Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5/
Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı
(Fuzûlî)
Ayrılığın firkatinde
Dağ iniler taş iniler
Ah ettikçe şu gözümden
Kan dökülür yaş iniler
(Karacaoğlan) ild the nambo me
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
nas malins stapten ul
Birincisi divan, ikincisi halk edebiyatı geleneğiyle
oluşturulmuştur.
mo sigh (A
BY Birincide yabancı sözcük sayısı, ikincisine oranla
fazladır.
YA
Birincisi aruz, ikincisi hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.
Her ikisinde de ayrılığın şikâyet edilmeyecek bir
kavram olduğu vurgulanmıştır.
E) Her ikisinde de imgeli bir anlatım kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6.
Aşağıdaki dizelerden hangisi diğerlerinden farklı bir
şiir geleneğine bağlı kalınarak yazılmıştır?
A) Hülyam o kıvılcım ve kül yağmuru
Çırpınır bu beyaz mahşere doğru
B) Nedir bu yosun kokusu
Martıların gürültüsü havalarda
C) Yıldızlar o yanda, biz bu yanda
Hulya gibi hoş geçen zamanda
D) Savrulmada gül şimdi havada
Gün doğmada bir başka Ziyâda
E) Ya şevk içinde harab ol, ya aşk içinde gönül
Ya lale açmalıdır göğsümüzde yahut gül
BRY AYT-5 Deneme (EA)
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarndi
içindi
içindi
dim
uttum
çıkmak
mek
im
Aşağıdaki açıklamalardan hangisiyle ayraç içindeki
sanatçı ilişkilendirilemez?
A) Özellikle tiyatronun olanaklarından yararlandığı
uzun soluklu "dramatik şiirler" yazmıştır. (Edip Can-
sever)
B) Düzyazı (mensur) şiirlerden aforizmalara (özdeyiş)
harfleri, nesneleri ve semtleri anlatan çok kollu bir
şiir ortaya koymuştur. (Han Berk)
C) Ona göre iktidarların ideolojilerine uygun olarak ya-
zılan "sarışın tarih", gerçekleri yansıtmaz "tersinden"
yazılmıştır. O şiirlerinde "karaşın"lar olarak ifade et-
tiği iktidarlara muhalif olan her türlü keşimi anlatmış
ve "gerçek" tarihi yansıtmaya çalışmıştır. (Ercüment
Uçarı)
D) Hece ölçüsüyle yazdığı ve toplumsal konuları işle-
yen ilk iki kitabından sonra, İkinci Yeni içerisinde de-
ğerlendirilen bir şairdir. (Turgut Uyar)
E) İslami düşünceyi modern glirdeki gerçeküstücülükle
kaynaştırmış, mistisizmden, evliya kıssalarından ya-
rarlanmıştır. (Sezai Karakoç)
Zafer Yayınları
8.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarplan ve
ultanuşşuara"
an şair, kimi
emli bir rol
ibendi,
veren şair,
yaklaşım
luğu
ştir.
olarak
II ve III
4
Yanıt Yayınları
12. Ovada kızıl bir/granit seli
Ufukta bir heykel/bu nur dağları
Gülleri taş oyma, kartal bülbülü
Mavi şafakların billur dağları
Kopuyor boynunda her kızıl şimşek
Gürleyen sesinden gökler çökecek
Gerilmiş sırtında kar benek benek
Ateşten bir kaplan Munzur dağları
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) "Yurt özlemi" teması işlenmiştir.
B) Uyak ve redif vardır.
6+5 durak düzeniyle yazılmıştır.
D) Mübalağa ve teşbih sanatlarına başvurulmuştur.
E) Pastoral şiir türünden alınmıştır.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlargelen
de dört
mes)
yatta,
in ve
rlere
En
ğiş-
12. Aşağıdakilerin hangisinde divan edebiyatı nazım türle
bir arada verilmiştir?
A) Mersiye - kaside-gazel şarkı
B) Methiye - fahriye - naat - hicviye
Koçaklama - tevhit naat - mersiye
C)
D) Gazel şarkı - tuyuğ - rubai
E) Terci-i bent - terkib-i bent - taştir - tardiye
1
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarLİMİT YAYINLARI
5.
A) I
B) II
C) III
D) II ve III
D) IV
Aruz ölçüsü Arap edebiyatına ait bir ölçüdür. Türkçenin
dil yapısı aruzun bazı özelliklerine uymaz. Bu durum çe-
şitli aruz kusurlarının oluşmasına neden olmuştur. Örne-
ğin; kısa olan bazı hecelerin ölçüye uydurulması için uzun
okunmasına imâle, uzun heceyi kısa okumaya zihaf, uzun
I
||
olan bir heceyi hafifletmeye takti, ünsüzle biten bir söz-
|||
cüğün ünlüyle başlayan bir sözcüğe bağlanmasına ulama,
IV
ölçüyü belirlemek için heceleri ayırmaya kasr denir.
