Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

Köroğlu düşer mi yine şanından Ayırır çoğunu er meydanından Kırat köpüğünden düşman kanından Çevrem dolup şalvar islanmalıdır. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Ait olduğu şiirin son dörtlüğüdür. B) Tam uyağa ve ek hâlinde redife yer verilmiştir. C) Nazım biçimi koşma, nazım türü koçaklamadır. D) Sert ve epik bir söylem kullanılmıştır. E) Hecenin 4 + 4 + 3 kabıyla oluşturulmuştur.

6. Yokuşa yukan keklik sekişli Inişe aşağı tavşan büküşlo Düşmanın görünce şahin bakışlı Kuğuya benziyor boynu kir atin Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) 11'li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. B) Yarım uyak kullanılmıştır. C) Kişileştirme yapılmıştır. D) Uyak düzeni aaab biçimindedir. E) Nazım biçimi koşmadır. 7. Bati edebiyatın

5. "Bizi biz etdi Dedem Gorgud Oğuznameleri./ Ey Azerbaycan'ımız, Türk'ün Oğuzlar veteni/ Er oğullar, er igidler, kişi-gizlar veteni, Senin haggindir azadlig, senin eşgindir iman,/ Tapınar hagga ve insanlığa haggdan doğulan." (Bizi biz etti Dede Korkut Oğuznameleri/ Ey Azerbaycan'ımız Türk'ün Oğuzlar vatani/ Er oğullar,er yiğitler, kişi kızlar vatani/ Senin hakkındır hürriyet senin aşkındır iman/ Haktan doğulan insanlığa ve Hakka tapınır.) Bahtiyar Vahapzade Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal. Ebediyyen sana yok, irkima yok izmihlal: Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal. Mehmet Akif Ersoy Azerbaycan Türk edebiyatının sembol isimlerin- den Bahtiyar Vahapzade'nin "Vatan Marşı" ve Mehmet Akif Ersoy'un "İstiklal Marşı"ndan alınan dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Vahapzade Dede Korkut Oğuznamelerine gön- derme yaparak millet olma bilincini vurgulamıştır. Vahapzade'nin diliyle Mehmet Akif Ersoy'un dili arasında lehçe farkı vardır. Vahapzade'nin şiiriyle Mehmet Akif'in şiirinde görülen ifade yakınlığı dikkat çekicidir. P) Natan,millet, hürriyet kavramlarına bakış açısı her iki şairde de ortaktır. 5 Vahapzade'ye göre Azerbaycan, Türk Oğuz bo- yunun yiğit kızların ve oğulların vatanıdır

4. imge şiirini savunan, şiirini çağrışım yüklü ifadelerle yazan şair, şiir yazarken özel hazırlıklar yapmadığını, şiir yazmak için masaya oturmadığını, biçemde özel arayışlara yönelmediğini ifade eder. Aşağıdakilerden hangisinin kendisinden böyle söz edilen bir şaire ait olduğu söylenemez? A) Geceyi topladın üstüne ve bir bir söndü Masumluğun küçük fenerleri, yıldızlar B) Yağmur dindi, unutulmaya hazırlanan ne Varsa temmuz gibi tutuşuyor aklımda C) Arkadaşlığın gölgesine çekilir şimdi Ve hangi şiire sığar külün kimsesizliği D) Bilmezler yalnız yaşamayanlar Nasıl korku verir sessizlik insana E) Kâğıttanmış kederi kelimelerin Boşluğun acısı cümleden ince

8. Gündüz hayallerim, gece düşlerim Uyandıkça ağlamaya başlarım Sevgilim üstünden uçan kuşların Tutup kanatların kırmaya geldim Bu dörtlüğün alındığı şiirin nazım biçimi ve türü aşa- ğıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Koşma - koçaklama B) Semai - güzelleme C) Koşma - taşlama D) Koşma - güzelleme E) Semai - taşlama -

