Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

7.
Yediyordu Elif kağnısını
Kara geceden geceden
Sankim elif elif uzuyordu, inceliyordu
Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar
inliyordu dağın ardı, yasla
Her bir heceden heceden
Mustafa Kemal'in kağnısı derdi, kağnısına
Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı
Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik
Nam salmıştı asker içinde
Bu kez yine herkesten evvel aimıştı yükünü
Doğrulmuştu yola önceden önceden
Bu dizelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıda veri-
lenlerden hangisi yanlıştır?
A) III. kişili bir anlatım vardır.
B) Okuyucuya izlenim kazandırılma amaçlanmıştır.
C) Yinelemelere yer verilmiştir.
D) Kişileştirme ve benzetme yapılmıştır.
E Doğal gerçeklik kurmaca ile değiştirilmiştir.
2
KA
1.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
7. Yediyordu Elif kağnısını Kara geceden geceden Sankim elif elif uzuyordu, inceliyordu Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar inliyordu dağın ardı, yasla Her bir heceden heceden Mustafa Kemal'in kağnısı derdi, kağnısına Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik Nam salmıştı asker içinde Bu kez yine herkesten evvel aimıştı yükünü Doğrulmuştu yola önceden önceden Bu dizelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıda veri- lenlerden hangisi yanlıştır? A) III. kişili bir anlatım vardır. B) Okuyucuya izlenim kazandırılma amaçlanmıştır. C) Yinelemelere yer verilmiştir. D) Kişileştirme ve benzetme yapılmıştır. E Doğal gerçeklik kurmaca ile değiştirilmiştir. 2 KA 1.
7.
İster isen anlamak cihânı,
Öğrenmeli Avrupa lisâni.
Bilmek gerek ordaki fünunu,
obnial
Terk eyle taassub u cünûnu.
Taklit ile aslını unutma,
Milliyetini hâkir tutma.
||
Yeni sözler gerekse
Bunda da uy herkese
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse
A) Kafiye şeması
B) Şiir türü
C) Nazım birimi
D) Kullanılan ölçü
E) Nazım biçimi
D
ügso
powy neah
tov us met
192192.000/
Yukarıdaki numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi ortaktır?
Aths ob ne? 10
names o ele
slevey
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
7. İster isen anlamak cihânı, Öğrenmeli Avrupa lisâni. Bilmek gerek ordaki fünunu, obnial Terk eyle taassub u cünûnu. Taklit ile aslını unutma, Milliyetini hâkir tutma. || Yeni sözler gerekse Bunda da uy herkese Halkın söz yaratmada Yollarını benimse A) Kafiye şeması B) Şiir türü C) Nazım birimi D) Kullanılan ölçü E) Nazım biçimi D ügso powy neah tov us met 192192.000/ Yukarıdaki numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi ortaktır? Aths ob ne? 10 names o ele slevey
premimon
HOCAM
Şiirde Yapı ve İçerik - II
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım kafiye bulunma
maktadır?
A) Sen miydin o afet ki dedim, bezm-i ezelde tam
Bir kanlı gül ağzımda ve mey kasesi elde,
B) Ben çektiğim kimler çeker
> youm.
döker
Gözlerim kanlı yaş
Bulanık bulanık akar
Dağların seliyim ben
C) Beyaz giyme toz olur
Siyah giyme söz olur
Gel beraber gezelim
Muradımız tez olur
D) Âşık Kerem olmuşum yollardayım,
Gel gör sevdan ile ne hâllerdeyim.
im unstoppable
today
E) Kim okurdu, kim yazardı
Bu düğümü kim çözerdi
Koyun kurt ile gezerdi
Fikir başka başka olmasaydı
M (0
0 (33
3.