V
Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için, numa-
ralanmış kavramlardan hangileri birbiriyle yer değiş-
tirilmelidir?
A) I ve II
B) III ve IV
E) V
E) III ve V
C) I ve V
6. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar5.
Ölüm teması
Aruz ölçüsü
imge kullanımı
Aşağıdaki dizelerden hangisi bu özellikleri içermekte-
dir?
A) Sinyor kurşun. İspanya
AYT/EDEBİYAT-SOSYAL BİLİMLER - 1
.
.
.
Asılıp gidebilir bakışlarınız
Bir bulutun yedeğinde
Tabi Lorca gibi sizin de
Gözlerinizi bağlamazlarsa
B) Gelin tanış olalım
İşi kolay kılalım
Sevelim sevilelim
Dünyaya kimse kalmaz
"Haydi, mezara koş" der gaipten bir ses
Gönlümse fısıldar: "Boş kalamaz beşik"
Hep böyle tereddüt içinde ben bikes
Beyhude ararım bir kaçacak delik
D) Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli
Günlerce siyah ufka bakar gözleri nemli
Biçare gönüller! Ne giden son gemi dir bu
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu
EX Yeni tabutlarımız geldi
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar13. Aşağıda verilen açıklamalardan hangisi ayraç için-
de verilen sanatçıyla ilişkilendirilemez?
A) Roman ve öykü yazmadaki amacı, halkı eğitmek
olan sanatçının yapıtlarında edebîlik düşüncesi
yoktur.
(Ahmet Mithat Efendi)
Co
B Sanat için sanat düşüncesi ve romantizm anla-
yışıyla hareket eden sanatçı, yeni şiir biçimlerini
denemiştir.
(Abdülhak Hamit Tarhan)
C) Vatan, hürriyet, istiklal gibi kavramlara şiirlerinde
sıkça yer veren sanatçı, "vatan şairi" olarak bilinir.
(Namık Kemal)
D) Yeni şiir biçimleri kullanarak yeni konuları işleyen
sanatçı, sanat için sanat düşüncesiyle hareket et-
miştir.
(Ziya Paşa)
E) Şiirlerinde romantizm akımının etkisinde kalan sa-
natçının romanında realizm akımının etkisi görülür.
(Recaizade Mahmut Ekrem)
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarÖZDEBİR
YAYINLARI
mlar
ivan
dü-
lan-
bir
15 Bütün kitapların sonunda
Bütün gündüzlerin
Bütün gecelerin sonunda
Meltemi senden esen
Soluğu sende olan
Yeni bir başlangıç vardır
Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden yukarıdaki
şiire anlamca en yakındır?
A) Kalbim yine üzgün, seni andım da derinden
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden
Yorgun ve kırılmış gibi en ince yerinden
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden
B) Ağlama gözlerim Mevla kerimdir
Her daim rüzigår böyle de kalmaz
Dermansız dert olmaz sabreyle gönül
Geçer bu ah ü zar böyle de kalmaz
C) Pervane ateşten sakınmaz canı
Uğruna koymuşum başı bedeni
Doldur tüfeğini hedef et beni
Yaram doksan dokuz yüz olur gider
D) Çok yiğidi sen caydırdın ahdından
Çok güzele ah çektirdin bahtından
Çok sultanı sen indirdin tahtından
Var git dünya, daha sana güvenmem
E) Alsan da koynuna seher yelini
Saçının vermezdin ona telini
Elinin üstüne konan elini
Çekerdin ansızın bir ürpermeyle
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar22. Orhan Veli, kendisinin ve arkadaşları Oktay
Rifat ve--- yeni yir anlay-şına göre yazdıkları
girerden bir kitap hazırlama düşüncesindedir
ve 1941 yılının Mayıs ayında bu düşüncesini
gerçekleştirir. Kitabin adı, arkadaş Cahit
Yamaç'ın tavsiyesiyle "Garip olur. Bu isim, şir
anlayışlan ve şiirleri garipsenen bu üçlü için çok
uygun düşer.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Turgut Uyar'ın
B) Cahit Sitkı Taranci'nin
C) Ülkü Tamer'in
D) Melih Cevdet Anday'in
E) Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar18. Fuzüll give-i insanin ister bir gedayındır
Diridikçe seng-küyun olende hak-t payindir
Gerek öldür gerek ko, hükm hükmündür ray rayındr
Gözüm canim efendim sevdiğim devieti sultanim
(aive: eda, nar: ihain: autut, yc gedi: dienci
kimsesiz; seng- küy: yolundaki taş; hikt pay:
ayağwn toprag nay: hökum karar)
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Rubai örneğidir.
