Ses Bilgisi Soruları
Lise Türkçe
Ses BilgisiE Kaynaştırma üngüza
9.
Serin rüzgârlara pencereni aç
Karşında fecirle değişen ağaç
Bak, seyret ağaran rengini ufkun
Mahmur gözlerinde süzülsün uykun
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisinin birden çok ör-
neği vardır?
A) Hece düşmesi – ünsüz türemesi
BY Unsüz yumuşaması – ünsüz benzeşmesi
C) Hece düşmesi - ünsüz yumuşaması
DY Unsüz yumuşaması - Ünlü daralması
E) Hece düşmesi - Ünlü daralması
in evin küçücük bahçesinde gül yetiştiriyordu.
un başarılı olmasını istemez
*secik bir yer
93
Lise Türkçe
Ses Bilgisi6.
Fin ayazı-
de kes-
uz.
Fırtınalı, buz gibi bir kış akşamında caddenin başında bir
çiçekçi durur. Gelip geçene küçücük, mor, pembe sümbül
demetleri uzatır. Evlere çiçek gitsin, akşamlarımız yumuşa-
sin, işısın; insanlar birbirini sevsin ister.
nin ör-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur?
A) Ünsüz düşmesi
By Ünsüz benzegmesi
C) Hece düşmesi
DY "n-m" değişmesi
n
E) Ünsüz yumuşaması
93
Lise Türkçe
Ses BilgisiBen sevgi dağlarının yıldız çobanı
1
Ezgiler sektiren sabahlara kadar
11
Animsamiyorum erdem yaylasından kaçtığımı
III
Uyandım ki tüm sürümü çalmışlar
Kavalım çatlamış, soluğum yetmiyor
IV
V.
Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
AT I.de, kaynaştırma ünsüzü vardır.
B) II.de, ünsüz benzeşmesi vardır.
C III.de, ünlü daralması söz konusudur.
D) IV.de, herhangi bir ses olayı yoktur.
E V.de, ünsüz değişimi görülmektedir.
aksamında caddenin başında b
Lise Türkçe
Ses Bilgisi13. Benim kitabımdan önce dil yanlışlarıyla ilgili kitaplar vardı.
I.
Ama bu kitabın ilgi uyandırması konuya yabancı olanların da
sağladı.
Türkçepin
sorunları üzerinde düşünmesini
IV
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi hem
yapım hem çekim eki almamıştır?
A) I
B) 11
C) III
D) IV
E V
Lise Türkçe
Ses Bilgisi00
çe
ve
24. Gözlerim uykuyla barıştı sanma
Sen gittin gideli dargin sayilir
Ben de bir zamanlar sevildim amma
Seninki düpedüz vurgun sayılır
Olçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlü
26. Bu
Bu şiirde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi +
B) Ünlü düşmesi
C).Ünlü türemesi
D Ünsüz yumuşaması t.
E) Un süz düşmesi
C
A
Lise Türkçe
Ses Bilgisiun
1911
8.
Ben güzel günlerin şairiyim
Saadetten alıyorum ilhamımı
Kızlara çeyizlerinden bahsediyorum
Mahpuslara affı umumiden...
Çocuklara müjdeler veriyorum
Babası cephede kalan çocuklara...
Fakat güç oluyor bu işler
Güç oluyor yalan söylemek...
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
AY Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü qeşmesi
SY
C) Ünsüz benzeşmesi
DY
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz türemesi
Lise Türkçe
Ses BilgisiSIRADIŞIANALİZ YAYINLARI
dog
mus. Du
10. Karlı bir şubat gecesi doğmuştu. Babamın
12. A
y
IV
kucağına verirken bir tuhaftım. İsim ararken
II
III
kamus bana ne kadar boş gelmişti. Ona, ışıl ışıl,
V
kâinat gibi manalı bir kelime bulmak istiyordum. So-
nunda "Ömer" dedik. Bu da ona yakışmıştı.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili
BO
olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
311.
A) I. sözcükte birden çok ses olayı vardır.)
II. sözcükte ünsüz yumuşaması meydana gel-
miştir.
III. sözcükte ünlü düşmesi olmuştur.
IV. sözcükte ünlü değişimi söz konusudur.
E) V. sözcükte ünsüz düşmesi vardır. Sy
3
Lise Türkçe
Ses Bilgisi11. Aşağıdakilerin hangisinde hem ünsüz benzeşmesinin
hem de ünlü daralmasının örneği vardır?
A) Uçurtmalar, rüzgâr gücüyle değil, o güce karşı koyduklan
için yükselir.
B) Kitaplar yaşadıkça geçmiş diye bir şey olmayacaktır.
C) Gelecekte yaşamayı umduğum olaylar, bana şimdiden
heyecan veriyor.
D) Büyük projelere, yanm kalmış, eskimiş fikirlerle başlamayın.
E) Hayat, geriye bakarak anlaşılır; ileriye bakarak yaşanır.
Lise Türkçe
Ses Bilgisi15. Sen bana yeni yılsın her dakika
Her dakika bir yaşıma daha giriyorum
Sen benim üstüne titrediğim güzel ve yeni
Saatim kadar saadetimin gözbebeği zamansın
Yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından han-
gisi yoktur?
