Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları

Gönlüm düştü bu sevdaya Gel gör beni aşk neyledi Başımı verdim kavgaya Gel gör beni aşk neyledi Ben yürürüm yana yana Aşk boyadı beni kana Ne akilim ne divane Gel gör beni aşk neyledi Mecnun oluben yürürüm Dostu düşümde görürüm Uyanır melui olurum Gel gör beni aşk neyledi Benzim sarı, gözlerim yaş Bağrım pare, ciğerim baş Halden bilen dertli kardaş Gel gör beni aşk neyledi Miskin Yunus biçareyim Baştan ayağa yareyim Dost elinden avareyim Gel gör beni aşk neyledi Yunus Emre 1. Yukarıdaki şiirin dördüncü nazım biriminin yarsa kafiyesini, redifini ve kafiye örgüsünü tespit ediniz. Kafiye raram-as Redif Kafiye örgüsü : 40 you is pupel

a- n e n e J e = Y A R G 1 3. Edip Cansever, kendi kuşağı içinde hece ölçüsüyle arasına mesafe koyabilmiş sayılı şairlerden biridir. Her ne kadar hece ölçüsüne mesafeli olan bir sanatçı olarak nitelendirilse de ilk şiirlerini hece ölçüsü ile kaleme almış- tır. İlerleyen yıllarda serbest nazımda israrcı olmuş ve 1950'li dönemde, "Orhan Veli ön- derliğinde başlayan Garip anlayışının şiirde/ üslupta bütün kalıpları/engelleri yıkma algısı- nı" sürdürmüştür. Bu parçada tanıtılan Edip Cansever'in I. Kafiye, redif gibi şiirin vazgeçilmezi olan dize sonu ses benzerliklerini şiirlerinde kullanması, Marifeth II. Günlük hayattan sıradan insanların da edebî türlerinde yer bulması, III. Üslup açısından edebî olarak nitelendiri- lecek bir dil anlayışı benimsemesi durumlarından hangilerini gerçekleştir- mesi beklenemez? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II Y A Y 1 EN 14. Cumhuriyet Edebiyatı' C) Yalnız III E) II ve III

3. Sana dün bir tepeden baktım aziz Istanbul Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer Nice revnaklı şehirler görülür dünyada Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan Yaşamıştır derim, en hoş ve uzun rü'yada Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır. B) Istanbul'un güzelliği ve şairin İstanbul sevgisi anlatılmıştır. CMecaza dayalı lirik bir anlatımı vardır. Batı edebiyatının etkisiyle serbest nazımla yazılmıştır. (E) Ölçü ve kafiye gibi ahenk unsurlarına yer verilmiştir. Dolçü X

11. Aşağıdakilerden hangisi klasisizm akımı için söylenemez? A) Eski Yunan ve Latin edebiyatları örnek alınmıştır. B) Akıl ve sağduyuya önem verilmiştir. C) Üslubun her türlü yapmacıklıktan uzak olmasına önem ve- rilmiştir. DY Tiyatroda daha çok etkili olmuştur. İşlenen konunun gerçek olması önemsenmiştir. 12. Üstün ve bayağı sanat ayrımına karşı çıkan akım, türlerin katı es- Gözü Yükseklerde Olanlara CHI 16. Aşa A) B) C) D) E)

- I. Açıl bağun gül ü nesrini ol ruhsârı görsünler Salın serv ü sanavber şive-i reftârı görsünler II. Güzeller mihriban olmaz dimek yanlışdur ey Baki Olur vallahi billahi heman yalvarı görsünler Bir gazelden alınan bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ahenk; kafiye, redif ve aruz ölçüsüyle sağlanmıştır. B) Divan şiirine özgü imge ve mazmunlara yer verilmiştir. C) II. beyitte seslenmeden yararlanılmıştır. D) I. beyit gazelin makta, II. beyit matla beytidir. E) Yabancı sözcük ve tamlamalar kullanılmıştır.

5. 1. Tutam yâr elinden tutam Çıkam dağlara dağlara Olam bir yaralı bülbül İnem bağlara bağlara Yukarıdaki dizelerle ilgili, 18'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. . Tekrarlara yer verilmiştir. III. Nazım şekli koşmadır. IV. Ulama vardır. V Nazım birimi dörtlüktür. bilgilerinden hangisi yanlıştır? A) I B) II CHI D) IV EXV

6. I. Manzumelerdeki sözcükler gerçek anlamlıyken şiirde- ki sözcükler mecaz anlam bakımından zengindir. Manzumelerde sosyal konular işlenirken şiirlerde bi- reysel duygular ön plandadır. II. III. Manzumelerde öğreticilik amacı taşınırken şiirde este- tik kaygı ön plandadır. IV. Manzumelerde sanatçının hisleri ve düşünceleri yer almazken şiir, şairin duygu dünyasının yansımasıdır. V. Manzumeler gerçeklik değeri bakımından yüksekken şiir, duygu değeri bakımından zengindir. Numaralanmış cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

