Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

Devir esasını 10. Halk edebiyatında dini - tasavvufi halk edebiyatı veya tekke edebiyatı adıyla ayrı bir kol gelişmiştir. Bu kolda ilahiden başka şiirler de vardır. Bu şiirler içerisinde Bektaşi törenlerinde saz eşliğinde ve makamla okunması gelenek hâlini almış olanlara "nefes" denir, örneğin (Allah'tan gelip Allah'a dönmek) konu edinenlere “devriye” denir, örneğin Tarikata yeni giren birisine tarikat adabini öğretmek amacıyla kaleme alınanlara "nutuk" denir, örneğin -Inançlardan alaycı bir dille söz eder gibi yazılanlara da "şathiye" denir, örneğin ---- Aşağıdaki dizelerden hangisi bu açıklamayı yapan birinin kullanabileceği bir örnek olamaz? --- A) Denizleri yarattın sen kapaksuz Suları yürüttün elsiz ayaksuz Yerleri temelsiz göğü direksiz Durdurursun acep iskanci misin B) Gel Hakk'a olma asi Tà gide gönlün pası poisid Dört kitabun manîsî Var edeb öğren edeb C) O şâh-ı hüsnün işkuna Özümi virân kılmışam Kaygusuz Abdal'dur adum Cübbe vü kaftan bilmezem D) Kulak ver sözüme, dinle vatandaş Uyma laklak edip gülüşenlere Seni meşgul eder, işinden eğler Karışır tembel perişanlara E) Katre idim Ummanlara karıştım Kaç bulandım kaç duruldum kim bilir Devre edip alemleri dolaştım Bir sanata kaç sarıldım kim belir (Katre : Damla)

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde Araba Sevdası, Fe- latun Bey ile Rakım Efendi adlı romanlarda da dile getirilen dönemin yaygın sosyal sorunu eleştiril- demektedir? A) Bize kâfir demiş müfti efendi Dutalım ben ana diyem Müselman Varıldıkta yarın divan-ı Hakk'a ikimiz de çıkarız anda yalan BT Düşman geldi tabur tabur dizildi Sobna Alnımıza kara yazı yazıldı Tüfek icat oldu mertlik bozuldu - Eğri kılıç kında paslanmalıdır Caferin oğlum Ahmet bu yolda devam et herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı neylesin bizim köyü, nitsin Mahmut Makalı D) Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem Biri ecdadıma saldırdı mı, hattâ boğarım! - - Boğamazsın ki! - Hiç olmazsa yanımdan kovarım 70eb El insan olan vatanını satar mı? e nis Suyun içip ekmeğini yediniz. Dünyada vatandan aziz şey var mı? Beyler bu vatana nasıl kıydınız?

7. iki dilber gördüm güller içinde İkisi de nazlı cana uygundur İsmini gizlerim diller içinde Biri nazlı kuğu, biri toygundur Bu dörtlükle ilgili olarak, 1. Ulama vardır. II. Dizelerdeki duraklar 4 +4+3 şeklindedir. III. Uyak düzeni "abab" şeklindedir. IV. Dizelerde hem uyak hem redif vardır. V. Bir güzellemeden alınmıştır. yargılarından hangisi ya da hangileri yanlıştır? Aalnız 11 B) I ve IV C) II ve V D) III ve V E) I, III ve IV

9. En ummadığın keşfeder esrâr-ı derûnun Sen herkesi kör, âlemi sersem mi sanırsın Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Açık, anlaşılır, didaktik bir söyleyiş tercih edilmiştir. B) Beklenmedik kişilerde üstün meziyetler olabileceği be- lirtilmiştir. C) Siyasal bir hiciv, sanatsal düzlemde ele alınmıştır. D) Büyüklenmenin insan için yakışıksız bir duygu olduğu vurgulanmıştır. E) Tecahülüarif sanatından yararlanılmıştır. AYT DENEME - 2

3. haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi polis katilleri arıyordu deli cafer ismail tayfur ve şaşı üzerime yüklediler bu işi sarhoştum kasımpaşa'daydım vapuru onlar vurdu ben vurmadım cinayeti kör bir balıkçı gördü ben vursam kendimi vuracaktım Biçim, içerik ve üslup özellikleri dikkate alındığında bu şiirin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu söyle- nebilir? A) Faruk Nafiz Çamlıbel B) Attila ilhan C) Ziya Gökalp D) Orhan Veli Kanik E) Ahmet Kutsi Tecer fece

bilgisi ra göre anılma- 7. meler yleyiş- Evet, benim her şiirimde yılan dişli diken var Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun Belki benim acı sesim kulakları tırmalar Sizler gidin, genç kızların türküsüyle sen olun Mehmet Emin Yurdakul'a ait bu şiirden Millî Edebiyat Dönemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? halk trap- ürk- den emli lar A) Dönemin egemen sanat anlayışına bir tepki söz konusudur. B) Söyleyiş güzelliğinden çok içeriğe önem verilmiştir. C) Konuşma diliyle yazı dili arasındaki fark azalmıştır. D) Didaktik söylem önem kazanmıştır! Batı kökenli edebiyat akımlarına karşı çıkılmıştır. eri -

