Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

9. Elimde sükûtun nabzını dinle Dinle de gönlümü aliver gitsin J son 2. ÜNİTE. Şiir Yukarıdaki dizelerle, 1. kor gözlerinle A II. yaşlı gözlerime III. daliver gitsin IV. saçlarımdan tutup sözlerinin tümü kullanılarak "çapraz uyak” düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse aşağıdakiler- den hangisi son iki dizeyi oluşturur? A) II - IV BY W -1 C) I - III III - 1 II - III IV - II D) III - IV E) I-IV II - 1 III - II

4. GECE Kandúliyüzerken uyk@larda Mehtậbı sürükledik sularda Hulyâ tepeler, hayal ağaçlar Durgun suda dinlenen yamaçlar 10 Yahya Kemal Beyatlı Yahya Kemal'in şiir özelliği göz önüne alındığında bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenemez? A) Kafiye düzeni aa bb şeklindedir. (B) Beyitler, hece ölçüsü ile yazılmıştır. C) İkinci beyitteki dizeler eksiltili cümlelerdir. D) İlk iki dizede redif ve uyak vardır. E) III ve IV. dizeler tam uyaklıdır.

nadi a Imadi şeki 8. İş gelmez elinden gitmez bir kâre Aslında neslinde giymemiş hâre Sandığı gömleksiz duran mekkâre o Bedestene gelir kaftan beğenmez b Bu dörtlük temasına göre, aşağıdaki tür- lerden hangisine örnektir? A) Koçaklama B) Ağit C) Güzelleme DI Destan E) Taşlama önes ani ma

16. (1) Kırşehir'in Çiçekdağı ilçesine bağlı Abdallar (Kırtıllar) köyünde 1938'de dünyaya gelen Neşet Ertaş, müzik hayatına kendisi gibi saz üstadı olan babası Muharrem Ertaş sayesinde başladı. (II) Ertaş'ın ilk çalgısı ise anne- si Döne Hanım'in çamaşır tokacına tel takmak suretiyle yaptığı oyuncak bağlama oldu. (III) Bozlak türkülerini "feryat" olarak nitelendiren Ertaş, müzikle tanışmasını bir röportajında şu sözlerle anlatmıştı: (IV) Babam, beni 6 yaşındayken zille başlattı müziğe. (V) Hem köçeklik yapardım hem zil çalardım. Bu parçadaki cümleler ile ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? VA) I. cümlede aynı türden birden çok filimsi vardır. II. cümlede arasına sifat girmiş belirtili isim tamla- ması vardır. C) III. cümlede yüklem basit zamanlıdır. DT IV. cümlede yüklem gövdeden türemiştir. É) V. cümlede bağlaç kullanılmıştır. 10

4. Geldim işte mevsim gibi kapına Gözlerimde bulut, saçlarımda çiy. Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak, Ben aşkımla bahar getirdim sana Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Doğa unsurlarıyla sevgiliye olan aşk dile getirilmiş- tir. B) Sarmal uyak düzeniyle oluşturulmuştur. Kelime tekrarlarına yer verilmiştir. Redif kullanılmıştır. E) Duraksız 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

r-1 veri- Tel- 8. Deneme - 1 I Gönül ne gök ne elâ ne lâciverd arıyor Ah bu gönül bu gönül kendine derd arıyor Ne tende cân ile sensiz ümmîd-i sıhhat olur Ne cân bedende gam-ı firkatinle rahat olur 11 Görüp ahkâm-ı asri münharif sidk u selâmetten Çekildik izzet ü ikbal ile bâb-ı hükümetten Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış dizelerin or- tak özelliklerinden biri değildir? A) Afuz ölçüsüyle yazılması B) Ek ve sözcük hâlinde redif kullanılması C) Zengin uyağın kullanılması DBeyit nazım birimiyle yazılması E) Düz uyak düzeniyle yazılması B

. Alçaktan alçak yürüye, toprak içinde çürüye Aşk ateşinde eriye, altın gibi sızmak gerek Eyven kişi yol alamaz, maksudunu tez bulamaz Yok olmayan var olamaz, varini dağıtmak gerek Dervişlerin en alçağı, buğday içinde burçağı Bu Mısrî gibi balçığı, her bir ayak basmak gerek (eyven: oyalanarak giden) Niyazi Misri'ye ait bu beyitlerde vurgulanmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? At Kişinin kendini beğenmesi bir kişilik sorunudur. B) Insan başkalarını değil daima kendini eleştirmelidir. C) Insan kibri terk etmeli, her zaman alçak gönüllü olmalıdır. Dinsan, hırslarini terk ederek ruhunu özgürleştirir. E) İnsanın kendini bir hiç görmesi tasavvufun yoludur.

