Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2. I.
1. Bir geliş var! Ne mübarek, ne garib âlem bu
Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu
Ort
MADE BY
UcDört
Bes
II. Ya şevk içinde harap ol ya aşk içinde gönül
Ya lâle açmalıdır göğsümüzde yahut gül
III. Dokunmuşlar sarmışlar hayat denen maralı
Ova uçsuz bucaksız, renk renk eşsiz bir halı
V. Toros dağlarının üstüne
Ay un eledi bütün gece
IV. Bilmezsin ovalar nasıldır bizde
Kağnılar yollarda, yoncalar dizde
Yukarıdaki nazım parçaları, kafiyeyi oluşturan seslerin
sayısına göre eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
A) V
B) I
E) II
C) IV
D) III
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar7. Emrah şahin aldı elden laçını
Yel esdikçe döker bele saçını
Arzuhal eyledim visal bacını
01
İnci dişlerini dizmeye durdu
SACOSO
Bu dizelerde aşağıdakilerden
A) 11'li hece ölçüsü
C) Redif
hangisi yoktur?
B) Mahlas
D) Epik ögeler
E) Düz uyak örgüsü
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarBENIM HOCAM
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "teşbih-i beliğ (Güzel benzet-
me)" yoktur?
A) Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil.
B) Biliyorum gölgede senin uyuduğunu
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Bir şulesi var ki şem-i cânın
Fânusuna sığmaz asumanın
(Ahmet Hamdi Tanpınar)
D) Ufuklarda bu akşam ne sis var, ne bulut var
Selvilerin içinde bir alev Emir Sultan.
(Ahmet Haşim)
E) Kad kıyamet gamze afet zülf fitne hat bela
Ah kim ben hüsnünün bunca belasın bilmedüm
(Şeyh Galip)
(Ömer Bedrettin Uşaklı)
(Ahmed Paşa)
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3.
O, bu gece derdinden eriyerek akıyor
Müphem duran ne varsa hep peşine takıyor
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenebilir?
A) Tunç uyak kullanılmıştır.
B) Sözcük hâlinde redif vardır.
C) Tam uyak kullanılmıştır.
D) Cinaslı uyak vardır.
E) 6+5=11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
15
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar4. İndim seyran ettim Frengistan'ı
İlleri var bizim ile benzemez
Levin tutmuş goncaları açılmış
Gülleri var bizim güle benzemez
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Bir koşmadan alınmıştır.
B) Yarım uyak ve redife yer verilmiştir.
C) 11'li hece ölçüsü ile söylenmiştir.
D) Sade bir anlatımı vardır.
E) Çapraz uyak düzeninde yazılmıştır.
Mo
VI Ov
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar6. 1.
SAF ŞIIR ANLAYIŞI
Ne doğan güne hükmüm geçer.
Ne halden anlayan bulunur;
Ah aklımdan ölümüm geçer,
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur...
Ve gönül Tanrısına der ki:
- Pervam yok verdiğin elemden:
Her mihnet kabulüm, yeter ki
Gün eksilmesin penceremden!
Cahit Sıtkı Tarancı'ya ait bu şiir ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Teması yaşama sevinci ve tutkusudur.
B) Çapraz kafiye düzeni ile yazılmıştır.
C) Konuşma dilinde yer alan sözcüklere yer verilmiştir.
D) Halk diline yerleşmiş, anlaşılmasında zorluk çekilmeyen
yabancı kökenli sözcüklere yer verilmiştir.
E) Serbest ölçü ile kaleme alınmıştır.
Sana gitme demeyeceğim.
Üşüyorsun ceketimi al.
Günün en güzel saatleri bunlar.
Yanımda kal
7. Cumhuriy
anlayışın
sanatçın
dayanma
suçlamı
mayı ar
şiir kita
zaman
dürme
genişl
Aşağ
üyele
A) V
C) S
8. Si
Ç
a
E
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarEDEBİYATI DERS BAŞARI SINAVI 1
7. Yücede yaptım kaleyi
Yüzünden çektim belayı
Terk ettim ana babayı
Dert benimdir sana n'olmuş
Bu dörtlükte, aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisine
özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Semai
D) Varsağı
B) Mâni
C) Koşma
E) Türkü
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlara. Hürriyet Kasidesi'nden alınan aşağıdaki beyitlerde kullanılan edebî sanatları ve bu sanatların n
yapıldığını tablodaki ilgili yerlere yazınız.
Etkinlik
Beyit
11
111
Ziyâ dûr ise evc-i rif'atinden iztirâridir
Hicâb etsün tabiat yerde kalmış kabiliyyetden
Vatan bir bî-vefâ nâzende-i tannâza dönmüş kim
Ayırmaz sâdıkân-ı aşkını alâm-ı gurbetden
Ne efsûnkâr imişsin âh ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretden
Nasıl Yapıldığı
Edebi Sanat
b. Bu beyitlerdeki imge ve edebî sanatların işlevlerini belirleyiniz.
Sar
Tece
Şu g
Her
Gür
Kim
Kim
Kin
Nic
Ne
Ac
Ki
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar8.
9.
Yüzümü bulutlara kaldırıp
Dua eder gibi minidanıyorum
Kuşlarla otlarla yıkanıyorum
Rüzgârla, ilkbaharla
Bu dizelerde, aşağıdaki şiir türlerinden hangisine öz-
gü nitelikler ağır basmaktadır?
A Didaktik şiir
Epik şiir
E) Satirik şiir
Gelse de en acı sözler dilime
Uçacak sanırım birkaç kelime
B) Pastoral şiir
DY Dramatik şiir
Aşağıdakilerin hangisinde kullanılan uyak türü yukarı-
da verilen beyittekiyle aynıdır?