A) I ve 11 Byl ve III C) Il ve III D) Il ve IV E) ill ve V JcDöri Bes 7. Aşağıdaki ikili dizelerden hangisi ayraç içinde verilen kavramla ilişkilendirilemez? A) Bu sehr-i Stanbul ki bi-misl a bahadır Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadir (Redif) B) Söyle güzel kimden yanasin Benden değilsen hepten yanasin (Cinas) c) Hatıralar, ne istersiniz benden? Sonbahar Durgun gökte ardıç kuşları uçuşmadalar (Intak) DA Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar Onu Istanbul diye toprağa kondurmuşlar (Tam uyak) E) Erenler efelenmez eserek elden ele Emekle evlek evlek eken erer emele (Asonans) 71

8. Doğuyor çocuklar Türkiye'de Cezayir'de Kenya'da Eskimolar Ülkesinde Milyarlarca milyarlarca çocuk Geldi yeryüzüne K. İmgesel söyleyiş ağır basmaktadır. II. Evrensel gerçekliğe yer verilmiştir. III. Slogan üslubu belirgindir. IV. Serbest ölçü kullanılmıştır. Bu şiirden hareketle numaralanmış yargılardan hangileri söylenemez? A) II ve III BB) III ve IV C) I ve III D) Il ve IV El ve II

6. Gözlerin inkâra benzer ebrular keman olur a Her kaçan yüzüne baksam katlime ferman olur a Yüzünü görse bir kâfir şüphesiz iman bulur a Mah yüzüne bir nikap tut ben yandım el yanmasın b Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? C) Tuyuğ A) Rubai B) Murabba D) Kaside E) Gazel

? Dövene elsiz gerek Sövene dilsiz gerek Derviş gönülsüz gerek Sen derviş olamazsın Yunus Emre'ye ait bu dörtlükte vurgulanan düşün- celer ile Hącı Bektas-1 Veli'nin aşağıda verilen hangi sözü aynı doğrultudadır? A) Her ne ararsan kendinde ara. B) Asıl erdem kendini bilmektir. C) Tasavvuf ehlinin ilk makamı edeptir. D) Hiçbir insanı ayıplamayınız. E) Incinsen de incitme. Bölüm 2. Testler 55

9 pubesy 6 9 Kar yürürdü çünkü kar o temiz eldiveni gökyüzünün tüfengimin issızlığını büyütürdü bir dönülmez kaçışa uzanırdı çocuklar ve o üzünç bitkisi çocuklarda ölürdü Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? V Günlük dilin söz değerleriyle oluşturulduğu B) Ahenk unsurlarının kullanıldığı Sözlerin çağrışım gücünden yararlanıldığı D) Bent nazım birimiyle yazıldığı E) Imgeli bir söyleyiş özelliği taşıdığı w

9. Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sadik yârim kara topraktır Beyhude dolandım boşa yoruldum Benim sadık yârim kara topraktır 1. Nazım biçimi koşmadır. II. Uyak örgüsü abba biçimindedir. III. Yarım uyak kullanılmıştır. IV. Nazım türü taşlamadır. V. 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Bu dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bil- gilerden hangileri yanlıştır? A) I. ve II. D) III. ve IV. B) I. ve III. C) II. ve IV. E) IV. ve V.

7. Sevgilim, ne kadar hüzünlü bilsen) Bu ölgün akşamın ölgün bestesi Uzak tepelerden, dağlardan esen Aşina olduğum rüzgârın sesi Bu dörtlüğün ahenk özellikleri ile ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? - Aeuis ex euupuepogeo 'audio A Kafiye örgüsü çaprazdir. BX 11'li hece ölçüsü ile söylenmiştir. Ulama örnekleri vardır. D) Redif yoktur, E) Zengin kafiye kullanılmıştır. 11. 2018 - 2019

18. Her şey şiirdir, uğultusu rüzgârın Bir irmağa usulcacık yağan kar Her gece okunan bir dua çocuklukta Gökyüzünde bölük bölük turnalar Ataol BEHRAMOĞLU Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Serbest ölçüyle yazılmıştır. B) Benzetme sanatından yararlanılmıştır. C) Zengin uyak vardır. Dj Ulama vardır. E) Redif yoktur

AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 (9 4. Aşağıda verilen beyitler kafiye türlerine göre ikişerli eşleştirilse hangisi dışta kalır? wesou ODEğlen güzel yaz olsun da gidelim Geleceğim kaybolsun da gidelim Ex Aşağıdan akar gelir gemiler _ RENf yok Yel vurdukça inim inim iniler 2:EVAPN UYK V2 C) Gündüzleri kâinattan ve gürültüden irak Akşamı seyredeyim bakışlarında bırak Dy On yeryüzünde yalnız benim serseri Bellt yok. Herkesin dünyada varsa bir yeri E) Bastığın yerleri toprak" diyerek geçme tani Düşün altındaki binlerce kefensiz yatani TUNG ROTA 2ENGIN UYAC UNR TUNG

5. • Şiir, felsefe, düşünce, tarih, tabiat gibi konulara yönelir. Şiir lirik değildir ve tasvirî bir özellik kazanır. Dil ve şekle bağlılık göze çarpar. Eski Yunan'a özlem (Helenizm) kendini gösterir ve bar- bar kavimlerin mitolojisi, Hint ve Uzak Doğu konuları şiire girer. Tabiat ve eşya dikkatli bir gözlemle incelenir, objelerin renk ve belirgin çizgilerle tespiti akımın en önemli özel- liklerinden birisidir. • Biçim mükemmelliği ve objenin açık çizgilerle tespit edilmesi, duyguya şekil verilmesi, akımı plastik sanat- lara ve resme yaklaştırır. Verilen bu özellikler, aşağıdaki akımlardan hangisine aittir? A) Realizm B) Parnasizm C). Natüralizm D) Sembolizm E) Fütürizm