Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarTestog gubi sagel sisY
6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde verilen uyak dü-
20
zeni yoktur?
160 (0
A) Baş yorgun, yaslanır yeşil otlara
Göz dalgın, uzanır ta bulutlara
Öğleyin bu uyku bir aralıktır
Saf hava bir kanat gibi ılıktır
(Düz uyak)
B) Kıvrılan yassılan yollar
Garip midir bencileyin
Çağlayuben akan seller
Garip midir bencileyin
(Çapraz uyak)
(isyu niones)
el max (3
minsimed
D) Inceden gel inceden
Süpürgesi yoncadan
Esirgerim ben yâri
Yerdeki goncadan
(Mani tipi uyak)
(syu
C) Hasretinle geçiyorken bu gençlik çağım
Ey sevdiğim, ben ümitsiz değilim gene
Ak düşünce saçların kumral rengine
Kollarında son âşıkın ben olacağım
(Sarma uyak)
Amela Mall all ovite>
anyes helaas hevosed (A
E) Kalbim bir çiçektir, gündüzler ölgün
Gelin, gelin, onu açın geceler
Beni yâd edermiş gibi bütün bütün
Ötün kulağımda çın çın geceler
(Örüşük uyak)
(0
ICH B
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarSoru
2
S
phut
A) Duruyorken hareketsiz sessiz
Or Yere inmiş göğe benzerdi deniz
50 38 no abnurios asia
Aşağıdakilerin hangisinde zengin uyak vardır? unos sab hid
B) Pek rengine aldanma felek eski felektir
Zirâ feleğin meşreb-i nâ-sâzı dönektir
-üla
C) Baygın bir ihtizaz ile bî-huş akar dere
D) Benim gönlüm bir kelebek
Dolaşıyor çiçek çiçek
lineb "xayu put onigihos
be luded anslo
hoblübo
leod
160
TONSIV
Sahillerinde çocuklar uzanmış çemenlere
E) Ben bir Türk'üm, dinim, cinsim uludur
Sinem, özüm ateş ile doludur
mulquio "Anyu
geb maha Xezalo alvod ns 4
ist sin
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarEdebiyatın Tarih ve Din ile ilişkisi
Örnek-5
DÜSÜN
Güzel aşık cevrimizi
Çekemezsin demedim mi
Bu bir riza lokmasıdır
Yiyemezsin demedim mi
ne cevit
Slavesit
Yemeyenler kalır naçar
Gözlerinden kanlar saçar
Bu bir demdir gelir geçer
Duyamazsın demedim mi
Pir Sulton
Abdel
Pir Sultan Ali şahımız
Hakk'a ulaşır ahımız
On iki imam katarımız i mezhebinde
Uyamazsın demedim m
12 imam inora
vorchr. Ehl-i Geyt
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
Sayundin geldiği
disinilir.
A) İslamiyet'in etkisindeki dönemde yazılmış bir şiirdir.
B) Şiirdeki "âşık", aynı zamanda derviş olan veya olmak is-
teyip de olamayan kişidir. ->
CArapça ve Farsça tamlamalarla yüklü ağır bir dili vardır.
D Tasavvuf şiiri geleneğinin ürünü olduğu söylenebilir.
E) Yazıldığı dönemin zihniyetini ve sanat anlayışını yansıt-
maktadır.
Maulana (13)
Hoa Bekto Vel
Junus Emre
Sayyed Honza
Çözüm:
+ Tekke
Tasawuf, Riir geleneği
G Bir diğer ach "Sufilik "
ve Allah akan felsefik bir doince.
ile outler.
Kayguarz Abdel
Hou Bektor. Vel
inson
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlariyi - kötü,
güzel - çirkin çatışması
içinde yansıtmıştır.
Boşluk Doldurma
Türkiye Türkiye dağlarını duman almış
Üzümler memleketi, tütünler memleketi
Türkiye Türkiye çok gülmüş çok ağlamış
Sabırlı bağrı yanık
insanlar memleketi
Blahlarda ilkeleri belim
19. yüzyıldan it
larının etkileri
dizeleri edebî ürünlerin ki-
şilerde düşünce, duygu ve
memleket birliği oluşturarak
edebiyatın
ile ilişkisini vurgulanmakta-
dır.
Klasisizm
●
•
●
XVII. yüz
Akla, s
Kişise
Bu al
Dil v
Ko
●
●
●
Ka
E
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarHoyrattır bu akşamüstüler daima 12
Gün saltanatıyla gitti mi bir defa 12
Yalnızlığımızla doldurup her yeri 12
Bir renk çığlığı içinde bahçemizden
Bir el, çıkarmaya başlar bohçamızdan
Lavanta çiçeği kokan kederleri
Hoyrattır bu akşamüstüler daima
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Modern şiir geleneğiyle yazılmıştır.
B) Çağrışımlara açık bir dil kullanılmıştır.
Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
Akşam vaktinin insanda uyandırdığı duygular an-
latılmıştır.
E) Bir manzumeden alınmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarTest 03
7. Aruz ölçüsüyle yazılan aşağıdaki beyitlerden hangisinin
hece değeri ". . - - / . . - - / . . - -/- -" biçimindedir?
A) Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım
B) Derdin nedir gönül sana bir hâlet olmasın
Sad el-hazer ki sevdiğin ol âfet olmasın
C) Hani ol gül gülerek geldiği demler şimdi
Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz
D) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını
Nergis gibi kıyâmete dek çeksin intizar
E) Sular sarardı yüzün perde perde solmakta
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar21. "Ahmet Haşim'in ---- adlı makalesi Türk edebiyatındaki
ilk poetika örneği kabul edilir." ifadesinde boş bırakılan
yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bize Göre
B) Edebiyata Dair
C) Göl Saatleri
D) Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar
E) Lisan-i Osmani'nin Edebiyatı Hakkında Bazı
Mülâhazatı Şamildir
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ötekilerden farklı bir
edebiyat akımıyla ilgilidir?
