Ses Bilgisi Soruları
Lise Türkçe
Ses Bilgisi11. Uykuları yatağıma bağladım
Geceleri delip çıktım dağlara
Ormanların kâkülünü taradım
Bulutlardan gömlek diktim dağlara
Kartal kanadıyla biçtim gökleri
Duru pinarlardan içtim gökleri
Ya Allah, diverek açtım gökleri
Demet demet işık döktüm dağlara
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisinin ör-
negi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Ünlü daralmasi +
Lise Türkçe
Ses Bilgisiİşte o zaman soba borusundan yapılan top, küçük
çamların içinden patladı. Geminin yanına isabet eden
taş, ona biraz daha hız vermiş, gemi büsbütün yan yat-
mış gidiyordu. Bir ikinci, bir üçüncü top patladı. Fakat
isabet vaki olmadı. Trifon şaşırmış, gemiyi geri çekme-
ye imkân bulamamıştı. Üçüncü topun sesinden sonra
Trifon büsbütün şaşırmış, sicimi de elinden bırakmıştı.
Hrisopulos gemisi alabildiğine koşuyordu. Bu sırada
on altı çocuk, aralarında motorlu sandallara, altın yal-
dızlı güvertelerinde yalancı insanlar bulunan kotralara
sahip çocuklar da bulunan on altı çocuk, ellerindeki ve
ceplerindeki taşlarla beraber fırladılar. Stelyanos Hriso-
pulos gemisini batırdılar.
11
Lise Türkçe
Ses BilgisiB.
ad-das
11. Üniversite yıllarında adaşımın Soğucak Yaylası'ndaki çeşit
çeşit bitkilerle dolu yazlık bahçesine ziyarete giderdik. Sa-
bahın ilk saatlerinde yumurtlayan tavukların gidaklamasına,
horozlar eşlik ederdi. Zekiye teyzenin birkaç saatte hazırla-
dığı sofranın birkaç dakika içerisinde hakkindan gelirdik.
İlerleyen yaşıma rağmen o yılları hâlâ dün gibi hatırlarım.
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisinin
birden çok örneği yoktur?
Ay Ünsüz düşmesi v
AJ
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz değişimi
D) Ünsüz ikizleşmesi
Ey Ünsüz benzeşmesi
Lise Türkçe
Ses BilgisiBİLGİSİ - HU
SORULAR
9.
Türkçede ekler genelde büyük ünlü uyumuna uymak-
tadır ancak bazı ekler sözcükleri büyük ünlü uyumuna
aykırı hâle getirir.
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde büyük ünlü uyumuna aykırı bir ek kul-
lanılmıştır?
A) Gittiğin günden bu yana yatağım sen kokuyor.
B) Giderken kalbimi de aldın yanına.
ey Geceleyin keşkeler sarıyor her yanımı.
D) Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın.
E) Sabahattin Ali okurken bir başka anımsıyorum seni.
Lise Türkçe
Ses Bilgisi1.
Amerikan Çevre Sağlığı Kurumu, denizlerin yüzey isisinin 1880
yılından bu yana gittikçe yükseldiğini saptamış. 1940'lı yıllarda
yüzey isisi, önemli artışlar gösterse de bu isinin aniden azaldığı
dönemler yaşanmış. Okyanus suları, günümüzde son 130 yılın
en yüksek seviyesine ulaşmış bulunuyor. Bilim insanları, suyun
isinmasının, salt denizlerdeki değil, tüm doğadaki dengeyi boz-
masından endişe ediyor.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
e Ünsüz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz düşmesi
Lise Türkçe
Ses BilgisiÖSYM TADINDA 3
SORULAR
1.
Mevlana Celâleddin-i Rumi'nin büyük oğlu olan Sultan
Veled, 24 Nisan 1226 tarihinde, şimdiki Karaman vilayeti
olan Larende'de dünyaya gelmiş ve 11 Kasım 1312'de
Konya'da Şems'ten ayrı kaldı diye vefat etmiştir. Sultan
Veled, Hüsameddin Çelebi'nin ölümünden sonra babasını
temsil etmeye başlamış; henüz kurulmamış olan
Mevleviliği babası adına kurup etrafa halifeler göndermiş;
sema meclislerini idare etmiş ve semayı birtakım kurallara
bağlamıştır.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünsüz benzeşmesi
CY Ünsüz yumuşaması
D. Ünsüz düşmesi
EY Kaynaştırma
2.
Geleneksel Türk tiyatrosu ile ilgili çalışmalar; metin analizi,
kitap, tez çalışması, makale ve çeşitli yazılar biçiminde
ortaya konmuştur. Bu çalışmalar, alanla ilgili pek çok
Lise Türkçe
Ses Bilgisi3.
Ünlü türemesi
Ünlü değişimi
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu ses olayları
görülmektedit?