B) Mahlass yer verilmiştir.
C) Yabancı kökenli sözcükler kullanılmıştır.
D) Şair, kendisini sevgilinin yolundaki taş ve
ayağının altindaid toprak olarak gördüğünü
söylemiştir.
E) Lirik bir tema işlenmiştir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar9. Medet medet Alemleri yaratan
Baga bir-çekip giderim
Voni dogtüm gurbet ein yoluna
Gözlerimden yaglar döküp giderim
Bülbülümü uçurmuşum yuvadan
Kavim kardaş unutmayin duadan
Biz de-au düz ovadan
Simdi daldan dala konup giderim
Bu dizelerde anlam, ölçü dikkate alındığında
ve durak düzeninin her dizede aynı olduğu
göz önünde bulundurulduğunda boş bırakılan
yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) zor olursa-aymlinz
B) dönünce-uzak kaldık
C) hái geldi-gider olduk
D) vurunca-dönüp geldik
E) keder çöktü-görüp çıkanz
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar7. Aşağıdakilerin hangisinde farklı bir uyak türü
kullanilmiştir?
A) Ateş kararmiş küllera döndüm
Vakitsiz açilmiş güllere döndüm
B) Didar ile muhabbete doyulmaz
Muhabbetten kaçan insan sayılmaz
C)Yemeden ipmeden sudan kesildim
Züün kemendine kondum asidim
D) Yerindedir gece gündüz
Örgülü terazi yildiz
El Kimine saz vermiş çalar eğlenir
Kimi zevk içinde güler eğlenir
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarDİKKAT: 1. Bu Il
2. Cevaplamaya
3. Cevaplarınızı, cevap kağıdll.
1. 1. Ulşıp eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yurlayu
Sıgtap közi örtülür
Günümüz Türkçesiyle:
Uludu erler kurtça,
Bağırıp yırttılar yaka,
Çığırdılar ıslıkla,
Yaştan gözler örtülür.
II. Yürü bre Dadaloğlu'm yürü git
Dertli dertli Çukurova yolun tut
Bunda suçum varsa Hakk'a tövbe et
De ki gayrı bizim iller iniler
III. Yüz yire kodi lütf ile gül-berg-i ter gibi
Sandûka saldı hâzin-i devrân güher gibi
Günümüz Türkçesiyle:
Yüzünü, bir gül yaprağı gibi lütufla (toprağa lütfede-
rek, yavaşça) yere koydu; sanki devran hazinedarı ha-
zine sandığına bir inci tanesi bıraktı.
Yukarıdaki şiir örneklerinden yola çıkarak aşağıda-
kilerden hangisi şöylenemez?
I.
A) 1. şiir İslamiyet öncesi Türk şiiri örneği olan sagu-
dan alınmıştır.
B) II. şiir İslamiyet'in kabulünden sonra söylenmiş bir
ağıt örneğidir.
sonra soy
C) III. şiir divan edebiyatından bir mersiye orneğidir.
Uç şiir de ölen kişinin arkasından söylenmiştir.
E) Şiirlerin hepsinde aynı nazım birimi kullanılmıştır.
nevi S
dur.
DOĞA KOLEJİ
Buna
Seni
Cer
Ser
Ca
Br
S
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6. Şiirin, dil ve imge aracılığıyla gerçekliği yoğunlaştıran,
en özlü ve en az söze indirgeyen bir anlatımı vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede söylenene ör-
nek gösterilemez?
B
Bu patlayıp gelen baharı kimse durduramaz
Gözlerine doğru gelişen bu özlemi
BY Bir ağaç diktiydi dedem bahçeye
Bir ağaca yaslanıp dinlendiydi dedem
Sende seyrediyorum denizlerin en mavisini
Ormanların en kuytusunu sende gezmekteyim
D) Şarkılar söylüyorum senin için değişik dillerde
Bütün sevdalılar nehirlere atlıyor, mevsimler
E) Bizim türkümüzde gurbet var artık
Hasret var, yürek var, toprak var balam
c
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar22.
1.
II.
III.
IV.
V.
Şiir Anlayışları
Öz şiir
Toplumcu şiir
Garip şiiri
Memleketçi şiir
İkinci Yeni şiiri
Temsilcileri
Ahmet Haşim
Nazım Hikmet
Orhan Veli
Ziya Osman Saba
İlhan Berk
Yukarıdaki şiir anlayışlarıyla temsilcileri eşleştirme-
lerinden hangisi yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
25