Ses Bilgisi Soruları

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek yoktur? A) Masanın başına oturup "Biraz öykü çalışayım." diyemez sanatçı. B) Bir şairin edebiyattaki yeri ve değeri nerede durduğuna bağlıdır, bunu hep söylüyorum. C) O yıllarda bazı gençler bireyci edebiyatın peşindeydi ve orada var olmanın olanaklarını arıyorlardı. D) İnsanoğlu bir gün ünlem işaretini kaybetti; sevincini, öfke- sini, tüm duygularını o zaman yitirdi. E) Eleştirmen "Bir sanatçının başarısı, yaşadığı günlerin hakkını verebilmesine bağlıdır." diye sözü bitirdi. selmol Pors

1 www. .Bir yürek çarpar Yüreğimin içinde Gözlerinde bir yavru ceylan Orkek. Agiveni ayrılmış Ana sütünden A) Ünlü daralması B) Ünlü düşmesi C) Ünlü değişimi D) Ünsüz düşmesi (E) Ünsüz benzeşmesi SES Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi- me ornek vardır? Ini BILGIS (6 tanır gözlerini

13 Sevdiğimiz ve uğrunda ölmeyi göze aldığımız bu toprak- lar için yaşamayı da bilmeliyiz. Bu konudaki en önemli görev de romancılarımıza düşer. Bu coğrafyadaki ölüm- süzlük pınarlarını ancak onlar bulabilir. Toprak, bağ- rinda insana dair bir sır saklıyorsa bu sırrın mahiyetini ancak bir romancı aklı kavrayabilir. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok- tur? A) Ünsüz türemesi B) Ünlü düşmesi C) Ünsüz yumuşaması D) Ünsüz benzeşmesi E) Ünlü daralması

Yoksulluğun sebebi; yokluk değil, paylaşmayı unu- of stashp tan insanlardır. Bu cümlede; 1. ünsüz benzeşmesi, II. kaynaştırma, y, $, s, III. ulama, IV. ünsüz yumuşaması ses olaylarından hangileri yoktur? C Yalnız 1 B) Yalnız it D) I. ve IV. CI. ve III. E) 11. ve IV.

3. (1) Şoförler bir defa daha vedalaştılar. (II) Kamyonlar egzozlarından dumanlar püskürterek çalıştı. (III) Ön- ce ağır ağır sonra daha hızlı yürüdü hepsi. (IV) Karla kaplı dağların arasından bir kamyon kervanı ilerliyor- du şimdi. (V) Yirmi gün sürecek zorlu bir yolculuk on- ları bekliyordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi yanlıştır? A) I. cümlede ünsüz benzeşmesine örnek vardır. B) II. cümledeki birinci ve ikinci kelimeler arasında ulama olmaktadır. III. cümlede büyük ünlü uyumuna uyan kelimeler vardır. D) IV. cümledeki bir kelimede birden fazla ses olayı olmuştur. EV. cümlede ünsüz değişimine örnek olabilecek bir kelime vardır.

$ 5. Duraksıyor, yüreğinin düzenli vuruşu kendiliğinden on bozuluyor, birbirine kenetlenmiş elleri dizlerinin ara- sında salınıyor, hâlbuki titriyormuş, ben o zaman sa- lındığını zannediyordum. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin örneği yoktur? A) Ünsüz yumuşaması C) Ünlü düşmesi ubnovil B) Ünsüz benzeşmesi D) Ünsüz türemesi E) Ünlü daralması

ünlü düşmesi 13. "Hiçbirimiz bu tavrı onaylamadık." cümlesinde gö- rülen ses olayı aşağıdakilerin hangisinde vardır? comub olnu A Evler çok sağlam yapılmıştı ama estetik değildi. B) Kaçak yapılarla ilgili kayda değer bir gelişme yok. C) Şehir planlamasında titizlik gösteriyorlar. D) Eski konutlar doğayla uyumluydu. E) Ne yazık ki yeşil alanlar korunmuyor.

dvad bind nex 14. Aşağıdaki cümlelerdeki 100 altı çizili sözcüklerden hangisinde büyük ünlü uyumuna aykırı ek yok- de tur? A) Günümüzde tiyatro ne halka ne de aydına ulaşa- biliyor. B) Kafasındaki düşünceler onun huzursuz olmasının tek nedeniydi. İnsan, bilim sayesinde gerçekleri görebilmiştir. D) Sabahleyin aniden bastıran kar trafiği felç etti. E) Hastaneye kaldırılan ünlü gazeteci, meslektaşlar tarafından yalnız bırakılmadı.

