında. (V) Her iki kültür de meşe ağacına çok sık yıldırım düştüğünü gözlemlemişti. (VI) Amerika yerlileri meşenin, tanrının yıldırımla yeryüzüne inip üze- rinde oturduğu yer olduğuna, Helenler ise yıldırım tanrısı olduğuna inanmışlardı. Numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın anlam akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V E) VI (1) Şimdilerde gece olduğunda gökyüzünün ne- den karanlık olduğunu biliyoruz fakat zamanında işler hi 3. Hadisi-

kle ak, ndi- bile. etil- ziba- aktır. yer- önel- lamda ktir. cak tek- ilir. zemeyen gerekir. Yalniz III 11 meyen bir kadih, toğrafını çekti. 2005 yılına geldiğimizde ise fotoğrafçı Jim Krause ortaya bir terim attı. Bu terim, "selfie" idi. Evet, artık isim kullanılmaya başlanıyordu. Popüler- liğinin zirve yaptığı nokta ise "86. Akademi Ödülleri Töreni"nin sunucusu Ellen De Generes'in ünlülerle yaptığı selfie idi. Twitter'da tüm zamanlar rekoru kı- ran bu selfie pozu, ön kamera kullanımının daha da artmasında pay sahibi oldu. TDK, bu kavrama "özçe- kim" kelimesiyle karşılık bulmuş ancak selfie kelimesi herkes tarafından içselleştirildiği için "özçekim pek tutulmamıştır. Selfie, telefonların da kamera sistemi- nin iyice gelişmesi sayesinde artık gündelik hayatın standart unsurlarından biri olmuştur. erin hangile- C) II ve II ve V Go 147 26 D 39. Bu parçaya göre selfie kavramıyla ilgili olarak aşağıdaki verilenlerden hangisi doğrudur? 94 A) 2005'ten sonra kullanılmaya başlanmıştır. B) Dilimizde birden çok Türkçe karşılığı vardır. C) ilk kez 86. Akademi Ödülleri Töreni'nde or- taya çıkmıştır. D Kavramı ilk kullanan Ellen DeGeneres'tir. E) Kadınlar selfieyi erkeklerden daha çok kul- lanmaktadır. 40. Bu parçaya göre selfie kavramının dilimizdeki Türkçe karşılığının çok rağbet görmemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisinden kaynak- lanmaktadır? A "Selfie" kavramının benimsenmesi B) Yeterince ilginç olmaması CBulunan kelimenin itici olması D) Selfie kavramını tam karşılayamaması EX Birden çok kelimeden oluşması C TÜRKÇE DENEMELERI

4. Her şeyi söylemiş, konuşacak hiçbir şeyi kalmamış olanların suskunluğu ne kadar acı ve korkunçtur. 52 Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Olumsuz isim cümlesidir. B) Öznesi bir söz öbeğinden oluşmuştur. C) Belgisiz sıfatlara yer verilmiştir. "V DTamlayanı adlaşmış sifat olan bir isim tamlaması kulla- nılmıştır. ✓ E) Bir sözcükte birden fazla ses olayı vardır.

23. Hasır şapkası iyice başının arkasına kaykılmış durumda kıça çökmüş, balığın dönüşünü izliyordu. "Sen uğraş dur balık." diye düşündü. "Nasıl olsa elimdesin." Deniz yavaş yavaş dalgalanmaya başladığı hâlde rüzgâr sertleşmemiş, oldukça hafiften esiyordu. Bunun dönüş için ne büyük yararı olacağını düşündü. "Dosdoğru güneybatıya yönelirim." diye söyleniyordu. "Denizde kimse kaybolmaz. Hem upuzun bir adadır bizimki." Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır. B) Öğretici bir metinden alınmıştır. C) Geriye dönüş tekniğinden yararlanılmıştır. D) Amaç okura bilgi vermektir. E) Birinci kişili anlatım söz konusudur

18. I. Sonuç olarak göl içinde bir yapıya ait kalıntıların oldu- ğu en azından 19. yy.dan beri bilinmektedir. II. Çoğu günümüze özgün hâli ile ulaşamamış bu yapı- lar, başlangıçta küçük bazı yöresel farklılıklar dışında ortak plan özellikleri yansıtır. III. 1950'lerde İznik'te yerel bir gazete haberinde su altın- da kalıntıların olduğu yazılmaktadır. IV. Göl içinde keşfedilen bazilika; planı, kullanılan mal- zeme ve ölçüleri ile Roma İmparatorluğu toprakları genelinde yaygın olarak uygulanan Erken Hristiyanlık dönemi kiliselerinden biri olmalıdır. V. Daha da öncesinde, Anadolu'yu ziyaret eden sey- yahlardan Emmanuel Laborde, 1838 yılında Paris'te yayınlanan Voyage de l'Asie Mineure isimli kitabında; İznik'e geldiğini ve İznik Gölü'nün kıyısına indiğinde, Göl Kapı'nın güneyinde kıyıdan biraz açıkta suların çe- kilmesi sonucu ortaya çıkan bir yapıdan bahsetmekte- dir. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III E) V 6 r