Liya
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
premimon HOCAM Şiirde Yapı ve İçerik - II 1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yarım kafiye bulunma maktadır? A) Sen miydin o afet ki dedim, bezm-i ezelde tam Bir kanlı gül ağzımda ve mey kasesi elde, B) Ben çektiğim kimler çeker > youm. döker Gözlerim kanlı yaş Bulanık bulanık akar Dağların seliyim ben C) Beyaz giyme toz olur Siyah giyme söz olur Gel beraber gezelim Muradımız tez olur D) Âşık Kerem olmuşum yollardayım, Gel gör sevdan ile ne hâllerdeyim. im unstoppable today E) Kim okurdu, kim yazardı Bu düğümü kim çözerdi Koyun kurt ile gezerdi Fikir başka başka olmasaydı M (0 0 (33 3. Liya
8. Gerçi su şakırtısıdır bir uzak şadırvandan gelir
Kahveler zindan gibi simsiyah çaylar neredeyse kan gelir
Ufaldıkça ufalır aynalarda kötümser lâmbaların alevi
Duman duman ihtiyarlar çıkar yatsı namazından gelir
Attila İlhan modern şiirimizin temsilcilerinden biridir. Bu-
nunla birlikte yukarıdaki şiirde beyit nazım birimini kullan-
mıştır. Bu durumda şairin, geleneğinden yararlandığı
söylenebilir.
‒‒‒-
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A serbest şiir
B) modern şiir
D) divan şiiri
C) halk şiiri
E) tekke şiiri
124
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
8. Gerçi su şakırtısıdır bir uzak şadırvandan gelir Kahveler zindan gibi simsiyah çaylar neredeyse kan gelir Ufaldıkça ufalır aynalarda kötümser lâmbaların alevi Duman duman ihtiyarlar çıkar yatsı namazından gelir Attila İlhan modern şiirimizin temsilcilerinden biridir. Bu- nunla birlikte yukarıdaki şiirde beyit nazım birimini kullan- mıştır. Bu durumda şairin, geleneğinden yararlandığı söylenebilir. ‒‒‒- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A serbest şiir B) modern şiir D) divan şiiri C) halk şiiri E) tekke şiiri 124
Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yön-
lerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef'i, aşağıdaki şiir türle-
rinin hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) Didaktik
D) Epik
B) Satirik
E) Lirik
C) Pastoral
ÖSYM Sorusu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yön- lerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef'i, aşağıdaki şiir türle- rinin hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Didaktik D) Epik B) Satirik E) Lirik C) Pastoral ÖSYM Sorusu
Bu ayrılık bana yaman geldi pek
Ruhum hasta, kırık kolum kanadım
Ya gel bana ya oraya beni çek
Gözüm nuru oğulcuğum, Nijad'ım
Recaizade Mahmut Ekrem'in ölen oğlu Nijad için yazdığı bu dört-
lükte aşağıdaki duygulardan hangisi yoktur?
B) Özlem
A) Sitem
D) Çaresizlik
5048
E) Ayrılık acısı
C) Üzüntü
nigna
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
Bu ayrılık bana yaman geldi pek Ruhum hasta, kırık kolum kanadım Ya gel bana ya oraya beni çek Gözüm nuru oğulcuğum, Nijad'ım Recaizade Mahmut Ekrem'in ölen oğlu Nijad için yazdığı bu dört- lükte aşağıdaki duygulardan hangisi yoktur? B) Özlem A) Sitem D) Çaresizlik 5048 E) Ayrılık acısı C) Üzüntü nigna
Soru 5
İş gelmez elinden gitmez bir kâre
Aslında neslinde giymemiş hâre
Sandığı gömleksiz duran mekkâre
Bedestene gelir kaftan beğenmez
Bu dörtlük, içerik açısından aşağıdaki şiir türlerinden hangisine
örnek verilebilir?
A) Epik
D) Didaktik
B) Satirik
sbigsga
E) Pastoral
C) Lirik
ÖSYM Sorusu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
Soru 5 İş gelmez elinden gitmez bir kâre Aslında neslinde giymemiş hâre Sandığı gömleksiz duran mekkâre Bedestene gelir kaftan beğenmez Bu dörtlük, içerik açısından aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnek verilebilir? A) Epik D) Didaktik B) Satirik sbigsga E) Pastoral C) Lirik ÖSYM Sorusu
173
Bir serçenin kanadın, kırk kağnıya yüklettim
Çifti dahi çekmedi, şöyle kaldı kazını
Bir sinek, bir kartalı salladı vurdu yere
Yalan değil gerçektir, ben de gördüm tozunu
Bir küt ile güreştim, elsiz ayağım aldı
Yıkıp bastıramadım göyündürdü özümü
tube
4.E
şü
Yunus Emre'ye ait bir şiirden alınan bu dizelerle
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Sathiye türündeki bir şiirden alınmıştır.