3. Türkçede "-yor" eki almadan da ünlü daralmasına uğra- yan sözcükler vardır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım söz konusudur? A) Derdimizi anlayan insanlarla aynı sofrayı paylaşmak isterdim. B) Böyle kibirli konuşmaların yüzünden etrafında kimse kalmayacak. C) Kırılan bu vazoyu onarmak için deneyimli birinin kapısını çaldı. D) Beklenmedik bir anda sahneye davet edilince ne diyeceğini unuttu. E) Apartmanın girişindeki posta kutusunu aylardır kont- rol etmemiş.

85 30. Mısır deyince çoğunuz gibi benim de aklıma piramitler gelir. I || Nil kıyıları boyunca Sudan'dan İskenderiye'ye uzanan toprak- lara yaklaşık üç bin yıl boyunca hükmeden firavunların anıt mezarlarını; gökyüzüne kat kat yükselen tonlarca ağırlıktaki IV taşları, karanlık, dar koridorlarıyla gizemli odaları, bu odalar- da keşfedilen duvar resimleri ve paha biçilmez hazineleriyle V düşlerim. Bu parçada numaralanmış sözlerin hangilerinde birden fazla ses olayı vardır? JATVE rt ve II prev B) II ve III ENYEV E) IV Xe V Il ve IV Strateji Yayınları

9. Şaşırdım kaldım işte Bilmem ki nemsin Bazen kız kardeşimsin Bazen öpöz annemsin Sultanımsın susunca Konuşunca kölemsin Eksilmeyen çilemsin Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisine yer verilme- miştir? A) Ünlü düşmesine B) Büyük ünlü uyumuna aykırılığa C) Ses türemesine D) Kaynaştırma ünsüzüne E) Ünsüz düşmesine

A) B) II C) iil 11. Kapım çalındıkça açıyorum Hayaller doluyor birer ikişer Bir sen gelmiyorsun, kayıp Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? AY A) Ünlü daralması B) Ünlü değişimi C) Kaynaştırma harfi Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşamasına aykırılık Küçücük bir hediye onu çokça sevindirmeye yetiyor. 15. Aşağı ünlü A) E B) H C) D) E)

Güneşin yeni doğduğunu sana habe Yağmurun hafifliğini toprağın ağırlığını Ve bütün varlığımla kara yılan seni çağırıyorum Seni çağırıyorum parmaklarımdan süt içmeye Pamuğun ağırlığını yapan dağın hafifliğini Yukarıdaki dizelerde kaç sözcükte ünsüz yumuşa- masının örneği vardır? A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

