Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar8530
30
9
BOR
TÜR
12. Th
ce
allanırdı.
Dk" sev-
e geçen
bunla-
ni bilirdi.
çe
let
du
bu
isinden
şa
lu
10.1
Göktürk Kitabeleri Kültigin, Bilge Kağan ve Tonyu-
kuk adına dikilmiştir.
II. 38 harfli Göktürk alfabesiyle yazılan bu kitabeler
Türk edebiyatının bilinen en eski ve ilk yazılı bel-
geleridir.
III. Nazim-nesir karışık olan bu kitabelerde gelişme
miş, ilkel bir dil kullanılmıştır.
IV Kültigin Kitabesi Bilge Kağan tarafından, Bilge Ka
ğan Kitabesi oğlu tarafından, Tonyukuk Kitabesi
ise kendisi tarafından diktirilmiştir.
V. Göktürk Kitabeleri'nden ilk olarak Iranli tarihçi Cu-
veyni, Tarih-i Cihan Guşa adlı eserinde bahsetmiş
tir. Kitabelerin dilini 28 Kasım 1893'te Danimarkalı
dil bilimci W. Thomsen çözmüştür.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlış-
lığı yapılmıştır?
B
ta
T
g
4
E
C
E
A) I.
B) II.
C) III.
DV
E) V.
13.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarcükler katmadan edemeyen; savurganliga, borç etme-
ye Özenen: Türkçeyi kaba bir dil sayip bu dilin cahili
olduğu için övünen --- in trajikomik öyküsüdür.
Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerin
hangisinde verilenler getirilebilir?
A) rellizm - Araba Sevdası - Bihruz Bey
B) romantiam-na-Ali Bey
C) realizmi Hayattar Ömer Behiç
D) romantizm-Taappuk... Talat vo Fitral-Ali Bey
E) realizm-Aster Memmes-Adnan Bey
Güneşli
Beyazır
Pembe
Dirilika
Sevinc
Kavak
Insand
Halk
O kor
Öfker
Bil ki
Budu
Gun
Gün
Bu
alin
söy
A)
B)
D
1
E
G
5
M
20. Sadece kendisi için var olan, her türlü ideolojik söylem
ve sosyal kaygıdan uzak duran şiir, arındırılmış bir
zeminde güzellik duygusunun oluşturulması için ortaya
çıkacaktır. Türk edebiyatında saf şiir anlayışı özellikle
Fransız edebiyatından Paul Valery, Stephan Mallarme,
Paul Verlaine, Arthur Rimbaud gibi şairlerin ileri sürdü-
ğü görüşler üzerine inşa edilmiştir. Şiirde şekil, misra,
kelime seçimindeki titizlik ve anlam gibi konularda
ortaya konulan fikirlerin zamanla olgunlaşması saf
şiiri şekillendirmiştir. Saf şiire göre, sanata yüklenen
görev ve anlam, sanatın tabiatı dışına çıkmamalıdır.
Toplumun yapısını şekillendirmeye yönelik bir söylem
geliştirmek, şiiri kendi yapısına zit bir tavra zorlar. İnsan
doğası için düşündüğümüzde, "Sanat, yarar gözetme-
yen bir uğraştır. O halde, sanattan yararlı hiçbir amaç
beklememek gerekir."
I. Faruk Nafız Çamlıbel
II. Attila İlhan
III. Ahmet Haşim
IV. Behçet Kemal Çağlar
Ahmet Hamdi Tanpınar
Bu parçada dile getirilen görüşler yukarıdaki sanat-
çılardan hangilerinin şiirleriyle bağdaştırılabilir?
A) Yalnız B) Yalnız III Chi ve IV
) II ve v
E) 1V ve v
Bugabe
8
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarMENZİLLER
Sözün ve yolun baş çeşmesi ruhumun
Canım içre sevinç verir sözlerin
Baktığın dağların düşüncesi bile ağlatır beni
Hür olurum buyruklarını bir bir donansam sultanim
Aşkın bin gözlü devasa bir baş imiş
Yur her birini uykularından sohbetin
Dinlen ey Zarif, bilatedbir çok söz açtın
Bu kırık akılla ne cürettir yaptığın
Cahit ZARİFOĞLU
(1) Cahit Zarifoğlu, bu şiirinde son sözünü söylemeden önce
büyükçe ve eğik bir çizgi çeker. (II) Şiire orijinallik getiren bu
çizginin manası, son iki misradan anlaşılmaktadır. (III) Bu
nitelikli ve vurucu bölümde şairin hitabı kendisinedir. (IV) Artık
dinlenmesi gerektiğini söylemesinden anlıyoruz ki çok yazmış.
söylemiş ve yorulmuştur. (V) Şair tedbirsizce davrandığını ve
çok söz söylediğini "bilatedbir" sözcüğüyle dile getirmektedir.
Bu dizeler ve açıklamalardan hareketle şairin içinde
bulunduğu durumla ilgili olarak hangisi söylenebilir?
A) Yaşama ve zamana karşı güçlü bir duruşu vardır.
B Sozlerini sevgi ve öfke duygularının etkisiyle
biçimlendirmiştir.
C) Yaşadıklarını yalnızca akıl yoluyla izah edebileceğine
inanmaktadır.
Şiirin özellikle son bölümünde öz eleştiri içinde olduğu
söylenebilir.
E) Yalın dille eser vermenin gerekliliğinden söz etmektedir.
36. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) 1. cumleden, söz konusu şiirde görsel bir unsurdan
yararlanıldığı anlaşılmaktadır.
BL. cümlede, olumlu bir değerlendirme yapılmıştır.
III. cümlede, şairin içinde bulunduğu duruma dair
varsayım söz konusudur.
D) N. cümlede bir çıkarımda bulunulmuştur.
E) V. cümlede, şairin kelime seçimine dönük tespit söz
konusudur.
U.Dört
4
Diğer sayfaya gec
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar14
12. Herhangi bir olayın gerçekleşmesini, gerçek sebebi dışında
hayalî ve güzel bir sebebe bağlama sanatına “hüsn-i talib”
denir.
Buna göre, aşağıda verilen misraların hangisinde hüsn-i
talil sanatına örnek yoktur?
A) Aramazdık gece mehtabı yüzün parlarken
Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken
(Faruk Nafiz Çamlıbel)
B) Sen gittin yaslara büründü cihan
Soluyor dallarda gül dertli dertli
Güzel şeyler düşünelim diye
Yemyeşil oluvermiş ağaçlar
(Cahit Sıtkı Tarancı)
D) Ey çoban bıçaktan keskin sesinle
Delinmiş, deşilmiş çaldığın kaval
(Faruk Nafiz Çamlıbel)
Saksıda ruhumun bütün yası var
Derdimle soluyor açılan gonca
(Fazıl Hüsnü Dağlarca)
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar1.
2
Sözün kalıcı olması, gelecek kuşaklara
aktarılması, anlatimin önemi ve iletişim
bakımından değeri üzerinde düşünürken
Yunus'u hatırlamamak olmaz. Bundan sekiz
yüzyıl öncesinden şöyle sesleniyor Yunus:
Sözünü bilen kişinin
Yüzünü ak ede bir söz
Sözü pişirip diyenin
İşini sağ ede bir söz
Alangu'nun
ve folder
yaninda
sanidigt
halina.ge
Hoca' o
içinde
anlattig
Sony
yiken
bazle
enst
yürü
kirs
one
de
ku
Söz ola kese savaşı
Söz ola kestire başı
Söz ola zehirli aşı
Bal ile yağ ede bir söz
Buna göre Yunus Emre söz söylerken;
I. ölçülülük,
k
1
II. özlülük,
III. yoğunluk,
IV. derinlik
ilkelerinden özellikle hangisinin dikkate
alınmasını önermiştir?
tonguç kampüs
A) Yaluz Bltveit C) Il ve IV
D) Yalnız III E) III ve IV
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar"Gel asmadan asmadan
Entarisi basmadan
Gel de bitsin bu hasret
Ecel mührün basmadan"
dörtlüğü için;
1. Semaidir.
H. Hecenin 7'li ölçüsüyle söylenmiştir.
III. aaba biçiminde uyaklanmıştır.
yargılarından hangisi / hangileri doğrudur?