A) Ünsüz değişimi
B) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
C) Büyük ünlü uyumuna aykırı sözcük
D) Ulama ✓
E) Ünlü daralması
✓
Lise Türkçe
Ses BilgisiAne
16. Hangi hissin parmağı dokundu ki derine
Düştü bir gizli alev salkımı içerine
Hangi kâbus bastı ki seni uykularında
Birdenbire cehennem kaynadı sularında
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangi-
si yoktur?
key
ANÜnsüz yumuşaması
B) Ünlü düşmesi
Ünsüz benzeşmesi
DNÜnsüz türemesi
E) Ünlü türemesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisi12. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden
hangisinde birden fazla ses olayı vardır?
A) Hepsi ödül törenine gelmişti ancak ödülü al
gel-
14. Aşağıdaki cümlelerin ha-
cükte, ayraç içinde belirt
mektedir?
A)
madi.
B)
Bilerleyen yaşla birlikte güzelleşme arzusu kuv
C) Neredeyse seni görmeden geçiyordum bu ka.
vetlenmiştir.br-Wete
Martı suya yaklaştıč
la tekrar gökyüzün
Günümüzde eskis
rastlamıyoruz. (se
Tahinle pekmezi
yedi. (ünsüz yun
C)
labalık sokaktan. Sot
Dinsan her yaşta ve her zaman okumalidir, oku
Đ)
manın yaşı yoktur. Hole
Daha dirençli,
dum ben. (ünsi
name
Her seferinde onunla görüşmek isteği daha
da artıyordu.
patek
E)
Trafikteki kadir
tiyor. (ünlü dar
Lise Türkçe
Ses BilgisiLi
8.
a
Yakın bir arkadaşının denizde boğularak hayatını
kaybetmesi üzerine suda boğulma olaylarını bir nebze
de olsa azaltmak isteyen Tom Agapiades tarafından
geliştirilen Kringii, özellikle su sporları ile ilgilenenler
veya yüzmeyi bilmeyenler için tasarlanan cankurtaran
destek cihazı
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ulama
GY Ünlü düşmesi lcoy'p
RÜnsüz benzeşmesi
E) Ünsüz düşmesi
Yulmek
Lise Türkçe
Ses Bilgisi19. Bir ülkede nüfus artış hızının yükselmesinin ortaya çıka-
racağı birtakım olumlu ve olumsuz sonuçlar hakkında gö-
rüşmek için toplandık.
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünsüz değişimi
Crünsüz düşmesi
D) Kaynaştàrma
E) Ünsüz türemesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisi7. Hangi rüzgârlar seni koklayacak!
Saçlarımı kesip rüzgâra atacağım!
Ta ki haber götürsün bir gün sana!
İçimde bir şeytan var, diyor ki
İçinden ne gelirse yapsana.
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur
?
A) Ünlü daralması
B Ünlü değişimi
9) Ünlü düşmesia
Ünsüz değişimi
fr Ünsüz benzeşmesi
Lise Türkçe
Ses BilgisiA
19.
DİKKA
CEVAP
Eklendiği kelimelerin anlamını ya da türünü değişteren, onlardan yeni kelimeler
türeten eklere yapım ekleri denir. Yapım eklerinin "isimden isim, isimden fiil,
fiilden fiil ve fiilden isim" yapma şeklinde dört işlevi vardır.
Bir kişiyle konuşurken ölçülü ve saygılı olun. Uzun ve anlamsız cümleler kurma-
yin. Yüksek sesle ve çok hızlı konuşmayın. Yabancı ve argo sözcükler kullan-
mayın. Karşınızdaki insanın kültür seviyesine uygun bir dil kullanın.
1.
Bu metindeki altı çizili kelimelerle ilgili,
I. "ölçülü" kelimesinde hem fiilden isim hem de isimden isim yapan yapım eki kullanıl-
1mıştır.
II. "hızlı" kelimesinde isimden isim yapan yapım eki vardır.
III. "sözcükler" kelimesinde isimden isim yapan iki tane yapım eki kullanılmıştır.
IV. "uygun" kelimesi fiilden fiil yapan yapım eki ile türetilmiş bir kelimedir.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
A) I ve II.
B) III ve IV.
C) I, II ve III. D) II, III ve IV.
Lise Türkçe
Ses Bilgisi12. Sonunda süreksiz sert ünsüz (p, ç, t, k) bulunan bir sözcük,
ünlü ile başlayan bir ek aldığında bu ünsüzler yumuşayarak
"b, c, d, g, ğ" ye dönüşür.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya aykırı bir
kullanıma yer verilmiştir?
A) Zeynep hediye kutusundaki kitapları görünce her zaman-
ki gibi çok mutlu oldu.
B) Yıkanmış kıyafetlerinizi düzgün bir şekilde askıya asma-
niz gerekmiyor muydu?
C) Tipi bastırınca adamların elleri soğuk nedeniyle âdeta bir
asma çubuğuna döndü.
D) Ödevlerimi yapar yapmaz yeni aldığım bisikletime binip
sahile ineceğim.
E) Verdiğim sözü bu sefer de tutmayınca öğretmenime kar-
şi çok mahcup oldum.