Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar Soruları
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3. Bak göğün balkonlarından, geçmiş seneler
Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler
Hüzün yükseliyor, güler yüzle sulardan
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri
vardır?
A) Tekrir-tenasüp - teşhis
B) İstiare - teşhis - tezat
C) Nida - irsalimesel - cinas
D) Leffüneşir - mübalağa - nida
E) Tevriye - cinas - tekrir
6.
As
A
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarerden
8.
Ne ağır imtihandır, başındaki, Sakarya
Bin bir başlı kartalı nasıl taşır.kanarya
Bu iki dizeden şiirin bütünü ile ilgili özelliklerden
hangisi kesin olarak saptanabilir?
B) Konusu
D) Kafiye düzen
A) Yazılarg denem
C) Ölçüsü
E) Nazım biçimi
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarmusu
mciler ödev-
E) Makale
32. Şairler, son yıllarda dillerine eskisi kadar özenmiyorlar.
Daha kusursuz bir anlatıma yükselmek için gereğince
de bir çalışma yapmıyorlar. Büyük temalar için yazı di-
linin belli bir kıvamı yetiyor gibi geliyor olmalıdır onlara.
Oysa hayatın küçük ayrıntılarına dadandıkça, oradan da
sürekli olarak değerler devşirdikçe başka anlatım ola-
nakları ortaya çıkabilir. Çünkü şiir dili; genel dilin, gün-
lük dilin süslüsü ya da soylusu değildir. O dilin düpedüz
kendisidir. Şiir "insan töresi" olsun ama "insanın kendisi"
de olsun.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
söylenmiş olabilir?
A) Şiir dilinin özensiz olmasının sakıncaları nelerdir?
B) Şiirin dili sizce nasıl olmalıdır?
C) Şiirin konusunun sürekli değişmesinin nedeni nedir?
D) Şiir dilini diğer edebi türlerden ayıran temel fark
nedir?
E) Şiirimizdeki çıkmazların çözümü nedir?
11
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar2. Açma zülüflerin yellere karşı
Senin zülfün benim telim değil mi
Bülbül figan eder güllere karşı
O yar benim gülüm gülüm değil mi
Yukarıdaki şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Hece ölçüsü
B) Yarım kafiye
C) Redif
D) Çapraz kafiye
E) Tam kafiye
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarDi - Şiirde Tema-li
10. Baksam bir uzaklık var hangi yana
Hangi eşyaya dönsem boş bir ayna
Varmak istediğim uzak limana
Gemiler beni almadan kalkıyor
Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Gurbet
B) Yaşama sevinci
C) Umutsuzluk
D) Doğa sevgisi
E Ölüm korkusu
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar9.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde uyak yoktur?
ar
A) Rüzgârların islığı en yakın yoldaşları
Yıllarca dövünerek içi yenmiş taşları
B) O çay ağır akar yorgun mu bilmem
Mehtabi hasta mi solgun mu bilmem
C) Sokaktayım kimsesiz bir sokak ortasında
Yolumun karanlığa karışan noktasında
D) Kaldırımlar, istirap çekenlerin annesi
Kaldırımlar, duyulur ses kesilince sesi
E) Köpükten omuzları birbirine dayanmış
Yüksek, mağrur başları akşam rengiyle yanmış
-gun
v
fasinda redif
-es
L
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarsa
edilerek ri-
apılmıştır.
ilan yere
melidir?
ulama
male
diğerle-
anılmış-
8
er
me Yayınevi
9.
Uyaklardan sonra gelen, aynı anlamda ve
görevde olan sözcük ve eklere redif denir.
Aşağıda verilen dizelerden hangisinde
redif yoktur?
A) Ak bilekte sarı altın
Zülüfü gerdana bırakın
B) Gâh eserim yeller gibi
Gâh coşarım seller gibi
C) Mendilim yudum arıttım
Gülün dalında kuruttum
D) Bülbülüm ne yatarsın Çukurova'da
Eşin şahin kapmış kendin yuvada
E) Bir garip ölmüş diyeler
Üç günden sonra duyalar
10. Gurbet o kadar acı
Ki ne varsa içimde
Hepsi bana yabancı
Hepsi başka biçimde
C
yek
Şiirde Ah
Bilgi Köşesi
Cümlelerin ya da cümle iç
birden çok sözcüğün son
ses benzerliğine seci den
nesirde kullanılan uyak o
tanımlanabilir.