B) Söz sanatlarından kaçınılmıştır.
C) Sade bir Türkçeyle yazılmıştır.
D) Mizahi bir anlatım benimsenmiştir.
E) Abartılara yer verilmiştir.
A
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
173 Bir serçenin kanadın, kırk kağnıya yüklettim Çifti dahi çekmedi, şöyle kaldı kazını Bir sinek, bir kartalı salladı vurdu yere Yalan değil gerçektir, ben de gördüm tozunu Bir küt ile güreştim, elsiz ayağım aldı Yıkıp bastıramadım göyündürdü özümü tube 4.E şü Yunus Emre'ye ait bir şiirden alınan bu dizelerle olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Sathiye türündeki bir şiirden alınmıştır. B) Söz sanatlarından kaçınılmıştır. C) Sade bir Türkçeyle yazılmıştır. D) Mizahi bir anlatım benimsenmiştir. E) Abartılara yer verilmiştir. A
cük
r?
ni
a
1-
9.
"Benim için her bir sözün kıymetlidir inciden
Gözyaşların akıtma gel, odur gönlüm inciden"
Altı çizili sözcüklerde görülen anlam ilişkisinin benzeri
aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Kimsesiz hiç kimse yok, var herkesin bir kimsesi
Kimsesiz kaldım medet, ey kimsesizler kimsesi.
B) Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları
Örtün, üstüme örtün serin karanlıkları.
C) Gül endam bir al şale bürünsün yürüsün,
Ucu gönlüm gibi ardınca sürünsün yürüsün.
D) Bir mecliste sıra gelse az söyle
Kırk boğumluk boğazından süz söyle.
E) Bir güzel şuha dedim ki iki gözün sürmelidir
Dedi vallahi seni Hind'e kadar sürmelidir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
cük r? ni a 1- 9. "Benim için her bir sözün kıymetlidir inciden Gözyaşların akıtma gel, odur gönlüm inciden" Altı çizili sözcüklerde görülen anlam ilişkisinin benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Kimsesiz hiç kimse yok, var herkesin bir kimsesi Kimsesiz kaldım medet, ey kimsesizler kimsesi. B) Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları Örtün, üstüme örtün serin karanlıkları. C) Gül endam bir al şale bürünsün yürüsün, Ucu gönlüm gibi ardınca sürünsün yürüsün. D) Bir mecliste sıra gelse az söyle Kırk boğumluk boğazından süz söyle. E) Bir güzel şuha dedim ki iki gözün sürmelidir Dedi vallahi seni Hind'e kadar sürmelidir.
18. İbadetleri ve sosyal hayatla ilgili yaşam kurallarını,
Kur'an-ı Kerim ve sünnetten deliller bularak inceleyen
bilim dalıdır. İslam hukuku olarak da adlandırılır.
İbadetlerin yanında evlenme, ticaret ve cezalar gibi
toplum düzenini ilgilendiren konularda İslam'ın ne gibi
sınırlar çizdiğini inceler. En önemli temsilcileri arasında
İmam Ebu Hanife, İmam Malik, İmam Şâfii ve İmam
Ahmed b. Hanbel sayılabilir.
Bu metinde aşağıdaki bilim dallarından hangisi
anlatılmıştır?
A) Tefsir
(D) Akaid
B) Hadis
E) Fıkıh
C) Kelam
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
18. İbadetleri ve sosyal hayatla ilgili yaşam kurallarını, Kur'an-ı Kerim ve sünnetten deliller bularak inceleyen bilim dalıdır. İslam hukuku olarak da adlandırılır. İbadetlerin yanında evlenme, ticaret ve cezalar gibi toplum düzenini ilgilendiren konularda İslam'ın ne gibi sınırlar çizdiğini inceler. En önemli temsilcileri arasında İmam Ebu Hanife, İmam Malik, İmam Şâfii ve İmam Ahmed b. Hanbel sayılabilir. Bu metinde aşağıdaki bilim dallarından hangisi anlatılmıştır? A) Tefsir (D) Akaid B) Hadis E) Fıkıh C) Kelam
TES
Sözlük anlamı "uyum" demek olan ahenk, şiirin işitme duyu-
muza hitap eden boyutudur. Şiiri nesirden ayıran özellikler-
den biri olan ahenk, şiirin akılda kalmasını ve ezberlenmesi-
ni kolaylaştırır. ---- şiirde ahengi sağlayan unsurlardandır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki terimlerden
hangisi getirilemez?
c
1.