116 8. Kara gözlerindeki umut Siyah saçları kadar karamsardı Ve kadere küsmüştü O, bir kere Sevgiyi öldürdü diye Sanki ona uzanan ellerde Keskin bir bıçak Ha vurdu ha vuracak Bu, benim karanlıklarım Bu benim sırlarım diyor hep Bir gün gelecek Şefkatle kollarına saracaklar 1. II. III. Imgelerle oluşturulmuştur. IV. Sanatsal bir üslupla kaleme alınmıştır. V. Söz sanatlarından yararlanılmıştır. Bu dizelerle ilgili numaralanmış belirlemelerden hangisi yanlıştır? A) I. Bir manzumeden alınmıştır. Lirik, duygusal bir anlatımı vardır. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Sâf ü râkid... Hani akşamki tegayyür heyecân? Bir çocuk rûhu kadar pür-nisyân, Bir çocuk rûhu kadar şimdi münevver, lekesiz, Uyuyor mâi deniz. Ben bütün bir gecelik cûş-i ahzânımla, O hayâlât-ı pêrişânımla Müteşekki; lâim, Karşıdan safvet-i mahmûrunu seyretmedeyim... Yok, bulandırmasın âlûde-i zulmet bu nazar Rûh-i mâsûmunu, ey mâi deniz; Âh, lâkin ne zarar; Ben bu gözlerle mükedder, âciz Sana baktıkça teselli bulurum, aldanırım, Mâi bir göz elem-i kalbime ağlar sanırım... 8. Bu şiir, biçim ve içerik olarak dikkate alındığında aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisiyle yazıl- mış olabilir? Jos Serbest Müstezat B) Terzarima C) Mesnevi Sone-f D) Sone- E) Triyole

yılları bilsen Omrümde lcrinle sararıp solan ömrumden Ağlarsın biçtiğin dalları bilser 10. Aruz ölçüsü ● Zengin kafiye . Redif Red Bu özelliklerin tamamı aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? A) Yaz baharda sefil baykuş öter mi Kara yerde mor menekşe biter mi B) Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bal olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhsarial olmuş sana C) Ve günlerden bir gün, bir sabah erken Kuşluk vaktinde, bülbüller öterken D) Muradım nasihat bunda söylemek Size layık olan onu dinlemek Sev seni seveni, zay etme emek Sevenin sözünden geçici olma E) Ol kadar çeker idi yükler ağır Ki teninde tü komamışdı yağır ·Tona 0lmez Nada 10 B

9. 1. Fuzûlî rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz II. Köroğlu'nun bağrı yandı Yanıp sinene dayandı Herkesin dostu uyandı Uyan gözü mestan uyan Yukarıda numaralanmış şiirlerle ilgili olarak aşağı dakilerden hangisi söylenemez? A) 1. şiirde şair mahlasını kullanmıştır. B) II. şiirde halk şiirinde "tapşırma" adı verilen bir kul lanım söz konusudur. Her iki şiirde de farklı sese ve söyleyişe sahip bir söyleyici vardır. DI. şiirde aruz, ikinci şiirde ise hece ölçüsü kullanıl mıştır. E Her iki şiirde de redif kullanılarak ahenk oluşturu muştur. 8+

29. Dağlar başın kar aldı Gül etrafın har aldı Ecele borçlu kaldım Bir canım var yâr aldı Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? LA 7'li hece ölçüsü kullanılmıştır. B) Düz uyak kullanılmıştır. C) Dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır. D) Redife yer verilmiştir. E) Mani nazım biçimiyle yazılmıştır.

na 5. Uğradım ketmâni güç bir hâle ben Âh esîr oldum o zülfü hâle ben Rûz u şeb etsem aceb mi nâle ben Hasret-i kaddinle döndüm nâye ben deš Ber Muallim Naci'den alınan bu dizelerden hareketle şiirin bütünü için aşağıdakilerden hangisi kesin olarak saptanır? A) Nazım birimi C) Dil anlayışı B) Nazım şekli D) Ölçü E) Kafiye düzeni

7.Aşağıdakilerden hangisi saf(öz şiir) anlayışını sürdüren şiirin özelliklerinden biri değildir? A) Şiiri soylu bir sanat olarak kabul eden bu şairlerde düşsel ve bireysel yön ağır basar. B) İçsel ve bireysel bir yaklaşımla evrensel insan tecrü- besini dile getirirler. C) Disiplinli çalışarak mükemmele varan halis şiir yaz- ma endişesi kendisini hissettirir. D) Gizemselcilik bireyselcilik, ruh, ölüm, masal, mit te- maları yoğun olarak işlenir. E) Bu şiirlerin amacı, bilgi vererek okuyucuyu aydınlat- mak, onu yönlendirmek olarak ifade edilebilir. ilgili asa- 19 ya H m m t 1 C F

32. Yaz gelir de heveslenir bitersin Güz gelince başın alır gidersin Yavru niçin boynun eğri tutarsın Senin derdin benden beter menevşe Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) İçerik olarak semaiye benzemektedir. B) Teşhis sanatına başvurulmuştur. C) Satirik bir şiir türünden alınmıştır. D) Güzelleme nazım türünün örneğidir. num E) Düz kafiye düzeniyle yazılmıştır.

5. Yapım kudret yapısından Ruhsatım hak tapusundan Çıktım rahim kapısından Isim aldım insan oldum Dolaşarak bunca yeri Tamam eyledim seferi Halil der aslıma geri Döndüm ulu umman oldum Bu dizelerle ilgili 1. Devriye türünde bir şiirden alınmıştır. II. Şekilsel özellikler açısından halk edebiyatı geleneğine bağlıdır. III. Bâki'ye ait olabilir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III D) I ve III C) I ve II E) II ve III AUNISE