17 A 16. 1. Zerre-i nurundan iken muktebes Mihr ü mehe etmek işaret abes II. Olup hoşnûd kendü âteşinden Şikâyet etmez olmışmâhveşinden III. Dudağı sarkmış u düşmüş enek Yorilur arkasına konsa sinek IV. Hemân yan ağla Mevlâyı seversen Koma feryadı Leylâyı seversen V. Bir deniz dökmüş olursan testine, Kısmetinden başka rızk almaz yine! Numaralanmış beyitlerin hangisi Tanzimat Dönemi'nin sonlarında "Uyak kulağa göre mi olsun göze göre mi?" tartışmasını başlatan şiirden alınmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V Sorvetis ✓

for 12. En son Bektaş Ağa çöktü diz üstü Titrek elleriyle gererken yayı b Her yandan bir merak sardı alayıb Ok uçtu, hedefin kalbine düştü q Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Alındığı şiirin son dörtlüğüdür. B) Sarma kafiye düzeninde yazılmıştır. C) Redife yer verilmiştir. DGörsel ögelere yer verilmiştir. E) Tam uyak kullanılmıştır. foo/limityayinlari

Göktürk Kitabeleri Kültigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk adına dikilmiştir. II. 38 harfli Göktürk alfabesiyle yazılan bu kitabeler Türk edebiyatının bilinen en eski ve ilk yazılı belgeleridir. Nazım-nesir karışık olan bu kitabelerde gelişmemiş, ilkel bir dil kullanılmıştır. III. IV. Kültigin Kitabesi Bilge Kağan tarafından, Bilge Kağan Kitabesi oğlu tarafından, Tonyukuk Kitabesi ise kendisi tarafından diktirilmiştir. V. Göktürk Kitabeleri'nden ilk olarak İranlı tarihçi Cüveyni, Tarih-i Cihan Güşa adlı eserinde bahsetmiştir. Kitabe- lerin dilini 28 Kasım 1893'te Danimarkalı dil bilimci W. Thomsen çözmüştür. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır? AYI BY II C) III ) IV EX 10. I.

3 SIIR UNITE 1. Aşağıdakilerin hangisinde "Nefi" ile ilgili verilen bilgi yanlıştır? A) Divan edebiyatında hicivleriyle tanınmıştır. ✓ B) Siham-ı Kaza adlı eseri hiciv türünde bir mesnevidir. C) Dili süslü, sanatlı ve ağırdır. D) Kasidelerinin yanında gazelleri de başarılıdır. V E) Oldukça mübalağalı bir anlatımı vardır. ✓

1. Bülbül ne yatarsın bahar erişti Ulu sular göl olduğu zamandır Kat kat oldu gül yaprağa karıştı Gene bülbül kul olduğu zamandır II. Gene bahar oldu açıldı güller Figana başladı gene bülbüller Başka bir hal olup açtı sümbüller Âşıkların del'olduğu zamandır III. Gene bülbül bilir gülün halinden Yeter deli oldum yarin elinden Âşık aşıp gelir yaya belinden Yardan bize gel olduğu zamandır Bu dörtlüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? İlk dörtlükte çapraz uyak düzeni vardır. B) Tenasüp sanatı vardır. C) 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır. D) İkinci dörtlükte düz uyak düzeni vardır. \E) İlk dörtlükte redif kullanılmamıştır.

2. Evet, her şey bende bir gizli düğün, Ne ölüm terleri döktüm, nelerden! Dibi yok göklerden yeter ürktüğüm, Yetişir çektiğim mesafelerden! Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Yarım uyak vardır. Redife yer verilmiştir. C) Ahenk unsurları önemsenmemiştir. D) Halk şiiri geleneğinden yararlanılmıştır. Zengin uyak kullanılmıştır. yrktüğüm LİMİT YAYINLARI 5. Aşağıd A) Da Ö- B) S D)

Hurma verip, başımı okşayıp nazar eyledi Bir fırsatta âhirete doğru sefer eyledi Bu dizelerde kullanılan uyak çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tunç uyak B) Zengin uyak LD) Yarım uyak 9) Ⓒ) Cinasli uyak LE) Tam uyak

5. I. Düşman yine öz yurduna el attı, Mezarından Ata'n kılıç uzattı, ziya Yürü diyor, hakkı zulüm kanattı, Attilâ'nın oğlusun sen unutma! Nasihatim sana: Her şeyle iştigali bırak; Adamlığın yolu nerdense, bul da girmeye bak. Adam misin: Ebediyyen cihanda hürsün, gez; Yular takıp seni bir kimsecikler sürükleyemez. Adam değil misin, oğlum: Gönüllüsün semere; Küfür savurma boyun kestiğim semercilere. III. Artık demir almak günü gelmişse zamandan, Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan. Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol; Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol. yukarıdaki metinler dil, içerik ve sanat anlayışı yönün- den, (1) Mehmet Akif Ersoy (2) Yahya Kemal (3) Ziya Gökalp numaralanmış sanatçılarla eşleştirilirse (1), (2) ve (3) ile belirtilen yerlere hangi sırayla getirilmesi gerekir? (1) (2) (3) A) ||| B) II D) ||| E) II. O || | || I EDEBİYAT - ÜNİVERSİTE HAZIRLIK

54 LIMIT YAYIN D) Ruhsa 13. Dinmiş denizin şarkısı, rüzgâr uyumakta, Rıhtım boyu sonsuz bir üzüntüyle karaltı Körfez düşünür, Kanlıca mahzundur uzakta, Mazi gibi sislenmiş Emirgan, Çınaraltı. Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy lenemez? CA A) 7+7 duraklı hece ölçüsüyle yazılmıştır. B) Çapraz uyak düzeniyle oluşturulmuştur. Benzetmeye yer verilmiştir. D) Kişileştirmelere başvurulmuştur. E) Zengin kafiye kullanılmıştır. O ▷ Doğru O Yanlış B) C 9 D) IT