Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar20. Ben insanın iyiliği ve kötülüğü ile uğraşmam. Her
insanın iyi yanları yanında kötü yanları olduğunu
da bilirim. Benim işim; insana, çevreye, şehre,
sokağa ayna tutmak ve aynadaki yansımaları
kâğıda dökmektir.
Eserlerini bu bakış açısıyla kaleme alan bir
sanatçının aşağıdaki edebiyat akımlarından
hangisinin temsilcisi olduğu söylenebilir?
Al Realizm
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarÖrnek 11
nnen dies
Kul Mustafa karakolda gezerken.
Gülle kurşun yağmur gibi yağarken
Yıkılası Bağdat seni döğerken
Sunloy leig
ional promis
labings abielesib u
Şehirlere serdar oldu Genç Osman
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?
08 (0
sm
A Tapşırma
f
c/zengin kafiye
0"~!
poemes
denar qilA
E) Epik özellikler
Abino igar
Teşbih
Redif
Szem
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlare-
Fir-
T-
2. II. Yeni hareketiyle ilgili olarak aşağıdakilerin han-
gisi yanlıştır?
A Garip hareketine ve 1940 kuşağının toplumcu
gerçekçi şiirine tepki olarak doğmuştur
B) Şiirin üslubunun konuşma dilinden uzaklaşması ve
mantık dokusundan arındırılması gerektiğini sa-
vundular.
C) Ahlaksal değerleri, erdemi, gerçekleri, toplum so-
runlarını şiirin amacı olmaktan çıkardılar.
D) Batı'da sürrealistlerin kullandıkları bilinçaltını
harekete geçirme yönteminden yararlandılar.
E) Cümle yapılarının düzgün olmasına kelimelerin, de
cümleye en uygun biçimde seçilmesine önem ver-
diler:
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarin
3. Gamim pinhan dutardım ben dediler yâre kıl rûşen
Disem ol bi-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı?
Bu beyitten yola çıkarak şiirin tamamı ile ilgili bilgiler-
den hangisine kesin olarak ulaşılır?
A) Kafiye düzenine
B) Ölçüsüne
C) Konusuna
D) Nazım biçimine
E) Yazıldığı yüzyıla
Hoş olur so
Nur saç me
Ey Necati
Bir nazar
Bu dizile
lenemez
A) Naz
B) ilk L
C) Co
D) Te
E) D
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarAYT/TDE-SB1
17. Ününü daha çok mesnevi alanında kazanmıştır. Eski edebi-
yatın kurucularından biri olduğu kabul edilmiştir. Hüsrev ü
Şirin ve Harnâme adlı eserleriyle Türk edebiyatında mes-
nevi sahasının önemli simaları arasında yer almıştır. Mes-
nevi yazmayı bir şehir kurmaya benzetmiştir. Eserlerinde
oldukça akıcı bir dil kullanmış, tasvirlerinde ve konuyu
işleyişinde başarılı kabul edilmiştir. Tezkire sahibi Sehî
Bey onun, "şiir güzeli"nin omzundan eski Acem elbise-
sini çıkarıp Türkî elbise ve yeni hilatler biçip giydirdiğini
söyleyerek mesnevi tarzındaki başarısını dile getirmiştir.
Latîfî de onun mesnevide övülecek bir üsluba sahip ol-
duğunu, Hüsrev ü Şîrîn'ine birçok nazire yazıldığını fakat
hiçbirinin onun yanına yaklaşamadığını ifade etmiştir.
Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?
A) Süleyman Çelebi
B) Ahmet Paşa
C) Şeyhî
DÂşık Paşa
E) Gülşehrî
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarler, şairler tarafından saz eşliğinde so
Bu parçada özellikleri verilen dönem aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Milli edebiyat
B) Divan edebiyatı
C) Aşık edebiyatı
D) Anonim halk edebiyatı
E) Dini-tasavvufi halk edebiyatı
2. Azmi rah edeyim dost illerine
Nazlı cananımı göresim geldi
Düzüldü kervanım aşk yollarına
CA
Gonca güllerini deresim geldi
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
lenemez?
A) Sarma kafiye kullanılmıştır.
B) Yarım kafiyeden yararlanılmıştır.
C) Lirik şiir türüne örnektir.
D) Nazım şekli koşmadır.
E) Sözcük ve ek hâlindeki rediflere yer verilmiştir.
. Elâ gözlerini sevdiğim dilber
Kokuya benzettim güller içinde
İnceciktir belin hilaldir kaşın
Selviye benzettim dallar içinde
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar13. Güç emgek tigürme kişige hâli
Eğer tigse emgek kişidin kiçür
İsiz kılgan erke sen edgü kıla
Keremning başu bu irür kit bile
(Zor, zahmet çektirme başkalarına. Başkasından ge-
len zahmete dayan. Kötülük yapanı iyilikle karşıla. Ke-
rem'in başı budur, bunu iyi bil.)
Bu dizelerin ait olduğu eser aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Divânü Lügati't-Türk - Kaşgarlı Mahmut
B) Kutadgu Bilig- Yusuf Has Hacip
C) Atabetü'l-Hakayık - Edip Ahmet Yüknekî
D) Keramât-ı Ahi Evran - Gülşehri
E) Mesnevi - Mevlâna Celâleddin
CAP
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar18. Ben bir Türk'üm; dinim, cinsim uludur
Sinem, özüm ateş ile doludur
İnsan olan vatanının kuludur
Türk evladı evde durmaz giderim
Muhammed'in kitabını kaldırtmam
Osmancık'ın bayrağını aldırtmam
Düşmanımı vatanıma saldırtmam
Tann evi viran olmaz, giderim
Bu şiirin biçim, içerik ve anlatım özellikleri dikkate alın-
dığında aşağıdaki şairlerin hangisine ait olduğu söyle-
nebilir?
