Servetifünun Dönemi Şiiri Soruları

19. I.Metin (Servetifünun) "Bugün şübbân-ı münevvere-i Osmâniyye yalnız bir mes- lek-i edebî takip edebilir: Avrupa'nın terakkiyât-ı ilmiyye ve fenniyesi ile tenvîr-i zihn ettikten, edebiyatını gördükten, anladıktan sonra bizde de ciddî, samimî bir edebiyat tesis etmek ve bu yolda zaten başlamış olan edebiyatımızı de- vam ettirmek." / Hüseyin Cahit YALÇIN II. Metin "Fecr-i Âti azasının semerât-ı mesâisini ihtiva edecek bir kütüphane teessüs etmek üzeredir. Edebiyat-ı Cedide'nin parlak zekâlarına matla-i envâr olmak meziyetini hâiz olan Servet-i Fünûn mecmuası naşiri efkârıdır." Fecr-i Âtî Encümeni Edebîsi Beyannamesi Bu metinlerde aşağıdaki benzerliklerden hangisinin varlığından söz edilemez? A) Dil ve anlatım B) Metin türü C) Ifade şekli D) Yazıldığı siyasi dönem E) Konu 104GNLYKS121718 6

M. 10. Bir gün gelir, müzeyyen ağaçlar, şuh çiçekler, yeşil çayınlar bir nefha-i müncemide-i şita (bir kışın don- durucu soğuğu) ile kuruyarak, solarak, sarararak ha- rap olurlar; yapraklar düşer, çiçekler terevvüm eder (saranır), çayırlar çatlar: Tabiat ölür. Fakat bir gün, hinçlı yağmurlardan sonra yine bir gün bu ağaçlar çi- çeklenir, çayırlar titreşerek serpilirler, bir hayat- nev, bir ra'se-i zindegi (bir canlilik titreyişi), bir taravet-i emel (bir emel tazeliği) gelir: Yeniden bahar olur. Benim müzeyyen ümitlerim, nihayetsiz emellerim, mes'ud aşıklanm; gizli kederlerin, gayr-i mahsus (hissedilmez) elemlerin dest-i kahrında (kederlerin kahredicl elinde) kurudu, soldu, sarardı: Ruhum öldü. Fakat benim ruhumun, benim zavallı ruhumun baharı gelmiyor. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söyle: nemez? Yukarıdaki parça dil ve üslup bakımından Ser- vetifünun Edebiyatı'nın bütün özelliklerini yansıt- maktadır. Ağır bir dil ve tamlamalarla yüklü bu parçaya ses tekrarlarıyla da ahenk kazandırıl- mıştır. B) Yazar bu parçada kendi ruhunu doğa ile kıyasla- mış. Kendini yalnız, bitmiş biri olarak görmüştür. Yazar gelecekten ümitsiz ve karamsardır. CBu parçada toplumsal meseleler üzerinde değil bireysel ruh hali üzerinde durulmuştur. D) Eserde sanatlı söyleyişler kullanılmıştır. E) Bir manzum hikâye olan bu eserde Fransızca- min cümle yapısına uygun devrik cümleler kulla- nılmıştır.

B) Ahmet Vefik Paşa C) Ahmet Mithat Efendi DY Abdülhak Hamit Tarhan E) Recaizade Mahmut Ekrem 17. Servetifünuncuların çağdaşı olduğu hâlde topluluğa katılmamıştır. Ahmet Mithat Efendi'nin çıkardığı Ter- cüman-ı Hakikat gazetesinde yayımladığı ilk romanı Şık ile tanınmıştır. Ahmet Mithat gibi kolay konu bulan, eğlendirerek eğitmek isteyen bir yazardır. Eski İstan- bul'un kenar mahallelerindeki insanların günlük yaşam- larını natüralist bir anlayışla aktarmıştır. Romanlarındaki kahramanları kendi yöresel ağızlarıyla konuşturmuştur. Romanlarında insan davranışları, uyumsuzluk, çatışma, batıl inançlar, moda ve özentinin oluşturduğu komiklik- ler işlenmiştir. Romanları geniş halk kitleleri tarafından ilgiyle okunmuştur. Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisi hakkında bilgi verilmiştir? A) Hüseyin Rahmi Gürpınar B) Mehmet Rauf C) Süleyman Nazif D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Ahmet Hikmet Müftüoğlu Diğer poufova geçiniz.