AN
Sana küçücük bir katkımız olduysa mutluluk duyarız.
Bt Bu saat bana biricik ninemden hatıra kaldı.
C) Öyle yoğun bir insan ki dinlenmeye daracık bir zaman
bile bulamıyor.
Penyattaki her başarının özünde sistemli çalışma
vardır.
Ft Apaçık bir gerçektir edebiyatta kalıcılığın dili ustalıkla
kullanmaktan geçtiği.
Lise Türkçe
Ses Bilgisi34.) Ağaçların bile sıhhatine imrenerek yürürdüm. Ben de
onların arasındaydım ve onların arasında günlerim ge-
çip gitti. Bazen bir gülücük gibi çiçeklerin çokça açtığını
fark ederdim. Yalnız bende meçhul bir hastalık vardı,
yedi yaşımdan beri çekiyordum.
l
B
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Kaynaştırma ünsüzü
Lise Türkçe
Ses Bilgisi.
4. Ben güzel günlerin şairiyim
Saadetten alıyorum ilhamımı
Kızlara çeyizlerinden bahsediyorum
Mahpuslara affı umumiden...
Çocuklara müjdeler veriyorum
Babası cephede kalan çocuklara...
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
AÜnsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
Ünsüz türemesi
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz değişmesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisi12. Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor ne?
Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine
Çatliyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için
Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz benzeşmesi
6) Ünlü daralması
D) Kaynaştırma ünsüzü
E) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
Lise Türkçe
Ses Bilgisi12. Bir korkusuzluk aldı yürüdü çevremizde
Sen çıkardın utancını duvara astin
Ben masanın üstüne kodum kuralları
Her şey işte böyle başladı.
Bu şiirde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ünsüz benzeşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünlü aşınmasi
D) Ünsüz türemesi
E) Yumuşamaya aykırılık
Lise Türkçe
Ses Bilgisi4.
Memduh Şevket'in eserlerinde, son derece neşeli bir atmos-
Il
fer vardır; hikâyeleriyle neşelendirir, mutlu eder insanı. Ben
1
de insana yaşamak için ümit veren, kuvvet veren yazılardan
III
hoşlanırım. İnsanları ümit sizliğe düşüren yazılardan hoşlan-
IV
V
mam.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi kök yö-
nüyle diğerlerinden farklıdır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
5.
Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum
Lise Türkçe
Ses Bilgisi11. Uzanıverse gövdem taşlara boydan boya_
Alsa buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi
Dalıp sokaklar kadar esrarlı bir uykuya
Ölse kaldırımların kara sevdalı eşi
RADES
GLASS
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
A) Ulama
B) Kaynaştırma sesi
CD Ünlü daralması
)
-yor
D) Ünlü düşmesi
E) Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük
Lise Türkçe
Ses Bilgisi9.
Nite
ye
7. Necati Cumalı, "Çarmıhını Yüklenen" hikâyesinde;
otuz üç yaşında Naziler tarafından kurşuna dizilen
eşi için düzenlenen müzede, karısı yirmi beş yıldır
şairi anlatıyor ziyaretçilere. Artık ruhunu kaybeden
Hopped
bu hikâyeye dram katılması, yazarı rahatsız edi-
yor. Son şiirlerini tırnağı yardımı ile kanıyla yazdı-
ğını söylüyor karısı. Oysa şiirler, duvardadır ve ka-
lemle kâğıda yazılmıştır. Kadının dürüst olmama-
sini yadırgar.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması BY Ünsüz benzeşmesi
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Ünlü daralması
3. Görenek, görmek kelimesinden türetilerek
1
Lise Türkçe
Ses Bilgisi10. Öğretmen olmanın, o küçücük çocukların hayatlarına
dokunmanın benliğinde bıraktığı derin iz, zaman
ilerledikçe onu daha mutlu eder olmuştu. Öğrencilerine
yeni şeyler öğretme hazzı, geçmişine olan özlemini
çoktan alıp götürmüştü.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi
yoktur?
B) Ünsüz türemesi
A) Ünsüz düşmesi
D) Ünsüz
benzeşmesi
C)
Ünlü daralması
218
E) Ünlü düşmesi
Lise Türkçe
Ses Bilgisi7. Ben ressam olursam anne
1
Dünyayı güzelliğe
İnsanları sevgiye
Bahçe ve ovaları
Yeşile, bolluğa boyarım
Sana böyle bir ressam mı lazım anne
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
sona
A) Ünlü değişimine uğramış bir sözcük vardır.
B) Ses değişiminden dolayı büyük ünlü uyumuna uy-
mayan sözcük vardır.
C) Ünsüz değişimine uğramış sözcükler vardır.
D) Ünsüz türemesine uğramış sözcük vardır.
E) Kaynaştırma ünsüzü almış sözcükler vardır.