AYVezin
ölá
D) Redif
B) Kafiye
shsdr
C) Nazım birimi
E) Aliterasyon
4. N
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
TES Sözlük anlamı "uyum" demek olan ahenk, şiirin işitme duyu- muza hitap eden boyutudur. Şiiri nesirden ayıran özellikler- den biri olan ahenk, şiirin akılda kalmasını ve ezberlenmesi- ni kolaylaştırır. ---- şiirde ahengi sağlayan unsurlardandır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki terimlerden hangisi getirilemez? c 1. AYVezin ölá D) Redif B) Kafiye shsdr C) Nazım birimi E) Aliterasyon 4. N
1. Taştır ki bağrın gelmezsin benim imdadıma
Dini ayrı kâfir olsa merhamet eder feryadima
Bu dizelerde altı çizili sözdeki anlam olayı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Benzetme
BY Kişileştirme
Ad Aktarması
D) Dolaylama
Somutlaştırma
TES
14
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
1. Taştır ki bağrın gelmezsin benim imdadıma Dini ayrı kâfir olsa merhamet eder feryadima Bu dizelerde altı çizili sözdeki anlam olayı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Benzetme BY Kişileştirme Ad Aktarması D) Dolaylama Somutlaştırma TES 14
r?
dif
10. Aşağıdaki dizelerde kullanılan kafiye çeşitleri
eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?
A) Vefasız yâr ile düştüm pazara
Dert elinden canım geldi bizara
B) Uzun olur gemilerin direği
Yanık olur anaların yüreği
C) Kuru kütük yanmayınca tüter mi
Ak göğsün üstünde çimen biter mi
D) Ben gelende bizim yerde yaz idi
Ettiğimiz cilve idi, naz idi
E) Elimden dal gibi düşerken ümit
Ne bir hasret dinle ne bir ah işit
1. 1.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
r? dif 10. Aşağıdaki dizelerde kullanılan kafiye çeşitleri eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) Vefasız yâr ile düştüm pazara Dert elinden canım geldi bizara B) Uzun olur gemilerin direği Yanık olur anaların yüreği C) Kuru kütük yanmayınca tüter mi Ak göğsün üstünde çimen biter mi D) Ben gelende bizim yerde yaz idi Ettiğimiz cilve idi, naz idi E) Elimden dal gibi düşerken ümit Ne bir hasret dinle ne bir ah işit 1. 1.
55
Örnek. 5*
"Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamlı bir ad, bir de soyut
anlam kazanabilir. Örneğin, somut anlamıyla 'geçilen yer' de-
mek olan 'yol' kelimesi 'yöntem' anlamına gelerek soyut bir an-
lam da kazanmıştır."
AR
WO
Böyle bir anlam değişmesini örneklendiren kelime, aşağı-
dakilerin hangisinde kullanılmıştır?
A) Bunu yapmaya yürek ister, bu her babayiğidin harcı değil.
B) Bu gördüğün bulutlar, yağmur yüklü bulutlardır.
C) Bu dağlar, geçit vermez sarp dağlardır.
OUTD
D) Ağaçlar, ilkyazda bir gelin gibi donanırlar.
E) Yapının güzel bir görünümü vardı; taş, dantel gibi işlenmişti.
(ÖSYM)
MIDA
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
55 Örnek. 5* "Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamlı bir ad, bir de soyut anlam kazanabilir. Örneğin, somut anlamıyla 'geçilen yer' de- mek olan 'yol' kelimesi 'yöntem' anlamına gelerek soyut bir an- lam da kazanmıştır." AR WO Böyle bir anlam değişmesini örneklendiren kelime, aşağı- dakilerin hangisinde kullanılmıştır? A) Bunu yapmaya yürek ister, bu her babayiğidin harcı değil. B) Bu gördüğün bulutlar, yağmur yüklü bulutlardır. C) Bu dağlar, geçit vermez sarp dağlardır. OUTD D) Ağaçlar, ilkyazda bir gelin gibi donanırlar. E) Yapının güzel bir görünümü vardı; taş, dantel gibi işlenmişti. (ÖSYM) MIDA
13
9.