A) Musiki ve ahenk, şiirin temel ögelerindendir.
B) İnsana özgü duyuşlar, bilinen sözcüklerle anlatılamaz;
sezdirilir.
C) Şiirde herkesçe bilinmeyen, anlamı kişiden kişiye deği-
şen sözcükler kullanılmalıdır.
D) Duyguların düşünce yoluyla değil, ses yoluyla içe
akması gerekir.
E) Şiir, düşünceye yaslanmalı; dış dünyayı öznel değil,
nesnel biçimde anlatmalıdır.
6
15
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar21
7. I. Ferhat gibi yol eyledik dağları
II. Ak elleri deste deste güllüdür
III. Gurbettir gözümden kanlar akıtan
IV. Ben bülbülüm ayrı düştüm gülümden
V. Sevda derler bir acayip dengim var
Hece ölçüsüyle yazılan yukarıdaki dizelerden hangisi,
duraklanışı bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar=rine
esik
bir
ma-
ek
yi
d
30
11. Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında
a
Yürüyorum arkama bakmadan yuruyorum b
Yolumun karanlığa saplanan noktasında a
Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum
Bu dizilerle ilgili olarak,
1. "-sında" sesleri redif olarak kullanılmıştır.
Il "ta" sesleri tam uyak oluşturmuştur.
III. "yürüyorum-görüyorum" sözcükleri arasında zengi
uyak vardır.
ürsten
IV. İlk dizede aliterasyon ve asonans vardır.
yargılarından hangileri söylenemez?
A) I. Ve II.
B) II. ve III.
D) II ve IV.
C) Yalnız II
ENII. veWV
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5.
Eski Türkçe
Etil suwi aka turur
Kaya tübi kaka turur
Balık telim baka turur
Kölün takı küşerür
Günümüz Türkçesi
İtil suyu akar durur
Kaya dibini oyar durur
Bütün balıklar baka durur
Gölü bile taşırırlar
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'in kabulünden
önceki döneme ait bu dörtlükten çıkarılamaz?
A) Nazım birimi dörtlüktür
B) Tabiat temasıişlenmiştir.
C) Ağır ve sanatlı bir dil kullanılmıştır
D) Radif ve kâfiye vardır.
E) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar7.
var, ne bulut vár
Selvilerin içinde bir alev Emir Sultan
İçten dualar gibi geçiyor sanki rüzgâr
Bir ilahi adaya benzeyen Yıldırım'dan
Sessizim ne kadar üzsen de beni
Ağzımı açmaya gözüm kesmiyor
Vurduğun zincirden çözsen de beni
Bırakıp kaçmaya gözüm kesmiyor
Testo
Bu dörtlükteki ahenk ögeleri için aşağıdakilerden
hangisi söylenemez
A) Dörtlükte "s, z" tekrarıyla asonansa başvurulmuştur.
B) Birinci ve üçüncü dizelerin kafiyesi yarımdır.
e) Ikinci ve dördüncü dizelerde ek ve kelime şeklinde
redif vardır.
D) açmaya" ve "kaçmaya" kelimelerinde tam kafiye
bulunmaktadır.
E) Dörtlük çapraz uyak düzeniyle kurulmuştur.
C
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarokur, metnin diline, temposuna alışmakta
fazla zorlanmaz.
15. Başım sükûtu öğüten
Uçsuz bucaksız değirmen;
İçim muradına ermiş
Abasız postsuz bir derviş.
Kökü bende bir sarmaşık
Olmuş dünya sezmekteyim,
Mavi, masmavi bir ışık
Ortasında yüzmekteyim.
Bu şiirle ilgili aşağıdakilerin hangisi söy-
lenebilir?
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HIZMETLERI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
A) Birinci dörtlükte redif kullanılmıştır.
B) Kafiye düzeni "abab - ccdd" şeklindedir.
C) İkinci dörtlüğün ikinci ve dördüncü dizele-
rinde yarım uyak vardır.
D) İlk dörtlüğün üçüncü ve dördüncü dizele-
rinde zengin uyak kullanılmıştır.
P1
17. Aş
ot
7
A
E
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarmahlas →
takma ad.
tapşırma → şiirin son dörtlgande
dörtlgönde ozanın
mahlasını söylemesi.
47. Od düşe de döne döne yanasın
Yüce dağlar sen de bana dönesin
Ayrılasın yâreninden eşinden
Fenasın da Karac'oğlan fenasın
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Cinas sanatı yapılmıştır.
B) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır.
C) Bir koşmadan alınmıştır.
+ D) Şiirin son dörtlüğüdür.
E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
50
in
e
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar20. Havaya bakarsam hava alırım
Toprağa bakarsam dua alırım
Topraktan ayrılsam nerde kalırım
Benim sadık yârim kara topraktır
realif
ne tip uyok?
Bu dörtlükle İlgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Redif vardır.
B) Düz uyak düzeni ile yazılmıştır. aaab
LC) 11'li hece vezni kullanılmıştır.
+ D) Teşhis sanatına yer verilmiştir. benzetme
EDEpik şiire alt özelliklere sahiptir.
good
bun
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar11, işledikleri konu bakımından benzer olan
şiir türleri aşağıdakilerden hangisinde birlikte
verilmiştir?
A) Epik - Lirik - Satirik
B) Taşlama - Hicviye - Satirik
C) Koşma - Lirik - Dramatik
D) Didaktik - Epik - Lirik
E) Lirik - Dramatik - Trajedi