Örnek
Ey gözlerin nuru, gönüllerin
Başımızın tacı, dil ehlinin mu
Bu örnekte "nuru-sür
"taci-miracı" sözcükl
uyak yapılmıştır.
Örnek
Dost yolunda nistlik ge
pestlik gerek; ten cu
gönül evi pâk gerek.
Yukarıdaki örnekt
sözcükler arasınd
Re
Bu dörtlükle ilgili olarak, aşağıda verilen Şiirde dize sonla
bilgilerden hangisi yanlıştır?
aynı olan eklerin
anlamları aynı c
tekrarlanmasın
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarn bilgiler
Stir.
mgi-
na-
2. ÜNİTE
Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (Şiir)
8.
1.
Bir áhu gözlüye gönül veresin
Bakmaya payine yüzler süresin
Ettiğin işlere pişman olasın
Herkes ettiğini bula bir zaman
11.
Bir nazar kıldım ol şaha
Saçı sümbül yüzü maha
Gönül Yusuf gibi şaha
Düşüp zindana yaslanmış
Ahenk oluşturmak için rediften yararlanılmıştır.
II. Nazım şekilleri aynıdır.
III. Düz uyak şeması ile yazılmıştır.
IV. Tam uyak kullanılmıştır.
V. Divan şiiri geleneğini yansıtmamaktadır.
Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangileri
verilen şiirlerin ortak özelliği değildir?
A) I ve II
el
ve III
B) II ve IV
E) I ve IV
C) III ve
Şiirin A
Asonan
tekrarlanı
unsurudu
Örnel
Neysen
sin neyi
Neyzen.
neyi
Bu dizele
asonans
Aliteras
harflerin
ahenktir.
Örnek
Kınalı ku
kekliğim
Bitir şu k
Bu dizeler
mesiyle al
Ölçü (Ve
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlarverilenler
edilmiştir.
ğu
iği
7.
8.
Düşman geldi bölük bölük dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfenk icat oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıştır?
A) Epik şiire özgü nitelikler kullanılmıştır.
B) Sözcük hâlinde redif kullanılmıştır.
C) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
Düz uvak düzeniyle yazılmıştır.
E) Yarım uyak kullanılmıştır.
Ormanlarda yuvasını yitiren
Bir kuş görsem sen gelirsin aklıma
Beni alıp uzaklara götüren
Bir düş görsem sen gelirsin aklıma
1.
11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
II. Sözcük grubu hâlinde redif vardır.
III. Uyak düzeni abab şeklindedir.
IV. Zengin uyak kullanılmıştır.
V. Birden fazla ulama vardır.
Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangisi ve-
rilen şiirin özelliği değildir?
B) II
9. Gönlümüz bağlandı zülfün teline
Alınmaz gözleri montim
DHV
10. K
M
F
11
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarDİLE GETİREN METİNLER (SİİR)
Şiir]
endiği
Yalnız III
4.
3.
Gelisim Testi
Yasemin öğretmen, yazılı sınavda öğrencilere aşağıdaki dize
leri verir ve bu dizelerin içerik ve şekil özelliklerini beş madde
hâlinde belirtmelerini ister.
Öğrencilerin birçoğu,
Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim, yol gitsin;
İki yanımdan aksın, bir sel gibi fenerler.
Tak, tak, ayak sesimi aç köpekler işitsin;
Yolumun zafer tâkı, gölgeden taş kemerler b
1.
Edebî sanat kullanılmıştır.
II. Çapraz uyak düzeni ile yazılmıştır.
III. Ahenk sağlamak için ölçü ve uyağa yer verilmiştir.
IV. Saf (öz) şiire özgü niteliklerden yararlanılmıştır.
V. Halk şiiri geleneğinden yararlanılmıştır.
şeklinde şiirin özelliklerini belirtir.
Buna göre öğrencilerin verdiği cevaplardan hangisi yan-
lıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum,
Bu dağların eskiden âşinasıdır soyum,
Bekçileri gibiyiz, ebenced buraların.
Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların
Görmediği gün yoktur sürü peşinde bizi,
Her gün aynı pınardan, doldurup testimizi
Kırlara açılırız çıngıraklarımızla;
Kırlarda bulusurum
E) V
Gelisi
5. 1.
Kar
Me
Aki
Go
11.
Ey
Se
Gü
Ma
As
tale
Ça
Tas
Gö
Gö
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarŞİİRİN DİLİ VE ANLATIMI
3. Aşağıdakilerin hangisinde sanatlı (yazınsal) söyleyiş
yoktur?
A) Büyüyen bir çayırdır yaşamın senin
Karanlığın üstüne iner her gece
B) Süzülerek geçiyorum bir yazın içinden
Kanatlarıma bakıyorum kıskanıyor çocuklar
C) Bir kuş yatıyordu taş avluda
4.
Kanatlarında kurumuş çamur vardı
D) Yaz tutuşmuşsa yüreğin
Durmak bilmiyorsa soğumamışsa düşüncelerin
E) Aşkın kristalleridir parlayan
Kullanılmış saatlerinde doğmamış çocukların
Annesi gül koklasa ağzı gül kokan çocuk
Ağaç içinde ağaç geliştiren tomurcuk
Necip Fazıl'a ait iki dizede birbirine benzetilen iki kav-
ram aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Anne - Gül
B Çocuk-Tomurcuk
C) Ağaç - Çocuk
D) Ağız - Ağaç
E) Anne - Tomurcuk
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel KavramlarSoru 17:
Yıllar bir gözyaşı olup da kaymış, \\
Nurlu ihtiyarın yanaklarında.. (1
Yapraktan saçını yerlere yaymış,
Sonbahar ağlıyor ayaklarında.
Bu dörtlükte
1. Ölçü
TI. Redif
III. Kafiye
IV. Asonans
11
ögelerinden hangileri ahenk unsuru olarak kullanılmıştır?
A) Yalnız I
Byl ve III
e II ve III
D)I, II ve III
Ell ve IV
D yaptım
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3. Bakmaz mısın Karac'oğlan hâline
Garip bülbül konmuş gülün dalına
Kadrin bilmeyenler alır eline
Onun için eğri biter menekşe
Bu dörtlüğün uyak türü aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Yarım uyak
C) Zengin uyak
E) Tunç uyak
B) Tam uyak
D) Cinasli uyak
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3. Mektebde anunla oldi hemdem
Bir nice melek-misâl kız hem
Bir saf kız oturdi bir saf oğlan
Cem' oldi behişte hûr u gilmân
Oğlanlara kızlar olsalar yâr
Aşkda bulunur revâc-i bâzâr
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Söz sanatlarına başvurulmuştur.
B) Beyitler, kendi içinde uyaklıdır.
C) Bir halk hikâyesinden alınmıştır.
D) Aşk konusu işlenmiştir.
E) Olay örgüsü vardır.
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar3. Aştım yolları aşkı önüme koydum
Bir zeytin dalı, bir çift göz yeter doydum
Bu dağlar taşlar şahidim olsun
Kalbime sırlarımı gömdüm
Aslı bende sureti kalsın
Ben görürüm beni aynasında
I.
Belli bir ölçüye bağlı kalınarak oluşturulmuştur.
II. Üçüncü dizede kişileştirme sanatından faydalanılmıştır.
III. Bir durum olduğundan fazla gösterilerek mübalağa yapıl-
mıştır.
IV. "Kalbime sırlarımı gömdüm" dizesinde kapalı istiare ya-
pılmıştır.
Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak verilen numara-lanmış
açıklamalardan hangileri yanlıştır?
A) ve Il
D) II ve IV
B) I ve III
C) Ive III
E) I ve IV
Lise Türkçe
Şiir ve Şiirle İlgili Temel Kavramlar7. Hurma verip, başımı okşayıp nazar eyledi
Bir fırsatta âhirete doğru sefer eyledi
Bu dizelerde kullanılan uyak çeşidi aşağıdakilerden
hangisidir?
Gatua
A) Tunç uyak
C) Cinasli uyak
E) Tam uyak
(0
B) Zengin uyak
D) Yarım uyak
SV