Çu- ala- Ok- a- ek ur 4. Onun uzun ömrü, edebiyattan çok gazetecilik ve politika faaliyetleriyle geçmiştir. Edebiyat hayatına, dönemin yeni- likçi gençlerini kendine çeken Servetifünun dergisi etrafın- da başlar. Bu derginin adını alan topluluk ile edebî çalış- malarını sürdürür. Servetifünun'da yayımladığı edebî eser- lerden çok bu topluluğu muhaliflere karşı savunmak için kaleme aldığı eleştiri yazılarıyla dikkati çeker. Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Hüseyin Rahmi Gürpınar B) Ahmet Rasim C) Ali Canip Yöntem D) Hüseyin Cahit Yalçın E) Süleyman Nazif AYINLARI

Buna göre öğretmenin derste söz ettiği sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Haşim B) Yahya Kemal Beyatlı C) Cenap Şahabettin D) Tevfik Fikret E) Tahsin Nahit 18. Halit Ziya Uşaklıgil ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Eski ve yeni edebiyat tartışmalarının dışında durmaya çalışmış, polemiklere katılmamış, yazı hayatı Servetifünun dergisinin kapanmasıyla büyük ölçüde kesintiye uğramıştır. B) Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı Hikâye adlı anı kitapları yazmıştır. C) Mai ve Siyah'la Servetifünun topluluğunu ve o dönemi anlatan bir nesil romanı yazmıştır. PALME D) Romanlarında İstanbul ve İzmir'in seçkin ve aydın tiplerini, hikâyelerinde ise halktan kişileri konu edinmiştir. E) Siyah İnciler adıyla mensur şiir türünün edebiyatımızdaki ilk örneklerinden birini vermiştir. Diğer sayfaya geçiniz. D) Ateşten E) Tütün Za 20. Çağd Andr bu is Çağ anla foll şa fo yo

e r- a- ve iş- mli ka- Isa nzi- 16. Servetifünün edebiyatının şiiri denilince öncelikle aşk, ta- biat, hüzün, derin duygu ve geniş hayâller, hayâl-hakikat çatışması, karamsarlık, melankoli vb. temalar hatırlanır. Genel anlamda ferdiyetçi sanat anlayışının görüldüğü bu dönemde, sanatçılar arasında bazı farklılıklar bulunduğu- nu da söylemek gerekir. Servetifünûn edebiyatının şiir yö- nünü temsil eden sanatçıların başında gelen Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin, aynı dönemde yetişmiş olmalarına rağmen ciddi farklılıklar gösterirler. Fikret'in pesimist ruh hâli, yani hayata karamsar bakışı eserlerine de büyük oranda yansır. Şiirlerinin çoğunda bedbaht bir insan tiplyle karşılaşırız. O sadece iç dünyasında değil, dış dünyada da felaketler içinde kıvranmaktadır. O, varlık alemini cehen- neme ve gayya kuyusuna benzetmekten çekinmez. Cenap Şahabettin de bu dönemin poetik anlayışını oluşturan en önemli iki şairinden biri olmasına rağmen, mizacının fark- lılığından dolayı yer yer Tevfik Fikret'ten ayrılır. O, Tevfik Fikret'in aksine hayata pesimist bakmaz. Onun biraz da alaycı ve neşeli yapısı kendisini derin bir melankoliye sü- rüklenmesini engeller. Cenap'ın birkaç şiiri dışında ağır bir melankoliden söz edilemez. 26 Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada sözü edilen şairlere ait bir eser değildir? A) Sis B) Vaveyla D) Tiryaki Sözler C) Balıkçılar E) Evrak-ı Eyyam Diğer sayfaya geçiniz.

B 20. Namık Kemarin oğludur. Şiirlerinde divan şiirine özgü söy- leyiş vardır. Önce bireysel daha ora plumsal konular işler. Server: Finan-dergisinde Ayn Nadir müsteanin kul- lanır. Evah Tabiattar" adli eserinde Serventinun tarzında bireysel şiirleri vardi Ordunun Defter Vibdan Alevien" adlı eserlerinde toplumsal şen vardir. BENIM HOCAM AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Soru B Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Celal Sahir Erozan B) Ahmet Het Müftüoğlu C) Hüseyin Cefit Yalçın Ali Ekrem Bolayır E) Hüseyin Rahmi Gürpinar 56 IL Me III De 23. L Kahra gisind A) MI B) Sp SS E) Sp