$ 11. Garbin dinler sesini, garbe sesler dinletir, Kalbini de söyler, kalbini de inletir; - iç et Lakin asla unutmaz Oğuz Han'ın evladı Turan denen o yurdu, turan denen o adı 7- YAYINLARI Ey Türklüğün düşmanı, kitaplarına göz gezdir: Farabiler kimlerdir, Uluğ Beyler kimlerdir? uk LIMIT Bu dizeler aşağıdaki şiir anlayışlarından hangisine u gun bir biçimde yazılmıştır? v m, A) Halkın yaşayışını anlatan manzumeler B) Saf (öz) şiir C) Nev-Yunanilik ori D) Fecriati E) Sade dil ve hece ölçüsüyle yazılmış şiir CI-

1. O zaman başından aşkındı derdi Mermeri oyardı, taşı delerdi Aşağıdakilerin hangisinde kullanılan uyak türü yukarı- da verilen beyittekiyle aynıdır? A) Başıboş, kırlara salar tayını Elinden düşürmez okla yayını B) Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda C) Çokta kederlenir, azda gülerim Ustura ağzında düşüncelerim D) Bir sarsıntı.. Uyandim uzun süren uykudan Geçiyordu araba yola benzer bir sudan 1 E) Fani bir iz bırakmış burda yatmışsa kimler Aygın baygın maniler, şaşırtıcı resimler 1

15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde Araba Sevdası, Fe- latun Bey ile Rakım Efendi adlı romanlarda da dile getirilen dönemin yaygın sosyal sorunu eleştiril- mektedir? A) Bize kâfir demiş müfti efendi Dutalım ben ana diyem Müselman Varildikta yarın divan-ı Hakk'a İkimiz de çıkarız anda yalan B) Düşman geldi tabur tabur dizildi Alnımıza kara yazı yazıldı Tüfek icat oldu mertlik bozuldu Eğri kılıç kında paslanmalıdır C) aferin oğlum Ahmet bu yolda devam et herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı neylesin bizim köyü, nitsin Mahmut Makalı D) Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem Biri ecdadıma saldırdı mı, hattâ boğarım! - Boğamazsın ki! - Hiç olmazsa yanımdan kovanim E) İnsan olan vatanını satar mı? Suyun içip ekmeğini yediniz. Dünyada vatandan aziz şey var mı? yatana nasıl kıydınız?

arasında kafiyeli olmasına "sarmal kafiye" denir. 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tam uyak kullanılma- mıştır? A) Emdiniz anlarım elma çiçeklerini, Doldurdunuz bahçenin bütün peteklerini B) Beni de evinize davet edin bu bahar Sofranızda bana da bir yer açın açlar. C) Beyaz beyaz dallara, çiçeklere kondunuz, Tepelere çıktınız, ovalara indiniz, D) Gel, güzel serçem gel, böğürtlenlerden, Saksılarım, baygin fesleğenlerden, E) Maviler içinde gördüm bir gün menevşemi Yayla tutmuş başlamış aşkımın gül mevsimi. 57

2. Aşık Kasım: Mevlam bir katreden yarattı seni Bu mecliste beğenmezsen sen meni Üfürükle kurupsan yeldeğirmeni Havalesin çok yüksekten salarsan Âşık Şenlik: Zincir zaptedemez kölda yatani Beyni kaba hayvan neden utanı Gel menimle koşma inat kötanı Hagostan çıkar harvez koyarsan Bu dizelerde, âşık tarzı halk şiirinin han- gi özelliği örneklendirilmiştir? A) Nazire geleneği B) Usta - çırak geleneği - C) Mani geleneği D) El alma geleneği E) Atışma geleneği

2. Derşim var béller gibi Söylemem eller gibi Kalbimin hüzünü var X Yıkılmış iller gibi a Gözlerimden yaş akar * Boşanan seller gibi a Bu dizelerle ilgili olarak; Yedekli mani türüne örnektir. X. Yedili hece ölçüsüyle yazılmıştır. III. Zengin uyak kullanılmıştır. IV. Teşbih sanatına başvurulmuştur. belirlemelerinden hangisi yanlıştır? A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve III D) II ve IV E) III ve IV