A) Ölürsem yazıktır sana kanmadan
Kollarım boynunda halkalanmadan
BY Hürüm derim, eskisinden daha hür
Şimdikinden daha ferah görünür
Hayatım büsbütün ye'se kapılmaz
Teselli bulurum içimde biraz
D) Belki her zamandan fazla severken
Bir lahza bahtiyar olayım derken
Bir büyük boşlukta bozuldu büyü
Nasıl hatırlamazsın o türküyü
tonguç kampüs
EDEB
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar10. Kaldırımlar, ızdırap çekenlerin annesi
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır
Kaldırımlar, duyulur ses kesilince sesi
Kaldırımlar, içimde uzayan bir lisandır
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi vardır?
A) İsimden isim yapma eki B) Ek-fiil eki
C) İsim-fiil eki
D) Ayrılma durumu eki
E) Yönelme durumu eki
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlararları
nhan-
2
Test
5
Eğilmiş arza, kanar, muttasil kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
LP1JEDES820-627
Bu dizelerdeki uyak türü aşağıdakilerden hangisinde
vardır?
G
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak
Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak 0
B Talihin kahnı var her hevesimde
Boğulmuş figanlar titrer sesimde a
Beyaz yelkenlerinde ölgün bir kızıllığın
com
Toplanırken göklerde bulutlar yığın yığın
Artık demir almal günü gelmişse zamandan
Mechule giden bir gemi kalkar bu limandan
Zil, şal ve gül, bu bahçede raksın bütün hızı
Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı
Haerok
gül.
bült
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar20. Allah aşkını konu edinen, Allah'ı övüp ona yalvarmak için
yazılan ve söylenen şiirlere ilahi denir. Her grupta bu
adla anılmaz. Mevlevîler "âyin" Gülşenîler
Aleviler
Bektaşiler
diğerleri de - adını kullanır.
Perce
Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi getiri-
lemez?
A) cumhur
D) tapuğ
B) deme
E) nutuk
C) nefes
2
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarne-
10. Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim b
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Karac'oğlan der ki cânân
Güzelim sözüme inan
Bu ayrılık bize heman
Ermeden bir dem sürelim
MAVİ TEST
Bu dörtlüklerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisin-
de yanlış bir değerlendirme yapılmıştır?
A) Şair, ahenk sağlamak için sadece rediften faydalanmış-
tır.
B) Âşık edebiyatı nazım şekillerinden olan varsağıya örnek-
tir.
C) Şair vezni tutturabilmek için ses düşmesinden faydalan-
mıştır.
D) Bir varsağının ilk ve son dörtlükleridir.
E) Hecenin sekizli kalıbıyla oluşturulmuştur.
11. Çukurova ve Toroslar bölgesinde, Varsak Türkmenleri ara-
sında yetiştiği söylenir. Anadolu'yu, Balkanları, Kafkasya'nın
bir bölümünü, Suriye'yi dolaştığı şiirlerinden anlaşılmaktadır.
Din dışı aşk, gurbet, güzellik, ölüm gibi temaları iş
halk arasında ya
ektedir. Sade
koşma, semai, varsağı biçimli ş
tır. Şiirleri günümüzde de çalı
fik) t
bir Türkçesi; coşkulu ve
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar9. Bak göğün balkonlarından, geçmiş seneler
Eski zaman esvaplariyle eğilmişler;
Hüzün yükseliyor, güleryüzle, sulardan.
Seyret bir kemerde yorgun ölen güneşi
Ve uzun bir kefen gibi doğuyu saran
Geceyi dinle, yürüyen tatlı geceyi.
Aşağıdaki sanatçılardan hangisini bu dizelerin sahibi
sanatçıyla aynı akımdan etkilendiği söylenebilir?
A) Ahmet Haşim
B) Tevfik Fikret
C) Nazım Hikmet
D) Mehmet Akif
E) Orhan Veli
18
S
to
SI
B
e
a
Sa
d
d
B
d
ta
A
C
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2. Gözlerin, gözlerin, gözlerin
Gün gelecek gülüm, gün gelecek
Kardeş insanlar birbirine
Senin gözlerinle bakacaklar gülüm
Senin gözlerinle bakacaklar
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Kelime tekrarlarıyla iç ahenk sağlanmıştır.
B) Modern şiir anlayışıyla oluşturulmuştur.
Kafiye, redif ve ölçü gibi dış ahenk unsurlarına yer
verilmemiştir.
D) Günlük dilin söz varlığıyla oluşturulmuştur.
E) Dilin alışılmış kalıpları yıkılmaya çalışılmıştır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar12. Geçen akşam eve geldim. Dediler:
- Seyfi Baba
Hastalanmış, yatıyormuş
- Nesi varmış acaba?
-Bilmeyiz, oğlu haber verdi geçerken bu sabah
Keşke ben evde olaydım... Esef ettim, vah vah!
Bir fener yok mu, verin... Nerde sopam? Kız çabuk ol...
Gecikirsem kalırım beklemeyin... Zira yol
Hem uzun hem de bataktır...
- Daha a'la kalınız:
Teyzemiz geldi, bu akşam, değiliz biz yalınız.
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bir manzumeden alınmıştır.
B) Redife yer verilmiştir.
C) Sözcükler gerçek anlamlarına uygun kullanılmıştır.
D) Düz uyak örgüsüyle oluşturulmuştur.
E) Bir olay; ölçülü, uyaklı dizelerle anlatılmıştır.