18. I. Sonuç olarak göl içinde bir yapıya ait kalıntıların oldu- ğu en azından 19.yy.dan beri bilinmektedir. II. Çoğu günümüze özgün hâli ile ulaşamamış bu yapı- lar, başlangıçta küçük bazı yöresel farklılıklar dışında ortak plan özellikleri yansıtır. III. 1950'lerde İznik'te yerel bir gazete haberinde su altın- da kalıntıların olduğu yazılmaktadır. IV. Göl içinde keşfedilen bazilika; planı, kullanılan mal- zeme ve ölçüleri ile Roma İmparatorluğu toprakları genelinde yaygın olarak uygulanan Erken Hristiyanlık dönemi kiliselerinden biri olmalıdır. V. Daha da öncesinde, Anadolu'yu ziyaret eden sey- yahlardan Emmanuel Laborde, 1838 yılında Paris'te yayınlanan Voyage de l'Asie Mineure isimli kitabında; İznik'e geldiğini ve İznik Gölü'nün kıyısına indiğinde, Göl Kapı'nın güneyinde kıyıdan biraz açıkta suların çe- kilmesi sonucu ortaya çıkan bir yapıdan bahsetmekte- dir. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? 20.

7 16. Her şeyden bihaban olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, be kendim dile getiriyorum. Inanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? Sirladı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır -B) Ozneyi pekisArme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vard Camlayan belgisiz-adil olan ad takımına yer verilmiştir. Turkçenin sondan eklemeli on olma özelliğine aykırı sözcük kamarilmiştir. Xuralli birleşik (eylen bulunmaktadır. Fel UcDört Bes Diğer sayfaya geçiniz.

kirliliğinin ha farklı Imaz bir toprak- kullanıl- konomi- a toprak şturabi- cümle E) V 28. A Bir araştırma yapmak ya da unutulmuş bir olayın ay- rıntılarını anımsamak için eski mecmuaları okumam. Çoğu kimse de böyle düşünüyordur. Bir yerde bekler- ken bir masa kenarına bırakılmış gazete görsek dört elle sarılırız ona, bir vakit geçirme aracı olarak. Ama günü geçmiş bir gazete olduğunu görünce düş kırık- lığıyla onu yerine bırakırız. Beklemekten başka işimiz olmadığı için biraz sonra zorunlu olarak okumaya baş- layınca da keçiboynuzu çiğner gibi bir tat alırız okuduk- larımızdan. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eski mecmuaları okumak, sıkıcı olduğu gibi insana pek de bir şey kazandırmaz. Zamana yenilmeyen, güncelliğini koruyan tek yayın organı, gazetedir. C Günü geçmiş gazeteler, araştırma yapmak amacıy- la gözden geçirilir. insan, boş zamanını gazete okuyarak değerlendir- melidir. EGünlük yayımlanan gazetelerden, her okunuşta farklı bir tat alınır. 30

4. 1. Günümüzden binlerce yıl önce, Eski Mısırlılar, hiyeroglif adı verilen ve resimlerden oluşan bir yazı sistemi icat edip kullanmaya başlamıştı. II. Bu yazı sistemi zamanla harflerle ifade edilen sözcüklere dönüşmüştü. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Eski Mısırlılar hiyeroglif adı verilen ve resimlerden oluşan bir yazı sistemi icat ederek yazı sisteminin temellerini atmış oldu. B) Eski Mısırlılar binlerce yıl önce, zamanla harflerle ifade edilen sözcüklere dönüşecek olan hiyeroglif adı verilen ve resimlerden oluşan bir yazı sistemi geliştirdi. C) Binlerce yıl önce, Eski Mısırlılar tarafından geliştirilen hi- yeroglif adı verilen ve resimlerden oluşan bir yazı sistemi oluşturdu. D) Günümüzden binlerce yıl önce, Eski Mısırlılar zamanla harflerle ifade edilen sözcüklere dönüşecek hiyeroglif adı verilen yazı sistemini keşfetti. E) Hiyeroglif adı verilen ve resimlerden oluşan bir yazı sis- temini geliştiren Eski Mısırlılar, günümüzde kullandığımız sözcük sistemini geliştirmiş oldu.

ei paragraf uş hava , bunun ■, dişin- i hava ilir. Bu indeki durum neden E) VI ygun hava Yani men sine ön- asi 8 pencere açar 8) Böylece yaza C) Öyleyse önemli olan metin içi gerçekliktir D) O halde gerçekliği ayrıntılarda aramak gerekir E) Dolayısıyla metinin iletisi de farklı algılanır 23. (1) İnsan okuryazar olmadan önce çizen, çizgileri ile me- saj veren, duygu ve düşüncelerini aktaran bir varlıktır. (II) Çocuklar da okuryazar olmadan önce bir çizer, çizgileri okuyan, anlayan ve yorumlayan varlıklardır. (III) Tanpınar bu yatkınlığı, "Acaba arının bal yapışı gibi çocuk da resim mi yapar?" diye sorarak dile getirir. (IV) Çocukların resimlerle ve çizgilerle olan ilişkisi, harflerle olan ilişkisinden önce gelir. (V) Çizme eğilimi, daha sonraki dönemlerde de devam eder. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu eğilimi mağara resimlerinden çocuklardaki çizme tutku- suna değin izleyebiliriz." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) Diğer sayfaya geçiniz.