BENIM HOCAM
AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİ
İmgeli şiirlerde özellikle hayal, lirizm, sözden çok musikiye
yaklaşma, güzelliği uyandırma, gölgecilik, sessizlik, alacaka-
ranlıklar, serbest nazma kaçış, musiki gücü olmayan sözcük-
leri ayıklama, sanatçının duyuş gücü ile okurun seziş gücüne
bağlanma bu anlayışın en belirgin özelliklerindendir.
Buna göre, aşağıdaki dizelerden hangisinde anlatılan
durum ağır basmaktadır?
A) Handan, hamamdan geçtik,
Gün işığında hissemize razıydık;
Saadetinden geçtik,
Ümidine razıydık;
Hiçbirini bulamadık;
B) İnsanlığa dürüst davran
İnsan küçük büyük evren
İnsanlara hakça davran
Koltuk sana bâkî değil
C) Havalar güzel gidiyor
Sen de çiçek açtın erkenden
Küçük zerdali ağacım,
Aklın ermeden
D) Birdenbire;
Her şey birdenbire oldu.
Kız birdenbire, oğlan birdenbire;
Yollar, kırlar, kediler, insanlar...
E) Bak göğün balkonlarından, geçmişler seneler
Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler
Hüzün yükseliyor, güler yüzle, sulardan
2
ingell
ook yesur
bir uyak kullanılmıştır?
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
13 9. BENIM HOCAM AYT-TÜRK DİLİ VE EDEBİ İmgeli şiirlerde özellikle hayal, lirizm, sözden çok musikiye yaklaşma, güzelliği uyandırma, gölgecilik, sessizlik, alacaka- ranlıklar, serbest nazma kaçış, musiki gücü olmayan sözcük- leri ayıklama, sanatçının duyuş gücü ile okurun seziş gücüne bağlanma bu anlayışın en belirgin özelliklerindendir. Buna göre, aşağıdaki dizelerden hangisinde anlatılan durum ağır basmaktadır? A) Handan, hamamdan geçtik, Gün işığında hissemize razıydık; Saadetinden geçtik, Ümidine razıydık; Hiçbirini bulamadık; B) İnsanlığa dürüst davran İnsan küçük büyük evren İnsanlara hakça davran Koltuk sana bâkî değil C) Havalar güzel gidiyor Sen de çiçek açtın erkenden Küçük zerdali ağacım, Aklın ermeden D) Birdenbire; Her şey birdenbire oldu. Kız birdenbire, oğlan birdenbire; Yollar, kırlar, kediler, insanlar... E) Bak göğün balkonlarından, geçmişler seneler Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler Hüzün yükseliyor, güler yüzle, sulardan 2 ingell ook yesur bir uyak kullanılmıştır?
8. Ey unutuş kapat artık pencereni
Çoktan derinliğine çekmiş deniz beni
Çıkmaz artık sular altından o dünya
Bir duman yükselir gibidir kederden
Macerası çoktan bitmiş o şeylerden
Amansız gecenle yayıl dört yanıma
Ey unutuş! Kurtar bu gamlardan beni
UpoC
08
MA 78230
FB) 1524 (0
XXOH
sbly a
EXITURED
102 inusital B
nesto nabro
A) Ritim unsurları önemsenmiştir.
B) Ek ve sözcük hâlinde redif vardır.
C) Yaşama sevinci teması işlenmiştir.
D) Farklı uyak türleri kullanılmıştır.
E) Bent nazım birimiyle oluşturulmuştur.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar
8. Ey unutuş kapat artık pencereni Çoktan derinliğine çekmiş deniz beni Çıkmaz artık sular altından o dünya Bir duman yükselir gibidir kederden Macerası çoktan bitmiş o şeylerden Amansız gecenle yayıl dört yanıma Ey unutuş! Kurtar bu gamlardan beni UpoC 08 MA 78230 FB) 1524 (0 XXOH sbly a EXITURED 102 inusital B nesto nabro A) Ritim unsurları önemsenmiştir. B) Ek ve sözcük hâlinde redif vardır. C) Yaşama sevinci teması işlenmiştir. D) Farklı uyak türleri kullanılmıştır. E) Bent nazım birimiyle oluşturulmuştur. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez?