Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

Test 1 | AHENK UNSURLARI 3 ve 4. sorular aşağıdaki alıntılardan yararlanarak cevaplandırınız. TÜRKİYE I. sen türkiye'sin aylı yıldızlı türkiye sen mehmedsin omuzlarında anadolu yaylası aladağlar, toroslar dev gibi gövden sen şehit oğlu şehit babası sana selam olsun dünyadan hürriyetten TÜRKİYE'M II. Düğünüm derneğim halayım barım Toprağım, ekmeğim namusum arım Kilimlerde çizgi çizgi efkârım Heybelerin nakışına ölürüm, TÜRKİYE'M 1.si Ben Sana Mecburum, Sisler Bulvarı, Ayrılık Sevdaya Dahil vb. ünlü şiir kitapların sahibi Attila İlhan'dan; II.si Ve Sığınırım içime, Sitare, Hun Aşkı, Mavi Türkü (mensur şiir), Şafağa Çekilenler, Asra Yemin Olsun ki adlı şiir ki- taplarıyla Devranname (Seyyah-i Fakir Evliya Çelebi im- zasıyla), Seyranname adlı mizahi yazıların sahibi Dilaver Cebeci'den alınmıştır. 3. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi ortaktır? A) Tema + 8) Nazım ölçüsü SV Sanat görüşü (poetika) DUyak düzeni E Nazım birimi 4. Aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AX Türkiye şiiri modern şiir, Türkiye'm şiiri halk şiiri form- larına daha uygundur B) Attila İlhan, şiirinde vatan kavramını şehitlik üzerinden değerlendirir. + oy Cy Dilaver Cebeci, yurt sevgisini heybelerin nakışına sevdalanacak kadar ileriye taşımıştır. Attila İlhan, toprağı vatan yapan Mehmetçik kavramını yüceltmiştir. + Dilaver Cebeci, geleneksel ahenk unsurları olan ölçü ve uyak yerine iç ahenge yaslanan bir musiki ve ritim anlayışıyla yazmıştır.

$ 2. Alçaktan alçak yürüye, toprak içinde çürüye Aşk ateşinde eriye, altın gibi sizmak gerek 5 Eyven kişi yol alamaz, maksudunu tez bulamaz Yok olmayan var olamaz, vanını dağıtmak gerek H Dervişlerin en alçağı, buğday içinde burçağı Bu Misri gibi balçığı, her bir ayak basmak gerek (eyven: oyalanarak giden) Niyazi Misri'ye ait bu beyitlerde vurgulanmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişinin kendini beğenmesi bir kişilik sorunudur. B) Insan başkalarını değil daima kendini eleştirmelidir. C) insan kibri terk etmeli, her zaman alçak gönüllü olmalıdır. D) Insan, hırslarini terk ederek ruhunu özgürleştirir. E) insanın kendini bir hiç görmesi tasavvufun yoludur.

4. • "Güzel olan her şey şiirde işlenmelidir." görüşünü sa- vunmuştur. OV • Şiirde fikri, hayali ve hissi olmak üzere üç tür güzellik ol- duğunu söylemiştir. • Şiirlerinde romantik, tiyatrolarında klasik, roman ve öy- küde realist özellikler göstermiştir. • Hayal kırıklıkları, yaşamdan usanma, melankoli gibi bi- reysel konuları işlemiştir. Yukarıda hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakilerin hangisidir? A) Recaizade Mahmut Ekrem B) Abdülhak Hamit Tarhan C) Nabizade Nazım D) Muallim Naci E) Namık Kemal

6. I. Yamandur hecr ile hâlüm Bana yâr olmadun gitdün Nedür cürmüm be hey zâlim Bana yâr olmadun gitdün CAP II. Gül-zâr salın mevsimidir geşt ü güzârın Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Dök zülfünü semmür giyinsin ko izârın Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu dört- lüklerin ortak özelliklerinden biri değildir? A) Aruz ölçüsünün kullanılması B) Benzer temaların işlenmesi C) Nazım şeklinin şarkı olması Ahenk unsurlarına yer verilmesi E) Tam uyağın kullanılması

Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mi Kamu bimârinâ cânan devâ-yî derd eder ihsan Niçin kılmaz manâ derman menî bîmâr sanmaz mi Fuzuli rind-i şeydâdır hemişe halka rüsvâdir Sørun kim bu ne sevdâdir bu sevdadan usanmaz mı Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Musammat gazele örnektir. B tyak düzeni "aa-xa-xa..." biçimindedir. Sy istifham sanatına başvurulmuştur. D) Zengin uyak kullanılmıştır. Aruz ölçüsünün uzun kalıbıyla yazılmıştır. 3

8. ----, Servetifünun edebiyatının en içli şairi olarak tanınır. Hem Doğu hem de Batı şairlerini beğenerek okumasına rağmen, Batı tarzı şiiri örnek alan şairin Leyâl-i Girizân, Bağbozumu ve Kıvılcımlı Kül isimli üç şiir kitabı vardır. Şairin gerek Ser- vetifünun Dönemi şiirlerini bir araya getiren Leyâl-i Girizân’ına gerekse 1913-1918 yılları arasında yazılmış şiirlerini bir ara- ya getiren Bağbozumu'na baktığımızda devrin, şartların, edebî akımların ve fikrî yönelişlerin değişip çeşitlenmesine rağmen şiir anlayışının ve şiirlerinde ele aldığı temlerin pek değişmediğini görürüz. O, Meşrutiyet, Mütareke, Millî Mü- cadele hatta Cumhuriyet Dönemi'nde bile Servetifünun şa- iri olarak karşımıza çıkar. Bu bağlamda ele aldığı temler; ge- nellikle aşk ve tabiattır. Bu parçadaki boşluğa aşağıdaki şairlerden hangisi ge- tirilmelidir? A) Hüseyin Siret Özsever B) Süleyman Nesib C) Ali Ekrem Bolayır D) Süleyman Nazif E) Hüseyin Suat Yalçın

19. Aziz İstanbul, Yahya Kemal Beyatlı'nın altı bölümden oluşan şiir kitabıdır. Eserdeki bölümler şu şekildedir: Selimname, Gazeller, Musammatlar, Şarkılar, İthaf, Kit'alar-Beyitler. Eserde Yahya Kemal divan şiirimizin şekil, dil ve söyleyiş özelliklerine bağlı kalmıştır. Bu parçadaki bilgi yanlışlığının nedeni aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Aziz İstanbul eserinin Yahya Kemal Beyatlı'ya ait olmaması B) Yahya Kemal Beyatlı'nın söz konusu eserinin Aziz İstanbul değil, Eski Şiirin Rüzgâriyle olması C) Yahya Kemal Beyatlı'nın şiir türünde eseri olma- masi D) Aziz İstanbul eserinin şiir değil, hatıra türünde ol- masi E) Yahya Kemal'in halk şiirinin şekil, dil ve söyleyiş özelliklerine bağlı kalması

10. Has bahçeden dersem gonca gülünü N'eyleyem har almış sağ u solunu Hayli demdir bekliyorum yolunu Kalmadı takatim amanın tez gel I. Yunus Emre'nin temsilcisi olduğu şiir geleneğinin ürünüdür. II. Lirik bir söyleyiş hâkimdir. III. Redife yer verilmiştir. IV. Bir varsağıdan alınmış olabilir. Bu dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) Il ve IV E) III ve IV Diğer sayfaya geçiniz

7 Ne güzel seni bulmak bütün yüzlerde Sonra seni kaybetmek hemen her yerde) Ne güzel bineceğim vapurları kaçırmak X Yapayalnız kalmak iskelelerde Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden Martılar konuyor omuzlarıma Gözlerin İstanbul oluyor birden Yukarıdaki dörtlükler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Cinasli uyak kullanılmıştır. B) Sarmat katiye düzeni kullanılmıştır. c) ilk dörtlükte redif kullanılmamıştır. D) Tezat sanatından yararlanılmıştır. E) İkinci dörtlüğün son dizesinde iktibas sanatı uygulan- mıştır.

Naat türüne örnek olduğu 10. Bir güzel şuha dedim iki gözün sürmelidir Dedi vallahi seni Hint'e kadar sürmelidir. Bu beyitte dize sonlarındaki sözcüklerle yapılan ede- bî sanat aşağıdakilerden hangisidir? Q A) Tevriye B) Tekrir Cintas D) Kinaye E) Tariz

10. Ocak başı yaş değil Gümüş ibrik boş değil Sen orada ben burada Benim gönlüm hoş değil II Dilberin işi itâb ü nâz olur Çeşmi câdu gamzesi gammâz olur Ey gönül sabr it tahammül kıl ana Yâre irişmek işi az az olur Bu şiirler, 1. Uyak düzeni II. Ait olduğu gelenek III. Ölçü SVO SERİSİ IV. Nazım birimi V. Nazım şekli VI. Tema VII. Dil ifadelerinin hangisi bakımından ortaktır? A) I, IV ve VI B) II ve VII C) III, IV ve v D) I ve V E) IV, VI ve VII

A) Divanu Lugat'it-Türk B) Alabet'ül Hakayık C) Mecalis'ün Nefais D) Mürat'ül Memalik E) Tuhfetül Harameyn 11. Ağlama yat iki gözüm Beşik olsun sana dizim Uyusana körpe kuzum Uyu yavrum uyu yavrum Bu dörtlüğün ikinci dizesinde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Teşhis B) Kinaye C) İstifham D) Yeşbih Te E) Hüsnütalil

ÖSYM Örnek:6 Tevfik Fikret'in şiirlerinin özellikleriyle ilgili olarak aşağıda veri- len bilgilerden hangisi yanlıştır? 525 A) Aruzun kalıplarını müzikaliteleri bakımından ilk kez değerlendiren odur. B) Kimilerinde konuşma dilinin anlatım özelliklerini kullanmıştır. C) Özellikle Türkçe sözcüklere yer vermiştir. D) Divan nazmının müstezat şeklini değiştirerek yeni bir nazım şekli oluşturmuştur. E) Uyak düzenine büyük bir serbestlik getirmiştir. (2010 LYS)

Oklar uçup gider şahanlar gibi Mert de aşıp gider aslanlar gibi Kılıçlar oynaşir ceylanlar gibi Kesilir ne başlar meydan içinde Yiğitler çağrışır yaman gün olur Allah Allah derler yüksek ün olur Çarha çarha döğüşecek hun olur Hasmin arar koçlar meydan içinde Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? halin A) Вir koşmadan alınmıştır. B) Epik şifre özgü nitelikler taşımaktadır. C) Benzetme sanatından yararlanılmıştır . D) Şiirde ahenk unsurlarına yer verilmiştir. E Tasavvufi ögeler vardır.

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tevriye sanatı kullanılmıştır? A) Islak bir yorgan gibi, simsıkı bürüneyim Örtün, üstüme örtün, serin karanlıkları B) Uzaniverse gövdem, taşlara boydan boya Alsa buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi C) Yağız atlı süvari, koştur, atını, koştur Sonunda kabre çıkar bu yolun kıvrımları D) Arkamdan bir kahkaha duysam yaralanırım Onu bir başkasına râm oluyor sanırım E) Yalnız acı bir lokma, zehirle pişmiş aştan Ve ayrılık, anneden, vatandan, arkadaştan

ens Yayınları 9. Şehirlerden şehirlere Uçtu kuş gibi bir haber 5 Bayraklar açmada fecre Şarkının her vardığı yer Bu dizelerin ahenk özellikleri ile ilgili aşağıdakiler den hangisi söylenemez? A) Kafiye örgüsü abab şeklindedir. B) Bir sözcükte hece kusuru giderilmiştir. C) Tam kafiye bulunmaktadır. D) Redife yer verilmiştir. E) Mahlas kullanılmamıştır. Tokma isim