A) Yalnız !
B) I ve II
C) I, II ve III
D) II ve III
E) I ve III
ene-
anil-
ine
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6.
Minnet Hûdaya devlet-i dünya bulur
Bâkî kalır sahife-i âlemde adımız
II
Agâhî karıştır kanı yaş ile
Dost bulunmaz hayal ile düş ile
Yetilmez menzile bu gidiş ile
Hemen aşk atına binip sürmeli
Numaralanmış şiirlerde divan ve halk şiirinin birbiri-
ne benzer yönünü ortaya koyan özellik aşağıdakiler-
den hangisidir?
MONDISZOWSERİSİ
A) Ölçü
B) Mahlas
C) Dil ve anlatım
D) Kafiye
E) Nazım
birimi
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarXX.
1
II
• Ahmet Hamdi Tanpınar - Psikanaliz, bilinçaltı unsurları
• Necip Fazıl Kısakürek - Tasavvufi, mistik motifler
• Ahmet Kutsi Tecer - Folklorik öğeler
• Asaf Halet Çelebi - Egzotik, soyut imgeler
• Cahit Sıtkı Taranci - Fütürist unsurlar
1. grupta verilen sanatçılardan hangisinin şiirleri karşısında
verilenle ilişkilendirilemez?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Necip Fazıl Kısakürek
C) Ahmet Kutsi Tecer
D Asaf Halet Çelebi
E) Cahit Sıtkı Tarancı
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde redife yer verilmemiş-
tir?
A) Avlu bir uzun yol tuğla döşeli)
Kırmızı tuğlalar altı köşeli
B) Bütün bunlar sendedir, bu girift bilmeceler;
Sakarya, kandillere katran döktü geceler,
C) Yillarca gezdirdim hoyrat başimi
Aradım bir ömür arkadaşımı)
Ölürsem yazıktır sana karmadan
Kollarım boynuna halkalanmadan
E) /Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar
Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2.
Yüksel ki yerin bu yer değildir
Dünyaya gelmek hüner değildir
Namık Kemal'e alt bu dizeler ile ilgill aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Didaktik bir anlatım belirgindir.
B) Ahenk unsurlarına yer verilmiştir.
C) Tanzimat şiirinin dil özelliklerine uygundur.
D) Tarruyak ve sözcük halinde redif kullanılmıştır.
E) Nazım birimi beyittir.
th
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlardeo Çözümleri
Mobil yo do Optik formuje
AYT Türkiye sur
Mobil Optik
AYT Deneme Sinan
9.
veri-
Uykudan uyanmış şahin bakışlım
Dedim sarhoş musun söyledi yok yok
Türk
Ak ellerin elvan elvan kinalim
11.
Dedim bayram midir söyledi yok yok
II. Bu gönülün denizi taşa gerek
Düşmen ura, başını taşa gerek
Kim dilerse ki avlaya şahân
Gövdesi orta yirde lâşe gerek
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dört
.
lüklerin ortak özelliklerinden biridir?
AD 1 Vli hece ölçüsünün kullanılması
B) Akimdiği şiirin ilk dörtlüğü olması
C) Nazım şeklinin koşma olması
D) Ahenk unsuru olarak redife yer verilmesi
E) Feşbih sanatından yararlanılması
AYDIN YAYINLARI
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5. Yaz göç ediyor - Ne yazık yine güz!-
Uzak, bilmedik bir ülkeye doğru.