A) Namık Kemal
C) Tevfik Fikret
B) Mehmet Emin Yurdakul
D) Cenap Şahabettin
E) Yahya Kemal Beyatlı
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar►/benimhc
nazım
rsağı
14. Eğer benim ile gitmek dilersen
Eğlen güzel yaz olsun da gidelim
Bizim iller kıraçlıdır aşılmaz
Yollar çamur kurusun da gidelim
Aşamazsın Karaman'ın ilini
Köprüsü yok geçemezsin selini,
Gerdan yaylasının perçem belini
Lâle sünbül bürüsün de gidelim
(Karacaoğlan)
Yukarıdaki şiir hakkında aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
+
A) Koşma nazım biçimi ile söylenmiştir.
B) "sun da gidelim" redifi şiirin bütününe ahenk vermiştir.
C) Lirik bir konuda söylenmiştir. +
D) İkinci dörtlükte zengin uyak kullanılmıştır.
E) 11'li hece ölçüsüyle söylenmiştir ve âşık tarzı halk edebi-
yatına aittir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarSoru 49
Gülü alıyorum yüzüme sürüyorum
Her nasılsa sokağa düşmüş
Kolumu kanadımı kırıyorum
Bir kan oluyor bir kıyamet bir çalgı
Ve zumanın ucunda yepyeni bir çingene
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) imgeli anlatıma başvurulmuştur.
B) Modern şiir geleneğine aittir.
ve 3. dizeler zengin kafiyelidir.
ahenk unsurları önemsenmemiştir.
Elk dizede "ü" sesi ile asonans yapılmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarin
n
71
e
e
Soru 41
Kardaş, senin dediklerin yok,
Halay çekilen toprak bu toprak değil.
Çık hele Anadolu'ya,
Kamyonlarla gel, kağnılarla gel gayrı,
O kadar uzak değil.
Çamı bitmiş, kavağı azalmış,
Gamla örtülü bayırlar, çıplak değil.
Yedi ay kıştan sonra,
Yeşeren senin yaşamındır,
Yaprak değil.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenebilir?
cizg
A) değil" sözcüğüyle redif, "-ak" sesleriyle kafiye yapılmıştır.
B) İlk bölümde, alışılmamış bağdaştırmalar vardır.
C) ikinct bölümde, teşbih sanatına başvurulmuştur.
D) Satirik şiire özgü nitelikler ağır basmaktadır.
E) Halk ştiri geleneğine aittir.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10 Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil
Aşağıdaki dizelerin hangisinde kullanılan aruz
ölçüsü bu beyittekiyle özdeştir?
A) Kaçtım o bakıştan o dudaktan
B) Bu gamze değil belâdır ey dost
C) Bir yoldu parıldayan, gümüşten
D) Soğuk ay öptü beyaz ensesini
E) Bakti etrâfına ürkek ürkek
10
itik
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2.
arı, bir daha açılmasın,
yok edin insanın insana kulluğunu,
bu davet bizim.
Kapansin el
Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine,
bu hasret bizim
Bu dizelerin aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait ol-
duğu söylenebilir?
A) Cahit Sıtkı Tarancı
C) Nazım Hikmet
B) Ahmet Haşim
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Ahmet Muhip Dıranas
els
4.
5.
Kalbim yi
Geçtim y
Üzgün ve
Geçtim y
Bu dizel
gisi söyl
A) Öz (s
B) Divan
C) Söyle
D) Birey
E) Nazr
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarSINAVI
12. Maksut cihâna gelmekten
Kişi Rabb'in bilmek imiş
Rabb'ini bilmekten murat
Evliyâsın bulmak imiş
01
Eliftir doksan bin kelâmın başı
Var Hakk'a şükreyle be'yi n'eylersin
Vücudun şehrini arıtmayınca
Yüzünü yumağa suyu n'eylersin
AL
Aşağıdakilerden hangisi bu dörtlüklerin ortak
özelliklerinden biri değildir?
A) Tekke edebiyatı geleneğine ait olma
B) Öğüt verici nitelikte olma
C) Şiirlerin ilk dörtlüğü olma
D) Redifsiz uyak kullanma
E) Aynı uyak örgüsünü kullanma
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar11. Aşağıdakilerin hangisinde redif kullanılmamıştır?
A) Hasta gözüm ağladıkça gönlümde dermân mi var
Derdi benden, aşkı senden almaya imkân mı var
B) Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir
Oluklar çift; birinden nur akar, birinden kir
C) Zülfündedir benim baht-ı siyâhım
Sende kaldı gece gündüz nigâhım
D) Adalardan bir yar gelir bizlere
Aman Allah gözlere bak gözlere
E) Dokunma kalbime zira çok incedir kırılır
O tipki mabede benzer ki orda hıçkırılır
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10. Gülüm şöyle gülüm böyle demektir yâra mu'tâdım
Seni ey gül sever canım ki canana hitabımsın
Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A Gül sözcüğüyle sevgili kastedilmiştir.
B) Ahengi sağlamak için bazı ifadeler tekrar edilmiştir.
C) Aşığın sevdiğinden yüz bulamaması aktarılmıştır.
(S)
tyl
in
Rik
D) Gül, sevgiliyi çağrıştıran bir nesne olarak
düşünülmüştür.
E) Âşığın aşkını haykırması aktarılmıştır.