idi. pir Cosmassona kuru ve siyah bir ekmeğlağır ağır geveleyen köylülere yutkunarak bakıyor, sanki başı dönüyormuş gibi gözlerini kapayarak kafasını kamyonun sarsılan tahtalarına dayyordu. Sonra birdenbire irkiliyor, yerinden azıcık doğrularak one, şoföre doğru bakıyor, tekrar sıkıştığı yere büzülüyordu. İçinde, oto- mobil ilerledikçe büyüyen bir korku ona ara sıra açlığını unutturuyor yahut açlıkla karışarak onu ser- semletiyordu. İzmir'e yaklaştıklarını yolcuların konuşmalarından anlamıştı. Fakat ne kadar yaklaştılar? Atlayacak, katacak zaman geldi mi? Eğer daha çok varsa bu Allah'ın dağlarında gece yarısı yolu nasıl bulacak, buralarda nasıl geceleyecek? Ya candarmaların eline düşerse?.. Ya şoför parayı vermeden atlayıp kaçtığım karakola haber verirse?.. O zaman candarmalar kendisini dövmezler miydi? Aca- ba candarmaların dayağı mı daha kötüydi şoförün dayağı mı? Belki otomobildeki müşterilerden bir merhametli çıkar da bunu dövdürmezdi. Fakat bu kadar adamın içinde rezil olmak vardı. Üstelik.don gömlekle kalacak Bu kılıkta İzmir'e nasıl girer, hemşerilerini nasıl arardı? Atlamaktan başka çare yoktu Fakat atlamayı nasıl becerecekti? Kamyon, arkasında atılmış pamuk gibi bir toz yığını bırakarak koşuyor, dar dönemeçlerde, içindekileri bir yandan bir yana fırlatarak, kıvrıntılar yapıyordu. Birçok defa gördüğü halde hiç içine binmediği bu acayip şey, çıkardığı gürültü ve insanı sersem eden hızıy- la, ciğerlere ve beyne dolan sıcak benzin kokusu ile birdenbire korkunç bir kılık alan bu makine ona anlaşılmaz bir ürkeklik veriyordu. Bu toz, gürültü ve sürat kargaşalığı içinde dumanlanan kafasından, bozuk bir rüya şeridi gibi, köyü, kendisine anlatılan İzmir'in hayalinde yarattığı vuzuhsuz şekilleri, şoförün benzin kokulu yüzü, Beyşehir'de inen gözlüklü avukatın siyah ceketinden fırlayan sıska en- sesi geçiyordu. Geçeyordu Awuk con cekedinon Ara sıra otomobil herhangi bir sebeple yavaşlar gibi olunca delikanlı yüzünde zapt edemediği bir dehşet ifadesiyle yerinden fırlıyor, "Acaba duracak mı? Para toplamaya mı başlayacak? diyor, araba tekrar hızlanınca derin bir nefes alarak yerine çekiliyor ve atlamak için kati kararını veriyordu. Fakat nasıl atlayacak? Bu kamyon, bu gitgide gözünde büyüyen, bütün hislerine alışamadığı ve ezici tesirler yapan korku makinesi kendisini bir kıskaç gibi yakalamıştı. Buradan kurtulmasına imkân olmadığını sanıyordu. Gözleri alev alev olmuş, dört tarafına bakınıyor, etrafındaki köylülerin, ön sıralarda oturan efendijerin hep kendisine baktıklarını, biraz kımıldasa yakasına yapışacaklarını zannediyordu. Alnın- dan yanaklarına doğru terler akıyor ve şakaklarındaki ayva tüylerini ıslatıyordu. Hikaye Otomobil birdenbire yavaşladı. Yolun sol tarafı sarp bir kesme idi ve sağ tarafta, iki minare boyun- da bir yar, esner gibi ağzını açmıştı. Yol birdenbire darlaşıyordu. Motörün hafifleyen gürültüsü ara- sında aşağıdan doğru gelen bir su şırıltısı duyuluyordu. Henüz taş bile döşenmemiş olan şosenin bu kısmında çökme ve kayma tehlikesi bulunduğu için yolcular burada yayan yürür ve otomobiller ya- vaş yavaş ilerlerdi. Bunun için otomobili tamamen durdurmadan şoför başını arkaya doğru çevirdi ve: "Haydi, beyler!" dedi. Birdenbire arka tarafta bir hareket oldu: Delikanlı, gözleri dönmüş, korkudan titreyerek, kendini dışarıya, yolun üstüne fırlattı. Fakat daha durmamış olan otomobilden bu tersine atlayış ona mu- vazenesini kaybettirdi; olduğu yerde birkaç kere döndükten sonra ayağı boşa gitti ve eliyle çalılara tutunmaya çabalayarak, kafası sivri taşlara çarpa çarpa ve arkasından acı bir hışırtı ile akan topraklar ve ufak taşlarla birlikte, yardan aşağıya, şimdi şırıltısı daha çok duyulan dereye doğru yuvarlandı. Sabahattin Ali, Kağnı, Ses, Esirler Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları muvazene: Denge. setre: Duz yakalı, önü ilikli bir ceket türü. şinik: Tahıl için kullanılan, sekiz kiloluk ölçek. şose: Genellikle taş kırıkları üzerine kum döşe nip silindir geçirilerek yapılan yol.

stu. isidir? sunuz? S? (1) Hayat, her döneminde insana bir şeyler kazandırır. (II) Yapılan hiçbir yanlış boşa değildir. (III) İnsanlar, hata- larından ders alarak en iyi yolu bulurlar. (IV) Kimi zaman hataları onları mutsuz etse de ilerleyen zamanlarda kişilere katkı sağlar. (V) Bunu bilip hatalarından ders alarak yoluna devam etmelidir insanoğlu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde ünlü düşmesi vardır? A) I ve II B) I ve III D) Ill ve V C) II ve IV E) IV ve V A) I 137 birden çok ses olay B) II C) III 8. Elindekilerin giderek azaldığı yordu. Bu cümledeki alt çizili söz ğıdakilerin hangisinde va A) Şartlardan memnun ol B) Hayallerini gerçekleşt C) Kendinize inandıkça D) İçinde iyilik barındar E) Geriye baktıkça dah

9. Ses Bilgisi "Uykusu bölündüğü için biraz sinirlenmişti." cümlesinde görülen ses olayları aşağıdakilerin hangisinde veril- miştir? A) Ünlü düşmesi - ünsüz türemesi - ünsüz değişiml Ünsüz benzeşmesi - ünsüz değişimi - ünlü daralması Ünsüz değişimi - ünsüz düşmesi - ünlü değişimi D) Ünlü düşmesi - ünsüz değişimi - ünsüz benzèşmesi Ünsüz benzeşmesi - ünlü türemesi - ünlü düşmesi 1. Cebimde mektubun olmayabilir 13. Naklettiğim gi Rüya bu yok: Bu dizelerd A) Ünlü dü C) Ünsüz c 14. Aşağıdal