Mor dağlarda güneş doğmadan henüz
Yağdı bahçeme bir yaprak yağmuru.
Ahmet Muhip Dıranas'ın bu dizeleriyle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Çapraz kafiye düzeniyle yazılmıştır.
B) Ayrılık hüznü dile getirilmiştir.
C) Ahenk unsurlarına yer verilmiştir.
D) Görsel ögelerden yararlanılmıştır.
E) Doğadan insana aktarma yapılmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarA
A
Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
7.
Elleri koynunda pinar başında
Almanya'ya doğru bakar o gelin
Yedi çocuğu var dördü peşinde
Feleğe dişini sikar o gelin.
ök öyle
Damlar
Damla
Ürpe
Bic
Sordum derdin nedir konuşmaz dili
Yirmi beş yaşında bükülmüş beli
Mehmet'ten hatıra kalan mendili
Her gün gözyaşıyla yıkar o gelin.
T
Gurbetçi görünce yarası kanar
Nerden ses gelirse o yana döner
Kapıdan geçeni postaci sanar
Firlayıp dışarı çıkar o gelin.
Bu şiirde asıl anlatılmak istenen duygu aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Memleket özlemi
B) Sevgili hasreti
C) Çocuk hasreti
D) Yaşamın zorlukları
E) Yalnızlık korkusu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10. ___ bir şiiri dışında hece ölçüsünü kullanmamıştır.
Birer gereç gözüyle baktığı "aruz"la "uyak"ı, yazdığı her
şiirde özenle kullanmıştır. Ayrıca aruz kusuru yapmamak
için çaba harcamıştır. Onun için ileri sürülen," gibi
aruzu Türkçe sözcüklere uygulamak için şiiri düz yazıya
indirgemeyen bir şairdir." görüşü tüm eleştirmenlerce
onaylanmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Yahya Kemal Beyatlı - Mehmet Akif Ersoy
B) Halit Fahri Ozansoy --Orhan Seyfi Orhon
C) Ziya Gökalp - Mehmet Emin Yurdakul
D) Ahmet Hamdi Tanpınar - Cahit Sıtkı Tarancı
E) Faruk Nafiz Çamlıbel - Arif Nihat Asya
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlargelene
PI - Şiirde Tema-1
1.
11. Aşağıdaki dörtlüklerden hangisi divan şiiri
ğiyle oluşturulmuştur?
A) Sakin ol kimsenin gönlünü yıkma
Gerçek erenlerin izinden çıkma
Eğer adam isen ölmezsin korkma
Aşığı kurt yemez uc'da değildir
B) Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşağıd
nazım
A) Se
B) M
C) T
om
2.
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni
C) Bir gün olur devran döner
CommuM
Vurulursun benim gibi
Volkan olur sinen yanar
Savrulursun benim gibi
D) Ol dem ki tecelliyat-ı aşk itdi zuhûr
Kildı dil-i bî-kararı fevvâre-i nûr
Şol âteş-i aşka düşmüşümdür ben kim
Bir lem'asina tahammül itmez bin Tûr
E) Ağlarım işte zar ile
a.
Kaldum diriğ ağyar ile
Bilişmedim sen yar ile
Ya Rab n'ola halüm benüm
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10. Ademi balçıktan yoğurdun yaptin
Yapıp da neylersin bundan sana ne
Halk ettin insanı saldın cihana
Salıp da neylersin bundan sana ne
n
Bakkal mısın teraziyi n'eylersin
İşin gücün yoktur gönül eğlersin
Kulun günahını tartıp n'eylersin
Geçiver suçundan bundan sana ne
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Telmih sanatına başvurulduğu
V
B) Ironik bir söyleyişe yer verildiği
C) Şathiye nazım türüne örnek oluşturduğu
D) Kafiye ve rediften yararlanıldığı ✓
E) Ahenk ögesi olarak nakarattan yararlanıldığı