4. Başını kaldırarak boşluğu dinliyordu. Gökler bulutlanıyor, rüzgâr serinliyordu. Bu dizelerde bulunan kafiye ve redifle ilgili aşağıda- kilerden hangisi doğrudur? A) “-inliyordu" sesleri rediftir. B) "-yordu” sesleri redif, “-inli- sesleri zengin kafiyedir. ) ” , " . C) -liyordu" sesleri redif, "-in-“ sesleri tam kafiyedir. D) “-du” sesleri redif, “-inliyor-“ sesleri zengin kafiyedir. E). "-inliyordu" sesleri zengin kafiyedir.

7. Adalet kalmadı hep zulüm doldu 9 Geçti şu baharın gülleri soldu Dünyanın gidişi acayip oldu a Koyun belli değil kurt belli değil Bre ağalar bre beyler C Ölmeden bir dem sürelim b Gözümüze kara toprak C C Dolmadan bir dem sürelim b gisi Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüklerin ortak özelliklerinden biridir? A) Nazım şekillerinin koşma olması B) Nazım türlerinin aynı olması Ahenk unsuru olarak redife yer verilmesi D) Nida sanatından yararlanılması E) Zengin uyak türünün kullanılması

Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten Mürüvvet-mend olan mazlûma el çekmez iânetten Hakir olduysa millet, şanina noksan gelir sanma Yere düşmekle cevher sâkit olmaz kadr ü kıymetten Nâzenîn bu ömrümüz bir göz yumup açmış gibi Geldi geçdi tuymaduk bir kuş konup uçmış gibi Nice geçdi bilmedük bu rüzgâr önden sona Eyle tut şimdi bize bir yel esüp geçmiş gibi Farklı edebî dönemlerden alınmış bu şiir parçalarında, 1. Tema 7 II. Dil ve üslup ✓ III. Kafiye düzeni IV. Nazım birimi V. Ölçü gibi özelliklerden hangileri ortak değildir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) Il ve V E) IV ve V

10. I. Göktürk Kitabeleri Kültigin, Bilge Kağan ve Tonyu- kuk adına dikilmiştir. II. 38 harfli Göktürk alfabesiyle yazılan bu kitabeler Türk edebiyatının bilinen en eski ve ilk yazılı bel- geleridir. III. Nazım-nesir karışık olan bu kitabelerde gelişme- miş, ilkel bir dil kullanılmıştır. (IV. Kültigin Kitabesi Bilge Kağan tarafından, Bilge Ka- ğan Kitabesi oğlu tarafından, Tonyukuk Kitabesi ise kendisi tarafından diktirilmiştir. V. Göktürk Kitabeleri'nden ilk olarak İranlı tarihçi Cü- veyni, Tarih-i Cihan Güşa adlı eserinde bahsetmiş- tir. Kitabelerin dilini 28 Kasım 1893'te Danimarkalı dil bilimci W. Thomsen çözmüştür. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlış- lığı yapılmıştır? A) I. B) II. C) IN D) IV E) V.

ho 10. Ben sana bülbül, bana sen gülşen ol simbolo Ko beni ağlayayım, sen gül şen ol (Mesihî) tomo um Yukarıdaki beyitte kullanılan uyak çeşidi aşağıdaki dize- lerin hangisinde vardır? A) N'oldu sana, yeşil pancurun indi lay Karanlık akşamlara döndü ikindi B) Yollarda kalan gözlerimin nûrunu yardım Kimdir o, nasıldır diye rüzgârlara sardım C) İmrenirim ariya lov Petek petek balı var nelov Konduğu çiçeklerin Pembesi var, ali var Vi vil D) Yıllardır sevdiğim el oldu gitti va Tutuştu yüreğim kül oldu gitti E) Söylerken o sözleri kızardı Hem hazzeder, ah, hem kızardı