29. • Şiirde yeni imgelerle beraber Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalarla dolu ağır bir dil kullanılmıştır. • Parnasizm ve sembolizm etkisi ile biçim mükemmel- liğine ve ahenge önem verilmiştir • Şiir düzyazıya yaklaştırılmış, mensur şiir denemeleri yapılmıştır. • Şiirlerde hayal-gerçek çatışması önemli bir yer tutar, karamsarlığın baskın olduğu görülür; aşk, ölüm ve tabiat sıklıkla işlenen temalardır. Bazı özellikleri verilen edebî topluluk aşağıdakiler- den hangisidir? Servetifünun C) Fecriât E) Beş Hececiler B) Milli Edebiyat D) Tanzimat Dönemi

2. Küçük muttarid, muhteriz darbeler Kafeslerde, camlarda pür-ihtizaz Olur dem-be-dem nevha-ger, nağme-saz Kafeslerde, camlarda pür-ihtizaz Küçük muttarid, muhteriz darbeler... Sokaklarda seylabeler ağlaşır, Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır; Bulutlar karardıkça zerrâta bir Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir "Yağmur" adlı şiir okunduğunda, metinde sıklıkla tekrarlanan 'k', 't', 'd', 'b', 'r', T, 'c/c', 'ş' sesleri, sessel imge olarak, insan muhayyilesinde yağmurun yağışını ve damlaların kayarak camlardan akışını canlandırır, çağrıştırır. Bu durum, Servetifünun şii- rinde ......... ne kadar önemli bir yer işgal ettiğini gösterir. Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) temanın C) müzikalitenin E) konunun B) başlığın D) imgenin ALTIN ANAHTAR C) 6. D) E) 5. B B ic

18. Servetifünun Dönemi şiiri ile ilgili aşağıdakilerin han- gisinde verilen bilgi yanlıştır? A) Şairlerin sanat anlayışının şekillenmesinde Tanzi- mat'ın II. Dönemi'nin, özellikle de Recaizade Mahmut Ekrem'in etkisi olmuştur. B) Sanatçılarda, dönemin siyasal koşullarının da et- kisiyle, gerçeklerden uzaklaşıp hayale sığınma ve düş-gerçek çatışması söz konusudur. C) Hece ölçüsü hiç kullanılmamış, bütün şiirler aruzla yazılmıştır. D) Aşk, tabiat, ümitsizlik, hayal kırıklıkları şiirlerdeki baş- lica temalardır. E) Şiirin biçiminde ve içeriğinde önemli yenilikler ger- çekleştirilmiştir.

3. Çoğu zaman gönülden böyle sesler alıyorum. "Aç mısın? Önce senden açını doyur, o zaman lokman sana belki daha tatlı gelecektir. Susuz musun? Tasını önce dudakları seninkinden fazla kurumuşa uzat, o zaman bağrını belki zülal (saf su) serinletecektir Yorgun musun? Mutlak senden yorgun bir baş vardır; yastığını evvela ona uzat, dizinde ihtimal sen de daha ferahla dinlenirsin. Üşüyor musun? Örtünü teninden fazla ürpermiş bir tene sarabilirsen onun sıcaklığı omuzunu isitmasa da ruhunu üşütmez." Bu dizeler bir mensur şiirden alınmıştır. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Servetifünun Dönemi'nde bu türde eser vermiştir? A) Tevfik Fikret * B) Cenap Şahabettin C) Mehmet Raul * D) Hüseyin Cahit Yalçın E) Ahmet Haşim

W 6. (1) Servetifünun sanatçıları, Tanzimat'la başlayan dilde sadelik anlayışından uzak durmuş, aydın kesim için süslü ve sanatlı bir dille eserler vermiştir. (II) Onlar estetiğe önem vermiş, bu da beraberinde dil zenginli- ğini getirmiştir. (III) Ancak sanatkârane üslup anlayışı eserlerde kullanılan dilin kimi zaman anlaşılmaz hâle gelmesine neden olmuştur. (IV) Sanatçılar duygu ve düşüncelerini anlatmak için Arapçadan, Farsçadan, Batı edebiyatından sözcük ve tamlamalar kullanmışlardır. (V) Batı edebiyatının etkisiyle kısa cümleler kurmaya özen göstermişlerdir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Türk edebiyatında anı türünde birçok yapıt vardır. Eski edebiyatımızda bu türün ilk yapıtı, 16. yüzyılda Doğu Türkçesiyle yazılmış Babürnâme'dir. Ebülgazi Bahadır 1 Han'ın Şecere-i Türkî adlı yapıtı da anı niteliği taşır. || Yakup Kadri, Tevfik Fikret ve Halit Ziya; anı türünde IV V yapıt veren diğer sanatçılardır. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I Edebiyat B) II C) III D) IV E) V 96

nde bir bilgi yanlı- Arz-ı Halve ikinci ki- kalıplarını da kulla- lerini andırır biçimde enemelerdir. Masaymış Ha şiirinin Citabı Dirlik Düzenlik, rağmen şairin kendi eri içerir. azar Postası dergi- 1, Şapkam Dolu Çi- taplarında toplamış; aki şiirleriyle dikkat tır. ve anlamsızlığa va- asıyla en çok dikkati kitabını Kınar Hanı- lamıştır. ması nedeniyle "Otel- O Cansever'in önemli Kimli Karanfil dir. sin. oğlu. bulabilirsen. Ya da o, ahtina... örneğinde; -lanma, er verilmemiştir? 22, YAYIN DENİZ 1 Yaş otuz beş yolun yarısı eder Dante gibi ortasındayız ömrün Delikanlı çağımızdaki cevher Yalvarmak yakarmak nafile bugün Gözünün yaşına bakmadan gider 11 Geceleyin bir ses böler uykumu İçim ürpermeyle dolar: - Nerdesin Arıyorum yıllar var ki ben onu Aşıkıyım beni çağıran bu sesin IV Eviniz kutu gibi bir küçücük evdi Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evdi Güneşin batmasına yakın saatlerde Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede Yaz, kış yeşil bir saksı itir pencerede Bahçende akasyalar açardı baharla Ne şirin komşumuzdun sen, Fahriye abla I Cahit Sıtkı Tarancı Ne zaman yolda bir han rastlasam irkilirim Çünkü sizde gizlenen dertleri ben bilirim Ey, köyleri hududa bağlayan yaşlı yollar Dönmeyen yolculara ağlayan yaslı yollar Ey, garip çizgilerle dolu han duvarları Ey, hanların gönlümü sızlatan duvarları Yukarıda numaralanmış dizelerin şairleri aşağı- dakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? B) Faruk Nafiz Çamlıbel ob Ahmet || Ahmet Muhip Dıranas C) Cahit Faruk Sıtkı Nafiz Tarancı Çamlıbel Cahit Sıtkı Tarancı Ahmet Muhip Dıranas Faruk Nafiz Muhip Dıranas Çamlıbel DENEME-2 Cahit Sıtkı Tarancı S Ahmet Kutsi Tecer Ahmet Muhip Dıranas Ahmet Kutsi Tecer Cahit Sıtkı Tarancı Ahmet Kutsi Tecer IV Faruk Nafiz Çamlıbel Ahmet Kutsi Tecer Ahmet Muhip Dıranas Ahmet Kutsi Tecer Faruk Nafiz Çamlıbel

(1) Servetifünun sanatçıları, Tanzimat'la başlayan dilde sadelik anlayışından uzak durmuş, aydın kesim için süslü ve sanatlı bir dille eserler vermiştir. (II) Onlar estetiğe önem vermiş, bu da beraberinde dil zenginli- ğini getirmiştir. (III) Ancak sanatkârane üslup anlayışı eserlerde kullanılan dilin kimi zaman anlaşılmaz hâle gelmesine neden olmuştur. (IV) Sanatçılar duygu ve düşüncelerini anlatmak için Arapçadan, Farsçadan, Batı edebiyatından sözcük ve tamlamalar kullanmışlardır. (V) Batı edebiyatının etkisiyle kısa cümleler kurmaya özen göstermişlerdir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

ini 11. Sen açarken çiçekler üstünde Ufacık bir çiçekli yelpaze, Na'şın üstünde şimdi ey mürde Başladı parça parça pervâze Karlar Ki semâdan düşer düşer ağlar Uçtunuz gittiniz siz ey kuşlar. Küçücük, ser-sefid baykuşlar Gibi kar Sizi dallarda, lânelerde arar. "Elhân-ı Şita" adlı şiirden alınan bu misralarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? AV Cenap Şahabettin tarafından kaleme alınmıştır. B) Müzikaliteye önem verilmiştir. kişiler Jone 2) Teşhis ve intak sanatına başvurulmuştur. D Serbest müstezat nazım biçimiyle yazılmıştır. EXUyak ve rediften yararlanılmıştır. ey